FEDORA Ένα Προηγμένο Σύστημα Διαχείρισης Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Ανοικτού Κώδικα Γιώργος Πυρουνάκης Υπολογιστικό Κέντρο Βιβλιοθηκών ΕΚΠΑ δαίμων – Τεύχος 2

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 22 Τι είναι το FEDORA; Flexible Extensible Digital Object Repository Architecture Ένα σύστημα Ψηφιακής Βιβλιοθήκης, βασισμένο στην ομώνυμη Αρχιτεκτονική

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 23 Βασικά στοιχεία Η ανάπτυξη του Fedora ξεκίνησε το 2001 από το University of Virginia και το Cornell University Η πρώτη έκδοση κυκλοφόρησε το Μάιο 2003 Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (GNU Public License)

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 24 Τι είναι Ψηφιακή Βιβλιοθήκη; Ένα Πληροφοριακό Σύστημα που αναλαμβάνει τη διατήρηση, διαχείριση και διάθεση ψηφιακών αντικειμένων (ψηφιακό υλικό και μεταδεδομένα που το χαρακτηρίζουν) Το αντίστοιχο μιας Βιβλιοθήκης (με την ευρύτερη έννοια) στον ψηφιακό κόσμο

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 25 Υλικό Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Τι μπορεί να βρει κανείς στα “ράφια” μιας Ψηφιακής Βιβλιοθήκης; Έγγραφα Ηλεκτρονικά βιβλία Φωτογραφίες Μουσική / ηχητικά ντοκουμέντα Video Τρισδιάστατα αντικείμενα

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 26 Τι μπορώ να κάνω με το Fedora; Να διατηρήσω τα παλαιά χειρόγραφα ή βιβλία μιας Βιβλιοθήκης Να ψηφιοποιήσω ένα αρχείο φωτογραφιών και να το δημοσιεύσω στο web Να διαθέσω σε ευρύτερο κοινό τη συλλογή ενός μουσείου Να αποθηκεύω το ερευνητικό υλικό που παράγεται από το Πανεπιστήμιο

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 27 Αρχιτεκτονική του Fedora Θα μελετήσουμε την αρχιτεκτονική του Fedora σε δύο επίπεδα Αρχιτεκτονική ψηφιακών αντικειμένων (digital objects) Αρχιτεκτονική συστήματος Τι γυρεύει αυτή η μύγα χειμωνιάτικα;

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 28 Αρχιτεκτονική αντικειμένων Data object Αποτελεί τη βασική οντότητα του μοντέλου αντικειμένων Περιέχει το ψηφιακό υλικό, τα μεταδεδομένα και συνδέσεις με τις εφαρμογές που ορίζουν τη “συμπεριφορά” του υλικού Persistent ID (PID) System metadata Datastreams Disseminators

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 29 Αρχιτεκτονική αντικειμένων Datastream Είναι είτε το ψηφιακό υλικό, είτε τα μεταδεδομένα που το χαρακτηρίζουν Το ψηφιακό υλικό διατηρείται εσωτερικά στο σύστημα αρχείων, ή εξωτερικά σε άλλον εξυπηρέτη και είναι διαθέσιμο μέσω URL Τα μεταδεδομένα διατηρούνται ως XML data, εσωτερικά στο ψηφιακό αντικείμενο

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 210 Αρχιτεκτονική αντικειμένων Behavior objects Καθορίζουν τη συμπεριφορά των datastreams Behavior definitions (bdef) – Ορίζουν ένα αφηρημένο σύνολο μεθόδων για την παρουσίαση ή μετατροπή του datastream Behavior mechanisms (bmech) – Περιγράφουν την εφαρμογή που καθορίζει τη συμπεριφορά του datastream Αντιστοιχούν στα interface και implementation του αντικειμενοστραφή προγραμματισμού

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 211 Αρχιτεκτονική αντικειμένων Persistent ID (PID) Behavior Definition Metadata SystemMetadata Datastreams Data Object Persistent ID (PID) Service Binding Metadata (WSDL) SystemMetadata Datastreams Behavior Mechanism Object Behavior Definition Object Persistent ID (PID) Disseminators Datastreams System Metadata

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 212 Αρχιτεκτονική συστήματος Υποσυστήματα Διαχείρισης (Management Service) Πρόσβασης (Access Service) Ασφάλειας (Security) Αποθήκευσης (Storage Subsystem) Να την πάλι. Δεν γίνεται να συνεχίσει η παρουσίαση έτσι.

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 213 Αρχιτεκτονική συστήματος

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 214 Υποσύστημα Διαχείρισης Περιέχει μεθόδους για τη δημιουργία, αλλαγή και διαγραφή των ψηφιακών αντικειμένων ή των συστατικών τους Διαθέτει δύο API, που ορίζονται μέσω WSDL ( Web Services Definition Language ) API-M. SOAP-enabled web service API-M-Lite. HTTP-enabled web service

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 215 Υποσύστημα Πρόσβασης Περιέχει μεθόδους για την αναζήτηση των ψηφιακών αντικειμένων, όπως και για την ανάκτηση των συμπεριφορών που αντιστοιχούν σε αυτά (dissemination) Διαθέτει επίσης δύο API API-A API-A-Lite

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 216 Υποσύστημα Ασφάλειας Διαθέτει περιορισμούς σε δύο επίπεδα, μέσω αναγνώρισης της IP διεύθυνσης Επίπεδο Διαχείρισης Επίπεδο Πρόσβασης Μελλοντικά θα υποστηρίζει χρήστες και ομάδες χρηστών Πρέπει να λάβω δραστικά μέτρα!

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 217 Υποσύστημα Αποθήκευσης Κάθε ψηφιακό αντικείμενο αντιστοιχεί σε ένα XML αρχείο, κωδικοποιημένο σύμφωνα με το METS (Metadata Encoding and Transmission Standard) Χρησιμοποιεί μια σχεσιακή βάση δεδομένων (MySQL, Oracle ή McKoi), για την ταχύτερη ανάκτηση ορισμένων πληροφοριών (datastream και συμπεριφορές που αντιστοιχούν σε ψηφιακό αντικείμενο) και την ευρετηρίαση των μεταδεδομένων

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 218 Επιπρόσθετη λειτουργικότητα Υποστήριξη διαφορετικών εκδόσεων (versioning) του ψηφιακού υλικού και των μεταδεδομένων Χρήση διαφορετικών προτύπων μεταδεδομένων με κυριότερο το DC (Dublin Core) Διάθεση των μεταδεδομένων μέσω του OAI- PMH (Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting)

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 219 Τεχνολογίες που χρησιμοποιεί Έχει υλοποιηθεί σε Java Χρησιμοποιεί Apache Web server και Apache Tomcat Μπορεί να εγκατασταθεί σε πλατφόρμες Windows και Unix/Linux Άντε γειά!

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 220 Ένα απλό παράδειγμα Έχουμε ένα ψηφιακό αντικείμενο που περιέχει σε ψηφιακή μορφή μια φωτογραφία Θέλουμε να διατηρήσουμε τη φωτογραφία σε τρεις μορφές : Υψηλής ανάλυσης: TIFF Χαμηλής ανάλυσης: JPEG Thumbnail: JPEG Διατηρούμε βασικά μεταδεδομένα σε DC για να περιγράψουμε τη φωτογραφία Μου φαίνεται ότι την ξεφορτώθηκα.

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 221 Παράδειγμα Admin client

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 222 System metadata Datastream DC metadata Datastream Files

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 223 Disseminator

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 224

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 225

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 226 Εν κατακλείδι Το Fedora είναι ένα πραγματικά ευέλικτο και επεκτάσιμο σύστημα Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Σε καμμία περίπτωση δεν είναι ένα πακέτο λογισμικού που είναι έτοιμο για λειτουργία μετά την εγκατάσταση Είναι μια πολύ καλή λύση για μεγάλους οργανισμούς που θέλουν μια Ψηφιακή Βιβλιοθήκη για να υποστηρίξει πολλαπλές συλλογές

27 Ιανουαρίου 2004δαίμων – Τεύχος 227 Αναφορές Fedora web site : The Fedora Project: An Open-source Digital Object Repository Management System (D-Lib Magazine, April 2003) The Mellon Fedora Project: Digital Library Architecture Meets XML and Web Services (Lecture Notes in Computer Science, Vol. 2459) Ώρα να φεύγουμε. Η μύγα έφερε την παρέα της!