ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟ ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ

ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ. ΣΥΝΟΜΩΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΟΠΩΣ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

«Άπιστοι» καταλαμβάνουν σημαντικές θέσεις στη διοίκηση. Είναι οι περίφημοι Φαναριώτες. Ζουν στο Φανάρι, δηλ. στην περιοχή που βρίσκεται το Πατριαρχείο. Είναι πλούσιοι, ιδιαίτερα μορφωμένοι και πολύγλωσσοι. Για αυτό και χρησιμοποιούνται από το Σουλτάνο ως διερμηνείς. Δεν αρκούνται όμως στον απλό ρόλο του μεταφραστή και αναλαμβάνουν συχνά καθήκοντα διπλωμάτη της Υψηλής Πύλης με τα κράτη της Ευρώπης.

Ο Σουλτάνος τους εμπιστεύεται ως ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας. Οι παραδουνάβιες περιοχές έχαιραν ενός καθεστώτος αυτονομίας. Οι Φαναριώτες ηγεμόνες, αγκαλιάζουν τις ιδέες του Διαφωτισμού. Ιδρύουν σχολεία, δικαστήρια, και καλλιεργούν τα γράμματα και τις τέχνες. Γίνονται ένα είδος «πεφωτισμένου δεσπότη» και πολλοί από αυτούς διακρίνονται για τη γαλλοφιλία τους.

Οι έλληνες ασχολούνται με το εμπόριο που τους αποφέρει πολλά κέρδη. Με αυτά αγοράζονται εμπορικά πλοία που στη συνέχεια θα μετατραπούν σε πολεμικά. Ιδρύονται ελληνικές παροικίες στο Εξωτερικό όπως στη Βενετία, στη Βιέννη και την Οδησσό. Ιδρύονται σχολεία, βιβλιοθήκες και τυπογραφεία από τα οποία εκδίδονται τα πρώτα ελληνικά βιβλία.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ Οι Έλληνες συνειδητοποιούν ότι μόνο μέσω της Παιδείας θα έρθει η απελευθέρωση. Η ελληνική αστική τάξη που είχε προκύψει από το εμπόριο γοητεύεται από τις ιδέες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (1714-1779) Διασχίζει όλη τη δυτική Ελλάδα προτρέποντας τους Έλληνες να ιδρύσουν σχολεία σε κάθε χωριό. Θα εκτελεσθεί από τους Τούρκους ως κατάσκοπος των Ρώσων.

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ (1716-1806) Κερκυραίος κληρικός που θα ζήσει στην Ευρώπη και στη Ρωσία. Χάρη σ’αυτόν, ο Βολταίρος θα μεταφρασθεί για πρώτη φορά στα ελληνικά. Προς το τέλος της ζωής του, θα αποκηρύξει το γάλλο φιλόσοφο για την ασέβειά του προς τα θεία.

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ (1748-1833) Θα εγκατασταθεί στο Παρίσι το 1788. Εκδίδει τους Αρχαίους κλασικούς συγγραφείς. Λάτρης της αρχαιότητας, απεχθάνεται το Βυζάντιο και ασπάζεται τον αντικληρικαλισμό των Ευρωπαϊκών Φώτων. Παρόλα αυτά τηρεί ισορροπημένη στάση ανάμεσα στη «Σκύλλα της δεισιδαιμονίας και τη Χάρυβδη του αθεϊσμού. Θεωρεί την ορθόδοξη εκκλησία υπεύθυνη για την υποδούλωση του έθνους. Θαυμάζει το γαλλικό λαό και προτρέπει τους Έλληνες να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ (ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ) (1757-1798) Φιλόσοφος αλλά και εθνικός μάρτυρας, αφού βρήκε τραγικό θάνατο από τους Τούρκους. Αναπτύσσει έντονη επαναστατική δράση στη Βιέννη. Τυπώνει την πρώτη ελληνική εφημερίδα (1790) και τη Χάρτα της Ελλάδας (1796), έργο συμβολικό με το οποίο προτρέπει τους Έλληνες να θυμηθούν το ένδοξο παρελθόν τους και να επαναστατήσουν. Γράφει επίσης το «Νέο πολιτικό σύνταγμα» με το οποίο θεσπίζει το δικαίωμα στην ισότητα και την επανάσταση. Για πολλούς οραματιζόταν μία βαλκανική ομοσπονδία με τα ελληνικά επίσημη γλώσσα. Γνωστός για το «Θούριο», επαναστατικό εμβατήριο.

Η επανάσταση του 1821 δεν ήταν η μόνη… Τον 15ο αιώνα, ο βασιλιάς της Γαλλίας Κάρολος Ή οραματίζεται σταυροφορία για την απελευθέρωση της Πόλης. Οι ρώσοι τσάροι όπως ο Μέγας Πέτρος και η Μεγάλη Αικατερίνη παρακινούν τους έλληνες να επαναστατήσουν. Σχεδόν σε κάθε ρώσο-τουρκικό πόλεμο έχουμε και μία επανάσταση στον ελληνικό χώρο, όπως το 1770, όταν δύο εξεγέρσεις πνίγονται στο αίμα.

ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ Κλέφτες τους αποκαλούσαν επειδή επιτιθόντουσαν σε φοροεισπράκτορες και πλούσιους εμπόρους. Ζούσαν σε βουνά και την αντιμετώπισή τους είχαν αναλάβει οι Αρματολοί, ένα είδος αστυνομίας των βουνών. Συχνά όμως, ένωναν τις δυνάμεις τους εναντίον των Τούρκων όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.

ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μυστική συνωμοτική εταιρεία που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό από τους Σκουφά, Τσακάλωφ και Ξάνθο για να προετοιμάσει την Ελληνική επανάσταση που θα ξεσπούσε σε 7 χρόνια.