1.3. ΣΑΡΚΟΠΤΙΚΗ ΨΩΡΑ ΣΤΟ Σ Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Συχνότητα: από τις συχνότερες δερματοπάθειες του Σ στην Ελλάδα Sarcoptes scabiei var. canis Βιολογικός κύκλος: 3 εβδομάδες στον ξενιστή (επιδερμίδα) επιβίωση στο εξωτερικό περιβάλλον εφελκίδες Μετάδοση: άμεση >> έμμεση Παθογένεια μηχανικός ερεθισμός (στοές στην επιδερμίδα) αντίδραση υπερευαισθησίας
Σπάνια ασυμπτωματικοί ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κλασσική μορφή πτερύγια αυτιών, οπίσθια επιφάνεια αγκώνων, πρόσθια επιφάνεια ταρσού, κάτω κοιλιακή χώρα γενίκευση ερύθημα, βλατίδες, εφελκίδες κνησμός δρυφάδες, υπερχρωμία, πάχυνση, λειχηνοποίηση θετικό ωτοποδικό αντανακλαστικό (75-90%) περιφερική λεμφαδενοπάθεια με σκληρή σύσταση πιθανά αναιμία, εωσινοφιλία Scabies incognito ελάχιστες δερματικές αλλοιώσεις + κνησμός Νορβηγική ψώρα έντονη εφελκιδοποίηση συνήθως ήπιος κνησμός Σπάνια ασυμπτωματικοί φορείς
ΔΙΑΓΝΩΣΗ (Ι) Ιστορικό-κλινική εικόνα: μη εποχικός κνησμός παροδική, μέτρια ανταπόκριση στα γλυκοκορτικοειδή υποτροπή μετά τη διακοπή τους επαφή με άλλα ζώα (αδέσποτα) κνησμός αλλοιώσεις στους υπόλοιπους σκύλους που ζουν μαζί κνησμός – αλλοιώσεις στους ιδιοκτήτες (10%) θετικό ωτοποδικό αντανακλαστικό Ξέσματα (τουλάχιστο 10): ευαισθησία 20-50%-μικρότερη στα χρόνια περιστατικά ενήλικα, αυγά, κόπρανα (σκύβαλα)
ΔΙΑΓΝΩΣΗ (ΙΙ) Κοπρανολογική εξέταση με εμπλουτισμό (σπάνια θετική) Κυτταρολογική εξέταση λεμφογαγγλίων: εωσινοφιλική λεμφαδενίτιδα Ιστοπαθολογική εξέταση δέρματος (σπάνια διαγνωστική) Ορολογική εξέταση (ELISA για IgG) ευαισθ. 83-92% (1-3 εβδ. από την εμφάνιση κνησμού) ειδικότητα 89-96% Θεραπευτική δοκιμή παρασιτοκτόνο με 100% αποτελεσματικότητα να είναι αποτελεσματικό μόνο για τον Sarcoptes
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ατοπική δερματίτιδα (ΠΡΟΣΟΧΗ: το 30-60% των Σ με σαρκοπτική ψώρα αντιδρούν στα ακάρεα του σπιτιού στην ενδοδερμική δοκιμή !!!) Τροφική αλλεργία-δυσανεξία Α.Ψ.Δ. Ωτοδηκτική ψώρα Δερματίτιδα από Pellodera Δερματίτιδα από επαφή (ερεθιστική, αλλεργική) Δερματίτιδα από Malassezia Επιπολής σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα
ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (Ι) ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Αμιτράζη (1000 ppm) Οργανοφωσφορικά (phoxim) κάθε 7-14 ημέρες x 4-6 εβδ. Θειάσβεστος 2-3% Φιπρονίλη (15-30 ml/Kg/7 ημέρες x 4 εβδομάδες) ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ιβερμεκτίνη: 0,3 mg/Kg, SC/2 εβδ. x 3 φορές ή 0,3 mg/Kg, PO/εβδ. x 6 φορές Μιλμπεμυκίνη: 1-2 mg/Kg, PO/εβδ. x 6 φορές ή 1 mg/Kg, PO, EOD x 8 φορές ή 0,75 mg/Kg, PO, SID x 1 μήνα Μοξιδεκτίνη: 0,2-0,25 mg/Kg, ΡΟ/εβδ. x 3-6 φορές Σελαμεκτίνη: x 2 φορές/15 ημέρες (άπαξ ?) + κούρεμα ή Collie, Shetland Old English sheepdog
Ίδια θεραπεία και στους υπόλοιπους σκύλους που ζουν μαζί ΘΕΡΑΠΕΙΑ (ΙI) ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντισμηγματορροϊκό σαμπουάν Γλυκοκορτικοειδή x 2-3 ημέρες ( κνησμός) Αντιμικροβιακά PO x 2-3 εβδ. (βακτηριδιακές επιπλοκές) Καθαριότητα - εξωπαρασιτοκτόνα στους χώρους διαβίωσης ??? (κυνοκομεία, σπίτια με πολλά ζώα, μεγάλος αριθμός παρασίτων) Ίδια θεραπεία και στους υπόλοιπους σκύλους που ζουν μαζί
ΖΩΟΑΝΘΡΩΠΟΝΟΣΟΣ Μετάδοση στους ιδιοκτήτες (10%) Κνησμώδης βλατιδοεφελκιδώδης δερματίτιδα (κορμός, χέρια) Συνήθως αυτοΐαση