Τα μέσα εμπορικής πολιτικής 1. δασμός 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Τα μέσα εμπορικής πολιτικής 1. δασμός Δασμός κατ’ είδος: σταθερή επιβάρυνση για κάθε μονάδα αγαθού που εισάγεται, π.χ. 5 ευρώ ανά τόνο πετρελαίου μαζούτ. Δασμός επί της αξίας (ad valorem) ποσοστό επί της αξίας των εισαγομένων αγαθών, π.χ. 50% επί της αξίας των εισαγομένων αυτοκινήτων. Ανάλυση μερικής ισορροπίας Ν. Κωστελέτου

Προσφορά και ζήτηση συγκεκριμένου αγαθού: 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Προσφορά και ζήτηση συγκεκριμένου αγαθού: D-S>0: υπερβάλλουσα ζήτηση: αντιστοιχεί στη ζήτηση για εισαγωγές (DM), με ελεύθερο εμπόριο. D-S<0: υπερβάλλουσα προσφορά: προσφορά εξαγωγών (XM) επιπτώσεις επιβολής δασμού: - εσωτερική τιμή αυξάνεται παραγωγή αυξάνεται κατανάλωση μειώνεται εισαγωγές μειώνονται διεθνής τιμή μειώνεται αν η χώρα είναι «μεγάλη». Ν. Κωστελέτου

Υπόθεση: κλειστές οικονομίες-αγορά συγκεκριμένου προϊόντος 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Υπόθεση: κλειστές οικονομίες-αγορά συγκεκριμένου προϊόντος Χώρα ΙΙ Χώρα Ι S P P S PI PII D D Q Q Ν. Κωστελέτου

Ελεύθερο εμπόριο: Χ=Μ Διεθνής τιμή PW Χώρα ΙΙ Χώρα Ι S P P S PI X PW M 20-12-06 Ελεύθερο εμπόριο: Χ=Μ Διεθνής τιμή PW Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Χώρα ΙΙ Χώρα Ι S P P S PI X PW M PII D D Q Q Ν. Κωστελέτου

Ζήτηση για εισαγωγές του προϊόντος Q Χώρα Ι 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Ζήτηση για εισαγωγές του προϊόντος Q Χώρα Ι S P P PI DM D Q Q Ν. Κωστελέτου

Ζήτηση για εισαγωγές του προϊόντος Q Χώρα Ι 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Ζήτηση για εισαγωγές του προϊόντος Q Χώρα Ι S P P PI DM D Q Q Ν. Κωστελέτου

Έστω Pw τιμή προϊόντος με ελεύθερο εμπόριο: 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω Pw τιμή προϊόντος με ελεύθερο εμπόριο: Ζήτηση για εισαγωγές Προσφορά εξαγωγών του προϊόντος Q Χώρα Ι S P P SX PI PI Ε PW D PII DM Q Q Χ=Μ Ν. Κωστελέτου

Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι Χώρα Ι S P PI PW D Q Q2 Q1 Ν. Κωστελέτου

Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι Χώρα Ι S P PI PW+δ PW D Q Q2 Q1 Q3 Q4 Ν. Κωστελέτου

επιπτώσεις επιβολής δασμού: 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής επιπτώσεις επιβολής δασμού: - εσωτερική τιμή αυξάνεται παραγωγή αυξάνεται κατανάλωση μειώνεται εισαγωγές μειώνονται διεθνής τιμή μειώνεται αν η χώρα είναι «μεγάλη». Όροι εμπορίου βελτιώνονται για τη χώρα που επιβάλλει δασμό μόνο αν είναι «μεγάλη». Ν. Κωστελέτου

Ζήτηση για εισαγωγές - Προσφορά εξαγωγών του προϊόντος Q 20-12-06 Ζήτηση για εισαγωγές - Προσφορά εξαγωγών του προϊόντος Q Υπόθεση: ελεύθερο εμπόριο Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής P SX PI Ε Pw PII DM Ν. Κωστελέτου

Ζήτηση για εισαγωγές - Προσφορά εξαγωγών του προϊόντος Q 20-12-06 Ζήτηση για εισαγωγές - Προσφορά εξαγωγών του προϊόντος Q Υπόθεση: δασμός στις εισαγωγές της Ι Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής P SX PI Ε Pw Pw΄ PII DM Χ΄=Μ΄ Χ=Μ Ν. Κωστελέτου

Κόστος δασμού Πλεόνασμα καταναλωτή Πλεόνασμα παραγωγού 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Κόστος δασμού Πλεόνασμα καταναλωτή Πλεόνασμα παραγωγού Περίπτωση μικρής χώρας: διεθνής τιμή σταθερή μετά την επιβολή δασμού Περίπτωση μεγάλης χώρας: διεθνής τιμή μειώνεται μετά την επιβολή δασμού Ν. Κωστελέτου

Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι Υπόθεση: μικρή χώρα Χώρα Ι S P PW+δ α γ β δ PW D Q Q1 Q3 Q4 Q2 Ν. Κωστελέτου

Κόστος δασμού: μικρή χώρα 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Κόστος δασμού: μικρή χώρα Απώλεια καταναλωτή: α+β+γ+δ Όφελος παραγωγού: α Έσοδα κράτους: γ Συνολική απώλεια (κόστος δασμού): α+β+γ+δ-α-γ = β + δ β: κόστος παραγωγής: στρέβλωση κατανομής πόρων δ: κόστος κατανάλωσης Ν. Κωστελέτου

Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω δασμός (δ, κατ’ είδος-ανά μονάδα αγαθού) στις εισαγωγές της Ι Υπόθεση: μεγάλη χώρα (διεθνής τιμή↓ μετά το δασμό) Χώρα Ι S P PW΄ +δ α γ δ β PW ε PW΄ D Q Q1 Q3 Q4 Q2 Ν. Κωστελέτου

Κόστος δασμού: μεγάλη χώρα 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Κόστος δασμού: μεγάλη χώρα Απώλεια καταναλωτή: α+β+γ+δ Όφελος παραγωγού: α Έσοδα κράτους: γ + ε Συνολική απώλεια (κόστος δασμού): α+β+γ+δ-α-γ-ε = β + δ - ε β: κόστος παραγωγής: στρέβλωση κατανομής πόρων δ: κόστος κατανάλωσης ε: επιπλέον έσοδα κράτους ⇒ το κόστος του δασμού είναι μικρότερο όταν η χώρα είναι «μεγάλη». Ν. Κωστελέτου

Πραγματική προστασία Πόσο πραγματικά προστατεύεται ο κλάδος; 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Πραγματική προστασία Πόσο πραγματικά προστατεύεται ο κλάδος; Σημασία έχει πόσο προστατεύεται η προστιθέμενη αξία του κλάδου Προστιθέμενη αξία: τελική αξία παραγωγής- αξία εισροών Αποτελεσματική προστασία↑ όσο προστιθέμενη αξία ↓ Πολιτική για ενθάρρυνση εγχώριας παραγωγής, πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη της την αποτελεσματική προστασία του κλάδου Ν. Κωστελέτου

20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Ανάλογα με το πού θέλει να κατευθύνει τους παραγωγικούς πόρους, η Κυβέρνηση καθορίζει την δασμολογική της πολιτική Αν ενθαρρύνεται η παραγωγή ενδιαμέσων προϊόντων, τότε επιβάλλεται δασμός στα ενδιάμεσα προϊόντα Αν ενθαρρύνεται η τελική παραγωγή (συναρμολόγηση), τότε τα ενδιάμεσα προϊόντα πρέπει να είναι αφορολόγητα Ν. Κωστελέτου

20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής 2.Επιδότηση Εξαγωγών Χρηματική καταβολή σε μία επιχείρηση που παράγει αγαθό που εξάγεται Αποτέλεσμα: - αύξηση τιμής στο εσωτερικό - προσφορά εξαγωγών αυξάνεται -η διεθνής τιμή μειώνεται, αν η χώρα είναι «μεγάλη» Η επιδότηση εξαγωγών συνεπάγεται πάντα «κόστος» για την οικονομία , που δεν περιορίζεται αν η χώρα είναι «μεγάλη». Ν. Κωστελέτου

Έστω επιδότηση στις εξαγωγές της Ι Υπόθεση: μικρή χώρα 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω επιδότηση στις εξαγωγές της Ι Υπόθεση: μικρή χώρα Χώρα Ι P S PW+ε α β γ δ PW D Q Q1 Q3 Q4 Q2 Ν. Κωστελέτου

Κόστος επιδότησης στις εξαγωγές: μικρή χώρα 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Κόστος επιδότησης στις εξαγωγές: μικρή χώρα Απώλεια καταναλωτή: α+β Όφελος παραγωγού: α+β+γ Κόστος για το δημόσιο: β+γ+δ Συνολική απώλεια (κόστος επιδότησης): α+β-(α+β+γ)+(β+γ+δ) = β + δ β: κόστος κατανάλωσης δ: κόστος παραγωγής: στρέβλωση κατανομής πόρων Ν. Κωστελέτου

20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Αν η χώρα είναι μεγάλη Η απώλεια (το κόστος της επιδότησης) είναι μεγαλύτερο διότι Διεθνής τιμή του προϊόντος πέφτει Όροι εμπορίου χειροτερεύουν Το δημόσιο πληρώνει περισσότερο για τις επιδοτήσεις Ν. Κωστελέτου

Έστω επιδότηση στις εξαγωγές της Ι Υπόθεση: μεγάλη χώρα 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Έστω επιδότηση στις εξαγωγές της Ι Υπόθεση: μεγάλη χώρα Χώρα Ι P S PW΄+e α β γ δ PW ε ε Pw΄ D Q Q1 Q3 Q4 Q2 Ν. Κωστελέτου

Κόστος επιδότησης στις εξαγωγές: μεγάλη χώρα 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Κόστος επιδότησης στις εξαγωγές: μεγάλη χώρα Απώλεια καταναλωτή: α+β Όφελος παραγωγού: α+β+γ Κόστος για το δημόσιο: β+γ+δ+ε Συνολική απώλεια (κόστος επιδότησης): α+β-(α+β+γ)+(β+γ+δ+ε) = β + δ+ε β: κόστος κατανάλωσης δ: κόστος παραγωγής: στρέβλωση κατανομής πόρων ε: πρόσθετη απώλεια δημοσίου Ν. Κωστελέτου

3. Ποσοστώσεις Περιορισμός της εισαγόμενης ποσότητας αγαθού 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής 3. Ποσοστώσεις Περιορισμός της εισαγόμενης ποσότητας αγαθού Επιπτώσεις πανομοιότυπες με το δασμό Διαφορά: το κράτος χάνει έσοδα συγκριτικά με την περίπτωση ανάλογου δασμού ποιος καρπούται την διαφορά από την αύξηση της τιμής στο εσωτερικό της χώρας; Ν. Κωστελέτου

Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 20-12-06 Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) Διεθνής τιμή Τιμές στήριξης Προστασία με δασμούς Αποτέλεσμα: πλεόνασμα παραγωγής σε πολλά προϊόντα Επιδότηση εξαγωγών Αποτέλεσμα : συμπίεση των διεθνών τιμών των προϊόντων Ανάλυση κόστους -οφέλους Ν. Κωστελέτου

Η Πολιτική Οικονομία του Διεθνούς Εμπορίου Προστασία ή Ελεύθερο Εμπόριο 14-1-05 Η Πολιτική Οικονομία του Διεθνούς Εμπορίου Ελεύθερο Εμπόριο ή Προστασία; Α. Επιχειρήματα υπέρ του ελεύθερου εμπορίου: Το ελεύθερο εμπόριο μεγιστοποιεί την ευημερία διότι κάθε μορφή προστασίας έχει κόστος: στρέβλωση του δασμού (παραγωγή-κατανάλωση)

Το ελεύθερο εμπόριο επιτρέπει την σωστή κατανομή των πόρων και την δημιουργία οικονομιών κλίμακος Η προστασία οδηγεί: μονοπώλια… (πολλές μικρές επιχειρήσεις που απευθύνονται στην μικρή εγχώρια αγορά)

Το ελεύθερο εμπόριο μέσω του διεθνούς ανταγωνισμού δίνει ευκαιρίες για -νέες μεθόδους παραγωγής στον εξαγωγικό κλάδο -νέες μεθόδους ανταγωνισμού των εισαγωγών -καινοτομίες -εκμάθηση νέων μεθόδων παραγωγής

Πολιτικά επιχειρήματα υπέρ του ελεύθερου εμπορίου προστασία: ωφελεί συγκεκριμένες ομάδες και συμφέροντα ελεύθερο εμπόριο ωφελεί γενικότερα τους πολίτες μίας χώρας

Β. Επιχειρήματα υπέρ της προστασίας 1. Όροι εμπορίου (βελτιώνονται με δασμό) Άριστος δασμός Προστατεύει την εγχώρια παραγωγή Μεγιστοποιεί την ευημερία (μεγιστοποίηση ωφέλειας προέρχεται από την βελτίωση των όρων εμπορίου)

Άριστος Δασμός Δασμός που μεγιστοποιεί την ευημερία διότι αντισταθμίζει το κόστος του δασμού από το όφελος που προκύπτει από την βελτίωση των όρων εμπορίου -οι άλλες χώρες μπορούν να αντιδράσουν με άριστο δασμό… -Ο άριστος δασμός προστατεύει συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού -Οι όροι εμπορίου βελτιώνονται μόνο όταν η χώρα είναι «μεγάλη»

Υπάρχει «άριστη επιδότηση»; Επιδοτήσεις: χειροτερεύουν τους όρους εμπορίου. Άρα αρνητική επιδότηση, δηλ. φόρος στις εξαγωγές βελτιώνει τους όρους εμπορίου.

2. Ανεπάρκειες της αγοράς δικαιολογούν προστασία. 3. Aνεπάρκεια της ανάλυσης για την επίπτωση στην ευημερία με βάση το πλεόνασμα καταναλωτή-παραγωγού Υπάρχουν και άλλα οφέλη από την προστασία: Διάδοση της τεχνολογίας Προστασία νηπιακής βιομηχανίας Προστασία βιομηχανικών κλάδων με ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα

Κοινωνικό όφελος -κόστος δασμού Κοινωνικό όφελος -κόστος δασμού Αν οριακό κοινωνικό όφελος του δασμού υπερβαίνει το κόστος του δασμού τότε ο δασμός (προστασία) ωφελεί Αντιρρήσεις: ποιος και πώς υπολογίζει - σταθμίζει το κοινωνικό όφελος και κόστος του δασμού;

Θεωρητικά άριστη προστατευτική πολιτική: Πρακτικά σχεδόν ανεφάρμοστη Πολιτικοί χρησιμοποιούν την προστασία ως μέσο αναδιανομής του εισοδήματος (για να ευνοήσουν συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού) Όφελος από προστασία συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένη ομάδα παραγωγών Κόστος διαχέεται σε ολόκληρη την οικονομία

Ευρωπαϊκή Ένωση Ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα στον βιομηχανικό τομέα Επιλογή για προστασία αγροτικού τομέα Κ.Α.Π.: σκοπός εξασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου εισοδήματος για τον Ευρωπαίο αγρότη Κόστος-όφελος Περίπτωση υφαντουργίας

Διεθνείς συμφωνίες για το Εμπόριο μεταξύ χωρών 1944 (Ηνωμένα Έθνη) ΔΝΤ (εποπτεία Διεθνούς Νομισματικού συστήματος) G.A.T.T. (General Agreement on Tariffs and Trade) εποπτεύει την ομαλή διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου (1947) Γύρος (συνδιασκέψεις)Tokyo, Kennedy, Uruguay G.A.T.T.→ W.T.O. (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου)