Πετρώματα και ορυκτά Α’ Λυκείου 15/1/2016 Πετρώματα και ορυκτά Α’ Λυκείου 15/1/2016 Ανδρέας Κουνιάκης, Δημήτρης Δουλούδης

Ορυκτά: Ορυκτά είναι φυσικά, στερεά και ομογενή σώματα της λιθόσφαιρας που κάτω από ορισμένες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας έχουν σταθερές φυσικές ιδιότητες, χημική σύσταση και κρυσταλλική δομή. Πετρώματα: Πετρώματα είναι φυσικά και στερεά σώματα της λιθόσφαιρας, που αποτελούνται από διάφορα ορυκτά και παρουσιάζουν σχετική ομοιομορφία σε όλη τους την έκταση.

Σκληρότητα ορυκτών Η σκληρότητα των ορυκτών είναι μια πολύ σημαντική ιδιότητα τους. Παρακάτω παρατίθεται η σκληρομετρική κλίμακα του Mohs:

Όνομα ορυκτού Σκληρότητα ορυκτού Εμφάνιση ορυκτού Τάλκης 1 Γύψος 2 Ασβεστίτης 3 Φθορίτης 4 Απατίτης 5 Ορθόκλαστο 6 Χαλαζίας 7 Τοπάζιο 8 Κορούνδιο 9 Διαμάντι 10

Εκτός από την κλίμακα του Mohs τα ορυκτά έχουν χωριστεί σε επιμέρους ομάδες ανάλογα με την σύσταση τους: Ομάδες ορυκτών Ορυκτά Ανθρακικά άλατα Ενώσεις ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου με την ανθρακική ρίζα. Ασβεστίτης, Δολομίτης, Μαγνησίτης, Σιδηρίτης. Θειικά & φωσφορικά άλατα  Ενώσεις της θειικής και φωφορικής ρίζας με ασβέστιο, βάριο, χλώριο και φθόριο. Γύψος, Ανυδρίτης, Βαρύτης, Απατίτης. Πυριτικά άλατα  Ενώσεις της πυριτικής ρίζας με μέταλλα ή οξείδια. Ολιβίνης, Πυρόξενοι, Αμφίβολοι, Μαρμαρυγίες,Αστριοι, Γρανάτες, Επίδοτα. Οξείδια και υδροξείδια  Ενώσεις στοιχείων με οξυγόνο ή νερό. Χαλαζίας, Αιματίτης, Βωξίτης, Λατερίτης. Αργιλιοξείδια και σιδηροξείδια  Ενώσεις ριζών αργιλίου, σιδήρου, χρωμίου, μαγνησίου και μαγγανίου. Χρωμίτης, Μαγνητίτης. Θειούχες ενώσεις  Ενώσεις στοιχείων με θείο. Σιδυροπυρίτης, Μαγνητοπυρίτης, Γαληνίτης, Χαλκοπυρίτης, Σφαλερίτης. Χλωριούχες & φθοριούχες ενώσεις  Ενώσεις χλωρίου και φθορίου κυρίως με κάλιο ή νάτριο Ορυκτό άλας. Αυτοφυή στοιχεία  Χημικά στοιχεία αυτούσια Χρυσός, Άργυρος, Υδράργυρος, Θείο, Γραφίτης. Ανθρακικά άλατα Ενώσεις ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου με την ανθρακική ρίζα. Ασβεστίτης, Δολομίτης, Μαγνησίτης, Σιδηρίτης. Θειικά & φωσφορικά άλατα  Ενώσεις της θειικής και φωφορικής ρίζας με ασβέστιο, βάριο, χλώριο και φθόριο. Γύψος, Ανυδρίτης, Βαρύτης, Απατίτης. Πυριτικά άλατα  Ενώσεις της πυριτικής ρίζας με μέταλλα ή οξείδια. Ολιβίνης, Πυρόξενοι, Αμφίβολοι, Μαρμαρυγίες,Αστριοι, Γρανάτες, Επίδοτα. Οξείδια και υδροξείδια  Ενώσεις στοιχείων με οξυγόνο ή νερό. Χαλαζίας, Αιματίτης, Βωξίτης, Λατερίτης. Αργιλιοξείδια και σιδηροξείδια  Ενώσεις ριζών αργιλίου, σιδήρου, χρωμίου, μαγνησίου και μαγγανίου. Χρωμίτης, Μαγνητίτης. Θειούχες ενώσεις  Ενώσεις στοιχείων με θείο. Σιδυροπυρίτης, Μαγνητοπυρίτης, Γαληνίτης, Χαλκοπυρίτης, Σφαλερίτης. Χλωριούχες & φθοριούχες ενώσεις  Ενώσεις χλωρίου και φθορίου κυρίως με κάλιο ή νάτριο Ορυκτό άλας. Αυτοφυή στοιχεία  Χημικά στοιχεία αυτούσια Χρυσός, Άργυρος, Υδράργυρος, Θείο, Γραφίτης.

Άλλες ιδιοτητες των ορυκτων Κρυσταλλικό σχήμα – μορφή Τα ορυκτά κάτω από ορισμένες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας είναι δυνατό να εμφανιστούν με συγκεκριμένα γεωμετρικά σχήματα Χρώμα Τα ορυκτά πολλές φορές μπορούν να αναγνωριστούν από το χρώμα τους. Σχισμός Ορισμένα ορυκτά μετά από μηχανική επίδραση (κρούση με σφυρί κλπ) διασπώνται σε ομαλές επίπεδες επιφάνειες. Πυκνότητα Η πυκνότητα των ορυκτών βαθμονομείται βάσει του πόσο γρήγορα καταβυθίζεται το ορυκτό στο καθαρό νερό.

Δώστε τον ορισμό του ορυκτού και του πετρώματος. Ερωτήσεις: Δώστε τον ορισμό του ορυκτού και του πετρώματος. Αναφέρετε την κλίμακα του Μohs. Αναφέρετε μερικές ιδιότητες των ορυκτών. Ανθρακικά άλατα Ενώσεις ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου με την ανθρακική ρίζα. Ασβεστίτης, Δολομίτης, Μαγνησίτης, Σιδηρίτης. Θειικά & φωσφορικά άλατα  Ενώσεις της θειικής και φωφορικής ρίζας με ασβέστιο, βάριο, χλώριο και φθόριο. Γύψος, Ανυδρίτης, Βαρύτης, Απατίτης. Πυριτικά άλατα  Ενώσεις της πυριτικής ρίζας με μέταλλα ή οξείδια. Ολιβίνης, Πυρόξενοι, Αμφίβολοι, Μαρμαρυγίες,Αστριοι, Γρανάτες, Επίδοτα. Οξείδια και υδροξείδια  Ενώσεις στοιχείων με οξυγόνο ή νερό. Χαλαζίας, Αιματίτης, Βωξίτης, Λατερίτης. Αργιλιοξείδια και σιδηροξείδια  Ενώσεις ριζών αργιλίου, σιδήρου, χρωμίου, μαγνησίου και μαγγανίου. Χρωμίτης, Μαγνητίτης. Θειούχες ενώσεις  Ενώσεις στοιχείων με θείο. Σιδυροπυρίτης, Μαγνητοπυρίτης, Γαληνίτης, Χαλκοπυρίτης, Σφαλερίτης. Χλωριούχες & φθοριούχες ενώσεις  Ενώσεις χλωρίου και φθορίου κυρίως με κάλιο ή νάτριο Ορυκτό άλας. Αυτοφυή στοιχεία  Χημικά στοιχεία αυτούσια Χρυσός, Άργυρος, Υδράργυρος, Θείο, Γραφίτης.

Απαντήσεις: Ορυκτά: Ορυκτά είναι φυσικά, στερεά και ομογενή σώματα της λιθόσφαιρας που κάτω από ορισμένες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας έχουν σταθερές φυσικές ιδιότητες, χημική σύσταση και κρυσταλλική δομή. Πετρώματα: Πετρώματα είναι φυσικά και στερεά σώματα της λιθόσφαιρας, που αποτελούνται από διάφορα ορυκτά και παρουσιάζουν σχετική ομοιομορφία σε όλη τους την έκταση. Τάλκης 1, Γύψος 2, Ασβεστίτης 3, Φθορίτης 4, Απατίτης 5, Ορθόκλαστο 6, Χαλαζίας 7, Τοπάζιο 8, Κορούνδιο 9, Διαμάντι 10 Κρυσταλλικό σχήμα – μορφή, Χρώμα, Σχισμός, Πυκνότητα Ανθρακικά άλατα Ενώσεις ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου με την ανθρακική ρίζα. Ασβεστίτης, Δολομίτης, Μαγνησίτης, Σιδηρίτης. Θειικά & φωσφορικά άλατα  Ενώσεις της θειικής και φωφορικής ρίζας με ασβέστιο, βάριο, χλώριο και φθόριο. Γύψος, Ανυδρίτης, Βαρύτης, Απατίτης. Πυριτικά άλατα  Ενώσεις της πυριτικής ρίζας με μέταλλα ή οξείδια. Ολιβίνης, Πυρόξενοι, Αμφίβολοι, Μαρμαρυγίες,Αστριοι, Γρανάτες, Επίδοτα. Οξείδια και υδροξείδια  Ενώσεις στοιχείων με οξυγόνο ή νερό. Χαλαζίας, Αιματίτης, Βωξίτης, Λατερίτης. Αργιλιοξείδια και σιδηροξείδια  Ενώσεις ριζών αργιλίου, σιδήρου, χρωμίου, μαγνησίου και μαγγανίου. Χρωμίτης, Μαγνητίτης. Θειούχες ενώσεις  Ενώσεις στοιχείων με θείο. Σιδυροπυρίτης, Μαγνητοπυρίτης, Γαληνίτης, Χαλκοπυρίτης, Σφαλερίτης. Χλωριούχες & φθοριούχες ενώσεις  Ενώσεις χλωρίου και φθορίου κυρίως με κάλιο ή νάτριο Ορυκτό άλας. Αυτοφυή στοιχεία  Χημικά στοιχεία αυτούσια Χρυσός, Άργυρος, Υδράργυρος, Θείο, Γραφίτης.

Ευχαριστούμε για το χρόνο σας!! Ανθρακικά άλατα Ενώσεις ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου με την ανθρακική ρίζα. Ασβεστίτης, Δολομίτης, Μαγνησίτης, Σιδηρίτης. Θειικά & φωσφορικά άλατα  Ενώσεις της θειικής και φωφορικής ρίζας με ασβέστιο, βάριο, χλώριο και φθόριο. Γύψος, Ανυδρίτης, Βαρύτης, Απατίτης. Πυριτικά άλατα  Ενώσεις της πυριτικής ρίζας με μέταλλα ή οξείδια. Ολιβίνης, Πυρόξενοι, Αμφίβολοι, Μαρμαρυγίες,Αστριοι, Γρανάτες, Επίδοτα. Οξείδια και υδροξείδια  Ενώσεις στοιχείων με οξυγόνο ή νερό. Χαλαζίας, Αιματίτης, Βωξίτης, Λατερίτης. Αργιλιοξείδια και σιδηροξείδια  Ενώσεις ριζών αργιλίου, σιδήρου, χρωμίου, μαγνησίου και μαγγανίου. Χρωμίτης, Μαγνητίτης. Θειούχες ενώσεις  Ενώσεις στοιχείων με θείο. Σιδυροπυρίτης, Μαγνητοπυρίτης, Γαληνίτης, Χαλκοπυρίτης, Σφαλερίτης. Χλωριούχες & φθοριούχες ενώσεις  Ενώσεις χλωρίου και φθορίου κυρίως με κάλιο ή νάτριο Ορυκτό άλας. Αυτοφυή στοιχεία  Χημικά στοιχεία αυτούσια Χρυσός, Άργυρος, Υδράργυρος, Θείο, Γραφίτης.