Νεοελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα Ενότητα 12η : Ξένες επιρροές στην ελληνική εκπαίδευση Παντελής Κυπριανός Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η.

Σκοποί ενότητας Να γνωρίζουν τον ορισμό της έννοιας επιρροή, ποιος είναι ο φορέας, ποια η μορφή, η έκταση, η ένταση και τα αποτελέσματα Να κατανοήσουν τον βαθμό και την έκταση της επιρροής ξένων εκπαιδευτικών συστημάτων σε επίπεδο θεσμών στην ελληνική εκπαίδευση

Περιεχόμενα ενότητας Στόχος- Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις Μείωση της γαλλικής επιρροής Περιοδολόγηση Ξένες επιρροές Ερμηνεία

Στόχος- Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις Ορισμός έννοιας επιρροής

Στόχος- Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις Στόχος: Ξένες επιρροές σε θεσμικό επίπεδο από τις απαρχές ως σήμερα Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις: Επιρροή: επίδραση που ασκεί κάποιος σε κάποιον άλλο Χαρακτηριστικά επιρροής: είναι ποικιλόμορφη και διαφέρει ανάλογα με διάφορα κριτήρια όπως ο φορέας επιρροής, την μορφή, την έκταση, την ένταση και τα αποτελέσματα Εκπαίδευση: τυπική

Μείωση της γαλλικής επιρροής Παράγοντες που επηρεάζουν την γαλλική επιρροή

Μείωση της γαλλικής επιρροής Γαλλική επιρροή στην εκπαίδευση: υπαρκτή από τη σύσταση του ελληνικού κράτους περισσότερο διάχυτη παρά θεσμική και βαίνει μειούμενη από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα μέχρι σήμερα Δύο παράγοντες επηρεάζουν την μείωση της επιρροής: η εμφάνιση νέων ανταγωνιστών στον τομέα της εκπαίδευσης, της Γερμανίας από τα μέσα της δεκαετίας του 1870 και μετά και των ΗΠΑ από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 η μείωση των ειδικού βάρους των φορέων της επιρροής από τη Γαλλία, ιδιαίτερα των ομάδων εκείνων που σπούδασαν στη Γαλλία.

Περιοδολόγηση Η γαλλική επιρροή στην ελληνική εκπαίδευση διακρίνεται σε τρεις περιόδους

Περιοδολόγηση Πρώτη περίοδος: από τη σύσταση του ελληνικού κράτους μέχρι κοντά το 1880 διάστημα κατά το οποίο οι γαλλικές επιρροές είναι κυρίαρχες και συχνά παίρνουν θεσμική επιρροή Δεύτερη περίοδος: μέχρι κοντά το 1930 κατά την οποία η γαλλική επιρροή είναι περισσότερο πολιτισμική και λιγότερο θεσμική. Δυνάμωμα και κυριαρχία της γερμανικής επιρροής Τρίτη περίοδος: ως τις μέρες μας η γαλλική επιρροή είναι περιορισμένη και σπάνια παίρνει θεσμική μορφή (ΖΕΠ- 4ετείς συμβάσεις πανεπιστήμια). Κυριαρχούν οι αμερικανικές επιρροές.

Ποια εκπαιδευτικά προγράμματα ασκούν επιρροή στο ελληνικό σύστημα Ξένες επιρροές Ποια εκπαιδευτικά προγράμματα ασκούν επιρροή στο ελληνικό σύστημα

Ξένες επιρροές Οι πρώτες επιρροές είναι πρωσικές. Αυτό αφορά και τις τρεις βαθμίδες τις εκπαίδευσης. Προοδευτικά εισάγουμε στοιχεία από τη Γαλλία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την προσχολική αγωγή, μέρος του δημοτικού σχολείου (ιδιαίτερα τα αναγνωστικά και την αλληλοδιδακτική μέθοδο) και αρκετά επαγγελματικά σχολεία (ιδιαίτερα τα γεωργικά)

Ξένες επιρροές Μετά το 1870 δυναμώνουν οι γερμανικές επιρροές. Όλο και πιο πολλοί Έλληνες σπουδάζουν σε γερμανόφωνα πανεπιστήμια. Επιχειρείται, ανεπιτυχώς, η αναδιάρθρωση του σχολείου με βάση το γερμανικό πρότυπο. Μέσω Λασκαρίδου εισάγεται στα τέλη της δεκαετίες του 1870 το φραιμπελιανό σύστημα στο νηπιαγωγείο. Τέλος, το πανεπιστήμιο και κυρίως το ΕΜΠ αντιγράφουν σε πολλά σημεία το γερμανικό πρότυπο. Στις εξαιρέσεις η αύξηση μετά το 1900 των Ελλήνων φοιτητών στα γαλλικά πανεπιστήμια. Κυριαρχία των γαλικών πανεπιστημίων μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ξένες επιρροές Τα πράγματα αλλάζουν μετά το Β’ Π Πόλεμο. Μετά το 1945 Γαλλία και Γερμανία αναπτύσσουν πολιτισμική διπλωματία στην Ελλάδα. Το 1945 το Γαλλικό Ινστιτούτο χορηγεί πενήντα υποτροφίες σε Έλληνες φοιτητές, πολλοί από τους οποίους αναδείχτηκαν στη συνέχεια σε κορυφαίους διανοητές. Το 1958 Υποτροφίες από γερμανική κυβέρρνηση και το ίδρυμα Humboldt. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 το Ίδρυμα της Volkswagen χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα στις χώρες της Νότιας Ευρώπης.

Ξένες επιρροές Εντονότερη και περισσότερο καταλυτική είναι η αμερικανική παρουσία. Ασκείται με τέσσερις τρόπους: ως αντίληψη για την εκπαίδευση και ως εκπαιδευτικό σύστημα, με τη χρηματοδότηση εκπαιδευτικών θεσμών στην Ελλάδα, μέσω μιας πολυάριθμης νεοπαγούς ομάδας αμερικανοτραφών επιστημόνων και, τέλος, μέσω διεθνών οργανισμών, υπό τον έλεγχο ως επί το πλείστον των ΗΠΑ. Η επιρροή των ΗΠΑ απλώνεται σε όλους τους τομείς. Θ. Κουλουμπής: Από το 1950 ως το 1969, στο πλαίσιο του «Προγράμματος Στρατιωτικής Βοήθειας», εκπαιδεύτηκαν στις ΗΠΑ 11.229 Έλληνες στρατιωτικοί (οι μισοί περίπου εν ενεργεία) και 1.965 φοιτητές.

Ερμηνεία Λόγοι που χώρες όπως Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Η.Π.Α. άσκησαν την μεγαλύτερη επιρροή στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα

Ερμηνεία Φαινόμενο: η γαλλική γλώσσα και πολιτισμός δεσπόζουν, ως το 1960, στην Μεσόγειο και στον ελληνόφωνο κόσμο. Η κυριαρχία μεταφράστηκε σε πολιτισμική επιρροή αλλά όχι σε εκπαιδευτική αν και οι περισσότεροι Έλληνες σπουδάζουν στην Γαλλία ως το 1930 Το φαινόμενο αποδίδεται στην έντονη πολιτισμική της επιρροή η Γαλλία δεν είναι κυρίαρχη οικονομική δύναμη στην περιοχή. Το 19ου αιώνα στη σκιά της Αγγλίας και στον 20ο αιώνα της Γερμανίας και μετά των ΗΠΑ

Ξένες επιρροές στην ελληνική εκπαίδευση Τέλος ενότητας Ξένες επιρροές στην ελληνική εκπαίδευση

Βιβλιογραφία Dudden A. P., Dunes R.R. (1987) (ed.), The Fulbright Experience, 1946-1986. Encounters and Transformations, (Foreword by J. W. Fulbright), New Brunswick: Transaction Books. Eurydice, Eurostat, (2007), Key Data on Education in Europe 2007, Luxembourg . Κιμουρτζής Π., (2005), «Φοιτητική κινητικότητα και ροή ειδικευμένου προσωπικού: Η περίπτωση της Ελλάδας στα τέλη του 20ου αιώνα», Θέματα Ιστορίας της Εκπαίδευσης, τχ. 5, Φθινόπωρο: 48-92.Κυπριανός, Π. (2004), Συγκριτική ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, Βιβλιόραμα, Αθήνα. Κυπριανός, Π. (2006), «Πανεπιστήμιο, αγορά εργασίας και εκπαιδευτικές ανισότητες στην Ελλάδα το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα» στο Κονιόρδος Σ., Μαράτου-Αλιμπράντη, Λ., Παναγιωτοπούλου Ρ., (επιμέλεια), Κοινωνικές εξελίξεις στη σύγχρονη Ελλάδα. Εργασία, Εκπαίδευση, Οικογένεια, Παρέκκλιση, Αντ. Ν. Σάκκουλας, Αθήνα, Κομοτηνή, σσ. 265-297.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Κυπριανός Παντελής. «Νεοελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/PN1449/

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.