δίνει το σχετικό τύπο που συνδέει τα πιο πάνω μεγέθη ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να αναφέρει ότι η ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα εξαρτάται από την ένταση του μαγνητικού πεδίου της διέγερσης αναφέρει ότι η ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα εξαρτάται από την ένταση του ρεύματος στο τυλίγματα τού επαγωγικού τυμπάνου αναφέρει ότι η ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα εξαρτάται από την τάση τροφοδοτήσεως του επαγωγικού τυμπάνου δίνει το σχετικό τύπο που συνδέει τα πιο πάνω μεγέθη αναφέρει μεθόδους ρύθμισης της ταχύτητας περιστροφής

Η ρύθμιση της ταχύτητας περιστροφής των κινητήρων συνεχούς ρεύματος γίνεται σχετικά εύκολα, με απλά μέσα και με μεγάλη ακρίβεια. Σε αυτό πλεονεκτούν απέναντι στους κινητήρες του εναλλασσόμενου ρεύματος. Στα προηγούμενα δώσαμε τις ακόλουθες δύο σχέσεις για την αντιηλεκτρεγερτική δύναμη του κινητήρα: Eα= U - IT RT και Eα= K Φ η Από τις δύο αυτές σχέσεις προκύπτει ότι U - IT RT = K Φ η και για την ταχύτητα περιστροφής η του κινητήρα η σχέση: Από τη μελέτη της σχέσεως αυτής βγαίνουν τα ακόλουθα συμπεράσματα για την ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα:

Α) Αν η τάση U που εφαρμόζεται στους ακροδέκτες του τυμπάνου του κινητήρα είναι σταθερή και μειωθεί η μαγνητική ροή Φ, δηλαδή αν μειωθεί η ένταση διεγέρσεως, θα αυξηθεί η ταχύτητα του κινητήρα. Αντίθετα, η αύξηση της εντάσεως διεγέρσεως προκαλεί μείωση της ταχύτητας του κινητήρα. Μεγάλη μείωση της εντάσεως διεγέρσεως έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλη αύξηση των στροφών του κινητήρα, οπότε υπάρχει κίνδυνος καταστροφής του τυλίγματος από τις φυγόκεντρες δυνάμεις που αναπτύσσονται. Β) Αν η μαγνητική ροή Φ είναι σταθερή, δηλαδή αν η ένταση διεγέρσεως είναι σταθερή και αυξήσομε ή ελαττώσομε την τάση U που εφαρμόζεται στο επαγωγικό τύμπανο, θα αυξηθεί ή θα μειωθεί αντίστοιχα και η ταχύτητα του κινητήρα. Σημειώνομε ότι αν U και Φ είναι σταθερά και αυξηθεί η ένταση ΙΤ του κινητήρα λόγω αυξήσεως του φορτίου θα έχομε μικρή μείωση της ταχύτητας του κινητήρα και αντίστροφα. Αυτό συμβαίνει γιατί το γινόμενο ΙΤ . RT είναι μικρό ποσοστό της U και συνεπώς οι μεταβολές του λίγο επηρεάζουν την ταχύτητα η.

Όπως είδαμε πιο πάνω, οι δυο παράγοντες που προσδιορίζουν την ταχύτητα περιστροφής ενός κινητήρα που λειτουργεί είναι η τάση U που εφαρμόζεται στα άκρα του τυλίγματος του επαγωγικού του τυμπάνου και η μαγνητική ροή Φ των πόλων ( που εξαρτάται από την ένταση διεγέρσεως ). Ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους παράγοντες αυτούς, έχομε στην πράξη τρεις κυρίως μεθόδους για τη ρύθμιση της ταχύτητας περιστροφής των κινητήρων συνεχούς ρεύματος. Δηλαδή έχομε ρύθμιση με : α) Ρυθμιστική αντίσταση στο παράλληλο τύλιγμα διεγέρσεως β) Ρυθμιστική αντίσταση στο επαγωγικό τύμπανο γ) Μεταβολή της τάσεως τροφοδοτήσεως του επαγωγικού τυμπάνου

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1. Να αναφέρετε τρεις μεθόδους για τη ρύθμιση της ταχύτητας περιστροφής των κινητήρων συνεχούς ρεύματος. 2. Αν η τάση U που εφαρμόζεται στους ακροδέκτες του τυμπάνου του κινητήρα συνεχούς ρεύματος είναι σταθερή και μειωθεί η μαγνητική ροή Φ, δηλαδή αν μειωθεί η ένταση διεγέρσεως, να αναφέρετε τι θα συμβεί στη ταχύτητα του κινητήρα. 3. Αν η μαγνητική ροή Φ είναι σταθερή, δηλαδή αν η ένταση διεγέρσεως είναι σταθερή και αυξήσομε την τάση U που εφαρμόζεται στο επαγωγικό τύμπανο του κινητήρα συνεχούς ρεύματος, να αναφέρετε τι θα συμβεί στη ταχύτητα του κινητήρα. 4. Αν η μαγνητική ροή Φ είναι σταθερή, δηλαδή αν η ένταση διεγέρσεως είναι σταθερή και ελαττώσομε την τάση U που εφαρμόζεται στο επαγωγικό τύμπανο του κινητήρα συνεχούς ρεύματος, να αναφέρετε τι θα συμβεί στη ταχύτητα του κινητήρα. 5. Να γράψετε τον τύπο που δίνει την ταχύτητα του κινητήρα συνεχούς ρεύματος.