Νεότερα δεδομένα στη χρήση του σπερμοδιαγράμματος Ομιλήτρια: Σπανάκη Αθηνά Ιατρός Βιοπαθολόγος με εξειδίκευση στην υπογονιμότητα.

Παρουσίαση με θέμα: "Νεότερα δεδομένα στη χρήση του σπερμοδιαγράμματος Ομιλήτρια: Σπανάκη Αθηνά Ιατρός Βιοπαθολόγος με εξειδίκευση στην υπογονιμότητα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Νεότερα δεδομένα στη χρήση του σπερμοδιαγράμματος Ομιλήτρια: Σπανάκη Αθηνά Ιατρός Βιοπαθολόγος με εξειδίκευση στην υπογονιμότητα

2 Ορισμός της υπογονιμότητας Αδυναμία επίτευξης κυήσεως μετά από ένα (1) έτος τακτικών σεξουαλικών επαφών (σοβαρός παράγων μείωσης του επιθυμητού χρόνου η ηλικία). Πρωτοπαθής υπογονιμότητα: Απουσία σύλληψης (70%). Δευτεροπαθής υπογονιμότητα: Υπήρχε σύλληψη στο παρελθόν αλλά όχι το τελευταίο έτος (30%).

3 Αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας 1. Ενδοκρινολογικές διαταραχές: α)Υποθάλαμο, β)Υποφύσεο, γ)Αρχικός Άξονας. 2. Διαταραχές λειτουργίας των όρχεων. 3. Διαταραχές στην εκφορητική γεννητική οδό. 4. Διαταραχές στην στύση και στην εκσπερμάτιση. 5. Διαταραχές στην λειτουργία των παραγεννητικών αδένων. 6. Ανοσολογικές διαταραχές. 7. Χρωμοσωμιακές και γονιδιακές ανωμαλίες.

4 Η διερεύνηση την ανδρικής υπογονιμότητας Εφόσον υπάρχει σοβαρή υποψία υπογονιμότητας, η διερεύνηση θα πρέπει να γίνεται νωρίτερα του έτους (όπως για παράδειγμα: α) σε περίπτωση κρυψορχίας ή β) σε περίπτωση που υπάρχει υπογονιμότητα συζύγου, ειδικά ηλικίας άνω των 35 ετών).

5 Προϋποθέτει έναν ολοκληρωμένο εργαστηριακό έλεγχο. Πιο συγκεκριμένα: 1. Βασική ανάλυση σπέρματος (Σπερμοδιάγραμμα). 2. Μικροβιολογικό έλεγχο. 3. Ενδοκρινολογικό έλεγχο. 4. Χρωμοσωμιακό – Γονιδιακό έλεγχο. 5. Βιοχημικό έλεγχο.

6 Εξειδικευμένες εξετάσεις σπέρματος. DNA σπέρματος. 1. Κατακερματισμός του DNA σπέρματος (sperm DNA fragmentation). 2. Ακεραιότητα της χρωματίνης του DNA σπέρματος (sperm decondensation index).

7 Άλλες εξετάσεις 1. Οξειδωτικό stres σπέρματος (nitro blue tetrazolium ή ros νωπού παρασκευάσματος). 2. Έλεγχος σιωπηλών φλεγμονών του ανδρικού γεννητικού συστήματος. 3. Δοκιμασία πρόσδεσης σπερματοζωαρίων σε πολυμερή υαλουρονικού οξέος (αύξηση των πιθανοτήτων επιτυχίας σε μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής IUI, IVF, ICSI).

8 Υστερόγραφο Πριν από οποιαδήποτε εξέταση, γίνεται λήψη ενός πολύ προσεκτικού και λεπτομερούς ιστορικού.

9 Σπερμοδιάγραμμα Οδηγίες 1. Αποχή 2 – 4 ημέρες. 2. Συλλογή δείγματος με αυνανισμό σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο ή με σεξουαλική επαφή με χρήση ειδικών προφυλακτικών. 3. Η καλύτερη λήψη γίνεται εντός του εργαστηρίου. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε η μεταφορά του δείγματος στο εργαστήριο πρέπει να γίνει εντός 30 λεπτών σε σημείο κοντά στο δέρμα του ασθενούς. 4. Θα πρέπει να δοθούν 2 δείγματα σε διάστημα 2 μηνών.

10 Μακροσκοπικός έλεγχος  Τιμές αναφοράς: ≥2,0 ml και ≥1,5 ml για άνδρες άνω των 50 ετών.  Όγκος σπέρματος: Μικρός όγκος μπορεί να υποδηλώνει απώλεια δείγματος, συγγενή αγενεσία των εκφορητικών οδών, αμφοτερόπλευρη απόφραξη των εκσπερματικών πόρων, ανάστροφη εκσπερμάτωση, λοίμωξη επικουρικών αδένων.  Χρώμα: Λευκό γαλακτώδες, διάφωτο, υπόφαιο. Το κίτρινο χρώμα παρατηρείται σε περιπτώσεις πυοσπερμίας, σε ίκτερο ή σε χορήγηση συγκεκριμένων βιταμινών. Το καφέ χρώμα παρατηρείται σε δυσλειτουργία των σπερματοδόχων κύστεων ή λόγω τραυματισμού του νωτιαίου μυελού. Το κόκκινο χρώμα υποδηλώνει παρουσία ερυθροκυτάρρων ή χρωστικών αίμης.

11 Οσμή: Κάστανο Ρευστοποίηση: 30 – 60 λεπτά. Αν ο χρόνος ρευστοποίησης είναι μεγαλύτερος των 60 λεπτών, αποτελεί ένδειξη για δυσλειτουργία του προστάτη. Γλοιότητα: Θα πρέπει το δείγμα αφού ρευστοποιηθεί να πέφτει σε σταγόνες από την πιπέτα. pH: 7,2 – 8. Όταν το pH 8, υποδηλώνει φλεγμονή του προστάτη ή των σπερματικών κύστεων.

12 Μικροσκοπικός έλεγχος Αριθμός σπερματοζωαρίων.  Φυσιολογικός αριθμός → Νορμοσπερμία  Μικρός αριθμός → Ολιγοσπερμία < 15x10 6 /ml  Απουσία σπερματοζωαρίων → Αζωοσπερμία  Έλλειψη σπέρματος → Ασπερμία

13 Κινητικότητα Φυσιολογικά:  Συνολική κινητικότητα σπερματοζωαρίων → ≥ 50% (60′) Αν τα σπερματοζωάρια δεν ανταποκρίνονται στα παραπάνω κριτήρια τότε η παθολογική αυτή κατάσταση ονομάζεται ΑΣΘΕΝΟΣΠΕΡΜΙΑ. Γρήγορη προωθητική ταχύτητα ≥ 25 μ m/sec Νωθρή πρόσθια ταχύτητα 5 – 24 μ m/sec Επιτόπια ταχύτητα 5 μ m/sec Ακίνητα 0 μ m/sec

14 ΑΙΤΙΑ ΑΣΘΕΝΟΣΠΕΡΜΙΑΣ  Παρατεταμένη αποχή.  Λοίμωξη γεννητικού.  Δομικές ανωμαλίες σπερματοζωαρίων.  Κιρσοκήλη.  Αντισπερματικά αντισώματα.  Ιδιοπαθής αιτία.

15 ΖΩΤΙΚΟΤΗΤΑ Εάν τα ακίνητα σπερματοζωάρια είναι >60%, τότε πρέπει να γίνει προσδιορισμός βιωσιμότητας τους ώστε να εξεταστούν και να διαχωριστούν τα νεκρά σπερματοζωάρια (νεκροσπερμία) από τα ακίνητα (σύνδρομο Kartagener ή σύνδρομο ακίνητων μαστιγίων). Επίσης, αποτελεί ένδειξη για το εάν το σπέρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ενδοωαρική σπερματέγχυση.

16 Μορφολογία Η εκτίμηση της μορφολογίας γίνεται με αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης του Π.Ο.Υ. Όσον αφορά το χαρακτηρισμό φυσιολογική ή παθολογική μορφολογία, υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ερευνητών (Kruger 1998, Kobayashi 1991) καθώς και του Π.Ο.Υ. Μη φυσιολογική μορφολογία → ΤΕΡΑΤΟΣΠΕΡΜΙΑ. Οι τιμές αναφοράς των σπερματοζωαρίων ήταν ≥ 14%, όμως αφού το σπέρμα παραμένει γόνιμο ακόμα και σε ποσοστό 4%, οι τιμές αναφοράς έχουν αλλάξει. Παρόλα αυτά, ο κάθε ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά ανάλογα με την ολική εικόνα της ανάλυσης σπέρματος.

17 Άλλα στρογγυλά κύτταρα (Round Cells)  Επιθηλιακά κύτταρα.  Ερυθροκύτταρα.  Κύτταρα προστάτη.  Λευκοκύτταρα (πυοσφαίρια) > 1x10 6 /ml. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει φλεγμονή των γεννητικών οργάνων.  Κύτταρα σπερματογένεσης (ανώριμες μορφές σπερματοζωαρίων μπορεί να υποδηλώνει πιθανή διαταραχή σπερματογένεσης).

18

19 Μικροβιολογικός έλεγχος Η καλλιέργεια σπέρματος γίνεται για να εντοπιστούν παθογόνα στοιχεία στο ουροποιογεννητικό σύστημα του άνδρα. → Ο έλεγχος γίνεται πρωτίστως για: 1. Αερόβιους - Αναερόβιους μικροοργανισμούς. 2. Ουρεόπλασμα. 3. Μυκόπλασμα. 4. Χλαμύδια.

20 → Επίσης, ο έλεγχος γίνεται: 1. Προληπτικά. 2. Αιμοσπερμία. 3. Δυσκολία ούρησης. 4. Επώδυνη ούρηση. 5. Υπογονιμότητα. 6. Παρουσία πυοσφαιρίων στο σπέρμα 7. Παρουσία μικροοργανισμών στο σπέρμα.

21 Συνέπειες της λοίμωξης  Αύξηση παραγωγής ελεύθερων ριζών.  Αύξηση των πυοσφαιρίων στο σπέρμα.  Φλεγμονή που προκαλεί διόγκωση και διαταραχή της λειτουργίας του αδένα με αποτέλεσμα την ελλιπή έκκριση των ενζύμων, των ανόργανων στοιχείων και των υγρών που απαιτούνται για την καλή λειτουργία και μεταφορά των σπερματοζωαρίων.

22  Η κατανόηση της σχέσης μεταξύ λοίμωξης και της μείωσης της ανδρικής υπογονιμότητας έχει αποκτήσει επιστημονικά και διαγνωστικά εργαλεία. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα της θεραπείας με αντιβιοτικά παραμένουν απογοητευτικά αφού η χρόνια λοίμωξη δημιουργεί μη αναστρέψιμες λειτουργικές βλάβες.  Κατά συνέπεια: Ζωτικής σημασίας είναι η ΠΡΟΛΗΨΗ, η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση.

23 Ανοσολογικός έλεγχος σπέρματος  A. Συγκολλήσεις σπερματοζωαρίων  A. Συγκολλήσεις σπερματοζωαρίων: Πρέπει να αξιολογηθούν μόνο αν αφορούν κινητά σπερματοζωάρια. Τύποι: 1. Κεφαλή – κεφαλή. 2. Ουρά – ουρά. 3. Μικτή (κεφαλής – ουράς). Οδηγούν σε πιθανά ανοσολογικά αίτια υπογονιμότητας.

24  B. Αντισπερματικά αντισώματα. 1. IgA (μεγαλύτερης κλινικής σημασίας από IgG). 2. IgG. 3. IgM (σπάνια εμφανίζονται στο σπέρμα). → Ο έλεγχος γίνεται με Mar Test (δοκιμασία μικτής αντίδρασης ανοσοσφαιρίνης) και ανιχνεύει αντισώματα κατά του ιδίου του σπέρματος. Είναι ποιοτική εξέταση και το κύριο πλεονέκτημά της είναι ο εντοπισμός του αντιγόνου στην κεφαλή, στον αυχένα ή στην ουρά του σπερματοζωαρίου. → Επίσης ο έλεγχος με Immunobead Test είναι μία ημιποσοτική μέθοδος διαλογής που μας βοηθάει να ανιχνεύσουμε την τάξη και την σοβαρότητα των αντισωμάτων.

25  Αντισώματα έναντι του σπέρματος εκτός από λόγους διερεύνησης υπογονιμότητας, θα πρέπει ο κλινικός γιατρός να υποψιάζεται σε περιπτώσεις βαζεκτομής, τραυματισμού ή μόλυνσης.  Είναι πρωτεϊνικά μόρια που προσκολλούνται σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σπέρματος και μόλις συμβεί αυτό, παρεμποδίζουν την λειτουργία του.

26 Βιοχημικός έλεγχος σπέρματος  Το σπερματικό υγρό περιέχει μια σειρά ουσιών που εκκρίνονται από τα σεξουαλικά επικουρικά όργανα. Κυρίως από τον προστάτη, τις σπερματοδόχες κύστες και τις επιδιδυμίδες.  Οι ουσίες αυτές είναι απαραίτητες για την σωστή φυσιολογία του σπέρματος. Συνεισφέρουν σε μεγάλο βαθμό στην επιβίωση των σπερματοζωαρίων τα πρώτα 60 λεπτά, μέσα στον κόλπο της γυναίκας. → Με τα επίπεδα ψευδαργύρου (Zn) στο σπερματικό υγρό μπορεί να ελεγχθεί η λειτουργία του προστάτη και των εκφορητικών οδών. → Με τα επίπεδα φρουκτόζης στο σπερματικό υγρό ελέγχεται η λειτουργία των σπερματοδόχων κύστεων. → Με τα επίπεδα ουδέτερης γλουκοσιδάσης ελέγχεται η λειτουργία των επιδιδυμίδων.

27 Πότε ο κλινικός γιατρός θα ζητήσει βιοχημικό έλεγχο; Σε υποψία απόφραξης ή αγενεσίας (κληρονομική πάθηση) της αποχετευτικής οδού. Σε πιθανότητα δυσλειτουργίας των επικουρικών αδένων (κυρίως σε ιστορικό αλλεπάλληλων ή σοβαρών λοιμώξεων στο κατώτερο ουροποιητικό – γεννητικό σύστημα). Σε ιδιοπαθείς λόγους ανεξήγητης υπογονιμότητας. Φυσιολογικές Τιμές Ψευδάργυρος (Zn)≥ 2,4 μmol / εκσπερμάτιση Φρουκτόζη13 μmol / εκσπερμάτιση Ουδέτερη γλουκοσιδάση11 mIU / εκσπερμάτιση

28 Χρωμοσωμιακός – Γονιδιακός έλεγχος Α. Ασθενείς με αποφρακτική αζωοσπερμία. → Καλό ορμονικό προφίλ. → Καλό μέγεθος όρχεων. Θα πρέπει να υποβάλλονται στην εξέταση αυτή. Η ετεροζυγωτία ευθύνεται για το 30% περίπου της αποφρακτικής ΑΖΩΟΣΠΕΡΜΙΑΣ.

29 Β. Καρυότυπος (χρωμοσωματική σύσταση ατόμου). → Άνδρας : 46, ΧΥ. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες ασθενείς με σοβαρή ΟΛΙΓΟΑΣΘΕΝΟΣΠΕΡΜΙΑ, θα πρέπει να υποβάλλονται σε χρωμοσωμιακό έλεγχο λόγω αυξημένου κινδύνου χρωμοσωμιακών ανωμαλιών.

30 Γ. Μικροελλείψεις Ψ χρωμοσώματος.  Περίπου το 10 – 18% των υπογόνιμων ασθενών με σοβαρή ιδιοπαθή ολιγοασθενοτερατοσπερμία, παρουσιάζουν μικροελλείψεις Ψ χρωμοσώματος οι οποίες αν επιτευχθεί κύηση, μπορούν να μεταδοθούν στον άρρενα απόγονο. Σε αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται η γενετική συμβουλευτική.  Ο κλινικός γιατρός θα υποψιαστεί υπογονιμότητα εξαιτίας μικροελλείψεων χρωμοσώματος Ψ σε άνδρες με αζωοσπερμία, ολιγοσπερμία, ανώμαλη μορφολογία ή και διαταραχή κινητικότητας αφού πρώτα έχουν εξεταστεί και έχουν αποκλειστεί άλλες αιτίες υπογονιμότητας.  Οι μικροελλείψεις αφορούν τρείς περιοχές στον μακρύ βραχίονα του Ψ: 1. AZFa και AZFb (ανεπιτυχής ανάκτηση σπερματοζωαρίων από βιοψία όρχεων στην εξωσωματική γονιμοποίηση ICSI). 2. AZFc (επιτυχής στους περισσότερους άνδρες ICSI).

31 Δ. Ανάλυση σπέρματος με FISH (Fluorescent in situ hybridization).  Άνδρες με υπογονιμότητα παρουσιάζουν ένα ποσοστό ανευπλοειδίας ≥ 27%, ενώ οι φυσιολογικές τιμές είναι 2 – 4%.  Ανευπλοειδία: Σπερματοζωάρια με περισσότερα ή λιγότερα χρωμοσώματα.  Η ανευπλοειδία στο σπέρμα θα πρέπει να εξεταστεί σε: 1. Υπογονιμότητα άγνωστης αιτιολογίας ακόμα και όταν οι παράμετροι σπέρματος είναι φυσιολογικές. 2. Καθ’έξιν αποβολές. 3. Πολλαπλές αποτυχίες εξωσωματικής γονιμοποίησης.  Τα χρωμοσώματα με την μεγαλύτερη πιθανότητα αριθμητικών ανωμαλιών είναι τα 13, 18, 21, Χ και Υ στο σπέρμα.  Τεχνική FISH: Μικρά κομμάτια φθορίζοντα DNA «ανιχνευτές», αναγνωρίζουν και συνδέονται με το χρωμόσωμα στο οποίο αντιστοιχούν. Η αριθμητική καταμέτρηση των σημάτων φθορισμού επιβεβαιώνει τον αριθμό χρωμοσωμάτων.

32 Έλεγχος βλάβης DNA σπέρματος Α. Κατακερματισμός DNA στο σπέρμα.  Η γενετική ακεραιότητα του σπερματοζωαρίου είναι απαραίτητη για την φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Η αύξηση του κατακερματισμού του DNA σπέρματος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα γονιμότητας όπως: 1. Να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη του εμβρύου και την ανάπτυξη της βλαστοκύστης μόλις ενεργοποιηθεί το πατρικό γονιδίωμα. 2. Να οδηγήσει σε αποτυχημένες προσπάθειες σπερματέγχυσης ή εξωσωματικής γονιμοποίησης, σε αποβολές και χαμηλά ποσοστά κύησης. 3. Βρίσκεται συχνότερα σε άνδρες με παθολογικές παραμέτρους σπέρματος καθώς επίσης και σε άνδρες με φυσιολογικές παραμέτρους.

33  Σύμφωνα με μελέτες, έμβρυα που προέρχονται από σπερματοζωάρια με ποσοστό κατακερματισμού DNA υψηλό, έχουν κακή πρόγνωση. Αυτό οδηγεί σε έναρξη της απόπτωσης των κυττάρων του εμβρύου, καθώς και σε δημιουργία μεταλλάξεων οι οποίες θα οδηγήσουν σε διακοπή εμβρυικής ανάπτυξης, αποβολές, γενετικές ανωμαλίες στους απογόνους καθώς επίσης και σε αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου παιδικής ηλικίας.  Ακόμη και εδώ, μεγάλη σημασία έχει η ηλικία της γυναίκας αφού τα ωάρια γυναίκας νεαρής σχετικά αναπαραγωγικής ηλικίας είναι ικανά να επιδιορθώσουν το ελαττωματικό DNA σε αντίθεση με τα ωάρια μεγαλύτερης ηλικιακά γυναίκας.

34  Η εξέταση κατακερματισμού του DNA ενδείκνυται σε: 1. Ανεξήγητη υπογονιμότητα. 2. Παθολογικό σπερμοδιάγραμμα. 3. Παύση ανάπτυξης εμβρύων ή δημιουργία βλαστοκύστης κακής ποιότητας. 4. Προχωρημένη ηλικία αναπαραγωγής. 5. Κιρσοκήλη. 6. Καθ’έξιν αποβολές συζύγου. 7. Έκθεση σε βλαβερές ουσίες.

35  Το test του Sperm DNA Fragmentation (SDFI) ελέγχει την δομική ακεραιότητα του DNA των σπερματοζωαρίων και εντοπίζει άνδρες που διατρέχουν κίνδυνο ώστε να προχωρήσουν σε σωστή διάγνωση, αντιμετώπιση και θεραπεία της υπογονιμότητας. Επίσης, παρέχει την ικανότητα προγνωστικής αξίας στην θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, σπερματέγχυσης ή εξωσωματικής γονιμοποίησης.

36  Τιμές: < 15% DFI → πολύ καλή γονιμότητα. > 15 % αλλά 15 % αλλά < 30% → ικανοποιητική γονιμότητα. > 30% DFI → μέτρια έως πολύ κακή γονιμότητα. > 30% DFI → μέτρια έως πολύ κακή γονιμότητα. 1. Σύμφωνα με μελέτες, ζευγάρι που υποβάλλεται σε εξωσωματική γονιμοποίηση με υψηλό ποσοστό DFI, η καλύτερη μέθοδος που πρέπει να ακολουθήσει είναι η μικρογονιμοποίηση (ICSI). 2. Ο έλεγχος DFI θα πρέπει να πραγματοποιείται 3-4 μήνες μετά την θεραπεία.

37 Β. Ακεραιότητα της χρωματίνης του DNA σπέρματος. Η λειτουργία του DNA εξαρτάται από την κατάλληλη οργάνωσή του. Στα ώριμα σπερματοζωάρια η χρωματίνη βρίσκεται στο 1/6 του όγκου σε σύγκριση με τον πυρήνα των σωματικών κυττάρων, σχηματίζοντας ένα συμπυκνωμένο πατρικό γένωμα. Αποτελεί το δομικό σύμπλεγμα του DNA και των πρωτεϊνών, που συγκροτούν του γενετικό υλικό του σπερματοζωαρίου στη μορφή των χρωμοσωμάτων.

38 Με το «πακετάρισμα» της χρωματίνης το DNA καταλαμβάνει το λιγότερο χώρο μέσα στον πυρήνα του σπερματοζωαρίου. Μετατρέπει δηλαδή, τα σπερματοζωάρια σε ώριμα. Η παρουσία αδρής, κοκκιώδους (ανώριμης) ή υπεροξειδωμένης (υπερσταθεροποιημένης) μορφής χρωματίνης, αποτελεί ένδειξη διαταραχής στο πακετάρισμα του μορίου του γενετικού υλικού στον πυρήνα των σπερματοζωαρίων. Διαταραχή η οποία έχει συσχετιστεί με αρνητικές επιπτώσεις στην γονιμότητα του σπέρματος.

39 Ο βαθμός ωριμότητας των σπερματοζωαρίων, δηλαδή η ακεραιότητα της χρωματίνης του DNA, «το πακετάρισμα του DNA» ουσιαστικά, θα εκφραστεί σε ποσοστό με την εξέταση μέτρησης του δείκτη συμπύκνωσης χρωματίνης σπέρματος SDI (Sperm Decondensation Index). Κατά συνέπεια η εξέταση SDI θα μας δώσει τη δυνατότητα με βάση το αποτέλεσμα να χαρακτηρίσουμε το δείγμα ως ΓΟΝΙΜΟ ή ως ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ.

40 Γ. Συμπεράσματα από τον έλεγχο βλάβης DNA του σπέρματος.  Η ΑΠΟΠΤΩΣΗ είναι μια φυσιολογική διαδικασία κυτταρικού θανάτου. Η διαδικασία της απόπτωσης περιλαμβάνει: 1. Την συμπύκνωση της χρωματίνης. 2. Τον κατακερματισμό του πυρηνικού DNA ώστε να ακολουθήσει η συρρίκνωση του κυττάρου και τέλος, η καταστροφή ολόκληρου του κυττάρου.  Ο συνδυασμός των εξετάσεων και των αποτελεσμάτων από τους δείκτες DFI και SDI, αποτελούν κύριο δείκτη στην διερεύνηση της υπογονιμότητας.

41  Παράγοντες που ευθύνονται για την βλάβη του σπερματικού DNA είναι: 1. Η έκθεση σε χημικές – τοξικές ουσίες, ακτινοβολία, θερμότητα. 2. Η ατμοσφαιρική ρύπανση – η χρήση φαρμάκων. 3. Η παρουσία κιρσοκήλης, φλεγμονής, καρκίνου των όρχεων. 4. Το κάπνισμα – η κακή διατροφή. 5. Η μεγάλη ηλικία του άνδρα. 6. Διαδικασίες οξειδωτικού στρες.

42  Η βλάβη του σπερματικού DNA συσχετίζεται με αρνητική έκβαση της προσπάθειας αναπαραγωγής, όποια και αν είναι η μέθοδος (φυσιολογική, IUI, IVF, ICSI) για τους εξής λόγους: 1. Μειώνει τη γονιμοποιητική ικανότητα των σπερματοζωαρίων. 2. Αναστέλλει την ανάπτυξη των εμβρύων. 3. Οδηγεί στην αποτυχία εμφύτευσης (αποβολή).

43  Ανάλογα με τα αποτελέσματα θα οδηγηθούμε στην κατάλληλη θεραπεία και διαδικασία έτσι ώστε να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα της ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ!!!

44 Συμπέρασμα Ο κλινικός γιατρός που θα προχωρήσει στην διερεύνηση και έπειτα, στη λύση του προβλήματος ή στην διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, χρειάζεται: 1. Καλό ιστορικό. 2. Κλινική – υπερηχογραφική εκτίμηση. 3. Αξιόπιστες εργαστηριακές εξετάσεις ολοκληρωμένης αξιολόγησης της ποιότητας του σπέρματος.

45 Η διερεύνηση της ποιότητας του σπέρματος ξεκινάει με τα βασικά βήματα που είναι: 1. Σπερμοδιάγραμμα (φυσικά χαρακτηριστικά του σπέρματος, βασικές ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους). 2. Μικροβιολογικός έλεγχος. 3. Αν και εφόσον το κρίνει ο γιατρός, θα προχωρήσει σε ανοσολογικό, βιοχημικό και χρωμοσωμιακό έλεγχο. 4. Τέλος, αν κρίνει ο γιατρός ότι χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σπερματικό προφίλ, θα προχωρήσει σε ειδικούς ελέγχους όπως: → Απόπτωση DNA σπέρματος με τους ακόλουθους τρόπους: α) ακεραιότητα χρωματίνης DNA (SDI), β) κατακερματισμός του DNA σπέρματος (DFI), γ) συνδυασμός και των δύο.

46 Θα πρέπει λοιπόν να συλλέξει πολλά κομμάτια «παζλ», τα οποία θα ενώσει σωστά ώστε να ολοκληρώσει το «έργο τέχνης» που είναι η ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ. απόλυτα Αυτό σημαίνει πως χρειάζεται τα σωστά κομμάτια του «παζλ», δηλαδή, αξιόπιστες εξετάσεις σε συνδυασμό με το ιστορικό και την κλινική εκτίμηση. Σημείο κλειδί αποτελεί επίσης η σωστή κρίση του κλινικού ιατρού ώστε να συνδεθούν τα κομμάτια αυτά, μη ξεχνώντας σε καμία στιγμή ότι ο χρόνος που του δίνετε και η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει εξαρτάται απόλυτα από την ΗΛΙΚΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ.

47 Περιγραφή περιστατικού  Γυναίκα 39 ετών με μοναδικές εξετάσεις στο ιστορικό της E2, FSH, LH, PRL με τιμές οριακά στα φυσιολογικά επίπεδα, χωρίς καμία εγκυμοσύνη στο παρελθόν.  Άνδρας 43 ετών με φυσιολογικές παραμέτρους σπερμοδιαγράμματος, χωρίς καμία εγκυμοσύνη συντρόφου στο παρελθόν.

48  Αυτές είναι οι μοναδικές εξετάσεις που τους πρότεινε ο κλινικός γιατρός μετά από προσπάθειες ενός έτους. Ο γιατρός, όταν είδε τα αποτελέσματα τους συμβούλεψε να συνεχίσουν κανονικά τις προσπάθειες για να επιτύχουν κάποια στιγμή με φυσιολογικό τρόπο, το επιθυμητό αποτέλεσμα.  Η γυναίκα δεν έχει ούτε υπερηχογραφικό έλεγχο, ούτε ΑΜΗ, ώστε να υπάρχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των ωαρίων.

49  Το ζευγάρι μετά από παρότρυνση φίλου τους, επισκέπτεται το Διαγνωστικό μας και ζητάει μια δεύτερη γνώμη.  Και εδώ προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα: 1. Συμβουλεύεις το ζευγάρι να κάνει ότι τους είπε ο γιατρός που τους παρακολουθεί; (δεν είναι ηθικά σωστό να αμφισβητήσεις τον συνάδελφο). 2. Παίρνεις τηλέφωνο με διακριτικό τρόπο τον γιατρό και προσπαθείς να του εξηγήσεις κάτι που θα έπρεπε ήδη να γνωρίζει; (μεγάλος κίνδυνος παρεξήγησης). 3. Συμβουλεύεις το ζευγάρι με ευγενικό τρόπο να επισκεφτεί κάποιον άλλο γιατρό, πιο εξειδικευμένο σε θέματα υπογονιμότητας; (αντισυναδελφικό). 4. Προχωράς χωρίς παραπεμπτικό κλινικού γιατρού στις απαραίτητες εξετάσεις ώστε να τις δείξουν και να ενημερωθεί με αυτόν τον τρόπο ο γιατρός τους; (εγωιστικό).

50  Το παραπάνω παράδειγμα αποτελεί ένα από τα συχνά προβλήματα που πρέπει να λύσει ο εργαστηριακός γιατρός, ο οποίος εξειδικεύεται και έχει την εμπειρία της ανθρώπινης αναπαραγωγής και υπογονιμότητας.

51 Τέλος Ένας άντρας ελευθερώνει σε κάθε εκσπερμάτιση 120 – 160 εκατομμύρια σπερματοζωάρια. ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ τα καταφέρνει στον τομέα της αναπαραγωγής. ΑΛΗΘΙΝΑ δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά αφού δεν παράγει ικανοποιητικό αριθμό υγιούς σπέρματος. ΌΛΑ θα εξαρτηθούν, από ποια διαδικασία θα ακολουθήσει ο κλινικός γιατρός και ποιος ο χρόνος από την ΗΛΙΚΙΑ της γυναίκας. Η καλή συνεργασία εξειδικευμένου κλινικού και εξειδικευμένου εργαστηριακού γιατρού, θα βοηθήσει στην σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος και στην ολοκλήρωση της επιθυμίας κάθε ζεύγους, που δεν είναι άλλη από την απόκτηση ενός ΜΩΡΟΥ.

52 Σας ευχαριστώ!