Παιχνίδι γνώσεων 2. Το νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας Α΄ Λυκείου Δρ Ιωάννα Κομνηνού (ΠΕ01)

Παρουσίαση με θέμα: "Παιχνίδι γνώσεων 2. Το νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας Α΄ Λυκείου Δρ Ιωάννα Κομνηνού (ΠΕ01)"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Παιχνίδι γνώσεων 2. Το νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας Α΄ Λυκείου Δρ Ιωάννα Κομνηνού (ΠΕ01)

2 Εισαγωγή Με τη λατρεία, εκφράζουμε :  την αγάπη,  την εμπιστοσύνη,  την ικεσία,  τη δοξολογία μας στο Θεό  τη νοσταλγία μας για την απλή και ανεμπόδιστη επικοινωνία που κάποτε είχαμε μαζί του  την ελπίδα ότι η κοινωνία αυτή θα αποκατασταθεί

3 Εισαγωγή Θεμέλιο της χριστιανικής λατρείας είναι ο σαρκωμένος Υιός και Λόγος του Θεού. Με την άκρα υπακοή και την τέλεια θυσία του, έδειξε ότι λατρεία είναι η ορθή δοξολογία του Θεού και τελείται όχι μόνο με τυπικές ιεροτελεστίες, αλλά, κυρίως, με την ίδια τη ζωή των χριστιανών. Ο λαός του Θεού, η Εκκλησία, ακολουθώντας το παράδειγμά του, τελεί ως σώμα, συλλογικά τη λατρεία που της παραδόθηκε

4 α) Χαρακτηριστικά της ορθόδοξης λατρείας  Η λατρεία της Εκκλησίας μας χαρακτηρίζεται ως: μυσταγωγική, διότι «μυεί» τον πιστό στη λατρεία του αληθινού Θεού.  αναγωγική, διότι στρέφει τον πιστό προς τα άνω («ἂνω σχῶμεν τάς καρδίας»),  πνευματική διότι γίνεται «ἐν πνεύματι και ἀληθείᾳ» (Ιωάν. 4,23).  λογική, διότι ο άνθρωπος πλησιάζει το Θεό ως λογικό ον και δε στηρίζει τη λατρεία του σε «άλογα» μέσα (π.χ. θυσίες ζώων κ.τ.ό.)  ορθόδοξη, γιατί θεμελιώνεται στην Παράδοση και στην πίστη των αγίων.

5 β) Ο χώρος τέλεσης της λατρείας  Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός (από το ναίω= κατοικώ), διότι σ’ αυτόν «κατοικεί» ο Θεός.ναός

6 β) Ο χώρος τέλεσης της λατρείας  Εκτός από ναός, ονομάζεται και εκκλησία, γιατί εκεί γίνεται η σύναξη της χριστιανικής κοινότητας, της Εκκλησίας.εκκλησία  Στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους δεν κτίζονταν ναοί και λόγω των διωγμών (1ος -αρχές 4ου αι.), αλλά και διότι κατά την πίστη μας ο Θεός «οὐκ ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ»

7 β) Ο χώρος τέλεσης της λατρείας  Οι χριστιανοί τότε συγκεντρώνονταν σε κάποια οικία. Σε περιόδους μεγάλων διωγμών, πολλές φορές η λατρεία ετελείτο στις κατακόμβες και στους τάφους των μαρτύρων, πάνω από τους οποίους έκτιζαν ημικυκλικούς θόλους («μαρτύρια»).

8 β) Ο χώρος τέλεσης της λατρείας  Από τότε, τοποθετούνται λείψανα αγίων κάτω από την αγία Τράπεζα, για να μην ξεχνάμε ότι η Εκκλησία θεμελιώθηκε στο αίμα των μαρτύρων.

9 β) Ο χώρος τέλεσης της λατρείας  Μετά τον 4ο αιώνα, κτίζονται ναοί ελεύθερα και αγιάζονται με ειδική ακολουθία («εγκαίνια»). Ο συνδυασμός του θόλου των «μαρτυρίων» και του τετράπλευρου κτίσματος έδωσε αργότερα το σχήμα των ναών με τρούλο.

10 γ) Βασικοί σταθμοί στην εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας  Η χριστιανική λατρεία θεμελιώθηκε κατά την αποστολική εποχή (33-70 μ.Χ.) στις συνάξεις των πρώτων χριστιανών.

11 γ) Βασικοί σταθμοί στην εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας  Με το «διάταγμα των Μεδιολάνων» (313 μ.Χ.), ελεύθερα πια άρχισε η ανάπτυξη της χριστιανικής λατρείας (κτίζονται ναοί, γράφονται ύμνοι και ευχές), για να συνεχιστεί σ’ όλη τη βυζαντινή περίοδο.

12 γ) Βασικοί σταθμοί στην εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας  Σπουδαία κέντρα λειτουργικής ανάπτυξης ήταν τα Ιεροσόλυμα (μονή Αγίου Σάββα), η Κωνσταντινούπολη (μονή Στουδίου), η Σικελία κ.λπ. Ιδιαίτερα γόνιμη εποχή ήταν η περίοδος της Εικονομαχίας (8ος - 9ος αι.). Τότε καθιερώνεται η μορφή των ακολουθιών και των ύμνων, που χρησιμοποιούμε και σήμερα.

13 γ) Βασικοί σταθμοί στην εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας Κατά τις περιόδους της δουλείας (αραβοκρατία, λατινοκρατία, τουρκοκρατία), η λατρεία χάνει τη λαμπρότητά της, όχι όμως και το περιεχόμενό της. Αναδείχτηκε κιβωτός σωτηρίας του Γένους, γιατί, μαζί με την Παιδεία, διαφύλαξαν την πίστη και την εθνική συνείδηση των Ελλήνων.

14 γ) Βασικοί σταθμοί στην εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας Στο τέλος του 18ου αιώνα οι Κολλυβάδες - ησυχαστές του Αγίου Όρους - με πολλούς αγώνες, πέτυχαν την κάθαρση της λατρείας μας από ξένες επιρροές και την ανανέωσή της με βάση τα πατερικά πρότυπα.

15 δ) Η σημερινή μορφή της λατρείας Στις μέρες μας, η λατρεία της Εκκλησίας είναι η ίδια με εκείνη της αποστολικής και της βυζαντινής εποχής. Με βάση τις Λειτουργίες του Μ. Βασιλείου, του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τη Λειτουργία των Προηγιασμένων και τις ακολουθίες του ημερονυ- κτίου (Εσπερινός, Απόδειπνο, Μεσονυκτικό, Όρθρος, Ώρες) διατηρεί τη συνέχεια και την ενότητά της.

16 Μελέτη…. Έχετε 10΄ για να μελετήσετε το μάθημα από το βιβλίο……

17 1 α Ερώτηση – 10 βαθμοί Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει: Με τη λατρεία, εκφράζουμε την αγάπη, την εμπιστοσύνη, την ικεσία, ………………….. στο Θεό. Την πίστη μας Τη δοξολογία μας Την παράκλησή μας

18 1 β Ερώτηση – 10 βαθμοί Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει: Ο λαός του Θεού, η Εκκλησία, ακολουθώντας το παράδειγμά του, τελεί ως σώμα, συλλογικά τη λατρεία που της παραδόθηκε (Θεία Ευχαριστία, …..Ακολουθίες) Βαφτίσια Μυστήρια Εξομολόγηση

19 1 γ Ερώτηση – 10 βαθμοί Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει: Θεμέλιο της χριστιανικής λατρείας είναι ο σαρκωμένος Υιός και. …….. Ιησούς Χριστός Λόγος του Θεού Το Άγιο Πνεύμα

20 1 δ Ερώτηση – 10 βαθμοί Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει: Αλλά και ο κάθε πιστός ξεχωριστά προσφέρει τη λατρεία του στο Θεό (…………………, θυμίαμα, άναμμα καντηλιού στο σπίτι κ.ά.). ατομική προσευχή Λατρεία μετάνοια

21 2 α Ερώτηση – 10 βαθμοί Σωστό ή Λάθος: Η λατρεία της Εκκλησίας μας χαρακτηρίζεται ως μυσταγωγική, γιατί βασίζεται στα μυστήρια. Σωστό Λάθος

22 2 β Ερώτηση – 10 βαθμοί Σωστό ή Λάθος: Είναι, ακόμη, αναγωγική, διότι στρέφει τον πιστό προς τα άνω. Σωστό Λάθος

23 2 γ Ερώτηση – 10 βαθμοί Σωστό ή Λάθος: και πνευματική διότι, βασίζεται στο Άγιο Πνεύμα. Σωστό Λάθος

24 2 δ Ερώτηση – 10 βαθμοί Σωστό ή Λάθος: Είναι λατρεία λογική, διότι ο άνθρωπος πλησιάζει το Θεό ως λογικό ον και δε στηρίζει τη λατρεία του σε «άλογα» μέσα. Σωστό Λάθος

25 3 α Ερώτηση – 10 βαθμοί Αντιστοίχιση: α) Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός……. γιατί εκεί γίνεται η σύναξη της χριστιανικής κοινότητας διότι σ’ αυτόν «κατοικεί» ο Θεός

26 3 β Ερώτηση – 10 βαθμοί Αντιστοίχιση: α) Σε περιόδους μεγάλων διωγμών, πολλές φορές η λατρεία ετελείτο ……. σε κάποια οικία στις κατακόμβες και στους τάφους των μαρτύρων

27 3 γ Ερώτηση – 10 βαθμοί Αντιστοίχιση: α) Μετά τον 4ο αιώνα, κτίζονται ναοί ……. ελεύθερα και αγιάζονται με ειδική ακολουθία με τρούλο

28 3 δ Ερώτηση – 10 βαθμοί Αντιστοίχιση: α) Η χριστιανική λατρεία θεμελιώθηκε……. στην Καινή Διαθήκη την αποστολική εποχή

29 4 α Ερώτηση – 10 βαθμοί Πολλαπλής επιλογής: Με το «διάταγμα των Μεδιολάνων»… Το 313 μΧ Το 312 πΧ Το 323 μΧ

30 4 β Ερώτηση – 10 βαθμοί Πολλαπλής επιλογής: Με το «διάταγμα των Μεδιολάνων»… ελεύθερα πια άρχισε η ανάπτυξη της χριστιανικής λατρείας χτίζονται ναοί δημιουργούνται ύμνοι

31 4 γ Ερώτηση – 10 βαθμοί Πολλαπλής επιλογής: Σπουδαία κέντρα λειτουργικής ανάπτυξης ήταν… τα Ιεροσόλυμα (μονή Αγίου Σάββα), η Κωνσταντινούπολη (μονή Στουδίου), η Σικελία κ.λπ. τα Ιεροσόλυμα (μονή Αγίου Σάββα), η Κωνσταντινούπολη (μονή Στουδίου), το Άγιο Όρος κ.λπ. τα Ιεροσόλυμα (μονή Αγίου Σάββα), η Κωνσταντινούπολη (μονή Στουδίου), η Θεσσαλονίκη κ.λπ.

32 4 δ Ερώτηση – 10 βαθμοί Πολλαπλής επιλογής: Στο τέλος του 18ου αιώνα οι Κολλυβάδες – ησυχαστές του Αγίου Όρους - με πολλούς αγώνες, πέτυχαν την κάθαρση της λατρείας μας από ξένες επιρροές από αιρετικές δοξασίες τα σφάλματα

33 Σωστό!!!! Κερδίσατε 10 βαθμούς!!! 1α1β1γ1δ2α2β2γ2δ 3α3β3γ3δ4α4β4γ4δ

34 Λάθος… Χάσατε 10 βαθμούς…. 1α1β1γ1δ2α2β2γ2δ 3α3β3γ3δ4α4β4γ4δ

35 Υπολογίστε τη βαθμολογία σας….