Κουμάκη-Κωστάκη Βασιλική, MD, PhD Λέκτορας Μικροβιολογίας ΕΚΠΑ

Παρουσίαση με θέμα: "Κουμάκη-Κωστάκη Βασιλική, MD, PhD Λέκτορας Μικροβιολογίας ΕΚΠΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κουμάκη-Κωστάκη Βασιλική, MD, PhD Λέκτορας Μικροβιολογίας ΕΚΠΑ
Αντιβιόγραμμα Κουμάκη-Κωστάκη Βασιλική, MD, PhD Λέκτορας Μικροβιολογίας ΕΚΠΑ

2 Ιστορία της χημειοθεραπείας
Paul Ehrlich - χημειοθεραπεία Alexander Fleming- ανακάλυψη πενικιλλίνης

3

4 Ο κατάλληλος αντιμικροβιακός παράγοντας
Δραστικός έναντι του μικροβίου. Ελάχιστα τοξικός για τον άνθρωπο (εκλεκτική τοξικότητα) Δεν καταστρέφει σε σημαντικό βαθμό τη φυσιολογική χλωρίδα ‘Εχει τα κατάλληλα φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά Είναι φτηνός

5 Φαρμακοκινητικές αρχές
Βιοδιαθεσιμότητα: το ποσοστό του φαρμάκου που παραμένει δραστικό στη συστηματική κυκλοφορία Εξαρτάται από την απορρόφηση η οποία είναι συνάρτηση •Της οδού χορήγησης • Των φυσικοχημικών ιδιοτήτων του φαρμάκου • Φυσικών παραμέτρων • Βιοχημικών παραμέτρων

6 Πότε χρησιμοποιούνται αντιμικροβιακοί παράγοντες;
Για τη θεραπεία παθογόνων μικροοργανισμών με γνωστή ευαισθησία στους διάφορους παράγοντες Εμπειρικά, για τη θεραπεία λοιμώξεων από άγνωστο μικροοργανισμό, άγνωστης ευαισθησίας, αλλά που υπάρχουν βάσιμες υποψίες από επιδημιολογικά στοιχεία Για την πρόληψη των λοιμώξεων

7 Ταξινόμηση αντιβιοτικών
Ευρέως φάσματος δραστικά έναντι πολλών διαφορετικών βακτηρίων Π.χ. πενικιλλίνη Στενού φάσματος Δραστικά έναντι συγκεκριμενων μικροβίων Π.χ, ισονιαζίδη Βακτηριοκτόνα Καταστρέφουν άμεσα τα μικρόβια Βακτηριοστατικά Αναστέλλουν την ανάπτυξη των μικροβίων

8

9

10 Πώς δρουν τα αντιμικροβιακά φάρμακα;;
1. Αναστολή σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώματος 2. Αναστολή πρωτεινοσύνθεσης 3. Βλάβες κυτταροπλασματικής μεμβράνης 4. Αναστολή σύνθεσης νουκλεικών οξέων 5. Αναστολή σύνθεσης απαραίτητων μεταβολιτών

11

12 1. Αναστολή σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώματος

13

14

15

16 2. Αναστολή πρωτεινοσύνθεσης

17 3. Βλάβες κυτταροπλασματικής μεμβράνης

18 4. Αναστολή σύνθεσης νουκλεïκών οξέων

19 5. Αναστολή σύνθεσης απαραίτητων μεταβολιτών

20 Απομάκρυνση των αντιμικροβιακών ουσιών από τον οργανισμό
Νεφρά – σπειραματική διήθηση (παθητικά) - σωληναριακή απέκκριση (ενεργητική) Ηπατοχοληφόρο σύστημα Μεταβολισμός (κατά κανόνα στο ήπαρ)

21 Κατανομή των αντιμικροβιακών ουσιών στους περιφερικούς ιστούς
Τριχοειδικό στρώμα Σύνδεση του αντιβιοτικού με πρωτεΐνες του ορού Αντλίες ενεργητικής μεταφοράς

22 Παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή αντιβιοτικού
Παράγοντες μικροοργανισμού Ευαισθησία στα αντιβιοτικά Ένας ή περισσότεροι κ.α. Παράγοντες ασθενούς αλλεργία Υποκείμενες νόσοι Λήψη άλλων φαρμάκων Προηγούμενη θεραπεία Εντοπισμός λοίμωξης ΚΝΣ Ενδοκαρδίτιδα Απόστημα Παραρρίνιες κοιλότητες Οφθαλμός Ξένο σώμα οστεομυελίτιδα

23 Εργαστηριακές δοκιμασίες ελέγχου ευαισθησίας στα αντιβιοτικά
1. Μέθοδοι διάχυσης Μέθοδος διάχυσης δίσκων (Kirby-Bauer) E-test 2. Μέθοδοι αραιώσεων σε ζωμό

24 Μέθοδος διάχυσης δίσκων (Kirby-Bauer)

25

26 Μέθοδος διάχυσης δίσκων (Kirby-Bauer)
Ομοιόμορφος ενοφθαλμισμός προτυποποιημένης ποσότητας του εξεταζόμενου μικροβίου Τοποθέτηση στην επιφάνεια του ειδικού θρεπτικού υλικού ειδικοί δίσκοι από διηθητικό χαρτί, εμποτισμένοι με γνωστές συγκεντρώσεις αντιβιοτικών Σχηματισμός ζώνης αανστολής ανάπτυξης μικροβίου Σύγκριση διαμέτρου αναστολής συγκρίνεται με αντίστοιχες προτυποποιημένες που υπάρχουν για κάθε αντιβιοτικό στη συγκεντρώση που χρησιμοποιείται, σε πίνακες αναφοράς Χαρακτηρίζεται ευαίσθητος, μετρίως ανθεκτικός, ανθεκτικός

27 Ε-test Μέθοδος κλιμακωτής (gradient) διάχυσης
Ταινίες Εtest (strips): διαβαθμισμένες συγκεντρώσεις αντιβιοτικού Συγκεκριμένο εναιώρημα σε ΜΗΑ Μετά επώαση, αναστολή ανάπτυξης σε σχήμα έλλειψης MIC: σημείο που η έλλειψη συναντά την ταινία

28 Μέθοδοι αραιώσεων σε ζωμό
Προσδιορίζει την ελάχιστη ανασταλτική πυκνότητα (MIC) Προσδιορίζει την ελάχιστη βακτηριοκτόνο πυκνότητα (MBC) Προσδιορίζεται με την παρασκευή σειράς αραιώσεων του αντιβιοτικού σε ζωμό, στις οποίες στη συνέχεια ενοφθαλμίζεται το εξεταζόμενο μικρόβιο Η ελάχιστη αραίωση όπου δεν παρατηρείται ανάπτυξη MIC Καλλιέργεια από το ζωμό χωρίς ανάπτυξη σε θρεπτικό υλικό χωρίς προσθήκη αντιβιοτικού. Αν παρατηρηθεί ανάπτυξη, το αντιβιοτικό δεν ήταν βακτηριοκτόνο

29 Ασφάλεια κατά τη χορήγηση αντιβιοτικών
Θεραπευτικός δείκτης: εκτίμηση ωφέλειας σε σύγκριση με τους κινδύνους από την πρόσληψή του. Έλεγχος κυρίως νεφρικής, ηπατικής λειτουργίας Έλεγχος αλληλεπίδρασης φαρμάκων Έλεγχος αντιδράσεων υπερευαισθησίας

30

31

32

33 Συνδυασμοί αντιβιοτικών
συνέργεια: μεγαλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα ενός συνδυασμού αντιβιοτικών από τη χορήγηση καθενός ξεχωριστά ανταγωνισμός: μικρότερο θεραπευτικό αποτέλεσμα ενός συνδυασμού αντιβιοτικών από τη χορήγηση καθενός ξεχωριστά

34 Ευχαριστώ πολύ