ΑΝΟΣΟΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Η ανοσοχρωματογραφία είναι ένας συνδυασμός χρωματογραφίας και ανοσολογικής δοκιμασίας. Είναι μια απο τις πιο σημαντικές και αποτελεσματικές τεχνικές για τη γρήγορη ανίχνευση ιών, βακτηρίων και παρασίτων παίζοντας σημαντικό ρόλο στη διάγνωση λομωδών νοσημάτων. Η τεχνική αυτή είναι αλλιώς γνωστή ως δοκιμασία πλευρικής ροής ή απλά δοκιμασία λωρίδας. Οι δοκιμές λωρίδας χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως για την έγκαιρη ανίχνευση της εγκυμοσύνης, για τον έλεγχο φαρμάκων, τον εντοπισμό δεικτών για διάφορες ασθένειες και για μια σειρά άλλων αναλύσεων Στα πλεονεκτήματα της συγκαταλέγονται η απουσία ειδικού και δαπανηρού εξοπλισμού και συνεπώς μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα χωρίς την παρουσία εξειδικευμένου προσωπικού, το χαμηλό κόστος, ο μικρός όγκος δείγματος (τις περισσότερες φορές χωρίς προεπεξεργασία), συγκριτική ή καλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα σχετικά με άλλες καλά καθιερωμένες μεθόδους Στα μειονεκτήματά της συγκαταλέγονται η χαμηλή συγγένεια, η ανάπτυξη διασταυρούμενων αντιδράσεων, η μη σταθερή επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων απο παρτίδα σε παρτίδα. Στην τεχνική της ανοσοχρωματογραφίας, η αντίδραση αντιγόνου-αντισώματος πραγματοποιείται στη μεμβράνη. Ένα ειδικό βιομόριο έναντι του αντιγόνου ή του αντισώματος εμποτίζεται στη μεμβράνη που συνήθως είναι μεμβράνη νιτροκυτταρίνης ενώ επίσης υπάρχουν χρωστικές που παράγουν έγχρωμη(ες) ζώνη(ες) ανάλογα με το αν είναι αρνητικό ή θετικό το εξεταζόμενο δείγμα.
Αρχή της μεθόδου Η αρχή της μεθόδου της ανοσοχρωματογραφίας βασίζεται στο οτι στο κατώτερο άκρο της λωρίδας υπάρχει επισημασμένο με χρωστική αντίσωμα ειδικό για τον αναλύτη στόχο. Το αντίσωμα το οποίο είναι ειδικό για το αντιγόνο-στόχο δεσμεύεται επίσης στην λωρίδα σε μια λεπτή γραμμή (ζώνη δείγματος) ενώ αντιγόνο ειδικό για το επισημασμένο αντίσωμα δεσμεύεται σε άλλη γραμμή (ζώνη ελέγχου). Θέση δείγματος Ζώνη δείγματος Ζώνη ελέγχου Η ζώνη δείγματος υποδεικνύει εαν ένα δείγμα είναι θετικό ή αρνητικό. Αν το αντιγόνο υπάρχει στο δείγμα που εξετάζεται τότε το επισημασμένο αντίσωμα παγιδεύεται στη ζώνη δείγματος ενώ η περίσσεια των επισημασμένων αντισωμάτων παγιδεύονται στη ζώνη ελέγχου Θετικό Αρνητικό
Αρχή της μεθόδου (2) Κατά την επαφή του δείγματος με τη λωρίδα δοκιμής (strip), το δείγμα (ολικό αίμα, ορός, ούρα) ρέει πλευρικά λόγω του τριχοειδούς φαινομένου και «συναντά» όλα τα ανοσοαντιδραστήρια σχηματίζοντας αντίστοιχες ζώνες. Α. Τοποθέτηση του δείγματος Β. Τριχοειδές φαινόμενο Γ. Προσρόφηση της περίσσειας
Τι περιέχει ένα κιτ ανοσοχρωματογραφίας; Μεμβράνη νιτροκυτταρίνης. Μέσα στην οποία τρέχουν τα Ag. Απορροφητικό χαρτί κάτω από την μεμβράνη νιτροκυτταρίνης. Απορροφά την περίσσεια του υγρού του δείγματος. Αντισώματα συζευγμένα με κολλοειδή χρυσό (Conjugate) Δίνουν το ορατό αποτέλεσμα του kit. Ειδικά αντισώματα συνδεδεμένα με την νιτροκυτταρίνη έναντι του αντιγόνου Συγκρατούν τα αντιγόνα του ασθενούς σε συγκεκριμένη θέση πάνω στο kit. Αντι-Αντισώματα έναντι των αντισωμάτων που είναι συζευγμένα με τον κολλοειδή χρυσό (Conjugate) Συνδέονται με τα αντισώματα που είναι συζευγμένα με χρυσό και τα ακινητοποιούν σε συγκεκριμένη θέση στο kit.
νανοσωματίδια κολλοειδούς χρυσού Τα νανοσωματίδια κολλοειδούς χρυσού είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα μόρια σήμανσης στην ανοσοχρωματογραφία. Ο κολλοειδής χρυσός είναι αδρανής και δίνει σφαιρικά σωματίδια. Αυτά τα σωματίδια έχουν πολύ υψηλή συγγένεια προς τα βιομόρια και μπορούν εύκολα να ενεργοποιηθούν. Η ευαισθησία είναι συνάρτηση του συντελεστή γραμμικής απορρόφησης και της συσσώρευσης νανοσωματιδίων χρυσού στο μόριο στόχο. Το οπτικό σήμα των νανοσωματιδίων χρυσού μπορεί να ενισχυθεί από την εναπόθεση νανοσωματιδίων αργύρου και ενζύμων.
Παραδείγματα Εφαρμογής της ανοσοχρωματογραφίας Παραδείγματα Εφαρμογής της ανοσοχρωματογραφίας Aνίχνευση RNA (εντοπισμός microRNA σε κυτταρολύματα) , DNA (ανίχνευση προσθήκης βάσης ) Ανίχνευση πρωτεϊνών (πχ τροπονίνη Ι σε οξύ εμφραγμα του μυοκαρδίου, θρομβίνη για έλεγχο πήξης κ.λ.π.) Ανίχνευση πολυδύναμων βλαστοκυττάρων,καρκινικών κυττάρων Strep test το οποίο μας βοηθά παίρνοντας δείγμα από φαρυγγοαμυγδαλικό επίχρισμα να απομονώσουμε σε μικρό χρονικό διάστημα τον S. pyogenes (πυογόνο στρεπτόκοκκο) ο οποίος προκαλεί οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα ιδιαίτερα σε μικρά παιδιά. Οροδιάγνωση διαφόρων λοιμωδών νοσημάτων όπως ανίχνευση HIV, Plasmodium spp, Leishmania spp κ.ά Test κυήσεως για την ανίχνευση της HCG σε ορό ή ούρα. Mayer κοπράνων με το οποίο ανιχνεύεται η αιμοσφαιρίνη στα κόπρανα βοηθώντας μας σημαντικά σε περίπτωση αιμορραγίας του πεπτικού συστήματος κ.ά.