Εξελιξη βιολογια γ.π. γ’ ταξησ (ΣΕΛ. 119-122) «Τίποτα δεν έχει νόημα στη Βιολογία παρά μόνο υπό το φως της εξέλιξης» Θεοδόσιος Ντομπζάνσκυ Στόχοι του μαθήματος: Αντιλήψεις των μαθητών για την εξέλιξη, πώς διαπιστώνουμε την εξέλιξη στο πέρασμα του χρόνου, έννοια του είδους, μειξιολογικό και τυπολογικό κριτήριο Εξελιξη βιολογια γ.π. γ’ ταξησ (ΣΕΛ. 119-122)

ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ; Η αντίληψη περί εξέλιξης των ζωντανών οργανισμών από γενιά σε γενιά είναι πολύ παλιά. Ο Δαρβίνος έδωσε ένα μοντέλο που περιγράφει πώς εξελίσσονται οι ζωντανοί οργανισμοί. Όλοι οι οργανισμοί κατάγονται από κοινό πρόγονο. ΑΠΌ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ: Εξελικτικές ιδέες όπως ο "κοινός πρόγονος" και η διαμετάλλαξη των ειδών υπήρχαν τουλάχιστον από τον 6ο αιώνα π.Χ. όταν εκφράστηκαν από τον φιλόσοφο Αναξίμανδρο.[6] Όταν η βιολογική γνώση αυξήθηκε τον 18ο αιώνα, άρχισαν να παρουσιάζονται παρόμοιες ιδέες, αρχίζοντας με τον Πιερ Μοπερτουί (Pierre Maupertuis) το 1745, με τη συμβολή φυσικών φιλοσόφων όπως οι Έρασμος, Κάρολος Δαρβίνος και Λαμάρκ.[7] Η θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής προτάθηκε πρώτα από τον Κάρολο Δαρβίνο και τον Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας. Το 1858 ο Κάρολος Δαρβίνος και ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας διατύπωσαν την θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής με τις ανακοινώσεις τους Περί της τάσης των ειδών να δημιουγούν ομάδες και Περί της διαιώνισης των ειδών μέσω φυσικών μεθόδων επιλογής.[8] Οι λεπτομέρειες της θεωρίας αυτής και τα αναλυτικά επιχειρήματα καταγράφηκαν στο βιβλίο που έγραψε ο Δαρβίνος το 1859 "Περί της προέλευσης των ειδών".[9] Κατά τη δεκαετία του 1930 η φυσική επιλογή συνδυάστηκε με τη θεωρία του Γκρέγκορ Μέντελ για την κληρονομικότητα και εκ παραλλήλου δημιούργησαν την συνθετική θεωρία της Εξέλιξης, ή σύγχρονη σύνθεση, όπου οι "μονάδες" της εξέλιξης (γονίδια) συνδυάστηκαν με τον "μηχανισμό" της (φυσική επιλογή). Αυτή η σημαντική θεωρία (νεοδαρβινισμός), η οποία εξηγεί, αλλά και προβλέπει, αποτελεί το κεντρικό δόγμα της σύγχρονης Εξελικτικής Βιολογίας και ερμηνεύει τις διαφορετικές μορφές ζωής στην Γη.[10]

Τι γνωριζετε για την εξελιξη; Πολλοί άνθρωποι δύσκολα δέχονται την αλήθεια της θεωρίας της εξέλιξης Σε αντίθεση με τους κοινούς ανθρώπους, οι επιστήμονες δεν έχουν επιφυλάξεις ή δυσκολίες να δεχτούν την εξέλιξη. Η εξέλιξη είναι μια έγκυρη επιστημονική θεωρία Η θεωρία της εξέλιξης ενοποιεί την επιστήμη της Βιολογίας Εξέλιξη δε σημαίνει βελτίωση, δεν έχει γραμμική πορεία, όχι σκοπός (όχι προς πρότυπο). Η διαφορά της επιστημονικής θεωρίας από τη θεωρία στην καθημερινή μας ζωή. Η πρώτη τεκμηριωμένη που μπορεί να ελεγχθεί, η δεύτερη μια υπόθεση.

ΤΙ Ειναι ακριβως αυτο που εξελισσεται; Τι συγκρίνουμε για να βρούμε αν υπάρχει εξέλιξη; Ο λύκος και ο σκύλος. Φαίνεται να χωρίστηκαν πριν από περίπου 30.000 χρόνια. Οι σύγχρονοι ταξινόμοι θεωρούν το σκύλο (Canis lupus familiaris) υποείδος του λύκου (Canis lupus)

ΤΙ Ειναι ακριβως αυτο που εξελισσεται; ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΙΤΑΡΙΟΥ Στην αρχαιότητα 50 kg/στρέμμα Στα 1800 188 kg/στρέμμα Σήμερα ως 1000 kg /στρέμμα Από το άγριο σιτάρι στα σύγχρονα είδη Τι συγκρίνουμε για να βρούμε αν υπάρχει εξέλιξη;

ΤΙ Ειναι ακριβως αυτο που εξελισσεται; Από το άγριο καλαμπόκι και τα άγρια ηλιοτρόπια στα σύγχρονα είδη Τι συγκρίνουμε για να βρούμε αν υπάρχει εξέλιξη;

Ταξινομηση οργανισμων και εξελιξη Θεμελιώδης μονάδα ταξινόμησης είναι το ΕΙΔΟΣ. Τι είναι είδος; Για τους οργανισμούς που αναπαράγονται με αμφιγονια εφαρμόζεται το μειξιολογικο κριτήριο ΕΙΔΟΣ είναι το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών, δηλαδή το σύνολο όλων των οργανισμών που μπορούν να αναπαραχθούν και να ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΓΟΝΙΜΟΥΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ

Μειξιολογικο κριτηριο Από τη διασταύρωση αλόγου και γαϊδάρου προκύπτει το μουλάρι Το μουλάρι δεν είναι γόνιμο. Τι συμπεραίνουμε; Καλύτερη για άλογο

Ανηκουν στο ιδιο ειδος; Το πρώτο Apis serana, το δεύτερο Apis melifera

Διαφορετικα ειδη (οικογένεια Felidae) τίγρης, λιοντάρι, τσιτάχ, κούγκαρ. Όλα συγγενικά είδη που μοιράζονται κοινό πρόγονο

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ειδη (οικογένεια Canidae) κογιότ, τσακάλι, λύκος. Όλα συγγενικά είδη που μοιράζονται κοινό πρόγονο

Ρατσες - Παραλλαγεσ μεσα στο ειδος Όλες οι ράτσες σκύλων ανήκουν στο ίδιο είδος και μπορούν να ανταλλάσουν γονίδια, εκτός αν το εμποδίζουν οι άνθρωποι ή οι μεγάλες μορφολογικές διαφορές.

Ταξινομηση οργανισμων και εξελιξη Θεμελιώδης μονάδα ταξινόμησης είναι το ΕΙΔΟΣ. Τι είναι είδος; Για τους οργανισμούς που αναπαράγονται με μονογονια εφαρμόζεται το τυπολογικο κριτήριο ΕΙΔΟΣ είναι το σύνολο των οργανισμών που έχουν κοινά μορφολογικά και βιοχημικά χαρακτηριστικά

Τυπολογικο κριτηριο (πρωτοζωα) Με ποιο κριτήριο μπορούμε να τα διακρίνουμε;

Τυπολογικο κριτηριο (μυκητες) Με ποιο κριτήριο μπορούμε να τα διακρίνουμε;

Ανηκουν στο ιδιο ειδοσ; Βακτήρια (βάκιλοι). Το πρώτο Vibrio cholerae, το δεύτερο Mycobacterium tuberculosis