2.8. ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ (ΤΡΟΦΙΚΗ ΔΥΣΑΝΕΞΙΑ) ΣΤΟ Σ Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΟΡΙΣΜΟΣ Τροφική αλλεργία: αντίδραση υπερευαισθησίας τύπου Ι, ΙΙΙ (?), ΙV (?) Τροφική δυσανεξία: μη ανοσολογικοί μηχανισμοί ιδιοσυγκρατική μεταβολική φαρμακολογική τοξική (ψευδοαλλεργική) H.R.F. διαταραχές πέψης- ισταμίνη τοξίνες απορρόφησης αμίνες

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1-5% των δερματοπαθειών 10-62% των μη εποχικών αλλεργικών δερματίτιδων Η τρίτη συχνότερη αλλεργική δερματίτιδα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ (Ι) Υπεύθυνες τροφές γλυκοπρωτεΐνες, πρωτεΐνες, λιποπρωτεΐνες (ΜΒ > 1,4 kd, συνήθως 10-40 kd) προσθετικά, συντηρητικά, αμίνες κλπ (?) Φυσιολογικοί προστατευτικοί μηχανισμοί διάσπαση αντιγόνων (γαστρικό οξύ, παγκρεατικά ένζυμα, λυσοζύμη) μη απορρόφηση αντιγόνων (ακέραιος εντερικός βλεννογόνος, εντερική περίσταλση, IgA) δέσμευση των αντιγόνων που απορροφούνται (IgA, IgM)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) Προδιαθέτουν βλάβες εντερικού βλεννογόνου (παράσιτα, ιώσεις κλπ) έλλειψη IgA πρόωρος απογαλακτισμός Ευαισθητοποίηση: σε ένα (40%), δύο (40%) ή περισσότερα είδη τροφών Βοδινό, γαλακτοκομικά, σιτάρι > κοτόπουλο, αυγά, αρνί, σόγια > καλαμπόκι, χοιρινό, ρύζι, ψάρι

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ηλικία: όλες. Το 19-52% < 1 χρόνο αλλεργία: κατανάλωση τροφής επί μακρό (>2 χρόνια στο 68% των περιστατικών) δυσανεξία: πιθανά και με την πρώτη φορά Φυλή: Όλες. Ίσως προδιάθεση στα terrier, Dalmatian, Collie, Chinese Shar-Pei, Lhase apso, spaniel, miniature Schnauzer, GSD, Labrador και Golden retriever κλπ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κνησμός: εντοπισμένος ή γενικευμένος Δερματικές αλλοιώσεις λόγω κνησμού ή/και δευτερογενών επιπλοκών πρωτογενείς (βλατίδες): μέχρι και στο 40% Εντόπιση Α.Τ.Δ (συνήθως) όπως στην Α.Ψ.Δ. γενικευμένος Εποχικότητα μη εποχική-σταθερή (συνήθως) υφέσεις-εξάρσεις εποχική περιστασιακά Συνυπάρχουσες αλλεργίες Διασταυρούμενες αντιδράσεις με εποχικά αεροαλλεργιογόνα

Ερύθημα, υπερχρωμία, βλατίδες και δρυφάδες στην κοιλιακή χώρα Σ με τροφική αλλεργία-δυσανεξία

Πλάκα λείξης στο άκρο Σ με τροφική αλλεργία-δυσανεξία

Αλωπεκία, υπερχρωμία, λειχηνοποίηση, πάχυνση και ρυτίδωση του δέρματος του τραχήλου και της κάτω επιφάνειας του κορμού Σ με τροφική αλλεργία-δυσανεξία

«Κλασσική» Α.Τ.Δ. λόγω τροφικής αλλεργίας σε Σ

ΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΝ-ΕΠΙΠΛΕΚΟΥΝ Κνησμώδης έξω ωτίτιδα (κυψελιδοπαραγωγική ή πυώδης): ίσως το μόνο σύμπτωμα Βακτηριδιακή δερματίτιδα (συχνότερα επιπολής): ίσως το μόνο σύμπτωμα Δερματίτιδα από Malassezia Σμηγματόρροια (ξηρή ή ελαιώδης) Hot-spot, δερματίτιδα από λείξη των άκρων Κνίδωση-αγγειογενές οίδημα εωσινοφιλική αγγειίτιδα? Σμηγματαδενίτιδα Άλλες αλλεργίες: Α.Ψ.Δ.

Επιπολής βαθιά βακτηριδιακή δερματίτιδα στη ραχιαία επιφάνεια του κορμού Σ με τροφική αλλεργία-δυσανεξία

ΜΗ ΔΕΡΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Πεπτικό: χρόνια κολίτιδα, έμετοι, διάρροια, αυξημένη συχνότητα κενώσεων (0-15%) Νευρικό: επιληπτικές κρίσεις (σπάνια), διαταραχές συμπεριφοράς Αναπνευστικό: πταρμοί, χρόνια βρογχίτιδα (σπάνια) Οφθαλμοί: επιπεφυκίτιδα

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ Α.Τ.Δ. Κνησμώδης δερματίτιδα με διαφορετική κλινική εικόνα από ότι η Α.Τ.Δ. Κνίδωση, αγγειογενές οίδημα κλπ ΜΗ ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ Χρόνιες γαστρεντερικές διαταραχές Χρόνια επιπεφυκίτιδα κλπ

ΠΙΘΑΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ - ΑΤΔ Τροφική Ατοπική Ηλικία εμφάνισης Όλες 1-3 χρόνων Κληρονομική προδιάθεση ? Ναι Μη τυπική κατανομή Πιθανή Όχι Μόνο ωτίτιδα Πιθανό Όχι Μόνο βακτηριδιακή δερματίτιδα Πιθανό Όχι Κνίδωση-αγγειογενές οίδημα Πιθανό Όχι Η τροφική αλλεργία συνήθως εκδηλώνεται με την «τυπική» κλινική εικόνα της ΑΤΔ αλλά σε σχετικά μικρό αριθμό περιστατικών μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετική συμπτωματολογία

ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΙΘΑΝΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ Τροφική Περιβαλλοντική Πρώτο σύμπτωμα ο κνησμός Ίσως όχι Σχεδόν πάντα Αλλοιώσεις στα βλέφαρα Σπανιότερα Συχνότερα Εποχικότητα Όχι Ενδεχομένως Συμπτώματα από το πεπτικό Συχνά Όχι Αποτελεσματικότητα Ίσως όχι Ναι γλυκοκορτικοειδών Η τροφική αλλεργία συνήθως δε μπορεί να διαφοροποιηθεί κλινικά από την περιβαλλοντική αλλεργία. Αν υπάρχει κάποιο από τα παραπάνω απλά αυξάνει η πιθανότητα για τη μια ή την άλλη

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Αντιμετώπιση επιπλοκών-δερματοπαθειών του συνυπάρχουν Υποαλλεργικό σιτηρέσιο x 4-10 εβδομάδες HMD από τροφές που δεν κατανάλωνε στο παρελθόν ή εμπορικές τροφές με υδρολυμένες πρωτεΐνες ή κοινές «υποαλλεργικές» τροφές εμπορίου ? Βελτίωση > 50% Δοκιμή πρόκλησης των συμπτωμάτων x …2 εβδομάδες Ταυτοποίηση υπεύθυνων τροφών

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΙΔΑΝΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΛΕΡΓΙΚΟΥ ΣΙΤΗΡΕΣΙΟΥ Λίγες πηγές πρωτεϊνών (συνήθως 2) Πρωτεΐνες που δεν κατανάλωνε το ζώο στο παρελθόν Όχι υπερβολικά επίπεδα πρωτεϊνών Υψηλή πεπτικότητα (>87%) ή υδρολυμένες πρωτεΐνες Απουσία προσθετικών Απουσία μεγάλης ποσότητα αγγειοενεργών αμινών Πλήρης και ισορροπημένη τροφή

Τροφική αλλεργία-δυσανεξία σε Σ ηλικίας 6 μηνών που εκδηλώθηκε με κνησμό και υποτρίχωση στα πτερύγια των αυτιών, χωρίς άλλες δερματικές αλλοιώσεις (δεξιά). Μετά από χορήγηση υποαλλεργικού σιτηρεσίου x 7 εβδομάδες ο κνησμός και η υποτρίχωση εξαφανίστηκαν (αριστερά) για να υποτροπιάσουν σε 3 ημέρες με τη δοκιμή πρόκλησης των συμπτωμάτων

Τροφική αλλεργία-δυσανεξία σε Σ πριν (πάνω) και μετά (κάτω) τη χορήγηση υποαλλεργικής τροφής x 8 εβδομάδες

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιμετώπιση των δερματοπαθειών που συνυπάρχουν-επιπλέκουν CF/DF: επιτυχία 80-95% Υποαλλεργική τροφή ή HMD «ισορροπημένο» σιτηρέσιο Φαρμακευτική(?): στο 50% πολύ μικρή ή καμία ανταπόκριση στα γλυκοκορτικοειδή