2.2. ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ ΣΤΟ Σ Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

2.2.1. ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ ΑΠΟ D. CANIS

ΑΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ (Ι) D. canis: παράσιτο των θυλάκων των τριχών (+ σμηγματογόνων αδένων) (όλα τα εξελικτικά στάδια) Ορμονικές μεταβολές (τέλος κύησης-τοκετός-γαλουχία) Πολαπλασιασμός D. canis – έξοδος στην επιδερμίδα Μετάδοση στα κυνάρια (πρόσωπο σώμα) Μέλος φυσιολογικής χλωρίδας δέρματος/έξω ακουστικού πόρου-δυναμική ισορροπία παρασίτου/ξενιστή

Διαταραχές ανοσοποιητικού ( Th-1, Th-2 ?) ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ (ΙΙ) Διαταραχές ανοσοποιητικού ( Th-1, Th-2 ?) Παροδικές Μόνιμες-σοβαρές (+ανωριμότητα ανοσοποιητικού) (+ κληρονομική προδιάθεση: ελαττωματική δράση Τ-κυττάρων ειδικά για το D. canis) Εντοπισμένη ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ Γενικευμένη Αυτοΐαση (2-3 μήνες) παραγωγή ουσιών από το D.canis που καταστέλλουν τα Τ-λεμφοκύτταρα βακτηριδιακές επιπλοκές (Staphylococcus> Proteus, Pseudomonas) πυοδεμοδήκωση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Ανάλογα με την έκταση των αλλοιώσεων εντοπισμένη (< 6 εστίες) γενικευμένη( > 12 εστίες ή μια μεγάλη περιοχή ή ≥ 2 άκρα) Ανάλογα με την παρουσία ή όχι βακτηριδιακών επιπλοκών απλή επιπλεγμένη (βακτηριδιακή δερματίτιδα: εν τω βάθει > επιπολής) Ανάλογα με την ηλικία πρωτοεμφάνισης των νεαρών: < 18 μηνών (12 μηνών, 4 χρόνων) των ενηλίκων: > 18 μηνών (4 χρόνων)

ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ Πιο συχνή στα νεαρά (3-9 μηνών), καθαρόαιμα Κεφαλή, πρόσθια άκρα Εστίες αλωπεκίας, ερύθημα, υπερχρωμία, φολίδες, εφελκίδες, βλατίδες, κόμεδα, εκμαγεία θυλάκων Συνήθως μη επιπλεγμένη Κνησμός: όχι συχνά Σπάνια μόνο κυψελιδοπαραγωγική έξω ωτίτιδα

Εντοπισμένη και επιπλεγμένη δεμοδήκωση στο πρόσωπο νεαρού Σ

ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ Των νεαρών ή των ενηλίκων Κεφαλή, άκρα, κορμός Εκτεταμένες αλλοιώσεις παρόμοιες με αυτές της εντοπισμένης μορφής ή Εν τω βάθει βακτηριδιακή δερματίτιδα (θυλακίτιδα - δοθηίνωση - υποδερματίτιδα) Ποδοδερματίτιδα Κυψελιδοπαραγωγική έξω ωτίτιδα Απλή Επιπλεγμένη

Γενικευμένη και επιπλεγμένη δεμοδήκωση σε νεαρό Σ

Γενικευμένη και επιπλεγμένη δεμοδήκωση σε νεαρό Σ

Γενικευμένη και επιπλεγμένη δεμοδήκωση σε νεαρό Σ

ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ ΤΩΝ ΝΕΑΡΩΝ Κληρονομική προδιάθεση (Τ-λεμφοκύτταρα, IL-2) Ανωριμότητα ανοσοποιητικού

ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Υποκείμενα αίτια ενδοκρινοπάθειες (υπερφλοιοεπινεφριδισμός, υποθυρεοειδισμός, ΣΔ) κακοήθη νεοπλάσματα, χρόνιες ηπατοπάθειες λεϊσμανίωση ανοσοκατασταλτικά φάρμακα Μπορεί να εκδηλωθούν μετά από 6-24 μήνες Στο 25-50% (?) τίποτα από τα παραπάνω !!!

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Δεμοδήκωσης πολλαπλά βαθιά ξέσματα τριχόγραμμα, εξέταση πύου ή ωτικού εξιδρώματος βιοψία ποδοδεμοδήκωση, Shar-Pei Βακτηριδιακών επιπλοκών κλινική εικόνα κυτταρολογική εξέταση καλλιέργεια ? Υποκείμενης νόσου (δεμοδήκωση των ενηλίκων)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Εντοπισμένη: καμία (αυτοιάται) Γενικευμένη βακτηριδιακών επιπλοκών (συστηματική + τοπική) D. canis: αμιτράζη ή μακροκυκλικές λακτόνες προδιαθετικών αιτίων (δεμοδήκωση ενηλίκων) βελτίωση διατροφής-συνθηκών διαβίωσης τακτικοί αποπαρασιτισμοί (ενδο- και έξω-) στείρωση (προς το τέλος της θεραπείας)

ΑΜΙΤΡΑΖΗ (Ι) Προϋποθέτει κούρεμα προηγούμενη αντιμετώπιση εν τω βάθει βακτηριδιακής δερματίτιδας Προστασία οφθαλμών - εξωτερικών γεννητικών οργάνων Φρέσκο υδατικό δ/μα 1000 ppm σε όλο το σώμα (όχι ξέπλυμα) Ποδοδερματίτιδα: τοπική αγωγή κάθε 48 ώρες Έξω ωτίτιδα: δ/μα σε παραφινέλαιο (1/30) κάθε 24 ώρες

ΑΜΙΤΡΑΖΗ (ΙΙ) Παρενέργειες: κατάπτωση, κνησμός, υποθερμία, βραδυκαρδία, υπόταση κλπ Αντίδοτα: υοχιμβίνη, ατιπαμεζόλη Ασύμβατα: ξυλαζίνη, βενζοδιαζεπίνες, αβερμεκτίνες Ιδιοκτήτης: γάντια, καλά αεριζόμενος χώρος, όχι κάπνισμα (όχι ιδιοκτήτες με ΣΔ, Parkinson, υπόταση) Αντενδείξεις: <3 μηνών, Chihuahua, εγκυμοσύνη-περίοδος θηλασμού, ΣΔ

ΜΑΚΡΟΚΥΚΛΙΚΕΣ ΛΑΚΤΟΝΕΣ Αβερμεκτίνες Μιλμπεμυκίνες ιβερμεκτίνη μιλμπεμυκίνη σελαμεκτίνη κλπ μοξιδεκτίνη Δράση ΠΝΣ παρασίτων απελευθέρωση-δράση GABA ΚΝΣ θηλαστικών αγωνιστές διόδων Cl- που ρυθμίζονται από το glutamate (νεύρα, μύες) υπερπόλωση παράλυση θάνατος

ΙΒΕΡΜΕΚΤΙΝΗ (Ι) Δόση: 0,4-0,6 mg/Kg SID PO (+ προπυλενική γλυκόλη …) Αντενδείκνυται: Νεαρά (<3 μηνών) collie, Shetland, Australian sheepdog, Old English sheepdog, διασταυρώσεις των παραπάνω Πολλά ζώα των παραπάνω φυλών και ορισμένα άλλων φυλών: έλλειψη Ρ-γλυκοπρωτεΐνης μη απομάκρυνση ιβερμεκτίνης από το ΚΝΣ Παρενέργειες: οξεία εγκεφάλωση θάνατος

Παρενέργειες διακοπή ιβερμεκτίνης υποχώρηση συμπτωμάτων σε 24-48 ώρες ΙΒΕΡΜΕΚΤΙΝΗ (ΙΙ) Συμπτώματα τοξίκωσης: μυδρίαση, σιελόρροια, λήθαργος, αταξία, μυϊκός τρόμος, κώμα Εμφάνιση: ευαίσθητα ζώα: άμεσα λιγότερο ευαίσθητα ζώα: σε εβδομάδες-μήνες Προοδευτικό σχήμα (ζώα μη ευαίσθητων φυλών): 100 200 300 400 500 600 μg/Kg Παρενέργειες διακοπή ιβερμεκτίνης υποχώρηση συμπτωμάτων σε 24-48 ώρες Πριν χορηγηθεί: Knott’s test

ΜΙΛΜΠΕΜΥΚΙΝΗ Δόση: 1-2 mg/Kg SID PO Σε όλες τις φυλές: collie ευαίσθητα στην ιβερμεκτίνη >5 mg/Kg <3 mg/Kg τοξική ασφαλής Παρενέργειες: σπάνια (έμετος, ληθαργικότητα) Αντενδείξεις: νεαρά <3 μηνών Αυξημένο κόστος σε σχέση με την ιβερμεκτίνη

ΜΟΞΙΔΕΚΤΙΝΗ Δόση: 0,4 mg/Kg SID PO Παρενέργειες: νευροτοξίκωση, ανορεξία, έμετοι, κνίδωση-αγγειογενές οίδημα-ερύθημα Αντενδείξεις: collie

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ (Ι) ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΑΣΗ (συνήθως μετά από 2-4 μήνες) 5 ξέσματα από περιοχές όπου αρχικά υπήρχαν αλλοιώσεις (συνήθως τουλάχιστο 2 από το πρόσωπο και 2 από τα άκρα) Θετικά (έστω και ένα νεκρό παράσιτο) Συνέχιση θεραπείας Επανεξέταση σε 1 μήνα Αρνητικά Συνέχιση θεραπείας x 1 μήνα Επανάληψη ξεσμάτων Θετικά Αρνητικά Διακοπή αγωγής

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ (ΙΙ) Οριστική ίαση: κλινικά υγιές και 5 αρνητικά ξέσματα 1 χρόνο (ή περισσότερο) μετά τη διακοπή της θεραπείας Αν διαπιστωθούν υποτροπές: Επανάληψη θεραπευτικού πρωτόκολλου Εφόρου ζωής θεραπεία συντήρησης με: Αμιτράζη (κάθε 2-6 εβδομάδες) ή ιβερμεκτίνη (κάθε 3 εβδομάδες)

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Εξαρτάται από: δοσολογία είδος δεμοδήκωσης (απλή > επιπλεγμένη, των νεαρών > των ενηλίκων) ιβερμεκτίνη, μιλμπεμυκίνη > αμιτράζη: σε περίπτωση μη ανταπόκρισης στην αμιτράζη αλλαγή σε ιβερμεκτίνη ή μιλμπεμυκίνη

2.2.2. ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ ΑΠΟ D. CORNEI Σπάνια ??? Παρασιτεί την κεράτινη στοιβάδα Πάντα μαζί με δεμοδήκωση (εντοπισμένη ή γενικευμένη, των νεαρών ή των ενηλίκων, απλή ή επιπλεγμένη) από D. canis Διάγνωση: πολύ επιφανειακά ξέσματα Θεραπεία: όπως για το D. canis

2.2.3. ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ ΑΠΟ D. JENTAI Σπάνια Παρασιτεί τους θυλάκους τριχών - σμηγματογόνους αδένες Διάγνωση: βρίσκεται δυσκολότερα στα ξέσματα από το δέρμα σε σχέση με το D. canis Θεραπεία: ίδια με το D. canis