ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ  Διατήρηση θερμοκρασίας σώματος εντός ορίων: απαραίτητη λειτουργία αυτόνομου Ν.Σ. - ακόμη και μικρές αποκλίσεις ενδέχεται να οδηγήσουν.

Παρουσίαση με θέμα: "ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ  Διατήρηση θερμοκρασίας σώματος εντός ορίων: απαραίτητη λειτουργία αυτόνομου Ν.Σ. - ακόμη και μικρές αποκλίσεις ενδέχεται να οδηγήσουν."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ  Διατήρηση θερμοκρασίας σώματος εντός ορίων: απαραίτητη λειτουργία αυτόνομου Ν.Σ. - ακόμη και μικρές αποκλίσεις ενδέχεται να οδηγήσουν στη δυσλειτουργία των κυττάρων  Θερμορυθμιστικό κέντρο: στον υποθάλαμο  Η θερμοκρασία αποτελεί μέτρο της περιεχόμενης θερμότητας ενός ιστού  Το ανθρώπινο σώμα δε χαρακτηρίζεται από μια ενιαία τιμή θερμοκρασίας: σε διαφορετικές περιοχές αντιστοιχούν διαφορετικές τιμές θερμοκρασίας - με βάση την κατανομή θερμότητας το ανθρώπινο σώμα διαιρείται σε δύο διαμερίσματα, το κεντρικό και το περιφερικό  Θερμοκρασία αίματος στα αγγεία κεντρικής κυκλοφορίας: κεντρική θερμοκρασία, αντιστοιχεί στο κεντρικό διαμέρισμα  Περιφερικό διαμέρισμα: αντιστοιχεί η μέση θερμοκρασία δέρματος

2 ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ  Κλίμακες μέτρησης θερμοκρασίας: - κλίμακα Celcius ( 0 C): θετικές/αρνητικές τιμές, ως σημείο μηδέν λαμβάνεται το σημείο πήξης του νερού, σημείο βρασμού 100 0 C - κλίμακα Kelvin ( 0 K): όχι αρνητικές τιμές, ξεκινά από το απόλυτο μηδέν ως σημείο απουσίας οποιασδήποτε μοριακής κίνησης (-273,15 0 C) - μετατροπή μονάδων με προσθαφαίρεση - κλίμακα Fahrenheit ( 0 F) θετικές/αρνητικές τιμές, σημείο πήξης νερού αντιστοιχεί στους 32 0 F, σημείο βρασμού στους 212 0 F - αύξηση θερμοκρασίας κατά 1 0 C αντιστοιχεί στην αύξηση κατά 1,8 0 F - για τη μετατροπή των μονάδων χρησιμοποιείται ο τύπος: 0 C= 5⁄9 x ( 0 F − 32) 0 C= 5⁄9 x ( 0 F − 32)

3 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ  Μεταβολές θερμοκρασίας: εισαγωγή θερμότητας στο σώμα ή αποβολή της - η θερμότητα βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση από το θερμότερο προς το ψυχρότερο σύστημα  Θερμική ισορροπία: καθορίζεται από παραγωγή- αποβολή θερμότητας σώματος  Παραγωγή θερμότητας: - απαραίτητη: ανάγκες βασικού μεταβολισμού, διατήρηση ομοιόστασης επηρεάζεται από πυρετό, ηλικία, ύπνο - δυνητική παραγωγή: φυσική άσκηση, ρίγος, παραγωγή θερμότητας χωρίς ρίγος, πέψη τροφών  Αποβολή θερμότητας (εισαγωγή ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος): μέσω δέρματος: - αγωγή μέσω αέρα, αγωγή μέσω υγρού ή στερεού, ακτινοβολία - εξάτμιση: μέσω εφίδρωσης ή αναπνευστικού

4 ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΑ  Γυάλινα θερμόμετρα υδραργύρου: διαστολή κατά τη θέρμανση, άνοδος κατά μήκος αριθμημένης κλίμακας - Οδηγία Ε.Ε.: απαγόρευση χρήσης/κυκλοφορίας από το 2011- επιβάρυνση περιβάλλοντος  Ηλεκτρονικά θερμόμετρα: μετατρέπουν τη θερμική ενέργεια σε ηλεκτρικό σήμα - Ταχεία μέτρηση, μειωμένη εγκυρότητα (κατ’ εκτίμηση μέτρηση με βάση την αρχική άνοδο θερμοκρασίας)  Θερμίστορες: μείγματα οξειδίων μετάλλων, η ηλεκτρική αντίσταση μεταβάλλεται με τη θερμοκρασία - Χρησιμοποιούνται στους καθετήρες, ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις μεταβολές  Θερμικά ζεύγη: μέτρηση διαφοράς δυναμικού μεταξύ ηλεκτροδίου περιοχής μέτρησης και ηλεκτροδίου αναφοράς  Θερμίστορες/θερμικά ζεύγη: σύνδεση με monitor, συνεχής μέτρηση σε πραγματικό χρόνο  Θερμόμετρα υπέρυθρης ακτινοβολίας: θερμότητα που εκπέμπεται με μορφή ακτινοβολίας στο υπέρυθρο

5 ΚΡΙΤΗΡΙΑ- ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗΣ (1)  Εγκυρότητα: ικανότητα μεθόδου να παρέχει την πραγματική τιμή αυτού που μετρά  Ακρίβεια: ικανότητα ανίχνευσης μικρών μεταβολών  Αξιοπιστία: σταθερότητα μετρήσεων στο χρόνο  Ασφάλεια, άνεση: πιθανότητα πρόκλησης επιπλοκών, έλλειψη δυσφορίας/πόνου  Ευκολία μέτρησης (εκπαίδευση προσωπικού), δυνατότητα συνεχούς μέτρησης, κόστος  Πνευμονική αρτηρία: πρότυπο μέτρησης, παρέχει τις πιο έγκυρες, αξιόπιστες, ακριβείς τιμές μέτρησης - απαιτείται τοποθέτηση καθετήρα Swan-Ganz (περιορισμένος αριθμός ασθενών)  Τυμπανική μεμβράνη: μέτρηση υπέρυθρης ακτινοβολίας - ακρίβεια, άνεση, ασφάλεια - καθετήρες τυμπανικής μεμβράνης: εγκυρότερες και συνεχείς μετρήσεις, κίνδυνος ρήξης - χρήση σε ευρεία κλίμακα: αναγκαία εκπαίδευση προσωπικού

6 ΚΡΙΤΗΡΙΑ- ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗΣ (2)  Οπίσθια υπογλώσσια κοιλότητα: εύκολη, μη επεμβατική - επηρεάζεται από τροφή, κάπνισμα, ταχύπνοια, νεφελοποιητές  Ορθό: εύκαμπτοι καθετήρες - απομακρυσμένο από υποθάλαμο, αλλοίωση μετρήσεων από τοπική χλωρίδα, κίνδυνος ρήξης ορθού - επί αιμοδυναμικής αστάθειας ή καταπληξίας: ανακατανομή κυκλοφορίας στα ζωτικά όργανα - αναξιόπιστη  Ουροδόχος κύστη: μέσω ουροκαθετήρα - άνετη, αξιόπιστη, εύκολη, ίσως η εγκυρότερη μετά την Π.Α. - επί καταπληξίας: μείωση εγκυρότητας λόγω μείωσης νεφρικής ροής αίματος, συμπύκνωσης ούρων

7 ΚΡΙΤΗΡΙΑ- ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗΣ (3)  Οισοφάγος: έγκυρες/αξιόπιστες μετρήσεις (πλησίον καρδιάς- μεγάλων αγγείων) - επηρεάζεται από εισπνοή αναισθητικών αερίων - επί μακράς παραμονής, κίνδυνος διάτρησης, δημιουργίας τραχειοοισοφαγικού συριγγίου  Μασχαλιαία αρτηρία: όχι ιδιαίτερα αξιόπιστη - επιφανειακοί ιστοί: μειωμένη αιματική ροή χαμηλότερη θερμοκρασία - επηρεάζεται από αγγειοσύσπαση: μειωμένη εγκυρότητα επί πυρετού / υποθερμίας  Κροταφική αρτηρία: μέτρηση υπέρυθρης ακτινοβολίας - χαμηλή εγκυρότητα, ιδίως επί πυρετού / υποθερμίας

8 ΠΥΡΕΤΟΣ (1)  Αύξηση κεντρικής θερμοκρασίας λόγω επαναρύθμισης θερμορυθμιστικού κέντρου σε υψηλότερο επίπεδο - έκκριση κυτταροκινών, σύνθεση κεντρικών μεσολαβητών - ορισμός: αύξηση >38,3 0 C στη Μ.Ε.Θ. (>38 0 C στην κλινική)  Πυρετικό επεισόδιο: αλληλουχία τριών φάσεων - φάση ρίγους: αύξηση περιεχόμενης θερμότητας (προσαρμογή στα νέα όρια) - φάση σταθεροποίησης: διατήρηση υψηλής θερμοκρασίας - φάση υποχώρησης: προοδευτική επαναφορά στο φυσιολογικό - συχνότητα/διάρκεια επεισοδίων: περιοδικότητα απελευθέρωσης κυτταροκινών στην κυκλοφορία (τύποι πυρετού)  Ανάγκη συχνής θερμομέτρησης: ασθενείς με λοίμωξη, πολυτραυματίες, μετεγχειρητικοί, εγκαυματίες, ανοσοκατασταλμένοι, με κακοήθεις νεοπλασίες, υπερνατριαιμία ή υπερκαλιαιμία, και όσοι λαμβάνουν αίμα/παράγωγα

9 ΠΥΡΕΤΟΣ (2)  Αντιμετώπιση πυρετού: - Αντιπυρετικά φάρμακα: μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ακεταμινοφαίνη – τοξικότητα στομάχου, νεφρών, ήπατος - Φυσική αντιπύρεση: κουβέρτες/στρώματα ψυχρού αέρα, παγοκύστες σε μεγάλα αγγεία, ανεμιστήρες, ψυχρά λουτρά – ρίγος, αγγειοσύσπαση, υποθερμία - Καταστολή πυρετού: ασθενείς με εγκεφαλικές βλάβες, καρδιοαναπνευστικές διαταραχές, σήψη, μεγάλη άνοδο θερμοκρασίας (>40 0 C)  Υπερθερμία: ανεξέλεγκτη παραγωγή θερμότητας, αδυναμία αποβολής προς περιβάλλον (χωρίς επαναρύθμιση υποθαλάμου) - κακοήθης υπερθερμία: τεράστια αύξηση παραγωγής θερμότητας εξαιτίας συσπάσεων μυών, αγγειοσύσπαση - γενετική προδιάθεση, πτητικά αναισθητικά, σκολίνη (συνήθως Χειρουργείο, ΜΕΘ), κώμα, θάνατος - IV χορήγηση δαντρολένης, φυσική αντιπύρεση - άλλες αιτίες: υπερβολικά θερμό περιβάλλον, κακόηθες νευροληπτικό σύνδρομο, υπερέκκριση θυρεοειδικών ορμονών, διαβητικό κώμα

10 ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ  Κεντρική θερμοκρασία <36 0 C (ή <35 0 C), λόγω υψηλής απώλειας θερμότητας ή διαταραχής θερμορυθμιστικών μηχανισμών - διαβάθμιση θερμοκρασίας από περιφερικό προς κεντρικό διαμέρισμα: αγγειοσύσπαση αρτηριοφλεβικών επικοινωνιών - αναισθητικά: μείωση ορίου έναρξης αγγειοσύσπασης, μείωση ενδογενούς παραγωγής θερμότητας - ανακατανομή θερμότητας: αύξηση θερμοκρασίας άκρων, μείωση κεντρικής θερμοκρασίας, λόγω ροής θερμότητας προς περιφέρεια - υψηλός κίνδυνος υποθερμίας: ασθενείς με τραύμα (ΤΕΠ), μετεγχειρητικοί, σοβαρές λοιμώξεις (σήψη), υποθυρεοειδισμός / υπολειτουργία υπόφυσης, ιστορικό αλκοολισμού / χρήσης ουσιών - αντιμετώπιση: κουβέρτες βαμβακερές/αλουμινένιες / θερμού αέρα, στρώματα θερμού νερού, προθέρμανση IV χορηγούμενων υγρών, θέρμανση εισπνεόμενων αερίων

11 ΑΝΑΠΝΟΗ (1)  Ανταλλαγή Ο 2 / CΟ 2 στους πνεύμονες-ιστούς, εισπνοή - εκπνοή  Αναπνευστικό σύστημα: ρινοφάρυγγας, τραχεία, βρόγχοι, πνεύμονες – μηχανική είσοδος Ο 2 στις κυψελίδες (αρνητική πίεση θώρακα, αναπνευστικοί μύες)  Διάχυση Ο 2 / CΟ 2 μέσω μεμβράνης κυψελίδων στα πνευμονικά τριχοειδή  Οξυγόνωση αρτηριακού αίματος (δέσμευση στην αιμοσφαιρίνη), μεταφορά Ο 2 στους ιστούς (λειτουργία καρδιάς)  Κυτταρική αναπνοή: Ο 2 από αιμοσφαιρίνη στα κύτταρα (μιτοχόνδρια), αποβολή CΟ 2 στο αίμα  Μεταφορά CΟ 2 στους πνεύμονες (κυρίως ως HCO 3 ), αποβολή  Επιφανειοδραστικός παράγοντας: φωσφολιπίδιο που εκκρίνεται στα τοιχώματα κυψελίδων, αποτρέπει τη σύμπτωσή τους κατά την εκπνοή  Ολική πνευμονική / ζωτική χωρητικότητα, εισπνεόμενος / υπολειπόμενος όγκος

12 ΑΝΑΠΝΟΗ (2)  Ακούσια, αυτόματη λειτουργία, ελέγχεται από αναπνευστικό κέντρο προμήκη (ενίοτε εκούσια)  Λήψη πληροφοριών από υποδοχείς καρωτιδικού κόλπου, αορτικού τόξου: - χημειοϋποδοχείς: αυξημένο επίπεδο CΟ 2, πτώση pH (αύξηση Η + ) - τασεοϋποδοχείς: μερική πίεση Ο 2 / CΟ 2 στο αρτηριακό αίμα - μεταβολές τύπου, συχνότητας, βάθους αναπνοής - υποξικό ερέθισμα: αποφυγή υποκαπνίας στους ασθενείς με ΧΑΠ

13 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΑΠΝΟΗΣ  Μετρώνται για 30 sec, ο αριθμός x 2 - παρακολουθούνται οι κινήσεις του θώρακα - στους ασθενείς με σοβαρή αναπνευστική νόσο ή ακανόνιστο ρυθμό αναπνοής για ολόκληρο λεπτό - φυσιολογική διακύμανση: ενήλικες 12-20/λεπτό, έφηβοι - ηλικιωμένοι 16-22, παιδιά-βρέφη 20-40  Παράγοντες που επηρεάζουν συχνότητα/βάθος αναπνοής: ηλικία, πόνος, πυρετός, βαθμός δραστηριότητας, συναισθηματική κατάσταση, λήψη φαρμάκων, νοσήματα, μέτρηση αναπνοών  Αποφρακτικές πνευμονοπάθειες: άσθμα - δυσκολία εκπνοής, μείωση εκπνευστικών ταχυτήτων  Περιοριστικές πνευμονοπάθειες: πνευμονική ίνωση, παχυσαρκία, κυφοσκολίωση, νευρομυϊκή νόσος - δυσκολία εισπνοής, μείωση πνευμονικού όγκου  <12/λεπτό (μειωμένο βάθος): υποξία, σύγχυση, ζάλη, πτώση επιπέδου συνείδησης, περιφερική-κεντρική κυάνωση (νύχια, χείλη)

14 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ (1)  Δύσπνοια: υποκειμενική αίσθηση δυσχέρειας αναπνοής, έλλειψης αέρα (βαθμός, καρδιακή-αναπνευστική)  Ταχύπνοια-βραδύπνοια- άπνοια: αύξηση-μείωση συχνότητας - απώλεια αναπνοής  Αναπνοή Kussmaul: αύξηση συχνότητας/βάθους με παρατεταμένες εκπνοές – διαβητική οξέωση, νεφρική ανεπάρκεια  Αναπνοή Biot: βαθιές αναπνοές με περιόδους άστατης άπνοιας – αύξηση ενδοκράνιας πίεσης  Αναπνοή Cheyne-Stokes: δύσπνοια (ταχεία/βαθιά αναπνοή) με περίοδο άπνοιας – Κ.Ε.Κ., νεφρική ανεπάρκεια, λήψη ναρκωτικών

15 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ (2)  Υπεραερισμός: αύξηση συχνότητας/βάθους, υποκαπνία – έντονο άγχος, πυρετός, διαβητική οξέωση  Συριγμός: ήχος σφυρίγματος κατά τη δίοδο αέρα μέσα από στενωμένο αυλό (μερική απόφραξη) – λαρυγγίτιδα, άσθμα, εμφύσημα  Ρεγχάζουσα αναπνοή: ήχος ροχαλητού, παράγεται όταν ο ασθενής δε μπορεί να απομακρύνει τις εκκρίσεις από τραχεία/βρόγχους  Ακρόαση πνευμόνων (παθολογικοί ήχοι): - τρίζοντες υγροί ρόγχοι: χαμηλής έντασης ήχοι στην εισπνοή σαν τρίχες που τρίβονται μεταξύ δακτύλων – καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονία, βρογχίτιδα - συρρίτοντες ξηροί ρόγχοι: θορυβώδεις ήχοι, προκαλούνται από μερική απόφραξη (εκκρίσεις, οίδημα, όγκοι) - υπεζωκοτικός ήχος τριβής: όταν τρίβονται δυο φλεγμαίνουσες επιφάνειες - πλευρίτιδα