Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΣΤΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ

Παρουσίαση με θέμα: "Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΣΤΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΣΤΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΛΕΥΡΙΑΔΟΥ Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής

2 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ
Το επίπεδο λειτουργίας του ατόμου πρέπει να είναι σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο όρο. Πρέπει να συνυπάρχουν ελλείμματα ή έκπτωση της προσαρμοστικής λειτουργίας. Η έναρξη των δυσκολιών πρέπει να τοποθετείται πριν από την ηλικία των 18 ετών.

3 Ο ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ED. ZIGLER Ο Εdward Ζigler είναι ο πρώτος ερευνητής που εφάρμοσε συστηματικά τις μεθοδολογικές αρχές της ψυχολογίας στο χώρο της νοητικής καθυστέρησης. Από τη διδακτορική του διατριβή, στο τέλος της δεκαετίας του 1950, και με μια σειρά πρωτοποριακών άρθρων, δίνει έμφαση: Α) στο ρόλο των κίνητρων και της προσωπικότητας των παιδιών με νοητική καθυστέρηση, Β) στις γνωστικές δυνατότητες των παιδιών αυτών και, δευτερευόντως, στις "ελλείψεις" και στις αδυναμίες τους και Γ) στο ρόλο της αιτιολογίας σε σχέση με τα μοναδικά γνωστικά πρότυπα (γνωστικά προφίλ) που τα παιδιά με νοητική υστέρηση παρουσιάζουν.

4 ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΙΑΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ (Υ.Ο.Ε.Α)
Κατά την Υ.Ο.Ε.Α., υπάρχει μια νομοτελειακή εξελικτική διαδρομή των ατόμων από το χρόνο της γέννησης τους έως την ωριμότητα τους, ανεξαρτήτως πολιτισμικών, γνωστικών ή νευρολογικών χαρακτηριστικών, όπως διατυπώθηκε από τη γνωστή θεωρία των σταδίων του Piaget (1956). Τα εμπειρικά δεδομένα της παράδοσης του Piaget, δείχνουν ότι όλα τα νοητικά καθυστερημένα άτομα ακολουθούν τη γενική εξελικτική πορεία (διανύουν την ίδια σειρά γνωστικών σταδίων, με εξαίρεση τα άτομα με επιληψίες και με βαριά νοητική καθυστέρηση), την οποία ακολουθούν και τα τυπικώς αναπτυσσόμενα άτομα.

5

6 Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ZIGLER ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η διάκριση οργανικής-μη οργανικής αιτιολογίας έχει νόημα. Και αυτό, διότι, όταν στα τεστ νοημοσύνης γίνεται ανάλυση παραγόντων, τα νοητικά καθυστερημένα παιδιά μη οργανικής αιτιολογίας δεν παρουσιάζουν γνωστικές δυνατότητες και αδυναμίες, συγκρινόμενα με τα τυπικώς αναπτυσσόμενα (Groff & Linden, 1982). Τα καθυστερημένα παιδιά μη οργανικής αιτιολογίας δεν είναι ποιοτικώς διαφορετικά από τα τυπικώς αναπτυσσόμενα. Απλώς διαφέρουν από τα άτομα του μέσου όρου ως προς την ταχύτητα της γνωστικής ανάπτυξης και καταλήγουν εξελικτικά σ’ ένα κατώτερο επίπεδο γνωστικής επίτευξης. Επομένως, μπορούν να εφαρμοστούν σ' αυτά οι αρχές της γνωστικής ανάπτυξης που ισχύουν για τα τυπικώς αναπτυσσόμενα παιδιά. Άρα θα πρέπει να παρακολουθούν τα ίδια εκπαιδευτικά προγράμματα με τα τυπικώς αναπτυσσόμενα, με τη διαφορά ότι η εκπαιδευτική διαδικασία οφείλει να είναι πιο αργή.

7

8 Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ZIGLER ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Για τις οργανικές περιπτώσεις η αντίληψη περί ατέλειας έχει νόημα, δημιουργώντας ένα διαφοροποιημένο πρόγραμμα εξατομικευμένης διδασκαλίας. Έτσι, σήμερα, έχει διαπιστωθεί ότι πολλές ομάδες οργανικής αιτιολογίας έχουν τα δικά τους μοναδικά γνωστικά πρότυπα αδυναμιών και δυνατοτήτων (Bergman & Hodapp, 1991· Burack, 1988). Τα ευρήματα αυτά οδήγησαν με τη σειρά τους στη διαμόρφωση εξειδικευμένων προγραμμάτων ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης (Burack, 1988· Sharfenaker et al., 1991). Η αναγνώριση των διαφορετικών γνωστικών προφίλ επιβεβαιώνει τη σημασία της ταξινόμησης των νοητικά καθυστερημένων ατόμων με βάση την αιτιολογία τους, παρά με βάση το συνολικό επίπεδο της βλάβης τους (δείκτης νοημοσύνης).

9

10 ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΑ PRADER-WILLI ΚΑΙ DOWN

11 Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ZIGLER ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Έτσι, η Εξελικτική Προσέγγιση ήρθε σε αντίθεση με την παραδοσιακή αντίληψη περί νοητικής καθυστέρησης (βλέπε Προσέγγιση της «Διαφοράς"), σύμφωνα με την οποία όλα τα παιδιά με νοητική καθυστέρηση χαρακτηρίζονται από τις ίδιες γνωστικές αδυναμίες. Αντιτάχθηκε στο "ελλειμματικό μοντέλο διδασκαλίας" που δίνει έμφαση στις αδυναμίες, στις "ελλείψεις" και στο τι δεν μπορεί να κάνει ο μαθητής, γεγονός που αποτελεί μια από τις πιο δυσλειτουργικές προκαταλήψεις στην εκπαιδευτική διαδικασία (Βλάχου-Μπαλαφούτη, 2000).

12 Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ZIGLER
Όλα τα νοητικά καθυστερημένα παιδιά δε διακρίνονται για τις πτωχές τους επιδόσεις. Έτσι, υπάρχουν ομάδες παιδιών που διακρίνονται για τις γνωστικές δυνατότητες και αδυναμίες τους. Αντίθετα, άλλα έχουν χαμηλές επιδόσεις σε όλα τα έργα που τους δίνονται προς επίλυση.   Ο ρόλος της αιτιολογίας της νοητικής καθυστέρησης είναι πολύ σημαντικός σε ορισμένες περιπτώσεις για την οργάνωση προγραμμάτων ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης. Έτσι για παράδειγμα, τα παιδιά με σύνδρομο Williams έχουν σχετικά καλές λεκτικές ικανότητες αλλά πολύ πτωχές οπτικοχωρικές ικανότητες. Αντίθετα, τα παιδιά με σύνδρομο Down έχουν καλή οπτική αντίληψη, αλλά πτωχή ακουστική διάκριση.

13 ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Ήδη από τη δεκαετία του 1970, ο Zigler τόνισε ότι τα νοητικά καθυστερημένα παιδιά δε θα πρέπει να αντιμετωπίζονται στενά ως όντα παραγωγής σκέψης και γλώσσας, αλλά ως ολοκληρωμένα άτομα με τις δικές τους εμπειρίες ζωής και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά προσωπικότητας και κινήτρων (Hodapp & Zigler, 1995· Zigler, 1969). Αυτές οι σκέψεις οδήγησαν τον Zigler να διαμορφώσει μια σειρά από παράγοντες προσωπικότητας-κινήτρων που φαίνεται να επηρεάζουν τη γνωστική λειτουργία των νοητικά καθυστερημένων παιδιών (Zigler, 1971· Merighi, Edison, & Zigler, 1990).

14 «ΜΑΘΗΜΕΝΗ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ» Επειδή τα παιδιά με νοητική καθυστέρηση αποτυγχάνουν ευκολότερα σε έργα λύσης προβλημάτων, αναπτύσσουν ένα ισχυρό αίσθημα αποτυχίας, γνωστό ως «μαθημένη απελπισία» (ή αδυναμία). Αυτό αντανακλά το μακροχρόνιο ιστορικό αποτυχίας των ΝΚ παιδιών, με αποτέλεσμα να συμβιβάζονται με μικρότερο βαθμό προσδοκίας για επιτυχία.

15 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΤΙΚΕΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
Η μαθημένη απελπισία μαθαίνεται από τα ΝΚ παιδιά μέσω των χαρακτηρισμών που κάνουν γι’ αυτά τα ΤΑ. Τα ΤΑ άτομα τείνουν να ερμηνεύουν τις αποτυχίες των ΝΚ, υπό το πρίσμα των μειωμένων ικανοτήτων τους, και όχι με βάση την αρχή της μειωμένης προσπάθειας. Έτσι, όμως είναι απίθανο να ενθαρρύνουν το ΝΚ παιδί να επιμείνει στην προσπάθειά του (ενίσχυση της παθητικότητας).

16 ΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
Zigler (1962).Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός της κοινωνικής αποστέρησης που έχει βιώσει το παιδί με ΝΚ, τόσο περισσότερη είναι η ανταπόκριση προς τον ενήλικα. Zigler, Balla, & Kossan (1978) . ΝΚ άτομα, υψηλότερης ΝΗ, ήταν λιγότερο εξαρτημένα από την κοινωνική ενίσχυση του ενήλικα και μιμούνταν πολύ λιγότερο τους ενήλικες. Harter & Zigler (1968). O ενήλικας εξεταστής αποτελεί αποτελεσματική κοινωνική ενίσχυση για τα ιδρυματοποιημένα ΝΚ παιδιά. Βασική συνέπεια της κοινωνικής αποστέρησης είναι η υπέρ-εξάρτηση.

17 ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΞΩΓΕΝΩΝ ΛΥΣΕΩΝ
Τα ΝΚ άτομα δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους για τη λύση των προβλημάτων και αναμένουν οδηγίες και βοήθεια από το άμεσό τους περιβάλλον. Η αναζήτηση εξωγενών λύσεων αυξάνεται: Το ιστορικό αποτυχίας. Αποτυχημένες προσπάθειες επίλυσης ενός προβλήματος. Αυστηροί χρονικοί περιορισμοί και το άγχος. Ιδρυματοποίηση. Μειωμένη ή ανύπαρκτη επιλεκτικότητα μεταξύ παραπλανητικών και μη υποδείξεων.

18 Α) Η ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗΣ Β) Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ
Zigler & DeLabry 1972).Τα ΝΚ άτομα έχουν μεγαλύτερη μαθησιακή ετοιμότητα, όταν ο ενισχυτής είναι απτός. Stevenson & Zigler (1957) . Tα ΝΚ ιδρυματοποιημένα παιδιά υπερεκτιμούν τον απτό ενισχυτή . Harter (1982). Τα ΝΚ άτομα έχουν χαμηλή αυτοεικόνα. Η χαμηλή νοητική ικανότητα, αλλά και ο στιγματισμός συντελούν στην παραπάνω διαμόρφωση. Gorlow (1963). Χαμηλότερη εικόνα του εαυτού στα ΝΚ ιδρυματοποιημένα παιδιά

19 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”
Η Προσέγγιση της “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” αντιπροσωπεύεται από μια ομάδα ετερογενών θεωριών, οι οποίες υποστηρίζουν ότι η διαφορά μεταξύ ΤΑ και νοητικά καθυστερημένων είναι Ποιοτική. Συνεπώς, τα νοητικώς καθυστερημένα άτομα δεν είναι δυνατό να μελετηθούν υπό την προοπτική της ανάπτυξης των ΤΑ (Das, 1984· Detterman, Mayer, Caruso, legree, Conners, & Taylor, 1992· Ellis, 1969· kounin, 1941· Milgram, 1969, 1973· Spitz, 1979). Κατά την άποψη των θεωρητικών της “διαφοράς”, η γνωστική επίδοση των καθυστερημένων ατόμων θα διαφέρει από την αντίστοιχη των τυπικώς αναπτυσσόμενων, ακόμα κι όταν οι δυο ομάδες είναι εξισωμένες ως προς τη Ν.Η. (Βλέπε Milgram, 1973).

20 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”
Επίσης, η προσέγγιση αυτή δέχεται ότι όλα τα νοητικώς καθυστερημένα άτομα αποτελούν έναν ομοιογενή πληθυσμό σχετικός με την εκδήλωση της συμπεριφοράς τους και, συνεπώς, μπορούν να μελετηθούν ως μια ομάδα, η οποία διαφοροποιείται από την ομάδα των ΤΑ ως προς το επίπεδο λειτουργίας τους. Όπως επισημαίνουν οι Fisher & Zeaman (1970), “δεν παίζει κανένα ρολό η αιτιολογία της νοητικής καθυστέρησης, είτε αν την προκαλούν τα γονίδια είτε ο τραυματισμός του εγκέφαλου, τα αποτελέσματα θα είναι τα ιδία”. Έτσι, στις έρευνες τους οι θεωρητικοί της “διαφοράς” δεν προσχωρούν σε διχοτόμηση οργανικής - μη οργανικής αιτιολογίας.

21 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”
ΑΡΚΕΤΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ (BORKOWSKI, CARR, & PRESSLEY, 1987· ELLIS, 1969· DETTERMAN ET AL., 1992) ΔΕ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΟΥΤΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΙΣΩΣΗΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ (Ν.Η.), ΑΛΛΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΙΣΩΣΗ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΧΡΟΝΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ, ΑΛΛΟΙ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗ Ν.Η. (KOUNIN, 1941), ΕΝΩ ΑΛΛΟΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ (SPITZ, 1979). ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ, ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ (BORKOWSKI, ET AL., 1987· ELLIS, 1969· DETTERMAN ET AL., 1992) ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΩΣ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΗ Ν.Η.

22 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΡΟΤΑΘΟΥΝ ΘΕΩΡΙΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΜΙΑ Η ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΩΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΤΑΘΕΙ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ, ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ: ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΚΑΜΨΙΑ (KOUNIN, 1941· DULANEY & ELLIS, 1997), ΑΔΥΝΑΜΙΑ (Η ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ) ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΗΣ ΜΝΗΜΗΣ (ELLIS, 1969, 1970· BORKOWSKI ET AL., 1987· BORKOWSKI & CAVANAUGH, 1979), ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ZEAMAN & HOUSE, 1979), ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (SPITZ, 1979), ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ (DAS, 1984).

23 ΜΝΗΜΟΝΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ
Η επικρατούσα άποψη μέχρι και τη δεκαετία του 1980, ήταν ότι τα άτομα με νοητική καθυστέρηση (Ν.Κ.) δε χρησιμοποιούν στρατηγικές (Ellis, 1970), ή όταν τις χρησιμοποιούν, η χρήση αυτή είναι αναποτελεσματική ή αταίριαστη με τη φύση του έργου (Butterfield et al., 1973).

24 ΜΝΗΜΟΝΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ
Οι Bray & Turner (1986) παρατήρησαν ότι οι περισσότερες έρευνες, στις οποίες αναφέρονταν βλάβες χρήσης των μνημονικών στρατηγικών εκ μέρους των παιδιών με Ν.Κ., αφορούσαν σε έργα που απαιτούσαν έμμεση χρήση λεκτικών στρατηγικών.

25 ΜΝΗΜΟΝΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ
Ο Bray και οι συνεργάτες του (1994) θεωρούν ότι η υπερβολική εστίαση στις λεκτικές στρατηγικές ίσως δίνει μια παραπλανητική και απαισιόδοξη εικόνα για τις μνημονικές στρατηγικές των παιδιών με νοητική καθυστέρηση. Τα άτομα με Ν.Κ. φαίνεται ότι είναι σε θέση να κάνουν χρήση «εξωτερικών» μνημονικών βοηθημάτων, όταν η συνθήκη το επιτρέπει (γράφουν σημειώματα, τοποθετούν τα πράγματα σε μια συγκεκριμένη θέση για να θυμούνται που είναι κ.α.) (Bray, Fletcher & Bray, 1995, 2003).

26 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΟΙ BORKOWSKI, JOHNSTON, & REID (1986) ΜΕΛΕΤΗΣΑΝ ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Η ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΕ ΤΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ-ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ. ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ, ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟΤΕΡΟ ΝΑ ΑΥΞΗΣΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ, ΟΤΑΝ ΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ, ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟΤΕΡΟ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΟΥΝ ΤΟ ΕΡΓΟ ΠΑΘΗΤΙΚΑ. ΑΥΤΗ Η ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΝΑ ΑΠΟΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΟΠΩΣ ΤΥΧΗ Η ΕΥΚΟΛΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ (DIENER & DWECK, 1980). ΟΙ TURNER, HALE, WILCOX, BORKOWSKI, & DUTKA (1987) ΑΝΕΦΕΡΑΝ ΟΤΙ ΠΑΙΔΙΑ ΗΠΙΑΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ ΕΧΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ TA ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ.

27 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ BORKOWSKI ET AL. (1987) ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ ΝΑ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΕΙΝΑΙ “ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ”. ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. ΠΙΟ ΠΡΟΣΦΑΤΑ, ΟΙ BORKOWSKI, CARR, RELLINGER, & PRESSLEY (1990) ΑΝΕΠΤΥΞΑΝ ΕΝΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΟΠΟΙΟ Η ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΑΜΟΙΒΑΙΑ. Η ΘΕΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΣΕ ΝΕΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ.

28 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΘΟΥΝ ΟΙ ΒΛΑΒΕΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΘΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΕΣ ΕΚΦΑΝΣΕΙΣ ΤΗΣ. Η ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΟΤΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (Η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ Σ’ ΕΝΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑ, ΕΝΩ ΕΚΟΥΣΙΑ ΑΓΝΟΟΥΝΤΑΙ ΜΗ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΕΡΕΘΙΣΜΟΙ), ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΜΕΤΑΞΥ TA ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ (CHA & MERRILL, 1994· ZEAMAN & HOUSE, 1979). ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, ΟΙ CHA & MERRILL (1994) ΕΔΕΙΞΑΝ ΟΤΙ ΟΙ ΜΗ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΕΡΕΘΙΣΜΟΙ ΕΛΚΥΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΤΩΝ TA.

29 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΕΙΣ (DOCKRELL & MCSHANE, ) ΤΟΝΙΖΟΥΝ ΟΤΙ Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΥΕΙ ΣΕ ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΡΓΑ ΜΕ ΥΨΗΛΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ. ΚΑΙ ΑΥΤΟ, ΔΙΟΤΙ, ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΠΟΛΛΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ (NEIL & WESTBERRY, 1987· TIPPER, 1985), Η ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΜΟΝΟ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟ ΣΤΟΧΟ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ (ΔΙΑΣΠΑΣΤΙΚΟ) ΣΤΟΧΟ. ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ Η ΜΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΠΩΘΕΙΤΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΑ, ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ. ΟΙ MERRILL & TAUBE (1996) ΕΔΕΙΞΑΝ ΟΤΙ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ, ΗΠΙΑΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ, ΔΕΝ ΚΑΤΑΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΣΠΑΣΤΩΝ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΡΓΗ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΗ. ΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΟΜΑΔΕΣ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ ΜΕ ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΤΡΟΠΟ, ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ.

30 ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΚΑΜΨΙΑ (ΑΔΡΑΝΕΙΑ)
ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1940, Ο KOUNIN (1941) ΚΑΤΕΛΗΓΕ ΣΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΟΤΙ ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΥΣΚΑΜΠΤΕΣ ΑΠ’ Ο,ΤΙ ΤΩΝ ΟΜΑΛΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΕΞΙΣΩΜΕΝΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ Ν.Η. Η ΑΚΑΜΨΙΑ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΩΣ Η ΕΜΜΟΝΗ, ΜΗ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ, ΕΝΩ ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟ ΑΠΑΙΤΟΥΝ, ΚΑΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΟΤΙ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΚΑΘΩΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Η Ν.Η. ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ, ΜΟΝΟΤΟΝΑ, “ΕΜΜΕΝΟΝΤΑ” ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΑΡΙΘΜΟ ΕΡΕΘΙΣΜΩΝ. ΑΚΟΜΗ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΜΜΟΝΗ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΥΠΟ.

31 ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΚΑΜΨΙΑ (ΑΔΡΑΝΕΙΑ)
ΑΝ ΚΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΟΡΙΣΤΗΚΕ ΕΠΑΡΚΩΣ (HODDAP & ZIGLER, 1995· ZIGLER & BALLA, 1982), O ZIGLER ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΘΕΩΡΗΣΑΝ ΟΤΙ ΑΥΤΗ Η ΔΥΣΚΑΜΨΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΟΘΕΙ ΣΤΗ ΣΚΕΨΗ, ΑΛΛΑ ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΜΟΝΟΤΟΝΑ ΕΡΓΑ, ΑΝΑΛΟΓΑ Μ’ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΕ Ο KOUNIN, ΕΔΕΙΞΕ ΟΤΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΑΙΖΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΜΕ ΤΑ ΜΟΝΟΤΟΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΠΙΟ ΔΥΣΚΑΜΠΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΗ. ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΗΤΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΣ ΑΠΟΣΤΕΡΗΜΕΝΑ, ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΡΟΘΥΜΑ ΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΗ. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΕΔΕΙΧΝΑΝ ΕΜΜΟΝΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ, ΠΡΑΓΜΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΚΛΑΜΒΑΝΟΤΑΝ ΩΣ ΑΚΑΜΨΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ KOUNIN (ZIGLER & BUTTERFIELD, 1966).

32 ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΚΑΜΨΙΑ (ΑΔΡΑΝΕΙΑ)
Ο ELLIS ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΕΔΕΙΞΑΝ ΟΤΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ Ν.Κ. ΕΙΧΑΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙΛΟΥΝ ΜΙΑ ΚΑΛΑ ΜΑΘΗΜΕΝΗ (ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ) ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ TA. ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΜΑΘΗΜΕΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΝ, ΕΤΕΙΝΑΝ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ, ΠΡΟΚΑΛΩΝΤΑΣ ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ (DULANEY & ELLIS, 1997· ELLIS & DULANEY, 1991· ELLIS, WOODLEY-ZANTHOS, DULANEY, & PALMER, 1989). ΟΤΑΝ ΛΟΙΠΟΝ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΜΕΝΟΥΝ ΣΕ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΑΨΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΕΣ, ΤΟΤΕ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ “ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΔΡΑΝΕΙΑ”, ΕΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑ ΤΟΥ KOUNIN (1941).

33 ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΕΘΙΣΜΩΝ ΤΟΥ SPITZ (1966, 1979, 1988)
O SPITZ (1966) ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΟΥ ΕΣΤΙΑΖΟΤΑΝ ΣΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ, ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ GESTALT. ΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΕ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝ ΟΠΤΙΚΕΣ ΠΛΑΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΟΔΟΓΥΡΙΣΜΕΝΑ ΣΧΗΜΑΤΑ (ΦΙΓΟΥΡΕΣ). ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΤΟΥ ΕΥΡΗΜΑ ΗΤΑΝ ΟΤΙ ΟΙ ΟΠΤΙΚΕΣ ΠΛΑΝΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΝ ΠΙΟ ΑΡΓΑ ΑΠΟ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ. ΕΤΣΙ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ, Η ΑΤΕΛΕΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΔΕ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΦΤΩΧΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ.

34 ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΕΘΙΣΜΩΝ ΤΟΥ SPITZ
Η ΕΡΕΥΝΑ ΟΜΩΣ ΤΟΥ SPITZ (1979, 1988) ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΘΗΚΕ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΣΑΝ ΑΝΩΤΕΡΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ, ΔΙΟΤΙ Σ’ ΑΥΤΑ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΕΠΙΔΟΣΗ. ΓΙΑ ΤΟ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΓΡΙΦΟΥΣ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥΣ. ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΗΤΑΝ Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ HANOI. ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΑΥΤΟ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ (Ν.Η.=10) ΕΙΧΑΝ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΠΙΔΟΣΗ ΜΕ ΤΑ ΟΜΑΛΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ 6-7 ΕΤΩΝ, ΕΝΩ ΟΣΟ ΑΥΞΑΝΟΤΑΝ Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΑ, ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΜΕ ΤΑ T.A. ΓΙΝΟΤΑΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ. (BYRNES & SPITZ, 1977· SPITZ & BORYS, 1984· SPITZ, 1987).

35 ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΕΘΙΣΜΩΝ ΤΟΥ SPITZ
ΕΙΝΑΙ ΦΑΝΕΡΟ ΟΤΙ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΦΤΩΧΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΞΙΣΩΜΕΝΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ Ν.Η. T.A. ΠΑΙΔΙΑ, ΣΕ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ “ΠΡΟΒΛΕΨΗ”. Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΟΚΑΛΕΙΤΑΙ “ΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ”, ΚΑΘΩΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΜΟ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΠΟΘΕΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΠΑΓΩΓΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΜΙΑ ΠΡΑΞΗ (SPITZ, 1979, 1988). ΕΠΙΠΛΕΟΝ, ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΕΜΜΟΝΗ ΣΤΙΣ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕ ΔΙΕΡΕΥΝΟΥΝ, ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ, ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ. ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΧΟΥΝ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΑΡΙΘΜΟ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (WHITTEMORE & SPITZ, 1976).

36 ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”
ΟΛΑ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ, ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΒΛΑΒΗ. Ο ΣΤΟΧΟΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΑΥΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ “ΑΠΟΜΟΝΩΣΟΥΝ” ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΕΚΕΙΝΕΣ ΤΙΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΒΛΑΒΗ Η ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΥΣΕΣ ΣΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ. ΣΤΟ ΒΑΘΜΟ ΠΟΥ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ, ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ ΘΑ ΕΧΕΙ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ.

37 ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”
ΕΤΣΙ, ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΜΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ, ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΚΑΜΨΙΑ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΤΑΘΕΙ ΩΣ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ, ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΕΤΙΑ ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” ΕΧΟΥΝ ΕΣΤΙΑΣΕΙ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΟΥΣ ΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ “ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΕΣ” ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ, ΟΠΩΣ: ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ, ΑΝΑΚΛΗΣΗ, ΒΛΑΒΕΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΝΗΜΗΣ. ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ, ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ (ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΕΦΗΒΟΥΣ Η ΝΕΑΡΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ) ΗΠΙΑΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ. ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠ’ ΑΥΤΕΣ, ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΞΙΣΩΜΕΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ T.A. ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ.

38 ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ
ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ: Α) ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑΝ ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣΟΥΝ ΤΙΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, Β) ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ, Γ) ΕΙΝΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥΣ, Δ) Η ΕΡΕΥΝΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝ ΕΣΤΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΩΣ ΣΤΟ ΣΧΕΤΙΚΩΣ ΥΨΗΛΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟ ΑΤΟΜΟ (ΗΠΙΑΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ) ΚΑΙ Ε) ΕΔΩΣΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ.

39 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΕΣΤΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ ΣΗΜΕΙΑ: Α) ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΝΟΣ ΚΟΙΝΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ. Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΗ Ν.Η., ΔΙΟΤΙ Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ZIGLER ΩΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ, ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ Δ.Ν. Β) Η ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΚΡΙΝΟΜΕΝΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΟΥΣ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ. ΕΤΣΙ, ΕΝΩ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ZIGLER ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΗ Ν.Η., ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ.

40 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ
Γ) ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΕΝΟΣ ΚΟΙΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ. ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”, ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ZIGLER, ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ ΩΣ ΕΝΑ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΣ ΔΕΙΓΜΑ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΤΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ.

41 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ
Δ) ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ”, Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ T.A. ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΗ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΟΥΣ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΙΧΝΕΥΘΟΥΝ ΜΟΝΟ ΣΕ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ. ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΔΕΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ T.A., ΕΞΙΣΩΜΕΝΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΗ. ΑΝ ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ, ΑΥΤΕΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΟΘΟΥΝ ΣΕ ΜΗ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ (ΚΙΝΗΤΡΑ).

42 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΑΠΛΩΣ ΟΤΙ ΤΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΑΠ’ ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΧΡΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΑ ΔΕ ΔΙΝΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΟΥΣ. ΑΠΛΩΣ, ΟΤΑΝ Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΟΥΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ, ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ. ΜΕ ΒΑΣΗ ΟΜΩΣ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΑΥΤΗ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΒΛΑΒΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΚΆΘΕ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

43 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥΣ ΟΙ CICCHETTI & POGGE-HESSE (1982) ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΘΕΤΕΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ, ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΕΞΗΣ: “ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ· ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΟΜΩΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΡΕΥΝΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ”.

44 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ… ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ, ΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΧΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ “ΔΙΑΦΟΡΑΣ” ΘΕΩΡΟΥΝ ΟΤΙ Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΟΓΕΝΗΣ, ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΔΗΛΑΔΗ ΟΤΙ Η ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ. ΜΕ ΒΑΣΗ ΟΜΩΣ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΑΥΤΗ ΔΕ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΥΠΟΨΗ ΤΟΥΣ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ. ΕΙΝΑΙ ΔΗΛΑΔΗ ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΟ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΠΡΟΦΙΛ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ, ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΑΛΕΥΡΙΑΔΟΥ & ΓΚΙΑΟΥΡΗ, 2009· BURACK ET AL., 1988).

45 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ… ΣΗΜΕΡΑ, ΕΧΕΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΘΕΙ ΟΤΙ ΠΟΛΛΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΔΥΝΑΜΙΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ. Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥΣ, ΠΑΡΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΤΟΥΣ.

46 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ Με βάση τα στοιχεία που παρατέθηκαν, η Εξελικτική Προσέγγιση του Zigler θεωρείται ότι μπορεί να κάνει ασφαλείς και ουσιώδεις προβλέψεις σχετικά με τη γνωστική επίδοση των νοητικά καθυστερημένων παιδιών. Η όλη Προσέγγιση εξακολουθεί και επηρεάζει τον τρόπο και τις μεθόδους που χρησιμοποιεί η σύγχρονη εξελικτική θεώρηση για τη μελέτη της νοητικής καθυστέρησης.

47 EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Ι
Τα παιδιά με ΝΚ τα καταφέρνουν καλύτερα με τις διδακτικές προσεγγίσεις που δίνουν έμφαση στη ταυτόχρονη επεξεργασία, παρά στην κατά σειρά επεξεργασία και στην λεκτική μακρόχρονη μνήμη σε ένα όμως οικείο εκπαιδευτικό πλαίσιο, π.χ. να έχουν δίπλα τους μια φωτογραφία της τάξης, της οικογένειας, το αγαπημένο παιχνίδι, αντικείμενα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, κ.ά.). Δηλαδή, συγκρατούν καλύτερα γεγονότα, λεξιλόγιο και γενικές πληροφορίες. Παρέχετε εικόνες, σύμβολα και χάρτες που μπορούν να βοηθήσουν στην οργάνωση του υλικού. Είναι πολύ βοηθητικό για τα παιδιά να μαθαίνουν το ολικό νόημα των λέξεων ή των εννοιών, π.χ. σχεδιάζοντας, ζωγραφίζοντας τη λέξη ή την έννοια και έχοντας παράλληλα δίπλα τους βοηθητικές καρτέλες με σχετικές εικόνες.

48 EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΙΙ
Δώστε συγκεκριμένες οδηγίες μ’ έναν αργό, απλό και ολικό τρόπο. Χρησιμοποιήστε την στρατηγική της επανάληψης για έργα που απαιτούν τη λειτουργία της βραχύχρονης μνήμης. Οδηγίες που δίνονται μέσω της ακουστικής οδού να συνοδεύονται πάντα από το αντίστοιχο οπτικό υλικό, μεγάλο μέρος του οποίου να αποτελείται από σχεδιαγράμματα. Εκμεταλλευτείτε δημιουργικά τις αυξημένες ικανότητες των παιδιών για μίμηση και επίτευξη λειτουργικών δεξιοτήτων ζωής, π.χ. μέσα από παιχνίδια ρόλων, συμβολικά παιχνίδια, δραματοποίηση εκτέλεσης διαδοχικών καθημερινών ασχολιών με βοηθητική χρήση οπτικών πληροφοριών, χρονοδιαγράμματος (υγιεινή σώματος, καθαριότητα, ντύσιμο, φαγητό, κ.ά.) και οπτικών συμβόλων διαφορετικών χρωμάτων για ησυχία, παιχνίδι, εργασία.

49 EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΙΙΙ
Οργανώστε μαζί με το παιδί έναν πίνακα καθηκόντων και κανόνων συμπεριφοράς, με τη βοήθεια οπτικών συμβόλων. Αντικαταστήστε τις προφορικές εντολές με πράξεις και προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Δημιουργήστε ένα ανοιχτό, φιλικό, θετικό και ζεστό περιβάλλον αποδοχής και κατανόησης για το παιδί και τους γονείς του. Προτείνετε στους συμμαθητές να λειτουργήσουν ως μοντέλα επίδειξης της κατάλληλης συμπεριφοράς. Επιλέξτε φίλους για το παιδί που είναι ήρεμοι, ευγενικοί και συμπονετικοί.

50 Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!