Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΠΟΛΕΩΝ Ενότητα 8: Κυριότερα φυτικά είδη που χρησιμοποιούνται στα αστικά τοπία Ι Γρηγόριος Βάρρας.

Παρουσίαση με θέμα: "Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΠΟΛΕΩΝ Ενότητα 8: Κυριότερα φυτικά είδη που χρησιμοποιούνται στα αστικά τοπία Ι Γρηγόριος Βάρρας."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΠΟΛΕΩΝ Ενότητα 8: Κυριότερα φυτικά είδη που χρησιμοποιούνται στα αστικά τοπία Ι Γρηγόριος Βάρρας Αν. Καθηγητής Άρτα, 2015 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

3 Χρηματοδότηση Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Ηπείρου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

4 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Η Αθήνα και η Αττική γενικότερα έχουν μεσογειακό κλίμα και σε ό,τι αφορά τη σύνθεση της φυσικής βλάστησής τους, ανήκουν στη ζώνη των μεσογειακών φυτικών οικοσυστημάτων. Ωστόσο, τα φυτά τους δεν είναι όλα μεσογειακά καθώς υπάρχουν και ξενικά είδη που έχουν προσαρμοστεί στα χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος και αποτελούν πλέον ένα σημαντικό ποσοστό της βλάστησης.

5 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου 1. Το μεσογειακό κλίμα χαρακτηρίζεται από ήπιους χειμώνες με συνολικό ύψος βροχής που, στην περίπτωση της Αττικής, δεν ξεπερνά τα 400-500mm, με κατανομή κυρίως κατά την περίοδο Απριλίου- Νοεμβρίου με παρατεταμένη και ξηροθερμική καλοκαιρινή περίοδο.

6 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου 2. Τα μεσογειακά φυτικά οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται από την παρουσία κυρίως θάμνων αλλά και δένδρων. Οι θάμνοι είναι αείφυλλοι και σκληρόφυλλοι, με βαθιές ρίζες για να αντλούν το απαραίτητο για την επιβίωσή τους νερό και μικρά δερματώδη φύλλα για να περιορίζουν την απώλεια νερού το καλοκαίρι που η ξηρασία είναι έντονη. Χαρακτηριστικοί μεσογειακοί θάμνοι είναι το πουρνάρι, η κουμαριά, ο σχίνος. Τα δένδρα είναι κυρίως κωνοφόρα με κυρίαρχο είδος κατά περίπτωση για την Αττική, αλλού το πεύκο και αλλού την κουκουναριά.

7 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Το πράσινο της Αθήνας αποτελείται τόσο από μεγάλους χώρους αστικού και περιαστικού πρασίνου, όπως είναι το δάσος του Υμηττού,το Αττικό Άλσος, οι λόφοι Λυκαβηττού και Φιλοπάππου και οι αρχαιολογικοί χώροι, όσο και από μικρότερους χώρους, όπως είναι τα πάρκα, οι πλατείες, οι δενδροστοιχίες και οι νησίδες των δρόμων.

8 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ειδική περίπτωση αποτελεί ο Εθνικός Κήπος, καθώς στη βλάστησή του περιλαμβάνονται τόσο χαρακτηριστικά μεσογειακά είδη, όσο και πολλά ξενικά είδη, κάποια από τα οποία υπάρχουν μόνο εκεί και πουθενά αλλού στην Ελλάδα.

9 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Το χαρακτηριστκό των μεγάλων χώρων πρασίνου είναι ότι η βλάστησή τους αποτελείται κυρίως από μεσογειακά είδη δένδρων και θάμνων, τα περισσότερα από τα οποία είναι αυτοφυή, σε αντίθεση με τους μικρότερους χώρους που η βλάστησή τους είναι μικτή, αποτελούμενη τόσο από ελληνικά όσο και από ξενικά είδη. Το πράσινο των μικρότερων χώρων πρασίνου έχει δημιουργηθεί με συστηματικές φυτεύσεις δένδρων και θάμνων.

10 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη α. Χαλέπιος Πεύκη (Pinus halepensis) Το χαρακτηριστκότερο είδος δένδρου της Αττικής. Είναι εξαιρετικά ξηροφυτικό και θερμόβιο είδος.

11 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη β. Κουκουναριά (Pinus pinea) Έχει χαρακτηριστική κόμη σε σχήμα ομπρέλας και έτσι ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα ελληνικά πεύκα. Ο φυσικός της βιότοπος είναι αμμώδεις ζώνες που χωρίζουν κάποιο έλος από τη θάλασσα.

12 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη γ. Ελιά και Αγριελιά (Οlea europea και Olea oleaster) Το χαρακτηριστικότερο ελληνικό είδος. Το συναντάμε σε πολλούς χώρους πρασίνου

13 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη δ. Νερατζιά (Citrus aurantium) Είναι το δένδρο που έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερο στις δενδροστοιχίες, όχι μόνο της Αθήνας αλλά και πολλών άλλων ελληνικών πόλεων.

14 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη ε. Μουριά (Morus alba) Επίσης πολύ συνηθισμένο φυλλοβόλο είδος που έχει χρησιμοποιηθεί με ιδιαίτερη επιτυχία στις φυτεύσεις δενδροστοιχιών, με πυκνό φύλλωμα και μέτρια ανάπτυξη.

15 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη στ. Χαρουπιά (Ceratonia siliqua) Έχει πυκνή κόμη με χαρακτηριστικά φύλλα σε στιλπνό σκούρο πράσινο χρώμα. Είναι πολύ συνηθισμένο στα πάρκα και στις πλατείες της Αθήνας, αλλά και εξαιρετικό όταν βρίσκεται σε δενδροστοιχίες.

16 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη ζ. Κουτσουπιά (Cercis siliquastrum) Φυλλοβόλο είδος. Έχει χαρακτηριστικά άνθη με χρώμα βαθύ ρόδινο που βγαίνουν την Άνοιξη πριν από τα φύλλα του ή μαζί με αυτά. Είναι πολύ συνηθισμένο σε όλους του χώρους πρασίνου της Αθήνας.

17 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη η. Aριά (Quercus ilex) Αείφυλλο είδος βελανιδιάς που το συνηθισμένο του μέγεθος δεν ξεπερνάει τα 2 με 3 μέτρα.

18 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη θ. Λεύκα ή Καβάκι (Populus nigra) Φυλλοβόλο είδος που χρησιμοποιείται ευρέως στα πάρκα και τις δενδροστοιχίες της Αθήνας. Καταναλώνει αρκετό νερό, είναι ωστόσο επιπολαιόριζο και μπορεί να ξερριζωθεί από τον αέρα και να δημιουργήσει προβλήματα.

19 Κυριότερα φυτικά είδη σε έργα αστικού πρασίνου Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τα σημαντικότερα είδη δένδρων που υπάρχουν στους χώρους πρασίνου της Αθήνας είναι τα παρακάτω: Α. Mεσογειακά είδη ι. Αργυρόφυλλη Λεύκα ή Ασημόλευκα (Populus alba) Φυλλοβόλο είδος με μεγάλη ανάπτυξη και χαρακτηριστικό ασημένιο φύλλωμα.

20 Βιβλιογραφία Σπ. Ντάφης, 2001, «Δασοκομία Πόλεων», Εκδόσεις Art of Text, Θεσ/νίκη Νικ. Μπελαβίλας, Φερ. Βαταβάλη, 2009, «Οδηγός για το περιβάλλον. Πράσινο και ελεύθεροι χώροι στην πόλη», WWF Ελλάς, Αθήνα (αναρτημένο στο e-class) Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

21 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηπείρου.. Έκδοση: 1.0, 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.teiep.gr/courses/TEXG127/ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

22 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές [1] ή μεταγενέστερη. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, Διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el [1] Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

23 Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Μυριούνης Χρήστος Άρτα, 2015 23 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου