ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ Το λεπτό σύνορο ανάμεσα στην άβια ύλη και στη ζωή Επιμέλεια: Φωτεινή Σωτηροπούλου, Βιολόγος – 1ο ΓΕΛ Αμαλιάδας

Ελάτε σε ένα ταξίδι στην πλασματική μεμβράνη… …και δείτε τη δομή της και τις λειτουργίες της: Τον έλεγχο του είδους των ουσιών που εισέρχονται ή εξέρχονται από το κύτταρο Την υποδοχή και ερμηνεία μηνυμάτων από το περιβάλλον του κυττάρου

Τα συστατικά της πλασματικής μεμβράνης Φωσφολιπίδια (διπλοστοιβάδα) Πρωτεΐνες Υδατάνθρακες (γλυκολιπίδια, γλυκοπρωτεΐνες) Χοληστερόλη

Το μοντέλο του ρευστού μωσαϊκού Η ρευστή ομοιομορφία της μεμβράνης περιγράφηκε από τους Singer & Nicolson το 1972

Η πλασματική μεμβράνη είναι εκλεκτικά διαπερατή Έτσι επιτυγχάνεται…. Πρόσληψη απαραίτητων θρεπτικών ουσιών Αποβολή άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού Εξαγωγή ουσιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αλλού (πολυκύτταροι οργανισμοί) Διατήρηση χημικής σύστασης του κυττάρου

Παθητική μεταφορά δε χρειάζεται ενέργεια Παθητική μεταφορά δε χρειάζεται ενέργεια Διάχυση Μεταφέρονται οι διαλυμένες ουσίες Ώσμωση Μεταφέρονται τα μόρια του νερού μεγάλη συγκέντρωση μικρή συγκέντρωση μικρή συγκέντρωση μεγάλη συγκέντρωση

Δείτε την … Διάχυση Ώσμωση

Μεταφορά ιόντων – Αντλία Κ+ - Νa+ Ενεργητική μεταφορά Μεταφορά ιόντων – Αντλία Κ+ - Νa+ Μεταφορά ιόντων από περιοχές υψηλής συγκέντρωσης σε περιοχές χαμηλής συγκέντρωσης Η αντλία Κ+ - Νa+ είναι απαραίτητη για τη λειτουργία των νευρικών κυττάρων και τη μετάδοση των νευρικών σημάτων.

Δείτε πώς λειτουργεί η αντλία ιόντων Na+ - K+

Ενδοκύττωση και Εξωκύττωση Ενεργητική μεταφορά Ενδοκύττωση και Εξωκύττωση Η ενδοκύττωση εξυπηρετεί τη θρέψη. Στους πολυκύτταρους και την άμυνα (φαγοκύττωση – λευκά αιμοσφαίρια) Η ενδοκύττωση εξυπηρετεί την απομάκρυνση άχρηστων ή τοξικών ουσιών ή ουσιών που πρέπει να μεταφερθούν για να χρησιμοποιηθούν αλλού Με τον τρόπο αυτό μεταφέρονται ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες – πολυσακχαρίτες) και μικροοργανισμοί

Η πλασματική μεμβράνη ως δέκτης μηνυμάτων εξυπηρετεί … Την αναγνώριση των κυττάρων μεταξύ τους Το συντονισμό της δράσης των κυττάρων Την τροποποίηση της λειτουργίας των κυττάρων Έτσι είναι δυνατή η δημιουργία ιστών και η ανταλλαγή μηνυμάτων (πχ. ορμόνες) Τα παραπάνω επιτυγχάνονται με τις γλυκοπρωτεΐνες και τα γλυκολιπίδια

Δείτε πώς μεταφέρεται ένα μήνυμα από το μεσοκυττάριο χώρο στον πυρήνα

Ας σκεφτούμε… Πώς θα σχολιάζατε την πρόταση: «Η κυτταρική μεμβράνη είναι μια δυναμική παρά μια στατική δομή» Σε πολλά είδη, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, τα σπερματοζωάρια έχουν επιφανειακές πρωτεΐνες, οι οποίες συνδέονται σε ειδικούς υποδοχείς της επιφάνειας του ωαρίου. Πώς αυτή η πληροφορία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, για να αναπτυχθούν δυο διαφορετικές μέθοδοι αντισύλληψης;