ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ = ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟ ΜΗ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
Περιγράφουν τη θνησιμότητα Επιτρέπουν συγκρίσεις μεταξύ ομάδων του πληθυσμού Επιτρέπουν συγκρίσεις μεταξύ διαφόρων πληθυσμών Επιτρέπουν συγκρίσεις της θνησιμότητας του ίδιου πληθυσμού στη διάρκεια του χρόνου Χρησιμοποιούνται για προβλέψεις στην εξέλιξη του πληθυσμού
Υπολογίζουν: Μέση προσδοκώμενη ζωή στην ηλικία x Life expectancy at age x Μέση προσδοκώμενη ζωή στην ηλικία Χ είναι ο χρόνος που αναμένεται να ζήσει ένα άτομο τη στιγμή που φτάνει στην ηλικία Χ και μετά, μέχρι το τέλος της ζωής του
Διακρίνονται σε: 1. Περιόδου (συγχρονική ανάλυση – τετράγωνα του Lexis και 2. Γενεάς (Διαγενεακή ανάλυση – παραλληλόγραμμα του Lexis και αναλόγως των ηλικιακών ομάδων: 1. Πλήρεις (μονοετείς ηλικιακές ομάδες) 2. Συνεπτυγμένοι (πενταετείς ηλικιακές ομάδες)
Υποθέσεις: α) Μια υποθετική αρχική γενεά ενός σταθερού αριθμού γεννήσεων (ενός στρογγυλού αριθμού, συνήθως ) καλείται ¨ρίζα¨ του πίνακα επιβιώσεως β) Ο πληθυσμός πεθαίνει σε κάθε ηλικία σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο, σταθερό πρότυπο θνησιμότητας. γ) Ο υπό παρατήρηση πληθυσμός είναι «κλειστός» στην επίδραση της μετανάστευσης και επομένως οι μεταβολές του αρχικού πληθυσμού οφείλονται μόνο στους θανάτους.
Απαραίτητα δεδομένα: x: ακριβής ηλικία n : διαφορά ανάμεσα στις διαδοχικές ηλικίες (συνήθως 1 για τους πλήρεις και 5 για τους συνεπτυγμένους πίνακες) n m x : Ειδικοί συντελεστές θνησιμότητας ( n D x :θάνατοι της ηλικιακής ομάδας/ μέσο πληθυσμό της ίδιας ομάδας στο συγκεκριμένο έτος) n q x : Πιθανότητες θανάτου ανάμεσα στην ηλικία x και στην ηλικία x+n (dx: θάνατοι ανάμεσα στην ηλικία x και στην ηλικία x+n/επιβιώσαντες ηλικίας x ακριβώς)
Διαθέσιμα δεδομένα: x: ακριβής ηλικία n : διαφορά ανάμεσα στις διαδοχικές ηλικίες (συνήθως 1 για τους πλήρεις και 5 για τους συνεπτυγμένους πίνακες) n D x : Ετήσιος αριθμός θανόντων συμπληρωμένης ηλικίας χ n P x : Πληθυσμός συμπληρωμένης ηλικίας χ στο μέσο του έτους αναφοράς
Βήμα 1: Υπολογισμός κεντρικών δεικτών θνησιμότητας κατά ηλικία Βήμα 2: Μετατροπή των κεντρικών δεικτών θνησιμότητας σε πιθανότητες θανάτου n q x =2*n* n m x /2+n* n m x Βήμα 3: Εκτίμηση των συναρτήσεων του πίνακα- Πιθανότητες επιβίωσης
Έστω ότι την 1/1/2007 έχουμε 300 άτομα ηλικίας 70 ετών, και στη διάρκεια του έτους πεθαίνουν 50, συνεπώς 1/1/2008 έχουμε 250 άτομα. 30/6/ Πιθανότητα των 300 ατόμων 70 ετών στην αρχή του έτους να πεθάνουν είναι: q 70 =50/300=0,167 Αν υποθέσουμε ότι αυτοί οι θάνατοι είναι ισοκατανεμημένοι στη διάρκεια του χρόνου, τότε στη μέση του έτους θα έχουν πεθάνει 25 και ο πληθυσμός ηλικίας 70 ετών στη μέση του έτους θα είναι P 30/6 :300-25=275 Από τις παραπάνω σχέσεις προκύπτει ότι η πιθανότητα θανάτου για την ηλικία x σε σχέση με την κατανομή των θανάτων είναι: q x =50 (D x )/[275 (P 30/6 )+ 25 (1/2*D x )] ↔ Διαιρώντας με το μέσο πληθυσμό προκύπτει ότι για κάθε έτος: q x =(2*m x )/(2+m x ) 275
Καθώς οι καταγραφές συνήθως γίνονται στα τετράγωνα του Lexis, τότε υπολογίζουμε τα M x και από αυτά υπολογίζουμε μια προσέγγιση των πιθανοτήτων με αυτούς τους τύπους: n q x =2*n* n m x /2+n* n m x Ο τύπος αυτός διαφοροποιείται στις αρχικές και τελικές ηλικίες: Πιθανότητα ηλικίας 0 μέσω της βρεφικής θνησιμότητας m 0
m 0 = AvD 0, (t-1, t ;t+1) / 1/3 * B t-1 + 2/3 * B t+1 1. AvD 0, (t-1, t ;t+1) : Μέση τιμή των θανάτων για την ηλικία 0 (0-365 ημερών) τριών διαδοχικών ετών t-1, t, t+1 2. Β: Αριθμός γεννήσεων αντίστοιχου έτους q 0 =m 0 /1+(1-f)m 0 : f=0,1 separator factor Εξισώσεις Reed-Marrell:
Πληθυσμός 30/6/1990 (Px) Θάνατοι 1990 (Dx)mχmχ ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2)(Α3)=(Α2)/(Α1) , , , , , , ………… ,103734
Πληθυσμός 30/6/1990 Θάνατοι 1990mχmχq(x) ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/(Α1) (Α4) , , , , , , , …………… , ,000000
Πληθυσμός 30/6/1990 Θάνατοι 1990Μχq(x)px ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/(Α1) (Α4)(Α5) , , , , , , , ……………… , , ,00000
Πληθυσμός 30/6/1990 Θάνατοι 1990Μχq(x) l(x) ή S(x) ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/(Α1) (Α4)(Α5) , , , , , , , ……………… , ,
Πληθυσμός 30/6/1990 Θάνατοι 1990Μχq(x) l(x) ή S(x)d(x) ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/(Α 1) (Α4)(Α5)(Α6) , , , , , , , ………………… , ,
Πληθυσμός 30/6/1990 Θάνατοι 1990Μχq(x) l(x) ή S(x)d(x)L(x) ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/( Α1) (Α4)(Α5)(Α6)(Α7) , , , , , , , …………………… , ,
Πληθυσμό ς 30/6/199 0 Θάνατο ι 1990Μχq(x) l(x) ή S(x)d(x)L(x)T(x) ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2) /(Α1) (Α4)(Α5)(Α6)(Α7)(Α8) , , , , , , , ……………………… , ,
Πληθυσμό ς 30/6/199 0 Θάνατοι 1990Μχq(x) l(x) ή S(x)d(x)L(x)T(x)e(x) ΗΛΙ ΚΙΕ Σ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/ (Α1) (Α4)(Α5)(Α6)(Α7)(Α8)(Α9) , , , , , , , , , , , , ,443 ………………………… , , ,500
nqxnqx npxnpx ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) ……… 8510 Βήμα 1: Πιθανότητες επιβίωσης
nqxnqx npxnpx ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) ……… 8510 Βήμα 2: Eπιζώντες στην αρχή της ηλικίας l x+n (Α3) … 16509
Βήμα 3: Θανόντες στη διάρκεια των διαστημάτων nqxnqx npxnpx l x+n dx ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2)(Α3)(Α4) ……………
Βήμα 4: Eπιζώντες στο μέσο των διαστημάτων nqxnqx npxnpx l x+n dx Lx ΗΛΙΚΙΕΣ …………… …
Βήμα 5: Συνολικός αριθμός ανθρωποετών ζωής nqxnqx npxnpx l x+n dx LxΤχ ΗΛΙΚΙΕΣ(Α1)(Α2) (Α3)=(Α2)/(Α 1) (Α4)(Α5)(Α6) …………………
Βήμα 6: Προσδοκώμενη ζωή στην αρχή μιας ηλικίας nqxnqx npxnpx l x+n dx LxΤχ ex ΗΛΙΚΙΕ Σ …………………