Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 61 Ανδρέας Αυγερινός Τ.Ε.Φ.Α.Α. – Δ.Π. Θράκης 321 - Διάλεξη Νο 6 Βήματα για την οργάνωση ενός προγράμματος παρέμβασης για την προώθηση.

Παρουσίαση με θέμα: "Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 61 Ανδρέας Αυγερινός Τ.Ε.Φ.Α.Α. – Δ.Π. Θράκης 321 - Διάλεξη Νο 6 Βήματα για την οργάνωση ενός προγράμματος παρέμβασης για την προώθηση."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 61 Ανδρέας Αυγερινός Τ.Ε.Φ.Α.Α. – Δ.Π. Θράκης 321 - Διάλεξη Νο 6 Βήματα για την οργάνωση ενός προγράμματος παρέμβασης για την προώθηση της ΦΔ σε νέους ανθρώπους με έμφαση το περιβάλλον του σχολείου.

2 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 62 Σύνοψη Διάλεξης 1.Πλαίσιο δράσης για το σχεδιασμό προγραμμάτων παρέμβασης για την προώθηση της ΦΔ σε νέους ανθρώπους. 2.Βήματα για την ανάπτυξη και υλοποίηση της παρέμβασης – Σημεία-κλειδιά. 3.Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης – Δείκτες επιτυχίας 4.Ένα παράδειγμα προγράμματος για την προώθηση της ΦΔ.

3 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 63 Λέξεις - Κλειδιά Health promotion Public health Behavior Psychology PA promotion Sedentary behavior Obesity Exercise adherence Determinants of PA Inactivity Children, Young people, Adolescents Σε συνδυασμό με τις λέξεις….

4 Σκοπός της διάλεξης είναι… Να κατανοήσουν οι φοιτητές θεωρητικά και πρακτικά τα ‘βήματα’ στο σχεδιασμό προγραμμάτων παρέμβασης για την προώθηση της ΦΔ σε νέους ανθρώπους. Ειδικότερα, στη διάλεξη παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν: Στις παραμέτρους που συνυπολογίζονται στο σχεδιασμό μιας στρατηγικής. Στα στάδια ανάπτυξης και υλοποίησης της στρατηγικής. Στην αξιολόγηση της παρέμβασης με βάση συγκεκριμένους δείκτες επιτυχίας.

5 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 65 Στο τέλος της διάλεξης θα πρέπει να….. Να γνωρίζετε τον τρόπο δράσης για το σχεδιασμό ενός προγράμματος παρέμβασης για την προώθηση της ΦΔ σε νέους ανθρώπους. Να έχετε κατανοήσει τις παραμέτρους που καθορίζουν την επιτυχία της παρέμβασης. Να μπορείτε να θέσετε συγκεκριμένους και αξιόπιστους δείκτες επιτυχίας της παρέμβασης.

6 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 66

7 7 Παράγοντες που σχετίζονται με τη ΦΔ παιδιών & εφήβων

8 Φυσική Δραστηριότητα Παράγοντες Προδιάθεσης Παράγοντες Ενίσχυσης (οικογένεια, φίλοι, Προπονητής κά) Παράγοντες Ικανότητας (fitness, Δεξιότητες, Πρόσβαση, Περιβάλλον) Είμαι Ικανός; (Αυτοπεποίθηση, Αντιλαμβανόμενη Ικανότητα) Αξίζει να το κάνω; (πιστεύω, στάσεις, Αξίες, ενίσχυση) Δημογραφικά (ηλικία, φύλο, Εκπαίδευση, Οικονομική κατάσταση) The Youth PA Promotion Model (Pate & Sirard)

9 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 69 Πως σχετίζεται η έρευνα των παραγόντων που επηρεάζουν τη ΦΔ με το σχεδιασμό παρεμβάσεων; ….. να επικεντρωθούν και να βοηθήσουν τις ομάδες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από τον υποκινητικό τρόπο ζωής. ….. να καθοδηγήσουν τα περιεχόμενα των προγραμμάτων παρέμβασης με βάση τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της ομάδας που απευθύνονται.

10 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 610

11 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 611 ‘Ναι’, επειδή………. …….η Υγεία είναι η πρώτη προτεραιότητα στο παρόν και το μέλλον και εδραιώνεται σε μεγάλο βαθμό ως συμπεριφορά στην παιδική ηλικία!!! … διότι η ΦΔ σχετίζεται με την οικονομία! …. κόστος λόγω ασθενειών, με την αύξηση της παραγωγικότητας, και τη βελτίωσης της ποιότητα ζωής σε όλο το φάσμα ηλικιών!

12 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 612 Ανάγκες των μαθητών διεθνώς (Johnson & Deshpande, 2000) Μείωση της συμμετοχής σε ΦΔ με το πέρασμα της ηλικίας, ειδικά για τα κορίτσια. Σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία και την ποιότητα ζωής στο παρόν και το μέλλον. Η παχυσαρκία αυξάνει με γεωμετρικούς ρυθμούς στα νεαρά άτομα (25% υπέρβαροι, 20% παχύσαρκοι). Αύξηση παχυσαρκίας 54% στις ηλικίες 6-11 ετών και 39% στις ηλικίες 12-17 ετών τα τελευταία χρόνια διεθνώς. Υιοθέτηση συμπεριφορών στη καθημερινή ζωή που χαρακτηρίζεται από χαμηλές αξίες προς την υγεία (διατροφή, κάπνισμα, αλκοόλ, ναρκωτικά κά).

13 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 613

14 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 614 Θάνατοι γενικά (Blair&Kohl ‘89) Επίπεδο fitness

15 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 615 Κάπνισμα … Στις Η.Π.Α. κάθε μέρα 3.000 παιδιά ξεκινούν το κάπνισμα…Το 1/3 από τα παιδιά αυτά θα πεθάνει εντέλει από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα… Στην Αυστραλία 24% των κοριτσιών & 16% των αγοριών ηλικίας 16-17 είναι συστηματικοί καπνιστές…

16 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 616 Λόγω μειωμένης ΦΔ πεθαίνουν στην Αυστραλία περίπου 8000 το χρόνο – το έμμεσο κόστος για το κράτος τουλάχιστον $400 εκ. δολάρια! Στο διπλάσιο υπολογίζεται το έμμεσο κόστος (απουσία από εργασία – κόστος από κοινωνικές επιπτώσεις). (Stephenson et al. 2000) – Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι οι δεύτερες υψηλότερες μετά από το κόστος του καπνίσματος στην υγεία! Στην Αμερική αν ο κόσμος που κάνει καθιστική ζωή υιοθετούσε το καθημερινό περπάτημα σαν μορφή άσκησης θα αποταμιευόταν περισσότερα από $4.3 δισ. δολάρια το χρόνο (Jones & Eaton, 1994). O WHO εκτιμά ότι το κόστος λόγω παχυσαρκίας ανέρχεται στο 2.7% του συνολικού προϋπολογισμού της υγείας! (WHO, 1997).

17 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 617 $2,2 δισ. Δολάρια κοστίζει στον Καναδά η υποκινητικότητα (2,5% του συνολικού άμεσου προϋπολογισμού για την υγεία). (Canadian Fitness and Lifestyle Research Institute, 2002). $150 εκ. δολάρια θα αποταμιευτούν αν επιτευχθεί μια αύξηση της ΦΔ στο 10% του υποκινητικού πληθυσμού για το 2003. Σ’ αυτό το ποσό δεν υπολογίζεται το κέρδος από την αύξηση της παραγωγικότητας και τις μείωση της απουσίας από την εργασία!

18 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 618

19 Φυσική Δραστηριότητα (METs) («Αθλητική Αγωγή & Υγεία», 1999, ΣΕΠΠΕ, Α. Αυγερινός)

20 Δείγμα: 2458 μαθητές της Θεσσαλονίκης 6-10 ετών: 25,3% υπέρβαρα – 5.6% παχύσαρκα 11-17 ετών: 19.2% υπέρβαρα – 2.6% παχύσαρκα Υπάρχει προοδευτική αύξηση της παχυσαρκίας σε σχέση με δεδομένα 1942-1982-1985 Σήμερα το 22.2% των μαθητών είναι υπέρβαρα και το 4.1% παχύσαρκα – Η παχυσαρκία είναι πιο έντονη μεταξύ των αγοριών! Αιτίες: Κακή διατροφή (41% λίπος) – πολύ ΤV (21-32 ώρες τη βδομάδα) – Ελάχιστη Φυσική Δραστηριότητα (Krassas G, et al, 2001-Mamalakis, G. et al, 2000-Vlachou, et al, 1996)

21 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 621 Άλλες συμπεριφορές… Στην Ελλάδα… Το 1993 14.4% των ανδρών & 5.5% των γυναικών πέθανε απο κύρωση του ήπατος (World Health Statistics Annual, 1994). To 1998 12.1% των μαθητών (Β’Θμιας) έκανε συχνή (>10 φορές/μήνα) χρήση Αλκοόλ (Kokkevi et al, 2000).

22 Κάπνισμα … κατέχουμε μία από τις πρώτες θέσεις σε κατανάλωση Κάπνισμα … κατέχουμε μία από τις πρώτες θέσεις σε κατανάλωση («Αθλητική Αγωγή & Υγεία», 1999, ΣΕΠΠΕ, Α. Αυγερινός) Σήμερα...Αύριο...

23 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 623 Άμεσα προβλήματα…... Αύξηση των υπέρβαρων & παχύσαρκων ατόμων Διαταραχές που σχετίζονται με την ψυχική υγεία & ανάπτυξη προσωπικότητας (άγχος, αυτό- εκτίμηση, αποτελεσματικότητα, διαπροσωπικές σχέσεις) Μείωση της λειτουργικής ικανότητας του οργανισμού Υιοθέτηση καθιστικού τρόπου ζωής και πιθανά ανθυγιεινών συνηθειών

24 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 624 Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις… Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις… Εμφάνιση ασθενειών της καρδιάς και του κυκλοφορικού Διαβήτης τύπου ΙΙ Οστεοπόρωση & πόνοι στη μέση Παχυσαρκία ……. δηλαδή προβλήματα που έχουν ……. δηλαδή προβλήματα που έχουν επίπτωση……. επίπτωση……. Στην οικονομία Στην παραγωγικότητα & Στην ποιότητα ζωής

25 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 625 Πρόσβαση από όλα τα παιδιά Παροχή ίσων ευκαιριών σε όλα τα παιδιά Δυνατότητα συνεργασίας με άλλους Απόκτηση θεωρητικής & πρακτικής γνώσης Πρόσβαση σ’ ένα εύρος δραστηριοτήτων Δυνατότητα επιλογής από ποικιλία δραστηριοτήτων Σύνδεση μεταξύ σχολείου & κοινότητας Οργάνωση προγραμμάτων με βάση επιμέρους ενδιαφέροντα και προτιμήσεις Ποικιλία στις μεθόδους διδασκαλίας, περιεχόμενα και προσεγγίσεις. 1. Πλαίσιο δράσης για την προώθηση της ΦΔ: Βασικές αρχές

26 2. Βήματα για την ανάπτυξη και υλοποίηση της παρέμβασης – Σημεία-κλειδιά. ΒΗΜΑ 1. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΒΗΜΑ 2. Αξιολόγηση Αποτελεσμάτων ΒΗΜΑ 3. Οργάνωση Ομάδας Παρέμβασης ΒΗΜΑ 4. Ανάπτυξη Στρατηγικής Παρέμβασης ΒΗΜΑ 5. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣυνεργασίεςΠροτεραιότητες«Ομάδα-Στόχος» Είδος παρέμβασης Κόστος/μέσα Εκπαίδευση προσωπικού Συντονισμός Διαφήμιση Δείκτες επιτυχίας/απόδοσης ΒΗΜΑ 6. Καταγραφή Αποτελεσμάτων ΒΗΜΑ 7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

27 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 627 ΒΗΜΑ 1. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ Επαλήθευση της ανάγκης –αν υπάρχει- για οργάνωση προγράμματος για την προώθηση της ΦΔ στην τοπική κοινωνία. Εξακρίβωση των ειδικών αναγκών σε ΦΔ, άσκηση και σπορ των νέων ανθρώπων στην τοπική κοινωνία.

28 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 628 ΒΗΜΑ 2. Αξιολόγηση Αποτελεσμάτων Η αξιολόγηση των ευρημάτων από την ‘Ανάλυση Αναγκών’ βοηθά στην επιλογή της καταλληλότερης στρατηγικής και δείχνει τις προτεραιότητες Επίκαιρες δυνατότητες για ΦΔ & σπορ. Φορείς σχετικοί με τη ΦΔ-άσκηση-σπορ. Προτεραιότητες με βάση την ‘ανάλυση αναγκών’ Εμπειρία από προηγούμενες προσπάθειες

29 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 629 ΒΗΜΑ 3. Οργάνωση Ομάδας Παρέμβασης Δημιουργείται ένα forum από ειδικούς. Παρουσιάζονται τα δεδομένα και οι προτεραιότητες και συζητούνται οι πιο ρεαλιστικές και αποτελεσματικές λύσεις. Τα δεδομένα της ‘ανάλυσης αναγκών’ προσεγγίζονται και αναλύονται πολύπλευρα.

30 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 630 ΒΗΜΑ 4. Ανάπτυξη Στρατηγικής Παρέμβασης Να μελετά τη συνολική δυνατότητα για ΦΔ – άσκηση – σπορ στην τοπική κοινωνία. Να μελετά προσεκτικά τις προτεραιότητες και προτιμήσεις των νέων ανθρώπων στην τοπική κοινωνία (κατά φύλο και ηλικία). Να αναπτύσσεται εμπλέκοντας ενεργά όλους τους σχετικούς τοπικούς φορείς (ήτοι φορείς σπορ, υγείας, μαζικής άθλησης, εκπαίδευσης, πολιτισμού κά). Να οργανώνεται στη βάση των τοπικών αναγκών με βάση τα αποτελέσματα της ‘ανάλυσης αναγκών’.

31 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 631 ΒΗΜΑ 5. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Οι σπουδαιότεροι συνεργάτες Οι προτεραιότητες Η υποδομή που θα χρησιμοποιηθεί Οι ομάδες-στόχοι (target groups) Οι καταλληλότερες προσεγγίσεις Το κόστος Οι (πιθανές) ανάγκες για εκπαίδευση προσωπικού Η κατανομή αρμοδιοτήτων & ο συντονισμός πρωτοβουλιών Η εύρεση της πιο κατάλληλης μεθόδου για δημοσιοποίηση της πρωτοβουλίας στην τοπική κοινωνία Η εύρεση συγκεκριμένων, μετρήσιμων και αξιόπιστων δεικτών απόδοσης της πρωτοβουλίας.

32 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 632 ΒΗΜΑ 6. Καταγραφή Αποτελεσμάτων Τα δεδομένα πρέπει να πληροφορούν: Για την ποιότητα και ποσότητα των ευκαιριών για ΦΔ & άσκηση. για το βαθμό ικανοποίησης που αισθάνεται η ομάδα-στόχος σε σχέση με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις της.

33 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 633 Η αξιολόγηση βοηθά στο να δείξει κατά πόσο: Η παρέμβαση ήταν αποτελεσματική στο να πετύχει τους συγκεκριμένους σκοπούς και στόχους που τέθηκαν στον αρχικό σχεδιασμό. Η παρέμβαση είχε θετική απήχηση στην κοινότητα. Οι διαθέσιμοι πόροι αξιοποιήθηκαν αποτελεσματικά. Υπάρχουν άλλα πρόσθετα (μη προσχεδιασμένα) οφέλη. Υπάρχουν πρόσθετες ανάγκες στην ομάδα-στόχο που πρέπει μελλοντικά να καλυφθούν. 3. Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης – Δείκτες επιτυχίας

34 Βασικό μοντέλο στρατηγικού σχεδιασμού προώθησης ΦΔ Οργάνωση Στρατηγικής ΣτόχοιΕπικέντρωση Ανάπτυξη προγράμματος & εφαρμογή Καταγραφή δεδομένων & αξιολόγηση Ανάπτυξη πολιτικής & οδηγιών Εκπαίδευση & Πληροφόρηση Άνθρωποι (σε ποιους) Περιβάλλον Σχολείου Περιβάλλον Εκτός σχολείου Αύξηση ασφαλούς & προοδευτικής Συμμετοχής Ανάπτυξη Ποιοτικής Υποδομής, Προγραμμάτων Και υπηρεσιών που Βοηθούν τη συμμετοχή Αναγνώριση Των κοινωνικών Περιβαλλοντικών & οικονομικών ωφελειών Από τη συμμετοχή σε ΦΔ

35 Εμπλοκή Οικογένειας & Κοινότητας Αγωγή Υγείας Φυσική Αγωγή Προώθηση Υγείας για Το Προσωπικό Πολιτική σχολείου που προωθεί την υγεία Υπηρεσίες Υγείας Υπηρεσίες Διατροφής (Κυλικείο, Ολοήμερο) Συμβουλευτική (Ψυχολόγος, Κοινωνιολόγος) Παράδειγμα τομέων παρέμβασης για την οργάνωση προγράμματος στο σχολείο με στόχο την προώθηση της ΦΔ

36 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Υποκινητικότητα & Νέοι Άνθρωποι Ψυχολογικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τη συμμετοχή στη φυσική δραστηριότητα Lifestyle Χαρακτηριστικά ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΣΗ 1 Μαθητής 2 Διδάσκων 3 Πρόγραμμα 4 Συνεργασία με φορείς Επιμόρφωση Διδασκόντων Πηγές Βιβλίο Διδάσκοντα Βιβλίο Μαθητή Προφίλ σχολείου ΔΕΙΚΤΕΣ Μαθητές Σύγκριση αρχικών και τελικών μετρήσεων Αξιολόγηση από Διδάσκοντα &Μαθητές ΕρωτηματολόγιαΣυνεντεύξεις Ένα παράδειγμα προγράμματος για την προώθηση της ΦΔ στην Ελλάδα

37 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 637 Quiz ανακεφαλαίωσης (30 min) Γιατί είναι σημαντική η ‘ανάλυση αναγκών’ στο σχεδιασμό ενός προγράμματος παρέμβασης; Ποιες παράμετροι καθορίζουν την επιτυχία ενός προγράμματος παρέμβασης με στόχο την προώθηση της ΦΔ σε νέους σε τοπικό επίπεδο; Με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγονται οι δείκτες επιτυχίας για την αξιολόγηση ενός προγράμματος παρέμβασης;

38 Μάθημα 321 - Διάλεξη Νο 638 Ατομική εργασία 321 Περιγράψετε τα βήματα για την ανάπτυξη ενός προγράμματος παρέμβασης με στόχο την προώθηση της ΦΔ σε σχολεία Α’/βάθμιας Εκπαίδευσης της Κομοτηνής. 1. Προσδιορίστε επιγραμματικά τις ενέργειές σας για κάθε βήμα ανάπτυξης. 2. Ορίστε συγκεκριμένους δείκτες με βάση τους οποίους θα αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης στο τέλος του προγράμματος. 3. Προσδιορίστε τους συνεργάτες σας και πιθανούς χρηματοδότες της προσπάθειάς σας. Η εργασία θα κατατεθεί μέσω του e-class

39 Βιβλιογραφία Υποχρεωτική Βιβλιογραφία 1. Wechsler, H., Devereaux, R., Davis, M. & Collins, J. (2000). Using the School Environment to Promote Physical Activity and Healthy Eating. Preventive Medicine 31, S121–S137 2. Manios, Y., Moschandreas, J., Hatzis, C., & Kafatos, A. (1999). Evaluation of a Health and Nutrition Education Program in Primary School Children of Crete over a Three-Year Period. Preventive Medicine, 28, 149–159. 3. McKenzie, T., Nader, P.R., et al (1996). School Physical Education: Effect of the Child and Adolescent Trial for Cardiovascular Health. Preventive Medicine, 25, 423–431. Σχετικές Ιστοσελίδες α) http://www.phppo.cdc.gov/CDCrecommendshttp://www.phppo.cdc.gov/CDCrecommends β) http://www.cdc.gov/mmwr/http://www.cdc.gov/mmwr/ γ) http://www.cdc.gov/search.htmhttp://www.cdc.gov/search.htm