Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος Φυσικοί και Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι Ενότητα 7: Πλημμύρες στην Ευρώπη-Οδηγία 2007/60 Θεοχάρης Μενέλαος – Μυριούνης.

Παρουσίαση με θέμα: "Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος Φυσικοί και Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι Ενότητα 7: Πλημμύρες στην Ευρώπη-Οδηγία 2007/60 Θεοχάρης Μενέλαος – Μυριούνης."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος Φυσικοί και Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι Ενότητα 7: Πλημμύρες στην Ευρώπη-Οδηγία 2007/60 Θεοχάρης Μενέλαος – Μυριούνης Χρήστος Αν. ΚαθηγητήςΕπ. Συνεργάτης Άρτα, 2015 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

3 Χρηματοδότηση Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Ηπείρου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

4 4 Οι πλημμύρες στην Ευρώπη  Οι πλημμύρες είναι ο συνηθέστερος τύπος φυσικών καταστροφών στην Ευρώπη. Κατά την περίοδο 1998– 2002, η Ευρώπη επλήγη από περισσότερες από 100 μεγάλες ζημιογόνες πλημμύρες οι οποίες αποτέλεσαν το 43% του συνόλου των καταστροφικών γεγονότων.  Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι καταστροφικές αυτές πλημμύρες προκάλεσαν περίπου 700 θανάτους, τη μετατόπιση περίπου μισού εκατομμυρίου ατόμων και τουλάχιστον 25 δισ. EUR οικονομικές ζημίες. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

5 5 Οι πλημμύρες στην Ευρώπη Η χαρτογράφηση των καταστροφικών πλημμύρων που σημειώθηκαν στην Ευρώπη το διάστημα 1998–2002 δείχνει τις περιοχές που ήταν επιρρεπείς σε πλημμύρες. Η ανατολική Ουγγαρία, η Ρουμανία, η νοτιοανατολική Γαλλία, η νότια Γερμανία και η Ελβετία είναι οι περιοχές που επλήγησαν τις περισσότερες φορές από πλημμύρες.

6 6 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Οι πλημμύρες στην Ευρώπη Τα φαινόμενα των πλημμύρων στην Ελλάδα προκαλούνται συνήθως από τις έντονες καταιγίδες. Η αποδάσωση και η αστικοποίηση διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο στη γένεση των πλημμύρων και είναι υπεύθυνες για την αυξανόμενη ένταση και την καταστρεπτική τους δύναμη.

7 7 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Το γενικό πλαίσιο της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 23 ης Οκτωβρίου 2007 εξέδωσε την Οδηγία 2007/60/EK για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας που τέθηκε σε ισχύ στις 26 Νοεμβρίου 2007. Η Οδηγία αυτή συμπληρώνει την WFD όσον αφορά στη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας και εστιάζει την προσοχή της:  στα μέτρα πρόληψης  προπαρασκευής  και προστασίας από τις πλημμύρες.

8 8 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Το γενικό πλαίσιο της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ  Η οδηγία υποχρεώνει τα Κράτη Μέλη να βασίζουν τις αξιολογήσεις, τους χάρτες, και τα σχέδια σε κατάλληλες «βέλτιστες πρακτικές» και «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες» που δεν συνεπάγονται υπερβολικό κόστος στον τομέα της διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας.  Θα πρέπει να συντονίσουν τις πρακτικές διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας στις κοινές λεκάνες απορροής ποταμών, που περιλαμβάνουν τρίτες χώρες, και στα πλαίσια της αλληλεγγύης δεν θα λαμβάνουν μέτρα που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πλημμύρας στις γειτονικές χώρες.

9 9 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λεπτομερής ερμηνεία Ως «πλημμύρα» ορίζεται: «η προσωρινή κάλυψη από νερό εδάφους το οποίο υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν καλύπτεται από νερό. Αυτό περιλαμβάνει: πλημμύρες από ποτάμια ορεινούς χείμμαρους εφήμερα ρεύματα της Μεσογείου και πλημμύρες από τη θάλασσα σε παράκτιες περιοχές, δύναται δε να εξαιρεί πλημμύρες από συστήματα αποχέτευσης.

10 10 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λεπτομερής ερμηνεία  Ως «κίνδυνος πλημμύρας» ορίζεται: «ο συνδυασμός της πιθανότητας να λάβει χώρα πλημμύρα και των δυνητικών αρνητικών συνεπειών  για την ανθρώπινη υγεία  το περιβάλλον  την πολιτιστική κληρονομιά  και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με αυτήν την πλημμύρα».

11 11 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Προκαταρτική αξιολόγηση των κινδύνων πλημμύρας  Η προκαταρκτική αξιολόγηση περιλαμβάνει: α) χάρτες της περιοχής της λεκάνης απορροής του ποταμού στην κατάλληλη κλίμακα β) περιγραφή των πλημμυρών οι οποίες σημειώθηκαν κατά το παρελθόν και είχαν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις ανθρώπινες ζωές, στις οικονομικές δραστηριότητες και στο περιβάλλον γ) αξιολόγηση των δυνητικών αρνητικών συνεπειών των μελλοντικών πλημμυρών

12 12 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Χάρτες επικινδυνότητας πλημμυρών και χάρτες κινδύνου πλημμύρας Οι χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας καλύπτουν τις γεωγραφικές περιοχές που θα μπορούσαν να πλημμυρήσουν σύμφωνα με τα ακόλουθα σενάρια:  πλημμύρες χαμηλής πιθανότητας ή σενάρια ακραίων φαινομένων  πλημμύρες μέσης πιθανότητας (με πιθανή περίοδο επαναληπτικότητας ≥ 100 χρόνια)  πλημμύρες υψηλής πιθανότητας, ανάλογα με την περίπτωση

13 13 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας  Τα σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας λαμβάνουν υπόψη το κόστος και τα οφέλη, την έκταση της πλημμύρας και τις οδούς και περιοχές αποστράγγισης των πλημμυρών με δυνατότητα συγκράτησης των πλημμυρών, όπως οι φυσικές πλημμυρικές περιοχές, τους περιβαλλοντικούς στόχους της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, τη διαχείριση του εδάφους και των υδάτων, τον χωροταξικό σχεδιασμό, τη χρήση της γης, τη διαφύλαξη της φύσης, τη ναυσιπλοΐα και τις λιμενικές υποδομές.

14 14 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Συντονισμός με την οδηγία 2000/60/ΕΚ, ενημέρωση του κοινού και διαβούλευση  Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την κατάστρωση των πρώτων χαρτών επικινδυνότητας και των χαρτών κινδύνου πλημμύρας και οι συνακόλουθες επανεξετάσεις τους. την κατάρτιση των πρώτων σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας και οι συνακόλουθες επανεξετάσεις τους η ενεργός συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων στα πλαίσια της παρούσας οδηγίας

15 15 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Μέτρα εφαρμογής και τροποποιήσεις Τα κράτη μέλη μπορούν:  να αποφασίζουν να χρησιμοποιούν χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας και χάρτες κινδύνων πλημμύρας που έχουν καταστρωθεί πριν από τις 22 Δεκεμβρίου 2010 εάν οι χάρτες αυτοί παρέχουν ισοδύναμο επίπεδο πληροφοριών με το προβλεπόμενο.  να αποφασίζουν να χρησιμοποιούν σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας που έχουν καταρτισθεί πριν από τις 22 Δεκεμβρίου 2010, εφόσον το περιεχόμενο των σχεδίων αυτών είναι ισοδύναμο με τις προδιαγραφές σχεδίου που ορίζει η παρούσα οδηγία.

16 16 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Επανεξετάσεις, εκθέσεις και τελικές διατάξεις  Η προκαταρκτική αξιολόγηση κινδύνου πλημμύρας ή η αξιολόγηση επανεξετάζονται και εφόσον απαιτείται επικαιροποιούνται έως τις 22 Δεκεμβρίου 2018 και εν συνεχεία ανά εξαετία.  Η πιθανή επίδραση των κλιματικών μεταβολών στη συχνότητα επέλευσης φαινομένων πλημμύρας λαμβάνεται υπόψη στην επανεξέταση που προβλέπει η παρούσα οδηγία.

17 17 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Επανεξετάσεις, εκθέσεις και τελικές διατάξεις Τα κράτη μέλη θέτουν στη διάθεση της Επιτροπής: την προκαταρκτική αξιολόγηση κινδύνων πλημμύρας τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας τους χάρτες κινδύνων πλημμύρας τα σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας και την επανεξετασθείσα και ίσως επικαιροποιημένη έκδοσή τους εντός τριών μηνών από τις ημερομηνίες που έχουν προαναφερθεί.

18 18 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Επανεξετάσεις, εκθέσεις και τελικές διατάξεις  Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για τις αποφάσεις που λαμβάνουν και καθιστούν διαθέσιμες τις σχετικές με αυτές πληροφορίες έως τις ημερομηνίες που έχουν προαναφερθεί.  Έως τις 22 Δεκεμβρίου 2018 και, εν συνεχεία, ανά εξαετία η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Κατά τη σύνταξη της έκθεσης αυτής, λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.

19 19 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Επανεξετάσεις, εκθέσεις και τελικές διατάξεις  Οι διατάξεις αυτές όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς καθορίζεται από τα κράτη μέλη.  Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επιτροπή.

20 20 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Εφαρμογή της οδηγίας 2007/60/ΕΚ στην Ελλάδα  Ως προς την Οδηγία 2000/60/ΕΚ η Ελλάδα φάνηκε συνεπής στις κοινοτικές της υποχρεώσεις και την ενσωμάτωσε έγκαιρα στο εθνικό της δίκαιο με το ν. 3199/2003 «περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων».  Όμως, ο νόμος αυτός ενσωμάτωσε στο εσωτερικό δίκαιο κάποιες μόνο από τις ρυθμίσεις της οδηγίας αυτής και αυτές όχι στο σύνολό τους, γεγονός που τον καθιστά ανακόλουθο και αποσπασματικό και δημιουργεί προβλήματα κατά την εφαρμογή του.

21 21 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Εφαρμογή της οδηγίας 2007/60/ΕΚ στην Ελλάδα  Η εφαρμογή της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ αναμένεται ότι θα αντιμετωπίσει: (α) ανεπάρκεια των διοικητικών και τεχνικών υποδομών (β) ελλιπή στελέχωση και λειτουργία των αρμόδιων αρχών (γ) έλλειψη επαρκών ποσοτικών, ποιοτικών και άλλων στοιχείων (δ) τις ιδιαιτερότητες της χώρας (γεωμορφολογική διάρθρωση, μεγάλο ανάπτυγμα ακτών, μικρές λεκάνες απορροής κ.λπ.), (ε) διασυνοριακές εξαρτήσεις σε σημαντικό αριθμό υδρολογικών λεκανών της Βόρειας Ελλάδας κ.λπ.

22 Βιβλιογραφία Επ ̟ ιτροπ ̟ ή Ευρω ̟ παϊκών Κοινοτήτων (Ε.Ε.Κ.), 2006. Πρόταση Οδηγία του ευρωπαικού κοινοβολίου και του συμβουλίου και του συμβουλίου για την αξιολόγηση των ̟ πλημμύρων, Βρυξέλλες. 18.01.2006. COM(2006) 15 τελικό 2006/0005 (COD). Γιαννόπουλος, Σ., Γιαννοπούλου, Ι., Ντούλας, Α., Πέτκου, Ο., 2008: Αξιολόγηση και Διαχείριση των Κινδύνων Πλημμύρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με τις Οδηγίες 2000/60/ΕΚ και 2007/60/ΕΚ, Α.Π.Θ. Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, Τιμητικός Τόμος στον Καθηγητή Χρήστο Τζιμόπουλο, σελ. 219-234. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

23 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηπείρου.. Έκδοση: 1.0, 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.teiep.gr/courses/TEXG115/ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

24 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές [1] ή μεταγενέστερη. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, Διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el [1] Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

25 Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Μυριούνης Χρήστος Άρτα, 2015 25 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου