Χ. Χριστοδουλίδου Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α΄ ΓΝ Ευαγγελισμός Αθηνών ΥΠOΚΑΛΙΑΙΜΙΑ Χ. Χριστοδουλίδου Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α΄ ΓΝ Ευαγγελισμός Αθηνών

ΟΡΙΣΜΟΣ είναι η ελάττωση του Κ+ του ορού κάτω από 3,5 mEq/L ΥΠOΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ είναι η ελάττωση του Κ+ του ορού κάτω από 3,5 mEq/L

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ Τί την προκαλεί ? Η μειωμένη εξωγενής πρόσληψη Κ* Τί την προκαλεί ? Η μειωμένη εξωγενής πρόσληψη Κ* Η ανακατανομή του μεταξύ ενδοκυτάριου και εξωκυτάριου χώρου Η αυξημένη αποβολή του δια των νεφρών, του γαστρεντερικού σωλήνα η του δέρματος

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΑΙΤΙΑ-Ι) Ανεπαρκής πρόσληψη Νευρογενής ανορεξία Ηλικιωμένοι ασθενείς Δίαιτες απίσχνανσης Χαμηλή οικονομική επιφάνεια Υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΑΙΤΙΑ-ΙΙ) Ανακατανομή Οξεοβασικές διαταραχές -Μεταβολική ή αναπνευστική αλκάλωση ή μεταβολική οξέωση Ορμόνες (ινσουλίνη, αλατοκορτικοειδή) Αναβολισμός -Αυξηση -Διαβητική κετοξέωση -Ολική παρεντερική διατροφή -Οικογενής υποκαλιαιμική περιοδική παράλυση Θυρεοτοξίκωση Δηλητηρίαση με βάριο

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΑΙΤΙΑ-ΙΙΙ) Νεφρικές απώλειες 1. Διουρητικά 2. Αντιβιοτικά 3. Φάρμακα 4. Υπερβολική δραστηριότητα αλατοκορτικοειδών -θεραπεία με κορτικοειδή -σύνδρομο Cushing -υπεραλδοστερονισμός -κακοήθης ή νεφραγγειακή υπέρταση -αυξημένη έκκριση ρενίνης 5. Οιδηματικές καταστάσεις -νεφρωσικό σύνδρομο, κίρρωση ήπατος, καρδιακή ανεπάρκεια 6. Διάφορα νοσήματα -νεφροσωληναριακή οξέωση -σύνδρ. Bartter -πολυουρική φάση ΟΝΑ -μεταποφρακτική διούρηση

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΑΙΤΙΑ-IV) Αυξημένες γαστρεντερικές απώλειες έμετοι παροχέτευση στομάχου με σωλήνα κατάχρηση υπακτικών διάρροιες ουρητηρο-σιγμοειδοστομία συνδρ. Zollinger - Ellison -Εντονη εφίδρωση -Αλλα αίτια υπερυδάτωση απρόσφορη έκκριση ADH αιμοκάθαρση υπομαγνησιαιμία

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ-I) ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ μυική αδυναμία ή παράλυση ραβδομυόλυση ή τετανία μειωμένη κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα ειλεός ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΈΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ διαταραχές καρδιακού ρυθμού ΗΚΓφικές αλλοιώσεις νέκρωση μυοκαρδιακών ινών (σπάνια)

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝA-II) ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ διαταραχές συμπύκνωσης ούρων αύξηση παραγωγής NH3 ανατομικές βλάβες στα εγγύς ουροφόρα σωληνάρια και διάμεσο ιστό (νεφροπάθεια υποκαλιαιμίας) ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ δίψα, παραισθήσεις μείωση των τενοντίων αντανακλαστικών

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚA ΕΥΡΗΜΑΤΑ) Μεταβολική αλκάλωση Μείωση της συμπυκνωτικής ικανότητας των ούρων ωσμωτικότητα ούρων = αντίστοιχη με αυτή του πλάσματος Χαμηλό ειδικό βάρος ούρων ΗΚΓ φικές αλλοιώσεις -μικρότερα και διευρυσμένα κύματα Τ (κύμα U) -παράταση διαστήματος Q-T -αρνητικοποίηση των Τ ή πτώση RS-T διαστήματος

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΔΙΑΓΝΩΣΗ) Ιστορικό Κλινική εικόνα (μυική αδυναμία, αρρυθμίες) Μέτρηση Κ+ ορού : μπορεί να προκύψουν λάθη λόγω αιμόλυσης, σοβαρής μυικής άσκησης, διαταραχών των αιμοπεταλίων ή καθυστέρησης διαχωρισμού του δείγματος >2 ωρών Εκτίμηση οξεοβασικής ισσοροπίας Μέτρηση Na+ και Cl- στα ούρα 24ώρου Κ+ ούρων 24ώρου <20 mEq = εξωνεφρικές απώλειες >30mEq = νεφρικές απώλειες Το αίτιο δεν είναι πάντοτε προφανές

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΘΕΡΑΠΕΙΑ-I) Πρωταρχικός σκοπός είναι να αυξηθεί το Κ+ του ορού ώστε να αποφευχθούν οι επικίνδυνες για τη ζωή συνέπειες στη καρδιακή λειτουργία

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΘΕΡΑΠΕΙΑ-IΙ) Εκτίμηση της κλινικής κατάστασης του αρρώστου Ελεγχος νεφρικής λειτουργίας Υπολογισμός ελλείματος Κ+ Επιλογή σκευάσματος και οδού χορήγησης

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΘΕΡΑΠΕΙΑ-ΙΙI) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΛΛΕΙΜΑΤΟΣ Κ+ Η μείωση των επιπέδων του Κ+ του ορού από 4.0 στα 3.0mEq/L αντιστοιχεί με έλλειμμα 200-400 mEq K+ και περαιτέρω μείωση από τα 3.0 στα 2.0 mEq/L δηλώνει άλλα 200-400 mEq περισσότερο έλλειμμα

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΘΕΡΑΠΕΙΑ-IV) OΔΟΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Κ+ Προσφορότερη είναι η χορήγηση Κ+ από το στόμα, εφ’ όσον δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η υποκαλιαιμία είναι επικίνδυνη για τη ζωή του αρρώστου 1. Από του στόματος χορήγηση: τροφές πλούσιες σε κάλιο (χυμοί , φρούτα , κρέας ) Ως KCl υπό μορφή δισκίων, καψουλών, διαλυμάτων και σε ποσότητα 40-120 mEq/24ωρο 2. Ενδοφλέβια χορήγηση: με τη μορφή KCl 10% amp 10 ml (13,5 mEq) με ρυθμό χορήγησης 10-20 mEq /ώρα

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ (ΘΕΡΑΠΕΙΑ-V) Σκευάσματα καλίου 1.* Χλωριούχο κάλιο (KCl) δισκία 750 και 600 mg Sopa-K σιρόπι 312mg/ml 2. Φωσφωρικό κάλιο 3. Διττανθρακικό κάλιο 4. Γλυκονικό, Οξικό, Κιτρικό κάλιο 5. Ανθρακικό κάλιο *το συχνότερα χρησιμοποιούμενο

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Μπροστά στον άρρωστο με υποκαλιαιμία χρειάζεται: -καλή λήψη ιστορικού για διευκρίνηση του αιτίου της -ιστορικό λήψης φαρμάκων -εργαστηριακά επιβεβαιωμένα χαμηλά επίπεδα Κ+ ορού -εκτίμηση του αρρώστου και καθορισμός της θεραπείας -άμεση αντιμετώπιση σε περίπτωση καρδιολογικών διαταραχών -ο ρυθμός χορήγησης να μην υπερβαίνει τα 40 mEq/ώρα εκτός από βαριές περιπτώσεις που μπορεί να φθάσει τα 60 mEq/ώρα -κατά τη χορήγηση καλίου να είναι εξασφαλισμένη η διούρηση και ο άρρωστος να παρακολουθείται ΗΚΓφικά και εργαστηριακά