Πεζογραφία 2 [19ος αιώνας] Διδάσκων: Αναπλ. Καθηγητής Ιωάννης Παπαθεοδώρου 2η ενότητα: «Ρομαντική Πεζογραφία» Εξέταση των κυριότερων έργων - σταθμών της νεοελληνικής ρομαντικής πεζογραφίας. Σύνδεση του νεοελληνικού ρομαντισμού με αντίστοιχα ευρωπαϊκά παραδείγματα.
Ενδεικτικό υλικό ανάγνωσης Παναγιώτης Σούτσος, Ο Λέανδρος http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/anthologies/new/show.html?id=76 Το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί τμήμα του μυθιστορήματος Λέανδρος του Παναγιώτη Σούτσου, το οποίο πραγματεύεται τον ανεκπλήρωτο έρωτα δύο νέων, του Λέανδρου και της Κοραλίας. Πρόκειται για το πρώτο μυθιστόρημα που εμφανίζεται στο νεοσύστατο βασίλειο και εκδίδεται στο Ναύπλιο το 1834. Το έργο του Σούτσου απηχεί επιρροές του ευρωπαϊκού ρομαντισμού (στοιχείο της νοσταλγίας, μοτίβο του περιπλανώμενου, έμμονη ιδέα του θανάτου) ενώ η επιστολική του μορφή το συνδέει με μια μεγάλη παράδοση επιστολικού μυθιστορήματος που ακμάζει στην Ευρώπη από το 17ο ως το 19ο αιώνα.
Οι ρομαντικές επιρροές του Λέανδρου γίνονται εμφανείς στο παραπάνω απόσπασμα όπου ο ήρωας περιπλανιέται σκεπτόμενος το αντικείμενο του έρωτά του και βυθίζεται στη μελαγχολία. Ταυτόχρονα, προβαίνει σε σχόλια για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση. Η πίστη του Λέανδρου στον Όθωνα και σε συγκεκριμένα πρότυπα κοινωνικοπολιτικής οργάνωσης θα πρέπει να συσχετιστεί με τις πολιτικές απόψεις των ίδιων των αδερφών Σούτσων. Διαβάζοντας το παραπάνω κείμενο, ο αναγνώστης δύναται να πραγματοποιήσει συσχετισμούς με αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα και να διερευνήσει το πώς αυτά αφομοιώνονται στη νεοελληνική πεζογραφία.
Ενδεικτικό υλικό ανάγνωσης (συνέχεια) Π. Καλλιγάς, Θάνος Βλέκας http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/anthologies/new/show.html?id=36 Το έργο του Καλλιγά, Θάνος Βλέκας, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1855. Ο Καλλιγάς επιχειρεί να αποτυπώσει το πρόβλημα της ληστείας στις αγροτικές περιοχές υπογραμμίζοντας την κακοδιαχείριση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Το έργο, παρότι αντιτίθεται στις ρομαντικές υπερβολές της εποχής, ενσωματώνει στοιχεία του ρομαντισμού εφόσον, όπως έχει αποδειχτεί, ο χαρακτήρας του ήρωα αποτελεί ένα εξιδανικευμένο πρότυπο και όχι μια αληθοφανής φιγούρα. Τα παραπάνω αποσπάσματα αφορούν τη σύλληψη και τη δίκη του πρωταγωνιστή, Θάνου, εξαιτίας της εμπλοκής του αδερφού του σε ληστρικές ενέργειες. Μέσω των σκηνών αυτών αλλά και στο σύνολο του βιβλίου, ο Καλλιγάς παρουσιάζει διάφορους κοινωνικούς τύπους και πολιτικές στάσεις σε σχέση με το ζήτημα της ληστείας στην ύπαιθρο καταγγέλλοντας την εξαθλίωση του αγροτικού λαού και υπογραμμίζοντας την ανάγκη επίλυση του προβλήματος.
Ενδεικτικό υλικό ανάγνωσης Α. Ρ. Ραγκαβής, «Ο συμβολαιογράφος» http:// www.greek-language.gr/greekLang/literature/anthologies/new/show.html?id=61 Ο Συμβολαιογράφος αποτελεί περιπετειώδες διήγημα του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Το έργο διαδραματίζεται στην Κεφαλλονιά ενώ πραγματοποιούνται αναφορές και στην επαναστατημένη Στερεά όπου και καταφεύγει ένας εκ των βασικών ηρώων. Η πλοκή εξελίσσεται γύρω από τη διαθήκη του κόμη Ναννέτου και τη δολοπλοκία που στήνει ο ανιψιός του έναντι του νόμιμου κληρονόμου, Ροδίνη. Στο διήγημα εντοπίζονται αρκετά ρομαντικά στοιχεία, όπως είναι οι ρητορικές όψεις της γλώσσας και ο μελοδραματικός τόνος της αφήγησης.
Ενδεικτικό υλικό ανάγνωσης Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι http:// www.greek-language.gr/greekLang/literature/anthologies/new/show.html?id=25 Στη Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι, ο αναγνώστης παρακολουθεί την στρατιωτική θητεία ενός ομογενούς νέου, του Ερρίκου Σκράδου. Μέσα από την αφήγηση και την προοπτική του δεύτερου, αποτυπώνονται ζητήματα της σύγχρονης εποχής, όπως η ζωή των στρατιωτών, η κατάχρηση της στρατιωτικής εξουσίας, η ληστεία στην ύπαιθρο και η δύσκολη ζωή του αγροτικού πληθυσμού. Το κείμενο αξιοποιεί στοιχεία του προφορικού λόγου και διακρίνεται για την έντονη παραστατικότητα στην απόδοση των ηθών και του κοινωνικού πλαισίου της εποχής. Εξαιτίας της κοινής θεματολογίας, θα μπορούσε να διαβαστεί συνδυαστικά με το Θάνο Βλέκα του Π. Καλλιγά.