ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Βιολογία & Βιοδιάβρωση Βιομόρια – Πρωτεΐνες Εισηγητής: Γ. Καρρής (Καθηγητής Εφαρμογών) Εξάμηνο: Εαρινό (2015/16)
Δομή και λειτουργία των μεγάλων βιολογικών μορίων ΜΕΓΑΛΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΜΟΡΙΑ Υδατάνθρακες - Σάκχαρα Πρωτεΐνες Νουκλεϊκά οξέα Λιπίδια Τα μεγάλα βιολογικά μόρια στη φύση εντάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες Η αρχιτεκτονική ενός μακρομορίου στο χώρο μπορεί να ερμηνεύσει τον τρόπο λειτουργίας του Τα μακρομόρια είναι πολυμερή που συντίθενται από μονομερή
Σύνθεση-δομή μακρομορίων Τα μακρομόρια των τριών από τις τέσσερις κατηγορίες οργανικών ενώσεων (πρωτεΐνες, νουκλεϊκά οξέα και υδατάνθρακες) που συναντάμε στη ζώσα ύλη είναι μόρια- αλυσίδες που ονομάζονται πολυμερή Πολυμερές: επίμηκες μόριο αποτελούμενο από όμοιους δομικούς λίθους Μονομερή (μικρά μόρια) Πολυμερές Οι ποικίλες κατηγορίες των πολυμερών διαφέρουν ως προς τη φύση των μονομερών τους Οι χημικοί μηχανισμοί με τους οποίους συντίθενται και διασπώνται τα διάφορα πολυμερή μέσα στα κύτταρα είναι, κατά κανόνα, οι ίδιοι σε όλες τις περιπτώσεις Τα μονομερή συνδέονται μεταξύ τους με ομοιοπολικούς δεσμούς , με ταυτόχρονη απώλεια ενός μορίου νερού αντίδραση συμπύκνωσης ή αντίδραση αφυδάτωσης Η αντίδραση αφυδάτωσης διευκολύνεται από ειδικά ένζυμα Τα πολυμερή αποσυναρμολογούνται ξανά σε μονομερή μέσω της υδρόλυσης
Σύνθεση και διάσπαση πολυμερών
Ποικιλομορφία μονομερών Κάθε κύτταρο διαθέτει χιλιάδες διαφορετικά είδη μακρομορίων Οι ποικιλία των μακρομορίων ποικίλει ανάλογα με τον τύπο κάθε κυττάρου, ακόμη και μέσα στον ίδιο οργανισμό Η ποικιλότητα των μακρομορίων στον έμβιο κόσμο είναι τεράστια και οι πιθανές παραλλαγές τους πρακτικά άπειρες Η ποικιλία των μονομερών δεν είναι μεγάλη Το κλειδί στην ποικιλομορφία είναι η διάταξη των μονομερών
Πρωτεΐνες πολυπεπτίδια
Τα αμινοξέα των πρωτεϊνών
Σχήμα-λειτουργία πρωτεΐνης