Γιώργος Μαυρομμάτης Δια - εθνική πολιτική οικονομία.

Παρουσίαση με θέμα: "Γιώργος Μαυρομμάτης Δια - εθνική πολιτική οικονομία."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Γιώργος Μαυρομμάτης Δια - εθνική πολιτική οικονομία

2 Εισαγωγή Το μάθημα είναι « αναστοχαστικό » και θα ασχολήθούμε με την κυρίαρχη αφήγηση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης ή καλύτερα της πολιτικής οικονομίας του πλανήτη μας και αν τελικά μπορεί να υπάρξει μόνο μια ή περισσότερες Θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως στην κυρίαρχη αφήγηση πολιτικής οικονομίας και αναγκαστικά θα ασχοληθούμε με ζητήματα πολιτικής και οικονομίας : πολιτική και οικονομία και όχι αναγκαστικά η οικονομία πάνω από την πολιτική ( μετά - πολιτική ) αλλά ίσως ούτε και πολιτική πάνω από την οικονομία ( μετά - οικονομία )

3 Παγκοσμιοποιημένη πολιτική οικονομία Όπως είπαμε ο Άτλας που κρατάει την υδρόγειο δεν μπορεί να δει την πλάτη του (Latour) Η οικονομική παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να ειδωθεί παρά μόνο μέσα από τόπους ( η παγκοσμιοποίηση των τόπων ) Όμως εμείς σήμερα θέλουμε να ασχοληθούμε με την κυρίαρχη αφήγηση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, θέλουμε να ασχοληθούμε με το ιδεολογικό υπόβαθρο της κυρίαρχης πολιτικής οικονομίας. Για τους αναλυτικούς αυτούς λόγους, θα αφήσουμε το τοπικό επίπεδο και θα ασχοληθούμε με το παγκόσμιο, που ως μη ‘ πραγματικό ’, είναι επόμενως ιδεολογικό.

4 Doreen Massey (2005) For Space Ο κυρίαρχος τρόπος αντίληψης της οικονομικής παγκοσμιοποίησης είναι ότι είναι μια αναπόφευκτη πορεία, π. χ. η Αφρική θα γίνει Ευρώπη Η κυρίαρχη αφήγηση της παγκοσμιοποίησης μετατρέπει το χώρο σε χρόνο και τη γεωγραφία σε ιστορία Μπορούν όμως οι τόποι να έχουν διαφορετικές πορείες ; Η παγκοσμιοποίηση ως η μεγάλη αφήγηση της εποχής μας, όπως ήταν κάποτε η Νεωτερικότητα, η παγκοσμιοποίηση ως η νέα νεωτερικότητα Η παγκοσμιοποίηση ως μια ευθεία πορεία, όπως ο κόσμος κάποτε έπρεπε να εκπολιτισθεί έτσι και οι αγορές εργασίας και το κράτος πρέπει να μεταρρυθμιστούν. Η κυρίαρχη αφήγηση της νέο - φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ή της πολιτικής οικονομίας του καιρού μας. Από την άλλη πλευρά, η παγκοσμιοποίηση ίσως έπρεπε να ήταν η συνάντηση της γεωγραφικής διαφοράς και των διαφορετικών πορείων των διαφορετικών χωρών. Η παγκοσμιοποίηση στην παρούσα εμφανίζεται ως μια αναγκαία αφομοίωση. Μήπως η παγκοσμιοποίηση θα έπρεπε να εννοιολογηθεί ως πολύ - πολιτισμικότητα ; Η κυρίαρχη αφήγηση της παγκοσμιοποίησης είναι καθαρά αφομοιωτική και μας ζητά να γίνουμε όπως ‘ αυτή ’.

5 The imagined economies of globalization (Cameron & Palan) Πως οι αφηγήσεις περί παγκοσμιοποίησης διαμορφώνουν το ίδιο το αντικείμενο αναφοράς τους ; Πως το νόημα της παγκοσμιοποίησης διαμορφώνεται μέσα από τις αφηγήσεις των κυρίαρχων παικτών ( κράτη, υπερεθνικοί οργανισμοί, ΜΚΟ και διεθνείς οργανώσεις ); Η παγκομιοποίηση ως ιστορία / αφήγηση και όχι ως φαινόμενο / πραγματικότητα. Το παγκόμιο αφηρημένο επίπεδο ως αφηγηματικό επίπεδο.

6 ΜΜΕ και αφηγήσεις παγκοσμιοποίησης

7 Μύθος ή πραγματικότητα ; Στην ακαδημία προσπαθούμε να προσεγγίσουμε την παγκοσμιοποίηση ως πραγματικότητα αλλά οι ιστορίες μας ουσιαστικά διαμορφώνουν το νοηματικό της περιέχομενο. Η έννοια της αφήγησης και της πραγματικότητας (Foucault) αλλά και πως η αφήγηση διαμορφώνει την πραγματικότητα. Η παγκοσμιοποίηση αλλάζει το φαντασιακό της κοινωνίας, δημιουργεί μια νέα φαντασία. Από τη φαντασιακή κοινότητα του έθνους - κράτους στη φαντασιακή κοινότητα των οικονομιών της παγκοσμιοποίησης. Η παγκομιοποίησης ως το μέλλον, όπως η Νεωτερικότητα ως το μέλλον.

8 Διαφορετικές αναλύσεις της παγκομιοποίησης Η παγκοσμιοποίηση ως ιστορικά κύματα. Η ιστορία της παγκοσμιοποίησης Η παγκοσμιοποίηση ως αλήθεια και αντικειμενική πραγματικότητα (CNN going global, BBC Global) Η παγκοσμιοποίηση ως εκμετάλευση, αντι - καπιταλιστική προσέγγιση. Πολιτισμικές αναλύσεις της παγκοσμιοποίησης, εξετάζοντας τις αναπαραστάσεις της παγκοσμιοποίησης ( αυτό το οποίο κάνουμε σήμερα ) Η κυρίαρχη αφήγηση της παγκοσμιοποίησης ως ο μύθος των αγορών, δυνάμεις εκτός εθνικού ελέγχου που αναγκάζουν τα κράτη να προσαρμοστούν στις νέες πραμγατικότητες της οικονομικής ελευθερίας.

9 Η κοινή λογική περί παγκοσμιοποίησης Η κοινή λογική περί παγκοσμιοποίησης ουσιαστικά προαναγγέλει το τέλος της πολιτικής και της αναδιανεμητικής διακαιοσύνης. Ο Rawls πάει σπίτι του. Η παγκοσμιοποίηση ως μια δύναμη εκτός κρατών, εκτός πολιτικής. Μια τεχνολογική δύναμη και μια νέα οικονομία της αγοράς που απαιτεί την ένταξη σε μια ελευθεριακή οικονομία της αγοράς, του ανταγωνισμού, των ισοσκελισμένων προυπολογισμών, των πλεονασμάτων των εμπορικών ισοζυγιών κ. α. Αυτή είναι η κυρίαρχη ιστορία της παγκοσμιοποίησης ως κοινή λογική. Η παγκοσμιοποίηση ως η ιστορία του ανταγωνιστικού κράτους που πρέπει να πειθαρχήσει τους πληθυσμούς του προκειμένου να αυξήσει την παραγωγικότητα. Η παγκοσμιοποίηση ως η ιστορία του ανταγωνιστικού κράτους και της ελευθεριακής οικονομίας. Το κράτος από το να παρέχει ένα δίχτυ ασφαλείας γίνεται μια μορφή « επιχείρησης » και η φτώχεια γίνεται ατομική υπόθεση. Αυτή η αφήγηση είναι πολύ ισχυρή, οι περισσότεροι από εμάς σε κάποια στιγμή την επικοινωνούμε σε άλλους ή απλά διερωτώμαστε με τον εαυτό μας. Η κυρίαρχη αφήγηση μιλά ουσιαστικά για τη μη ύπαρξη εναλλακτικών. Η συμβολική βία της αφήγησης.

10 Heritage Foundation-Economic Freedom Q.1. What is economic freedom? Economic freedom is the fundamental right of every human to control his or her own labour and property. In an economically free society, individuals are free to work, produce, consume, and invest in any way they please. In economically free societies, governments allow labour, capital and goods to move freely, and refrain from coercion or constraint of liberty beyond the extent necessary to protect and maintain liberty itself. Q.2. What are the benefits of economic freedom? Economic freedom brings greater prosperity. The Index of Economic Freedom documents the positive relationship between economic freedom and a variety of positive social and economic goals. The ideals of economic freedom are strongly associated with healthier societies, cleaner environments, greater per capita wealth, human development, democracy, and poverty elimination. For further information, see especially

11

12

13 The Heritage Foundation- Economic Freedom Index Q.3. How do you measure economic freedom? We measure economic freedom based on 10 quantitative and qualitative factors, grouped into four broad categories, or pillars, of economic freedom: Rule of Law (property rights, freedom from corruption); Rule of Law Limited Government (fiscal freedom, government spending); Limited Government Regulatory Efficiency (business freedom, labor freedom, monetary freedom); and Regulatory Efficiency Open Markets (trade freedom, investment freedom, financial freedom). Open Markets

14 Economic Freedom Index- Δημοσιονομική ελευθερία Fiscal Freedom Fiscal freedom is a measure of the tax burden imposed by government. It includes direct taxes, in terms of the top marginal tax rates on individual and corporate incomes, and overall taxes, including all forms of direct and indirect taxation at all levels of government, as a percentage of GDP.

15 Europe- Economic freedom Index

16 Ο νέος σταρ ;

17 Thomas Picketty: ο διανοούμενος σταρ - οικονομολόγος Η ανισότητα σε αυτόν τον πλανήτη αυξάνεται συνεχώς ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια Ο εικοστός πρώτος αιώνας αρχίζει να θυμίζει τα επίπεδα ανισότητας του 19 ου αιώνα Δεν έχει διαβάσει το ‘ Κεφάλαιο ’ του Μαρξ παρόλα αυτά το έργο του παρομοιάζεται με αυτό Ο καπιταλισμός χρειάζεται ανισότητα αλλά δεν χρειάζεται τόση ανισότητα Ο λόγος για τον οποίο η ανισότητα αυξάνει είναι ότι για περισσότερο από τριάντα χρόνια ο ρυθμός απόδοσης του κεφαλαίου είναι μεγαλύτερος από το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας Δεν ζητά ‘ επανάσταση ’, ζητά μια επιστροφή στη σοσιαλοδημοκρατία σε ένα βαθμό ( όχι υπέρμετρο ) μέσα από προοδευτική φορολογία και φορολογία πλούτου και όχι μόνο εισόδήματος, μέσα από τη φορολογία του παγκόσμιου πλούτου των ατόμων.

18

19 Jurgen Habermas (2003)Cosmopolitan Europe Ας κλείσουμε με τον τελευταίο εκπρόσωπο της Σχολής της Φρανκφούρτης Από τις εθνικές οικονομίες στη διαεθνική οικονομία Τα κράτη εδρεύουν μέσα στις αγορές Η από - εδαφιοποίηση της οικονομίας, της κοινωνίας, κουλτούρας Μετά - εθνικοί σχηματισμοί, η έξωση της πολιτικής από τις αγορές Υπάρχουν οι υπέρμαχοι και οι ενάντιοι της οικονομικής παγκοσμιοποίησης ( κλείστε τα σύνορα ) Υπάρχει και ο ‘ τρίτος δρόμος ’ με δύο επιλογές Τα κράτη προετοιμάζουν τους πολίτες τους πως θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τους « ανθρώπινους πόρους » σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Επιχειρηματικό κράτος. Μέσω υπερεθνικών σχηματισμών που θα μπορούσαν να επιβληθούν στις αγορές και να διατηρήσουν τα κράτη πρόνοιας ( ΕΕ ). Ποια θα ήταν μια κοσμοπολιτική θέση για την Ευρώπη ; Ένα διαεθνικό δίκτυο κρατών ( όχι φεντεραλιστικό ) που θα μπορούσε να προωθήσει μια παγκόσμια ατζέντα ακόμα και εν απουσία παγκόσμιας διακυβέρνησης.