Οξέα-βάσεις κατά Bronsted-Lowry
Οξέα- βάσεις κατά Arrhenius π.χ HF, HCl, HBr, HI, HNO3, H2SO4, κ.α Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλυθούν στο νερό δίνουν OH- π.χ NaOH, KOH, Ba(OH)2, Ca(OH)2, NH3 κ.α
Μειονεκτήματα της θεωρίας του Arrhenius Περιορίζει την ύπαρξη οξέων/βάσεων μόνο σε υδατικά διαλύματα Έχει διαπιστωθεί ότι στα υδατικά διαλύματα οξέων δεν υπάρχουν H+, αλλά Η3Ο+(οξώνια) Δεν μπορεί να ερμηνεύσει την όξινη ή βασική συμπεριφορά υδατικών διαλυμάτων αλάτων
Οξέα-βάσεις κατά Β/L Οξέα είναι οι ουσίες που μπορούν να δώσουν ένα ή περισσότερα πρωτόνια (H+) Βάσεις είναι οι ουσίες που μπορούν να δεχθούν ένα ή περισσότερα πρωτόνια (H+)
Παραδείγματα HCl + H2O H3O+ + Cl- CH3COOH + H2O H3O+ + CH3COO- NH3 + H2O NH4+ + OH- NH3 + HCl NH4+Cl- HNO3 + OH- NO3- + H2O NH4+ + OH- NH3 + H2O NH3 + H3O+ NH4+ + H2O F- + H3O+ HF + H2O
Μερικά συμπεράσματα από την θεωρία B/L για να δράσει μια ουσία ως οξύ (πρωτονιοδότης) απαιτείται η παρουσία μιας άλλης ουσίας που θα δράσει ως βάση (πρωτονιοδέκτης) και το αντίστροφο….. τα οξέα και οι βάσεις μπορεί να είναι ουδέτερα μόρια, αλλά μπορεί να είναι και ιόντα η θεωρία B/L εφαρμόζεται τόσο σε υδατικά όσο και σε μη υδατικά διαλύματα
Το H2SO4 «συμπεριφέρεται» σαν οξύ όχι μόνο στο νερό, αλλά και στο οινόπνευμα και στο ξύδι!! Πως «λειτουργούν» οι ουσίες H2O, CH3CH2OH CH3COOH απέναντι στο θειικό οξύ; Βέβαια εμάς θα μας απασχολήσουν μόνο τα υδατικά διαλύματα….
Συζυγή ζεύγη Όσο μεγαλύτερη τάση έχει ένα οξύ να δώσει πρωτόνια, τόσο μικρότερη τάση έχει η συζυγής βάση που θα προκύψει να το «πάρει πίσω». Άρα……. ΗΑ ⇋ Α- + Η+ Οξύ Συζυγής βάση Β + Η+ ⇋ ΒΗ+ βάση Συζυγές οξύ Σε τι διαφέρει το οξύ ΗΑ από την συζυγή του βάση Α-; Σε τι διαφέρει η βάση Β από το συζυγές της οξύ ΒΗ+;
ΣΧΕΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΟΞΕΩΝ / ΒΑΣΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΟΞΕΩΝ / ΒΑΣΕΩΝ Οξύ Συζυγής βάση HClO4 ClO4- HI Ι- HBr Br- HCl Cl- H2SO4 HSO4- HNO3 NO3- H3O+ H2O SO42- HNO2 NO2- HF F- HCOOH HCOO- CH3COOH CH3COO- H2CO3 HCO3- NH4+ NH3 HCN CN- CO32- OH- CH3OH CH3O-
Αμφιπρωτικές ουσίες η αμφολύτες Αμφιπρωτικές ουσίες η αμφολύτες Είναι οι ουσίες, που άλλοτε δρουν σαν οξέα και άλλοτε σαν βάσεις, ανάλογα με την ουσία με την οποία αντιδρούν. HCl + H2O → H3O+ + Cl- NH3 + H2O ⇋ NH4+ + OH- Δίνονται οι παρακάτω ουσίες οι οποίες δρουν σαν αμφολύτες: H2PO4-, HS-, HCO3- Για κάθε μια από αυτές να γράψετε τις αντιδράσεις ιοντισμού όπου να φαίνεται η δράση τους σαν αμφολύτες.