Ηλεκτρονικός εκφοβισμός (Cyberbullying): Γιατί αφορά το σχολείο «Θύτες, θύματα και παρατηρητές» Σκίτσο για την αφίσα της Ημέρας κατά της ΕνδοσχολικήςΒίας 2013 Σχεδιασμός: Ν.Μουλάς 5o Λύκειο Λάρισας Αρχοντία Γιαννακάκη Εκπαιδευτικός ΠΕ19 5ου Λυκείου Λάρισας Συνεργάτης προγράμματος "Αριάδνη" Πανεπιστημίου Αθηνών Μέλος της Ακαδημίας Πρεσβευτών του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου

Ο ορισμός του cyberbullying επέκταση του ορισμού του bullying (κατά πρόσωπο εκφοβισμού) «Μια κατ’ επανάληψη επιθετική ενέργεια ή συμπεριφορά με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, από μια ομάδα ή ένα άτομο προς ένα θύμα το οποίο δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του» (Smith et al., 2008) H χρήση των ηλεκτρονικών μορφών επικοινωνίας (π.χ. τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα κειμένου, εικόνας, βίντεο κλπ, e-mail, chat rooms), επιτρέπει στον δράστη να διατηρήσει την ανωνυμία του και να εντείνει την αίσθηση δυσφορίας στο θύμα (Cantone, Piras, Vellante, Preti, Daníelsdóttir, D’Aloja, & Bhugra, 2015) Mπορεί να σχετίζεται με το φύλο, τη φυλετική, θρησκευτική, πολιτιστική ετερότητα και προκαταλήψεις (Li, 2008)

Συνήθεις μορφές στο σχολείο διανομή στη μαθητική κοινότητα, δυσάρεστων φωτογραφιών ή βίντεο που τραβήχτηκαν μέσω κινητού, στα οποία πρωταγωνιστούν μαθητές ή και εκπαιδευτικοί, κλοπή προφίλ μαθητών στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και, ψηφοφορίες μίσους ή προσβολής ή σχόλια προσβολής Από το εγχειρίδιο της εκστρατείας “No hate speech movement” του Συμβουλίου της Ευρώπης(2014)

Τι γνωρίζουμε για το cyberbullying Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι: η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο και η θυματοποίηση, μοιράζονται παρόμοιους μηχανισμούς με τον παραδοσιακό εκφοβισμό (Gradinger, Yanagida, Strohmeier & Spiel, 2015) το σχολείο, έχει χαρακτηριστεί ως ένα πλαίσιο, στο οποίο συχνά προκύπτουν εκφοβιστικές συμπεριφορές (Cantone, Piras, Vellante, Preti, Daníelsdóttir, D’Aloja, & Bhugra, 2015) οι εκπαιδευτικοί είναι στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την αντιμετώπιση πολλών μορφών επιθετικότητας των εφήβων συμπεριλαμβανομένων και του cyberbullying

Ζήτημα: τα κριτήρια της επανάληψης, ανισορροπίας δύναμης, αλλά και σκοπιμότητας, τα οποία είναι θεμελιώδη για να χαρακτηριστεί μια βλαπτική ενέργεια εκφοβισμός (Slonje, Smith & Frisén, 2012) ακόμη είναι υπό συζήτηση στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό

Ζητήματα επαναληπτικότητας Σε αντίθεση με τον παραδοσιακό εκφοβισμό, η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο δεν είναι περιορισμένη ούτε στον χρόνο, ούτε στον χώρο δεν είναι ασυνήθιστο στη βιβλιογραφία του κυβερνοεκφοβισμού, να μετρήσει ένα μεμονωμένο περιστατικό ως μια εμπειρία εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο

Ζητήματα ανισορροπίας δύναμης δεν απαιτείται ένα προηγμένο σύνολο ικανοτήτων για να τραβήξει κάποιος μια φωτογραφία χρησιμοποιώντας ένα κινητό τηλέφωνο ή μια φωτογραφική μηχανή και να τη στείλει σε άλλους η ανάρτηση μιας φωτογραφίας σε απευθείας σύνδεση ή η δημιουργία ενός ψεύτικου προφίλ σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης απαιτεί μόνο ένα βασικό σύνολο ικανοτήτων συχνά το θύμα δεν γνωρίζει ποιος το εκφοβίζει, άρα είναι πολύ δύσκολο να ανταποκριθεί αποτελεσματικά

Ζητήματα σκοπιμότητας παίζει ανάμεσα στην εκδίκηση και στη διασκέδαση

Τι πρέπει να γνωρίζει το σχολείο Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός είναι υπαρκτός Εκτός από τις άμεσες συναισθηματικές-κοινωνικές επιπτώσεις, η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο έχει αντίκτυπο στην μαθησιακή διαδικασία Ο ηλεκτρονικός όπως και ο παραδοσιακός εκφοβισμός είναι ομαδικό φαινόμενο η πιθανότητα να εμπλακεί κάποιος μαθητής ή εκπαιδευτικός στη διαδικασία του εκφοβισμού και της θυματοποίησης, εξαρτάται τόσο από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά όσο και από τα χαρακτηριστικά της τάξης που τυχαίνει να ανήκει !!

Γιατί αφορά το σχολείο θύτης και θύμα είναι μέσα από τη σχολική κοινότητα οι επιπτώσεις επιστρέφουν στο σχολείο ο κυβερνοεκφοβισμός στο σχολείο είναι επικίνδυνος

Τι κάνει το σχολείο παρατηρείται έλλειψη ενημέρωσης η αναγνώριση του φαινομένου στο ελληνικό σχολείο, δεν έχει ακόμη ωριμάσει δεν υπάρχει επίσημη πολιτική αντιμετώπισης περιστατικών κυβερνοεκφοβισμού στο σχολείο

Προτάσεις το πρόβλημα δεν πρέπει να αποσιωπάται το κάθε σχολείο μπορεί και πρέπει να έχει κανόνες, σύμφωνα με τους οποίους να αναλαμβάνονται και να καταλογίζονται ευθύνες πρέπει να μεταδίδουμε στους μαθητές ότι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός είναι απαράδεκτος και υπόκειται σε πειθαρχικά μέσα καλλιεργούμε ένα κλίμα αλληλοσεβασμού και ακεραιότητας όπου οι παραβάσεις συνεπάγονται και ψόγο προτρέπουμε συναδέλφους και μαθητές να αναφέρουν τέτοια περιστατικά

Links σε βίντεο καλών πρακτικών Stop cyberbullying για να μην χάνονται τα πρόσωπα στο σχολείο: https://www.youtube.com/watch?v=3hk-w3LMpd4 Καλείται ψυχή να καταθέσει…: https://www.youtube.com/watch?v=qDKfX3aMkYE Ευχαριστώ πολύ