ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 8-9-10/29/1 και 3/2/2014 Γαϊτανάκη Κ. ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 8-9-10/29/1 και 3/2/2014 Γαϊτανάκη Κ. Α) ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΝΟΣΟΣΦΑΙΡΙΝΩΝ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΙ. ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΝΟΣΟΣΦΑΙΡΙΝΩΝ ΙΙΙ. ΑΝΤΙΓΟΝΙΚΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΣ α) Ισότυποι β) Αλλότυποι γ) Ιδιότυποι IV. ΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΞΕΙΣ V. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΑΝΟΣΟΣΦΑΙΡΙΝΩΝ VI. ΥΠΕΡΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΑΝΟΣΟΦΑΙΡΙΝΩΝ VII. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ Igs ΠΕΙΡΑΜΑ από τους Tiselius & Kabat, 1938
ΑΝΟΣΟΣΦΑΙΡΙΝΕΣ Μεμβρανοσυνδεόμενα μόρια Εκκριτικά μόρια Ως υποδοχείς αναγνωρίζουν αντιγόνα Εκκριτικά μόρια Συμμετέχουν στη χυμική ανοσία Είναι πολύ ετερογενή
C= Constant V= Variable H=Heavy L=Light HV=Hypervariable CDR= Complementary-determining region sIg= secreted Ig mIg=membrane-bound Ig
ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ Igs
ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ Igs
ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ Igs Δύο πανομοιότυπες ελαφριές και δύο πανομοιότυπες βαριές αλυσίδες. Κάθε βαριά και κάθε ελαφριά αλυσίδα περιέχει μια μεταβλητή αλληλουχία 110 αμινοξέων στο αμινοτελικό άκρο και σταθερές περιοχές προς το καρβοξυτελικό άκρο. Σταθερή περιοχή βαριάς αλυσίδας: μ, γ, δ, ε, α Σταθερή περιοχή ελαφριάς αλυσίδας: κ, λ
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΡΩΤΕΟΛΥΤΙΚΩΝ ΕΝΖΥΜΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΡΩΤΕΟΛΥΤΙΚΩΝ ΕΝΖΥΜΩΝ
ΔΟΜΗ ΤΩΝ Igs ΣΤΟ ΧΩΡΟ
ΔΟΜΗ ΤΩΝ Igs ΣΤΟ ΧΩΡΟ
ΤΑΞΕΙΣ Igs
ΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΞΕΙΣ Igs Τάξη Βαριά αλυσίδα Ελαφριά αλυσίδα Υποτάξεις Μοριακός Τύπος IgG γ κ ή λ γ1, γ2, γ3, γ4 γ2κ2 ή γ2λ2 IgA α α1, α2 α2κ2 ή α2λ2 n=1, 2, 3, 4 IgM μ ΟΧΙ μ2κ2 ή μ2λ2 n=1, 5 IgD δ δ2κ2 ή δ2λ2 IgE ε ε2κ2 ή ε2λ2
ΥΠΟΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ IgG
ΙΣΟΤΥΠΙΚΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΣ
ΑΛΛΟΤΥΠΙΚΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΣ
ΙΔΙΟΤΥΠΙΚΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΣ
ΥΠΟΔΟΧΕΑΣ Β-ΚΥΤΤΑΡΟΥ
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ sIg ΚΑΙ ΤΗΝ mIg μια εξωκυτταρική υδρόφιλη περιοχή που αποτελείται από κατάλοιπα 26 αμινοξέων Μια υδρόφοβη διαμεμβρανική περιοχή Μια κοντή κυτοπλασματική ουρά
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΝΟΣΟΣΦΑΙΡΙΝΩΝ Οψωνισμός με υποδοχείς Fc Ενεργοποίηση του συμπληρώματος Κυτταροτοξικότητα με αντισώματα
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ IgGs Είναι η πιο διαδεδομένη τάξη στον ορό (80%) του συνόλου Οι υποτάξεις κωδικοποιούνται από διαφορετικά CH γονίδια με ομολογία 90-95% IgG1, IgG3 και IgG4 διαπερνούν τον πλακούντα IgG3 είναι πιο δραστική για την ενεργοποίηση του συμπληρώματος. Ακολουθούν: IgG1, IgG2. Η IgG4 OXI IgG1 και IgG3 είναι πολύ δραστικές για οψωνισμό. Ακολουθεί η IgG4, ενώ η IgG2 έχει πολύ χαμηλή δραστικότητα
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ IgMs Αποτελούν το 5-10% του συνόλου (περίπου 1.5mg/ml ορού) Μονομερής IgM = μεμβρανική Πενταμερής IgM= εκκριτική Αλυσίδα J Εκκρίνεται στην πρωτογενή απόκριση Έχει 10 θέσεις δέσμευσης Είναι ο ιδανικός ισότυπος για πολυδιάστατα αντιγόνα (RBCs) Δραστική για εξουδετέρωση ιών, ενεργοποίηση συμπληρώματος Δεν διαπερνά εύκολα τα επιθήλια
Η εκκριτική IgA αποτελείται από 2 μόρια IgA, που συνδέονται ομοιοπολικά με μια αλυσίδα J και με το εκκριτικό συστατικό. Το εκκριτικό συστατικό έχει 5 επικράτειες και συνδέεται στα διμερή με δισουλφιδικό δεσμό στην πέμπτη του επικράτεια και σε μια από τις βαριές αλυσίδες της Ig.
Α) Σύνδεση με poly-Ig υποδοχέα στη βασεοπλευρική επιφάνεια Β) Ενδοκυττάρωση, ενζυμική διάσπαση Γ) Απελευθέρωση στην κοιλότητα
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ IgAs Αποτελούν το 10-15% του συνόλου στον ορό και τις κατεξοχήν Igs στις εκκρίσεις. Στον ορό η IgA είναι μονομερής, στις εκκρίσεις διμερής ή τριμερής ή τετραμερής με μία αλυσίδα J και ένα εκκριτικό συστατικό Υπάρχουν περισσότερα από 2.5 x 1010 πλασματοκύτταρα κατά μήκος της νήστης του λεπτού εντέρου. Καθημερινά παράγονται 5-15 g εκκριτικής IgA στις βλεννώδεις κοιλότητες
Η σύνδεση ενός αλλεργιογόνου με 2 μόρια IgE σε Fc υποδοχέα μαστοκυττάρου, οδηγεί σε αποκοκκιοποίησή του, προκαλώντας έκκριση ουσιών που προκαλούν αλλεργία
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ IgEs Πολύ χαμηλή συγκέντρωση στον ορό (0.3 μg/ml) Συμμετέχουν σε αντιδράσεις υπερευαισθησίας Αλλεργίες Συνδέονται σε Fc υποδοχείς βασεόφιλων και μαστοκυττάρων
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ IgDs Ανακαλύφθηκε ως μυελωματική Ig Συγκέντρωση στον ορό 30μg/ml Κύρια μεμβρανοσυνδεόμενη Καμιά γνωστή βιολογική λειτουργία
ΥΠΕΡΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Igs Ig-α/Ig-β του BCR Poly-Ig υποδοχέας TCR Συμπληρωματικά μόρια Τ-κυττάρων: CD2, CD4, CD8, CD28, γ, δ και ε αλυσίδες του CD3 MHC I, II β2-μικροσφαιρίνη Μόρια προσκόλλησης: VCAM-1, ICAM-1, ICAM-2, LFA-3 Αυξητικός παράγοντας αιμοπεταλίων
ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Igs
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Reth M et al. (1992) The B cell antigen receptor complex. Immunol. Today 12: 196 Reth M (1992) Antigen receptors on B lymphocytes. Ann. Rev. Immunol. 10: 97 Kraehenbuhj JP & Neutra MB (1992) Transepithelial transport and mucosal defense. II: secretion of IgA. Trends Cell Biol. 2: 134 Wedemayer GI et al. (1997) Structural insights into evolution of an antibody combining site. Science 276: 1665
Β) ΥΒΡΙΔΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΙ. ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΙΙΙ. ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΥΒΡΙΔΙΩΝ IV. ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΥΒΡΙΔΙΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ V. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ VI. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΙΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΝΤΙΟΡΩΝ Μεγάλη ετερογένεια Περιορισμένη διαθεσιμότητα Ο τίτλος μιας συγκεκριμένης Ig είναι χαμηλός Θεωρητικά δύσκολο και πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί η παραγωγή ίδιου συνδυασμού αντισωμάτων σε άλλο ζώο του ίδιου ή άλλου είδους
ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ DNA
ΣΤΑΔΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Μ.Α. Ανοσοποίηση ζώου Υβριδισμός κυττάρων Επιλογή αποικιών υβριδίων σε HAT Κλωνοποίηση με τη μέθοδο των διαδοχικών αραιώσεων Επιλογή των κατάλληλων κλώνων Επανακλωνοποίηση Μαζική παραγωγή in vivo ή in vitro
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Μ.Α. Καθαρισμός πρωτεϊνών Ταυτοποίηση και απομόνωση υποπληθυσμών λεμφοκυττάρων Ανίχνευση όγκων και μεταστάσεων Θανάτωση όγκων Παραγωγή ανοσοτοξινών Διαγνωστικοί παράγοντες Μηχανική ΜΑ Χιμαιρικά ΜΑ Abzymes
ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ
ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΟΓΚΩΝ
ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΑ
ΔΟΜΗ ΚΟΙΝΩΝ ΤΟΞΙΝΩΝ
ΔΡΑΣΗ ΑΝΟΣΟΤΟΞΙΝΩΝ
ΧΙΜΑΙΡΙΚΑ ΜΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Kohler G & Milstein C (1975) Nature 256: 495 Barbas CE (1995) Nature Medicine 1: 837 Wilson IA & Stanfield RL (1995) Curr Opin Struc Biol 4: 857 Winter G & Harris WJ (1993) Immunol Today 14: 243 Zhou GW et al. (1994) Science 265: 1059