Διδάσκων Καθηγητής: Γεώργιος Κουρτέσας

Παρουσίαση με θέμα: "Διδάσκων Καθηγητής: Γεώργιος Κουρτέσας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Διδάσκων Καθηγητής: Γεώργιος Κουρτέσας E-mail: arkour@tour.teithe.gr
Σίνδος 2016 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

2 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΟΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΒΑΣΙΖΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΑ ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΝΕΜΟΝΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ‘ΕΥΔΟΞΟΣ’ ΣΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΟΣ ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

3 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Προέλευση της λέξης τουρισμός: από το λατινικό tornus-torni που σημαίνει γυρίζω, εξ ου και η λέξη τόρνος. Ελληνική ονομασία: περιήγηση Δραστηριότητα που αναπτύσσεται στον ελεύθερο χρόνο και εκτός μόνιμης διαμονής και επηρεάζει όλους τους κλάδους της οικονομίας Ατυχής ορισμός: Τουριστική βιομηχανία διότι δεν παράγει συγκεκριμένο προϊόν και οι οικονομικές αποδόσεις δεν είναι απτά μετρήσιμες, διαφοροποιείται δε από χώρα σε χώρα ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

4 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Το ταξίδι (έστω μιας ημέρας) Χώρος πραγματοποίησης (εσωτερικό-εξωτερικό) Σκοπός: αναψυχή, διασκέδαση, επάγγελμα, μετεγκατάσταση, όχι αμοιβόμενη εργασία, μόρφωση Εγκαταστάσεις διανυκτέρευσης ή διημέρευσης Ταξιδιωτικά πρακτορεία (travel agencies) και τουριστικά γραφεία (tour operators) Μεταφορικό μέσο Αδυναμία μέτρησης του βαθμού απόδοσης της τουριστικής δραστηριότητας στις επιμέρους οικονομικές δραστηριότητες της χώρας υποδοχής ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

5 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Πριν το 1950 εμβρυακή κατάσταση, ραγδαία όμως εξέλιξη τα επόμενα χρόνια λόγω: Εξέλιξη των ξενοδοχειακών μονάδων Βελτίωση των μεταφορών Διακρατικές συμφωνίες (visa κλπ) Πρόσθετες παροχές από τους φορείς (ταξιδιωτική ασφάλεια, ασφαλιστική κάλυψη, ενοικίαση αυτοκινήτων, εκδρομές κλπ) Ειρήνη σε παγκόσμιο επίπεδο Εξέλιξη της τεχνολογίας στα μεταφορικά μέσα Απασχόληση-άνοδος μισθών και βιοτικών επιπέδων Εργατική νομοθεσία-περισσότερος ελεύθερος χρόνος ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

6 ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ)
1. Θέσπιση νόμων και θεσμών που στηρίζουν την τουριστική δραστηριότητα 2.Δημιουργία και βελτίωση υποδομών (αεροδρόμια, λιμάνια, σιδηρόδρομος κλπ) 3.Ενθάρρυνση και στήριξη από διεθνείς θεσμικούς φορείς ( Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ) αλλά και από εθνικούς τoιούτους για περαιτέρω επενδύσεις στον χώρο ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

7 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Η αύξηση των παγκόσμιων αφίξεων τα τελευταία χρόνια οφείλεται: Στην παγκοσμιοποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων (εμπόριο, τραπεζικό σύστημα κλπ) Στην περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών ειρήνης σε μεγάλες γεωγραφικές ενότητες της υφηλίου (π.χ. Βιετνάμ, Αγκόλα, Νότια Αφρική, Νότια Αμερική κλπ) Στην επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής σε συνδυασμό με τη βελτίωση των επιστημών υγείας που δημιούργησε μια νέα ομάδα τουριστών από άτομα τρίτης ηλικίας Η εξειδίκευση των ταξιδιωτικών πακέτων με άτομα που ταξιδεύουν μεν με το ίδιο τσάρτερ αλλά έχουν διαφορετικούς στόχους, καταλύματα κλπ Η πτώση των τιμών των μαζικών πακέτων Η δημιουργία νέων αεροπορικών εταιρειών τσάρτερ και εταιρειών χαμηλού κόστους ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
Ύπαρξη και δημιουργία υποδομών και ανωδομών Ανάπτυξη της τουριστικής παράδοσης (φιλοξενίας, Ξένιος Δίας) Η ανάπτυξη δορυφορικών προς τον τουρισμό δραστηριοτήτων Οι επικουρικές από το κράτος υπηρεσίες στήριξης, ελέγχου και βελτίωσης της τουριστικής δραστηριότητας (π.χ. Γραφεία ΕΟΤ σε εξωτερικό και ενδοχώρα, Τουριστική Αστυνομία κλπ) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

9 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΣΤΟΧΟΣ Η αύξηση των επισκεπτών και του χρόνου διαμονής των στη χώρα (περιοχή) υποδοχής επισύρει αύξηση των οικονομικών οφέλων όλων σχεδόν των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει μείωση της ανεργίας, άνοδο του βιοτικου και μορφωτικου επιπέδου, άρση της απομόνωσης της περιοχής, αύξηση του ΑΕΠ, βελτίωση των Ισοζυγίων Πληρωμών κλπ ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Η ιστορία του τουρισμού
Προϊστορικός τουρισμός Από την αρχαιότητα στην αρχαία Ελλάδα (Ολυμπιακοί αγώνες, Ελευσίνια Μυστήρια κλπ) με σπουδαίους συγγραφείς και τουριστικές αναφορές (Όμηρος, Θουκυδίδης, Ηρόδοτος, Παυσανίας ο Περιηγητής), στη Ρωμαϊκή περίοδο (Pax romana), εποχή που το ρωμαϊκό κράτος εκτείνεται από την Ιβηρική χερσόνησο ως την Άπω Ανατολή. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

11 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Δημιουργείται η Ταχυδρομική Υπηρεσία και κατασκευάζονται μεγάλοι οδικοί άξονες (Αππία οδός, Εγνατία) με υποστηρικτικές εγκαταστάσεις (πανδοχεία) για τους ταξιδιώτες, ενισχύεται η ασφάλεια των ως άνω οδικών αξόνων (ακρίτες, Διγενής) κλπ. Εποχή της Μεταρρύθμισης (αρχές του 17ου αιώνα), αύξηση του πλούτου, η διεύρυνση της τάξης των εμπόρων και η σταδιακή εκλαϊκευση της παιδείας μεγενθύνουν την τουριστική δραστηριότητα ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

12 2. Εποχή των σιδηροδρόμων
Η βελτίωση και επιμήκυνση των σιδηροδρομικών γραμμών σε όλη την Ευρώπη σε συνδυασμό με την ίδρυση τουριστικών γραφείων (Thomas Cook), τα μεγάλα ατμόπλοια καθώς και η ανάπτυξη τουριστικών περιοχών συντέλεσαν στην μαζικοποίηση των τουριστικών μετακινήσεων. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

13 3. Περίοδος μεσοπολέμου (1918-1939)
Οι πολεμικές συγκρούσεις αποτελούν πάντοτε ανασταλτικό παράγοντα στον τουρισμό, εντούτοις η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε αρχικά για πολεμικούς σκοπούς (αεροπλάνα, γρηγορότερα πλοία κλπ) χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τις τουριστικές επιχειρήσεις. Περίοδος που γίνονται γνωστά παγκοσμίως τουριστικά θέρετρα για πλούσιους (Σαίντ Μόριτς, Κυανή Ακτή κλπ). Ταυτόχρονα καθιερώνεται η πληρωμένη άδεια (Γαλλία, Εταιρεία Ρενώ 1936), δημιουργούνται ξενώνες νέων, κατασκηνωτικά κέντρα (campings), ολιγοήμερες εκδρομές με πούλμαν κλπ. Όλα σταματούν το 1939 με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

14 4. Η απογείωση του τουρισμού (1949 έως σήμερα)
Έκρηξη της τουριστικής δραστηριότητας λόγω: Τερματισμός των πολέμων Αύξηση της απασχόλησης με επακόλουθη αύξηση του εισοδήματος και των βιοτικού επιπέδου Έκρηξη στην τεχνολογία γενικότερα και ειδικότερα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς Δυνατότητα απόκτησης από την ανερχόμενη εργατική τάξη ιδιόκτητων μεταφορικών μέσων (δίτροχα) και μικρού κυβισμού αυτοκινήτων Αλλαγή τρόπου ζωής (βελτίωση) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

15 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Σειρά διακρατικών ρυθμίσεων που διευκολύνουν τη μετακίνηση από χώρα σε χώρα Δημιουργία, αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών (αεροδρόμια, σιδηρόδρομοι, λιμάνια κλπ) και ανωδομών (ξενοδοχεία, ξενώνες, campings, ενοικιαζόμενα δωμάτια) Νέοι ταξιδιωτικοί προορισμοί απλησίαστοι τα προηγούμενα χρόνια Περαιτέρω αύξηση του διακρατικού εμπορίου και ανάπτυξη των επαγγελματικών ταξιδιών Η ολοένα και περισσότερο προσιτή δυνατότητα εκπαίδευσης (σπουδών) στο εξωτερικό ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

16 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η ίδρυση και εμπλοκή φορέων παγκόσμιας εμβέλειας στον τουρισμό (WTO, ΟΟΣΑ, Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ) Οι διεθνείς αθλητικές δραστηριότητες (Ολυμπιακοί αγώνες, ποδόσφαιρο κλπ) Οι δυνατότητες επενδύσεων σε ανωδομές από αλλοδαπούς επιχειρηματίες Η βιομηχανοποίηση, αστικοποίηση του πληθυσμού και το άγχος και στρες που σταδιακά εμφανίστηκε σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες Η αύξηση του ορίου ζωής των πολιτών σε συνδυασμό με τις υψηλές συντάξεις τους Η κοινωνική ανέλιξη με δεδομένο ότι το ταξίδι προσδίδει κύρος στον ταξιδεύοντα ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

17 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η έκρηξη στην κοινωνία της πληροφόρησης και άντλησης στοιχείων από το διαδίκτυο Η δυνατότητα ιδιαίτερα από νεότερους σε ηλικία σύνθεσης και κλεισίματος (booking) ενός ταξιδιού Η θέσπιση από τα περισσότερα κράτη του Κοινωνικού Τουρισμού και η καθιέρωση του ως κοινωνικό βασικό αγαθό για οικογένειες (άτομα αδύναμα οικονομικά) Η εξειδίκευση και ανάπτυξη επιλεκτικών τουριστικών δραστηριοτήτων (τουρισμός επιβίωσης, σπηλαιολογικός, καταδυτικός κλπ) και η ακόρεστη ανθρώπινη επιθυμία να επισκεφθεί νέες περιοχές του πλανήτη μας και όχι μόνο (διαστημικός τουρισμός) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η μέτρηση της τουριστικής δραστηριοτητας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η μέτρηση της τουριστικής δραστηριοτητας Βασικό στοιχείο για την αποτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων αλλά και των μέτρων που πρέπει να ληφθούν κυρίως στη χώρα υποδοχής. Ιδιαίτερα δύσκολη και επίμονη ενέργεια με δεδομένο την πολυσύνθετη δραστηριότητα του τουρισμού. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

19 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ορισμοί Τουρίστας (επισκέπτης) σελ. 58: τουρίστας θεωρείται το άτομο που πραγματοποιεί τουλάχιστον μία διανυκτέρευση στο χώρο επίσκεψης και ημερήσιος εκδρομέας αυτός που δεν διανυκτερεύει. Η καταγραφή και μέτρηση του όγκου ροής των ταξιδιών αποτελούν προϋπόθεση για την ακριβέστερη προσέγγιση των τουριστικών δαπανών (εσόδων). Πηγές συλλογής στατιστικών στοιχείων: η αστυνομία, ο ΕΟΤ, τα αεροδρόμια, οι τράπεζες κλπ. Καταλληλότερη μέθοδος η δειγματοληπτική έρευνα. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

20 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Κατηγορίες τουρισμού Εγχώριος τουρισμός Προς τα έσω τουρισμός Προς τα έξω τουρισμός 1. Εσωτερικός τουρισμός: εμπεριέχει εγχώριο και προς τα έσω τουρισμό. 2. Εθνικός τουρισμός: περιλαμβάνει τον εγχώριο και τον προς τα έξω 3. Εξωτερικός ή διεθνής τουρισμός: περιλαμβάνει τον προς τα έσω και έξω τουρισμό ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

21 Συστατικά στοιχεία της τουριστικής αγοράς
Επισκέπτης όπως αναφέρθηκε προηγουμένως Σύνηθες περιβάλλον: αφορά την απόσταση κατοικίας- χώρου επίσκεψης, τη διάρκεια παραμονής σε αυτόν και οι αλλαγές από τον τόπο του με τον χώρο επίσκεψης Συνήθης κατοικία Μόνιμοι κάτοικοι μιας χώρας: θεωρείται όποιος α) ζει για τουλάχιστον 12 μήνες σε αυτήν και β) όποιος έζησε για λιγότερο από 12 μήνες αλλά σκοπεύει τους επόμενους 12 μήνες να επιστρέψει για μόνιμη εγκατάσταση ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

22 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Κάτοικοι μιας περιοχής: ισχύει ότι και προηγουμένως για μετακινήσεις όμως εντός της χώρας Εθνικότητα: αναγράφεται στο διαβατήριο ή ταυτότητα Ανάλογα με την δραστηριότητα: Διεθνείς επισκέπτες (τουρίστες ή εκδρομείς), εγχώριοι επισκέπτες (τουρίστες ή εκδρομείς). Μη τουρίστες θεωρούνται: α) οι μετανάστες και τα μέλη των οικογενειών τους που τους επισκέπτονται β) οι μεθοριακοί εργάτες γ) διπλωματικό σώμα δ) νομάδες και πρόσφυγες ε) οι επιβάτες transit. Τα ίδια ισχύουν και τον εγχώριο τουρισμό. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

23 Στατιστικά στοιχεία, χρησιμότητα και μέθοδοι
Για τους έχοντες ενεργό ρόλο στη διακίνηση του τουριστικού προϊόντος χρησιμεύουν για την αύξηση του όγκου των εργασιών τους και για το κράτος για χάραξη, βελτίωση ή και αναπροσαρμογή της τουριστικής του πολιτικής. Στατιστικές μέθοδοι: α)Ζήτησης: στοιχεία που αφορούν την κίνηση (όγκος) και τις εισπράξεις (αξία), καθώς και πληροφορίες σχετικά με την αγορά – έρευνες αγοράς σχετικά με τις προτιμήσεις και τάσεις (trends) των καταναλωτών β)Προσφοράς: πληρότητες-αδιάθετα τουριστικών μονάδων, τεστ αποδοτικότητας κ.ο.κ. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

24 Βασικά χαρακτηριστικά της ταξιδιωτικής κίνησης
Η εποχή (μήνας) που πραγματοποιείται Η διάρκεια παραμονής Ο σκοπός του ταξιδιού Η χώρα και η περιοχή επίσκεψης Κοινωνικά-δημογραφικά στοιχεία (ηλικία, φύλο, εισόδημα, μορφωτικό επίπεδο) Οι τουριστικές δαπάνες στο σύνολό τους Η συμπεριφορά σε ότι αφορά την επιλογή μεταφορικού μέσου, καταλύματος κ.ο.κ. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

25 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Η πρόβλεψη της τουριστικής ζήτησης είναι αναγκαία τοσο για τον ιδιωτικό τομέα ώστε οι εμπλεκόμενοι να καθορίσουν τους στόχους τους και να καλύψουν τη ζήτηση όσο και για τον κρατικό για να προβεί εξίσου στην ληψη μετρων και την καταλληλότερη αναπτυξιακή διαδικασία. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

26 Πηγές αναζήτησης τουριστικών στοιχείων (δεδομένων)
Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (WTO) ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας-Ανάπτυξης) Παλαιότερα η Ε.Ο.Κ και νυν Ε.Ε Οι εθνικοί οργανισμοί τουρισμού των χωρών Υπουργεία Τουρισμού Μη κυβερνητικοί φορείς ΙΑΤΑ (Διεθνής Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο Παράγοντες που επηρεάζουν την τουριστική ζήτηση
Ορισμός ζήτησης: είναι ο όγκος ενός υλικού αγαθού ή υπηρεσίας που ζητείται σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο προς αγορά (κατανάλωση) από τους εν δυνάμει (πραγματικούς) αγοραστές. Οικονομικοί παράγοντες Πραγματικό εισόδημα: είναι η αγοραστική δύναμη του διαθέσιμου εισοδήματος λαμβανομένου υπ όψιν του πληθωρισμού. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

28 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Τρέχον εισόδημα + Αύξηση εισοδήματος κατά 10% -Ύψος τρέχοντος πληθωρισμού 5% = Νέο πραγματικό εισόδημα - Φόροι, ασφάλεια, περικοπές = Διαθέσιμο εισόδημα - Δαπάνες διαβίωσης = Περισσευούμενο εισόδημα το οποίο μπορεί είτε να αποταμιευτεί (όλο ή μέρος του) ή να το χρησιμοποιήσει για να καλύψει πρόσθετες υλικές ή ψυχολογικές ανάγκες Στους ταξιδιώτες για επαγγελματικούς λόγους η κάλυψη του κόστους ταξιδιού δεν επιβαρύνει το περισσευούμενο εισόδημα. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

29 Προσδιοριστικοί παράγοντες της τουριστικής προσφοράς
Το ύψος του περισσευούμενου εισοδήματος Το επίπεδο των τιμών στη χώρα των διακοπών Η ελκυστικότητα του τόπου προορισμού Η συναλλαγματική ισοτιμία Η σχέση ποιότητας-τιμής Οι ανέσεις και η ποιότητα των καταλυμάτων στον προορισμό Η διαδικασία επιλογής του ταξιδιού (ταξιδιωτικοί οργανισμοί) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

30 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ο καθορισμός της κατεύθυνσης της ζήτησης από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες Συνεχώς βελτιούμενο αεροπορικό, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο Η βελτίωση στην τεχνολογία των αεροσκαφών (άνεση-ασφάλεια-ταχύτητα) και των υπολοίπων μεταφορικών μέσων. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

31 Μη οικονομικοί παράγοντες
Πληθυσμός: μείωση γεννήσεων ⇢ μείωση αγοραστικού κοινού, αύξηση του προσδόκιμου ζωής ⇢ εξισορρόπηση της μείωσης Οι άδειες μετά αποδοχών Ο πολλαπλασιασμός των δραστηριοτήτων στον ελεύθερο χρόνο Η καλύτερη σωματική ικανότητα των ανθρώπων λόγω προηγμένης ιατρικής περίθαλψης ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

32 Παράγοντες υποκίνησης στην τουριστική ζήτηση
Εκπαίδευση: όσο ανεβαίνει το μορφωτικό επίπεδο των ατόμων ανεβαίνει και το πραγματικό τους εισόδημα αλλά και το ενδιαφέρον του για ταξίδια Αστικοποίηση: η δημιουργία μεγάλων αστικών κέντρων που αποκόπτονται από την φύση, το καθημερινό άγχος και στρες και ότι αυτό έχεις ως συνέπεια (αποτέλεσμα) Η ποιότητα του περιβάλλοντος ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

33 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Μάρκετινγκ (διαφήμιση) η οποία επηρεάζει την καταναλωτική συμπεριφορά και “μετατρέπει” του δυνητικούς τουρίστες σε ενεργούς Ο ταξιδιωτικός κλάδος με τους νέους προορισμούς, την ηλεκτρονική και έντυπη ενημέρωση, τα πολύπλοκα αλλά ταχύτατα συστήματα κρατήσεων που ικανοποιούν κάθε πιθανή επιθυμία των ταξιδιωτών Τα θέλγητρα του προορισμού (τουριστικοί πόροι) που ομαδοποιούν τους ταξιδιώτες που έχουν κοινά ενδιαφέροντα ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο Οι οικονομικές επιπτώσεις του τουρισμού
Συνδέονται με τα συναλλαγματικά έσοδα, τα έσοδα του κράτους, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τουριστικού εισοδήματος καθώς και με την άρση της απομόνωσης της περιφέρειας και την τόνωση της ανάπτυξης της. Έχει αναδιανεμητική οικονομική επίδραση διότι μεταφέρονται έσοδα από ανεπτυγμένες χώρες στις χώρες προορισμού αλλά και σε εθνικό επίπεδο μέσω του εσωτερικού τουρισμού λόγω της μεταφοράς πόρων απο αστικά κέντρα στην περιφέρεια τόσο απο τον κρατικό φορέα αλλά και ιδιώτες. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

35 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ισοζύγιο πληρωμών Απεικονίζει τις οικονομικές συναλλαγές μιας χώρας με τις υπόλοιπες χώρες. Είναι προφανές ότι η εισαγωγή συναλλάγματος μειώνει το οφειλόμενο -από εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών- χρέος της χώρας προορισμού προς τρίτες χώρες. Το ύψος (αρνητικό ή θετικό) του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αποτελεί τον κυριότερο δείκτη της υγείας της οικονομίας κάθε χώρας. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

36 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Συναλλαγματικά έσοδα Είναι οι εισπράξεις του τουρισμού σε ξένο νόμισμα. Ιδιαίτερη βαρύτητα (αξία) έχουν οι τουριστικές εισπράξεις που γίνονται σε σκληρό (εύκολα μετατρέψιμο) νόμισμα (π.χ δολάριο. λιρα Αγγλίας. Ευρώ για χώρες εκτός Ε.Ε). Είναι αυτονόητο να προτιμώνται λοιπόν τουρίστες από χώρες με σκληρό νόμισμα ή από άλλες χώρες των οποίων οι επισκέπτες συναλλάσσονται με σκληρό νόμισμα. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

37 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Πολλαπλασιαστής ειναι το σύνολο των οικονομικών και κοινωνικών(ως επακόλουθο) επιδράσεων(θετικών,αρνητικών η και μεικτών) που προκύπτουν εξαιτίας της εισαγωγής κάθε νομισματικής μονάδος στο οικονομικό κύκλωμα. Υπολογισμός των πολλαπλασιαστών του τουριστικού εισοδήματος: γίνεται για να εκτιμηθούν και να καταγραφούν οι επιδράσεις των τουριστικών εσόδων στην εθνική οικονομία. Ο πολλαπλασιαστής του τουριστικού εισοδήματος δείχνει τον λόγο της μεταβολής της παραγωγής, του εισοδήματος, της απασχόλησης και τον κρατικών εσόδων που προκαλείται από την τουριστική δραστηριότητα και τα έσοδα της. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

38 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Υπάρχουν πέντε είδη πολλαπλασιαστών του τουριστικού εισοδήματος: Ο πολλαπλασιαστής συναλλαγών ή πωλήσεων: είναι η αύξηση των εσόδων μιας επιχείρησης που προκύπτει από τα τουριστικά έσοδα Ο πολλαπλασιαστής παραγωγής: καταδεικνύει την αύξηση της παραγωγής που προκύπτει χάριν της αύξησης των τουριστικών εσόδων Ο πολλαπλασιαστής εισοδήματος: υπολογίζει το επιπλέον εισόδημα που προκύπτει εξαιτίας της αύξησης της τουριστικής δραστηριότητας Ο πολλαπλασιαστής των κρατικών εσόδων: μετρά την επίδραση της αύξησης των τουριστικών εσόδων στα έσοδα του κράτους Ο πολλαπλασιαστής απασχόλησης: μετρά τις θέσεις εργασίας που δημιουργούνται επιπλέον λόγω της τουριστικής δραστηριότητας ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

39 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Διαρροές Επειδή οι αλλοδαποί επισκέπτες της χώρας υποδοχής έχουν διαφορετικές καταναλωτικές ανάγκες (συνήθειες) από τους γηγενείς οι επιχειρήσεις για να τις καλύψουν αναγκάζονται να εισάγουν από τρίτες χώρες μεγάλο αριθμό καταναλωτικών αγαθών. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα σημαντικό ποσοστό του συναλλάγματος που προήλθε από την τουριστική δραστηριότητα να επανεξάγεται και έτσι το οικονομικό όφελος να βαίνει μειούμενο. Έτσι λοιπόν καλό είναι η χώρα προορισμού να αυξάνει την παραγωγή προϊόντων που ζητούνται από τους επισκέπτες της και να τους εθίζει (προτρέπει) στην κατανάλωση εθνικών ή τοπικών προϊόντων (π.χ. στα οινοπνευματώδη, ενοικιάσεις αυτοκινήτων κλπ). ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο Οι κοινωνικές και πολιτιστικές επιπτώσεις του τουρισμού
Η τουριστική δραστηριότητα πέραν των οικονομικών (ως επί το πλείστον θετικών) επιπτώσεων επισύρει και σωρεία επιπτώσεων στις κοινωνικές και πολιτιστικές δομές της χώρας υποδοχής. Ενώ μέχρι το 1970 οι έρευνες επικεντρώνονταν κυρίως στα οικονομικά οφέλη λίγο αργότερα οι ερευνητές και οι επαγγελματίες του τουρισμού άρχισαν να εξετάζουν με αυξανόμενη προσοχή την σχέση του ντόπιου (οικοδεσπότη) και του επισκέπτη (φιλοξενούμενου). ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

41 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Οι έρευνες καταδεικνύουν ότι πολλά από τα προβλήματα στον κοινωνικοπολιτιστικό τομέα είναι προβλέψιμα άρα και αντιμετωπίσιμα (τουλάχιστον μερικώς) στην χάραξη της τουριστικής πολιτικής. Παρότι οι επισκέπτες παραμένουν για μικρό χρονικό διάστημα στην χώρα υποδοχής εντούτοις “μεταφέρουν” καταναλωτικές και συμπεριφορεσιακές συνήθειες στις κοινωνίες υποδοχής χωρίς πολλές φορές να δείχνουν ευαισθησία και σεβασμό στις τοπικές παραδόσεις, ήθη και έθιμα. Αυτό επισύρει σε πολλές περιοχές τριβές μεταξύ ντόπιων και τουριστών(Μάλια, Ζάκυνθος, Νότια Κέρκυρα). Εξίσου αρνητική είναι η αλλοίωση παραδοσιακών συμπεριφορών των ντόπιων με τον ενστερνισμό των τρόπων συμπεριφοράς των τουριστών. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

42 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Προς αποφυγήν αρνητικών φαινομένων στην σχέση επισκέπτη και ντόπιου πρέπει: Ο επισκέπτης να είναι ενήμερος για τον τρόπο ζωής των κατοίκων της περιοχής που επισκέπτεται και να τον αποδέχεται αν όχι ολικώς τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό Ο αριθμός των επισκεπτών σε μια περιοχή να μην ξεπερνά τα όρια αντοχής (φέρουσα ικανότητα) της περιοχής. Η επέλαση, ο συνωστισμός, η ηχορύπανση σημαίνουν την αρχή του τέλους της(αγαστής) σχέσης τουρίστα-ντόπιου Φαινόμενα όπως η αύξηση της εγκληματικότητας, τζόγου, πορνείας, παραβατικών εν γένει συμφορών να εκλαμβάνονται από τα θεσμικά όργανα της πολιτείας ως κώδωνας κινδύνου και να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

43 Πολιτισμικές επιπτώσεις
Κίνδυνος εξαφάνισης παραδοσιακών εθίμων σε ορισμένες χώρες ή σε περιοχές τους Η εμπορευματοποίηση παραδοσιακών πολιτιστικών εκδηλώσεων (κιτς) χάριν των τουριστών (greek nights, ouzo-parties, bouzouki evenings κτλ) υποβαθμίζουν τις λαϊκές παραδόσεις και δημιουργούν μια ψευδοκουλτούρα η οποία δεν είναι αποδεκτή από την τοπική κοινωνία. Μόνο όταν ο τουρισμός αναπτύσσεται με σεβασμό στο ανθρωπογενές και το φυσικό περιβάλλον μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα όπως: ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

44 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ανάπτυξη, ειδικά σε μη βιομηχανοποιημένες περιοχές της υφηλίου ενισχύοντας έστω και εποχιακά το εισόδημα των κατοίκων, διατηρώντας την κοινωνική συνοχή και περιορίζοντας την αστικοποίηση (εναλλακτικές μορφές τουρισμού π.χ αγροτουρισμός) Ανασύρει στην επιφάνεια αξίες που το οικονομικό σύστημα είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα, όπως η σωστή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, η προστασία του περιβάλλοντος, η συμπεριφορά (σεβασμός στον τρόπο ζωής)απέναντι σε φυλετικές ομάδες (π.χ.φυλές Αμαζονίου, Παπούας Ν .Γουινέας). Με τα έσοδα μπορούν να συντηρηθούν αρχαιολογικοί χώροι, να αναζητηθούν νέοι(ανασκαφές) , να προστατευθούν περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, να αποκατασταθούν ζημιές (π.χ. από πυρκαγιές) κ.ο.κ ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

45 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Να αναβιώσει παραδοσιακές αρχιτεκτονικές (Κερκυραϊκό Χωριό, Πουέμπλο Εσπανιόλ στη Μαγιόρκα κ.ο.κ) Να αναστήσει παλιές τέχνες και τεχνικές (αναστυλώσεις μύλων, ελαιοτριβείων, πατητηριών κρασιού) Μπορεί να αποτελέσει φορέα δημογραφικής (ηλικιακής) ανανέωσης τοπικών κοινωνιών τόσο μέσω της συγκράτησης αλλά και επιστροφής νέων της περιοχής όσο και προσέλκυσης ξένων εμπλεκομένων στον τουρισμό (π.χ. Γρεβενά, Οθωνοί, Ζαγοροχώρια κλπ) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

46 Ο εντοπισμός των κοινωνικο-πολιστισμικών επιπτώσεων
Αποτελούν κύριο επιστημονικό μέλημα και πεδίο ερευνών τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη δυσκολία ότι αυτές μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα αλλά και από περιοχή σε περιοχή εντός της ίδιας χώρας. Κύριες αιτίες αποτελούν τόσο η μη δυνατότητα ενσωμάτωσης των τουριστών λόγω της ολιγοήμερης παραμονής τους στις τοπικές κοινωνίες όσο και η απουσία ή ελλιπής τουριστική παιδεία (εκπαίδευση) των υποδοχέων (ντόπιων). ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

47 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η τουριστική εκπαίδευση περιορίζεται κυρίως σε γνώσεις (γλώσσα) για τις απαραίτητες οικονομικές συναλλαγές στερώντας έτσι την δυνατότητα πραγματικής επικοινωνίας σε θέματα πολιτισμού, συμπεριφοράς, πολιτικών απόψεων κ.ο.κ. Η διασπορά των τουριστικών ρευμάτων σε περισσότερες περιοχές της χώρας υποδοχής -πέραν των θετικών οικονομικών επιδράσεων - θα περιόριζε τις δυσμενείς επιπτώσεις και οι εναπομείνασες θα αντιμετωπίζονταν με μεγαλύτερη ευκολία. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

48 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Οι περισσότερες κοινωνικοπολιτισμικές επιπτώσεις προέρχονται από το διεθνή τουρισμό και ελάχιστες έως καθόλου από τον εσωτερικό διότι οι αντιλήψεις των γηγενών επισκεπτών είτε διαφέρουν ελάχιστα από περιοχή σε περιοχή ή γίνονται ταχύτατα αποδεκτές. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

49 Η διαχείριση των επιπτώσεων
Έρευνα και εξακρίβωση των απόψεων και αντιλήψεων των κατοίκων της περιοχής υποδοχής Η συνεχής παρακολούθηση της σχέσης ντόπιου-τουρίστα με καταγραφή και αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων Μελέτες από την εμπειρία άλλων χωρών που αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν ίδια προβλήματα και αξιοποίηση μέσων και πρακτικών που ελαχιστοποίησαν υφιστάμενα ή αναδυόμενα προβλήματα ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

50 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο Όπως όλες οι μορφές ανάπτυξης (βιομηχανική, γεωργική), έτσι και ορισμένες μορφές της τουριστικής ανάπτυξης προκαλούν συνεχή και αυξανόμενη ανησυχία με επακόλουθο οι κυβερνήσεις να καταβάλουν τεράστιες προσπάθειες να περιορίσουν την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τελευταία, μεγάλη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη τουρισμού μικρής κλίμακας διότι θεωρείται πιο φιλική στο περιβάλλον χωρίς οπωσδήποτε ο τουρισμός μεγάλης κλίμακας κατόπιν προσεκτικού σχεδιασμού να θεωρείται εχθρικός προς το περιβάλλον. Η σχέση τουρισμού-περιβάλλοντος ήταν, είναι και θα είναι ιδιαίτερα στενή δεδομένου ότι το περιβάλλον αποτελεί βασικό τουριστικό πόρο. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

51 Επιπτώσεις του τουρισμού στο περιβάλλον
Μόλυνση υδάτων εφ’ όσον δεν υπάρχουν οι κατάλληλες εγκαταστάσεις (βιολογικοί καθαρισμοί, Γαλάζιες σημαίες) Ατμοσφαιρική ρύπανση λόγω πτήσεων, χρήση αυτοκινήτων και δικύκλων κτλ Ηχορύπανση προκαλούμενη από την υπερσυγκέντρωση τουριστών-οχημάτων, κέντρων ψυχαγωγίας, πίστες κλπ Οπτική ρύπανση όταν οι τουριστικές εγκαταστάσεις δεν είναι προσαρμοσμένες στην τοπική αρχιτεκτονική και το ευρύτερο περιβάλλον Συνωστισμός όταν έχει ξεπεραστεί η φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

52 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Προβλήματα χρήσης γης, όταν γεωργικές επιφάνειες χρησιμοποιούνται για τουριστικές εγκαταστάσεις παραγκωνίζοντας καλλιέργειες (φαινόμενο μονοκουλτούρας) Διατάραξη οικολογικής ισορροπίας με την εξαφάνιση παραδοσιακών φυτών και ανθέων, κοραλλίων κ.ο.κ. σε περιοχές με μεγάλη επισκεψιμότητα π.χ. πεταλούδες της Ρόδου Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι: καθιζήσεις, πλημμύρες κ.ο.κ Καταστροφές και φθορές σε αρχαιολογικούς χώρους (π.χ. Ακρόπολη) Πρόβλημα διάθεσης αποβλήτων ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

53 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Θετικές επιπτώσεις Διατήρηση σημαντικών φυσικών χώρων διότι αποτελούν τουριστικό πόρο (π.χ. φαράγγι Σαμαριάς) Προστασία αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων με την καθιέρωση εισιτηρίων αλλά και από τον κρατικό προϋπολογισμό διασφαλίζεται η προστασία τους Βελτίωση και αναβάθμιση ποιότητας του περιβάλλοντος. Στόχος η προσέλκυση επισκεπτών Βελτίωση υποδομών: η τουριστική δραστηριότητα ωθεί το κράτος να συντηρεί, να αναβαθμίζει και να δημιουργεί καινούριες ανωδομές στην χώρα προορισμού όπως αεροδρόμιο, λιμάνια, μαρίνες, οδικά δίκτυα, ιατρικές εγκαταστάσεις κ.ο.κ ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

54 Διαδικασία περιβαλλοντικού σχεδιασμού
Αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την επικείμενη και διαχρονική τουριστική ανάπτυξη μιας περιοχής λαμβανομένων υπ’ όψιν όλων των υπολοίπων παραγωγικών δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

55 Στάδια περιβαλλοντικού σχεδιασμού
Οριοθέτηση αναπτυξιακών στόχων όπου κυριαρχεί ο σεβασμός προς το περιβάλλον και η διαχρονικότητα της ανάπτυξης Μελέτη της υπάρχουσας κατάστασης (διάγνωση) με καταγραφή όλων των στοιχείων της υπό ανάπτυξη περιοχής (κλιματολογικές συνθήκες, επίγεια και υπόγεια υδάτινα ρεύματα, διαβρώσεις εδάφους, χρήσεις εδάφους, κοινωνικοοικονιμικά χαρακτηριστικά των κατοίκων της περιοχής, ήθη, έθιμα, παραδόσεις κλπ) Αναλύσεις των ως άνω συγκεντρωθέντων στοιχείων, αξιολόγησή τους, εκτίμηση δυνατοτήτων κλπ ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

56 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Διατύπωση σχεδίου και επιλογή κατόπιν αξιολόγησης του καλύτερου εναλλακτικού τρόπου (σχεδίου) Προτάσεις εφ’ όσον υπάρχουν αποκλίνοντα σχέδια Εφαρμογή της πρότασης που επικράτησε χρησιμοποιώντας όλες τις οργανωτικές, θεσμικές, οικονομικές τεχνικές και αναπτυξιακούς ελέγχους ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

57 Φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής
Είναι η όσο το δυνατόν ακριβέστερη προσέγγιση του αριθμού των επισκεπτών μιας περιοχής χωρίς να υφίσταται ο κίνδυνος της εξαφάνισης ή και δραματικής μείωσης των φυσικών πόρων της περιοχής και υποβάθμιση της ποιότητας των προσφερόμενων στην περιοχή τουριστικών υπηρεσιών. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

58 Αρχές και μέθοδοι περιβαλλοντικού σχεδιασμού
Ανάπτυξη με σχεδιασμένο τρόπο ώστε να μην ξεπεραστεί η φέρουσα ικανότητα της περιοχής Χρήση του τουρισμού ως μέσο προστασίας του περιβάλλοντος Προσέλκυση τουριστών-με εργαλείο το μάρκετινγκ- που σέβονται το περιβάλλον Επιλογή ήπιου ρυθμού τουριστικής ανάπτυξης ώστε να ελέγχονται σταδιακά οι επιπτώσεις και να υπάρχουν περιθώρια διορθωτικών δράσεων Συγκέντρωση των τουριστικών εγκαταστάσεων σε προεπιλεγμένες περιοχές (θύλακες) προς μετριασμό των επιπτώσεων και ευκολότερη αντιμετώπιση ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

59 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ανάπτυξη σε στάδια έτσι ώστε όταν η φέρουσα ικανότητα της περιοχής τείνει να ξεπεραστεί να υπάρχει δυνατότητα διάχυσης του πλεονάζοντος αριθμού επισκεπτών σε άλλες περιοχές Θέσπιση μέτρων για αποφυγή υπερκορεσμού (Ιούλιο, Αύγουστο) της περιοχής (περίοδος αιχμής), όπως τιμολογιακή πολιτική Μελέτη εναλλακτικών μορφών τουριστικής ανάπτυξης (θεματικός τουρισμός, ειδικών ενδιαφερόντων, αγροτουρισμός, τουρισμός σε χωριά, φιλοξενία τουριστών σε σπίτια ντόπιων κλπ) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

60 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ειδικά για την ανάπτυξη ξενοδοχειακών μονάδων και θερέτρων θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν: Η προστασία ιστορικών, πολιτιστικών, θρησκευτικών και αρχαιολογικών τόπων Ευαίσθητα οικοσυστήματα Δασοφόρες εκτάσεις Η μορφολογία του εδάφους-υπεδάφους Οι σχέσεις και επιδράσεις με παρακείμενες επιχειρήσεις Σε αγροτικές περιοχές η αποφυγή της “οπτικής μόλυνσης” Το υπάρχον οδικό δίκτυο (λεωφορεία, ηλεκτροκίνητα οχήματα) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

61 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η ποιότητα και η διατήρηση της ατμόσφαιρας Προνόηση και μέτρα για μελλοντικές κατασκευές (εξέδρες στις θάλασσες κλπ) Επιβολή από το κράτος αναπτυξιακών προτύπων όπως: α) ο καθορισμός ζωνών τουριστικής ανάπτυξης β) ο καθορισμός αριθμού ξενοδοχειακών μονάδων και κλινών γ) ο καθορισμός μεγίστου ύψους των εγκαταστάσεων δ) ο καθορισμός αποστάσεων μεταξύ μονάδων και ακτών ε) ο καθορισμός αποστάσεων των κτιριακών εγκαταστάσεων από το οδικό δίκτυο και αξιοθέατα της περιοχής και τέλος στ) δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στις ακτές για τον ντόπιο πληθυσμό και επισκέπτες ημέρας ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

62 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Επιβολή κανονισμών σε ό,τι αφορά: α) το δίκτυο υδροδότησης β) το αποχετευτικό σύστημα ή κατασκευή βιολογικού γ) την συγκέντρωση, διαχείριση και αποκομιδή απορριμμάτων δ) την επάρκεια του δικτύου τηλεπικοινωνιών ε) την συντήρηση των οδικών δικτύων και μονοπατιών στ) την επάρκεια χώρων για την στάθμευση οχημάτων (λεωφορείων και Ι.Χ.) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

63 Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων
Αναγκαία ενέργεια ο συνεχής έλεγχος και εκτίμηση των επιπτώσεων διαχρονικά σε ό,τι αφορά: Την ατμοσφαιρική ρύπανση Την μόλυνση των επιφανειακών υδάτων Την μόλυνση των υπογείων υδάτινων πόρων Το επίπεδο ηχορύπανσης Την διαχείριση των απορριμμάτων Την ποιότητα του πόσιμου νερού Το αποχετευτικό σύστημα και την αλλαγή της μορφολογίας του εδάφους Την διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

64 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Την χρήση γης Την γενικότερη εικόνα της ευρύτερης περιοχής (π.χ. Σκουριές) Υπερσυγκέντρωση πεζών και οχημάτων την περίοδο αιχμής Την εικόνα (αισθητική) της περιοχής Την επάρκεια ενέργειας (ηλεκτρισμού) Προβλήματα υγείας Καταστροφές μνημείων (ιστορικών, αρχαιολογικών, θρησκευτικών) Καταστροφές ή ζημιές στο δασικό πλούτο της περιοχής Το έδαφος-υπέδαφος (καθιζήσεις, πλημμύρες, εκτροπές ρεμάτων) ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

65 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Πιθανές φυσικές καταστροφές (σεισμοί, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, τσουνάμι κλπ) Είναι προφανές ότι η πρόληψη πιθανών περιβαλλοντικών αλλαγών, κυρίως αρνητικών, μεγεθύνει τον κύκλο ζωής του τουριστικού προϊόντος και τη διαχρονικότητα της περιοχής. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

66 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ-ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ο τουριστικός σχεδιασμός αποτελεί μια πολυεπίπεδη διεργασία και διαφέρει από χώρα σε χώρα αλλά και εντός της ίδιας χώρας από περιοχή σε περιοχή. Στόχος: η αξιοποίηση των τουριστικών πόρων, όπου το κράτος αναλαμβάνει τη δημιουργία των υποδομών (ολικώς ή σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα) και οι ιδιώτες τις ανωδομές. Το κράτος ρυθμίζει με θεσμικά όργανα (π.χ. ΕΟΤ) τη λειτουργία του και την στρατηγική ανάπτυξής του. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

67 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Τουριστική πολιτική Το σύνολο των ενεργειών του κράτους με στόχο τον καθορισμό, τον τύπο, τα κανάλια διανομής, τους χρήστες (αγοραστές) και την αξιολόγηση του τουριστικού προϊόντος. Αξιολόγηση της τουριστικής πολιτικής: πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να αξιολογεί τα αποτελέσματα και να αιτιολογεί τις αποκλίσεις μεταξύ στόχων και αποτελεσμάτων και να αναλαμβάνει διορθωτικές δράσεις. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

68 Τουριστικός σχεδιασμός
Είναι το σύνολο των ενεργειών για την τουριστική ανάπτυξη μιας περιοχής και περιλαμβάνει όλα τα στάδια κάθε επενδυτικής ενέργειας όπως: ανάλυση της ζήτησης, της προσφοράς, του κόστους, του ελέγχου της αξιολόγησης (ποσοτική και ποιοτική) των επιπτώσεων σε φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον και τέλος στην βιωσιμότητά του (διαχρονικότητά του). Ο τουριστικός σχεδιασμός προϋποθέτει την ύπαρξη τουριστικής πολιτικής η οποία πρέπει να λαμβάνει υπ όψιν της τις συνθήκες ζωής του κράτους, τους πόρους, τις μακροχρόνιες αλλαγές στο παγκόσμιο περιβάλλον και όχι τόσο τις δυνάμεις και ευκαιρίες της αγοράς. ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

69 ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Ιεράρχηση ενεργειών Χάραξη τουριστικής πολιτικής Σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης Υλοποίηση Έλεγχος Επανασχεδιασμός εφ όσον προκύψουν λόγοι Επαναπροσαρμογή ΑΤΕΙΘ-ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ