Θεσμοί προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης στην Ευρώπη Ενότητα 8η : Συνεργασία σχολείου και οικογένειας. Η σημασία της Παντελής Κυπριανός Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η.

Σκοποί ενότητας Η σημασία της συνεργασίας των εκπαιδευτικών με την οικογένεια Μορφές συνεργασίας Κατευθύνσεις στα ΑΠΣ του νηπιαγωγείου Η συνεργασία στην πράξη Δυσχέρειες στη συνεργασία

Περιεχόμενα ενότητας Η σημασία της συνεργασίας των εκπαιδευτικών με την οικογένεια Το ζήτημα της συνεργασίας στα ελληνικά ΑΠΣ και τα επίσημα κείμενα Η αξία της συνεργασίας

Η σημασία της συνεργασίας των εκπαιδευτικών με την οικογένεια Τρεις παιδαγωγικές απόψεις

Η σημασία της συνεργασίας των εκπαιδευτικών με την οικογένεια Μαρία Μοντεσσόρι: Όχι στη συνργάσία. οι γονείς ευθύνονται για τις δυσκολίες του παιδιού. Γι αυτό δεν πρέπει να εμπλακούν στη διαπαιδαγώγησή του. Μόνοι αρμόδιοι οι εκπαιδευτικοί. Πεσταλότζι – Φραίμπελ. Το σχολείο συνέχεια και συμπληρωματικό της οικογένειας. Συνεργασία αλλά τον βασικό ρόλο έχει η οικογένεια. Σύγχρονες αντιλήψεις. Η παιδαγωγική της Ρέτζιο Εμίλια. Συνέχεια και ισότιμη συνεργασία ανάμεσα στους δύο φορείς. Εμπλοκή τους στην παιδαγωγική διαδικασία

Η σημασία της συνεργασίας των εκπαιδευτικών με την οικογένεια Και οι τρεις αντιλήψεις έχουν άμεσες συνέπειες στο πώς βλέπουμε την προσχολική αγωγή και τον ρόλο της στη ζωή τους παιδιού. Επικράτηση σήμερα της 3η άποψης. Αναγκαιότητα ισότιμης συνεργασίας. Η προαναφερθείσα διεθνής τάση δεν άφησε ανεπηρέαστη και τη χώρα μας. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 γίνεται όλο και περισσότερο λόγος για τη συνεργασία σχολείου και οικογένειας.

Το ζήτημα της συνεργασίας στα ελληνικά ΑΠΣ και τα επίσημα κείμενα Τα επίσημα κείμενα για το ζήτημα

Το ζήτημα της συνεργασίας στα ελληνικά ΑΠΣ και τα επίσημα κείμενα Το 1962 δημιουργούνται Σχολές Γονέων με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονέων στα ζητήματα του σχολείου και την εμπλοκή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ανάλογες διαπιστώσεις διαπερνάνε τα επίσημα εκπαιδευτικά κείμενα. Το Προεδρικό Διάταγμα 201 του 1998 «Οργάνωση και λειτουργία Δημοτικών Σχολείων», άρθρο 11 παράγραφος ε : «Κάθε εκπ/κός ορίζει ημέρα και ώρα συνεργασίας με τους γονείς των μαθητών μία φορά το μήνα. Η ημέρα και η ώρα συνεργασίας καταγράφονται στο βιβλίο πράξεων του διδακτικού προσωπικού και γνωστοποιούνται στους γονείς. Οι γονείς μπορούν να επικοινωνούν με τους εκπαιδευτικούς κάθε φορά που προκύπτουν προβλήματα.

Το ζήτημα της συνεργασίας στα ελληνικά ΑΠΣ και τα επίσημα κείμενα Οι γονείς καλούνται να ενημερωθούν: (1) για τη σχολική εργασία και την πρόοδο των παιδιών τους (2) για γενικότερα θέματα αγωγής και επιμόρφωσης γονέων». Παράγραφος στ’ του ίδιου άρθρου: «Συγκεντρώσεις γονέων και κηδεμόνων, τουλάχιστον μια φορά το τρίμηνο, οργανώνει το σχολικό συμβούλιο και συντονίζει ο Δ/ντής του σχολείου. Οι συγκεντρώσεις αυτές πραγματοποιούνται προκειμένου οι γονείς: (1) να ενημερωθούν σε θέματα λειτουργίας του σχολείου και, (2) να παρακολουθήσουν προγράμματα επιμόρφωσης».

Το ζήτημα της συνεργασίας στα ελληνικά ΑΠΣ και τα επίσημα κείμενα Μεγαλύτερη σημασία στη συνεργασία στο ισχύον ΑΠΣ του νηπιαγωγείου και του δημοτικού. Στον Οδηγό Νηπιαγωγού αφιερώνεται το κεφ. 4 (σ. 49-56). «Η σύγχρονη εκπαιδευτική έρευνα αποκαλύπτει ότι τα πιο αποτελεσματικά εκπαιδευτικά προγράμματα για την πρώιμη παιδική ηλικία, δηλαδή για την ηλικία από τριών έως οκτώ ετών, είναι εκείνα που εμπλέκουν τους γονείς στις διαδικασίες μάθησης των παιδιών τους».

Για παιδαγωγούς, παιδί και οι συνέπειες Η αξία της συνεργασίας Για παιδαγωγούς, παιδί και οι συνέπειες

Η αξία της συνεργασίας Η αξία της συνέργειας σχολείου και οικογένειας μπορεί να συνοψισθεί σε τρία σημεία: α) διασφαλίζει τη συνέχεια στη ζωή του παιδιού, β) καθιστά δυνατή τη συνέχεια σχολείου και κοινωνίας και γ) μπορεί να αναδείξει το σχολείο στο επίκεντρο της καθημερινότητας των εμπλεκομένων και να τονώσει το διαφέρον τους για το θεσμό.

Η αξία της συνεργασίας Από τη στιγμή που ο παιδαγωγός γνωρίζει το κάθε παιδί χωριστά είναι καλύτερα σε θέση να αξιοποιήσει τα βιώματά του και να υλοποιήσει θεμελιώδεις παιδαγωγικές αρχές όπως η συνεργασία ανάμεσα στα παιδιά, η μάθηση σε ομάδες, και να προωθήσει αξίες όπως ο αλτρουϊσμός και η αίσθηση της κοινότητας.

Η αξία της συνεργασίας Το παιδί είναι στο επίκεντρο της παιδαγωγικής διαδικασίας και έχει αρωγούς τόσο την οικογένεια όσο και τον παιδαγωγό. Δεν τους βλέπει ως τιμωρούς ή ως ελεγκτές της προόδου του αλλά ως συνεργάτες σε ένα δίκτυο διακριτών και καλά προκαθορισμένων ρόλων. Το παιδί μπορεί να επενδύσει στη γνώση και στο σχολείο να αξιοδοτήσει τον παιδαγωγό και να ενεργήσει χωρίς πίεση και φόβο. Ο παιδαγωγός μπορεί, στη συνθήκη αυτή, να ενεργήσει ως σημαίνον πρόσωπο αναφοράς από τον οποίο προσδοκά πολλά ο παιδαγωγούμενος και να επιτελέσει πολύ πιο δημιουργικά μία από τις βασικές λειτουργίες, η οποία έγκειται σ’ αυτό που ο Βιγκότσκι (Lev Vygotsky, 1896-1934) αποκάλεσε ζώνη επικείμενης ανάπτυξης.

Η αξία της συνεργασίας Η τακτική επικοινωνία εκπαιδευτικών / γονέων στη βάση της αμοιβαίας αναγνώρισης και της αποδοχής των διακριτών τους ρόλων αναδεικνύει τη σχολική διαδρομή των παιδιών σε κοινή έγνοια. Φέρνει στο φως τα προβλήματα και βοηθάει στην επίλυσή τους. Έτσι δύσκολα ο εκπαιδευτικός δεν θα αναλάβει τις ευθύνες του. Η αναγνώριση του έργου του από παιδιά και γονείς τον ωθεί να ασκήσει πιο δημιουργικά το παιδαγωγικό του έργο, ενώ γονείς και παιδιά έχουν κάθε λόγο να πράξουν κάθε τι για την καλή λειτουργία του σχολείου και την ανάλογη πορεία του παιδιού.

Η αξία της συνεργασίας Η συνέργεια γονέων και εκπαιδευτικών τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από την οριζόντια συνεργασία ανάμεσα στους γονείς. Το σχολείο, συνεπώς, αναδεικνύεται σε χώρο συνεύρεσης και σύμπραξης των γονέων. Αυτό επιτυγχάνεται ποικιλότροπα: με τις σχολικές γιορτές, τις τακτικές συναντήσεις με τους παιδαγωγούς, τις εκδηλώσεις του συλλόγου γονέων αλλά και συναντήσεις των ίδιων των γονέων. Με τη σύσφιξη των σχέσεων, η οριζόντια συνεργασία των γονέων συντελεί στην ενεργότερη παρουσία τους στις υποθέσεις του σχολείου. Βοηθάει, καταρχάς, στην επίλυση των αναφυόμενων προβλημάτων. Συμβάλλει, κυρίως όμως, και στη συγκρότηση μίας οργανωμένης κοινότητας ανθρώπων οι οποίοι δρουν στο πλαίσιο του σχολείου με στόχο την καλύτερη λειτουργία του και την καλύτερη σχολική διαδρομή των παιδιών τους.

Η αξία της συνεργασίας Από τις μελέτες προκύπτουν τρία βασικά δεδομένα. Οι νηπιαγωγοί συνεργάζονται με τους γονείς. Η συνεργασία είναι περισσότερο εστιασμένη σε ανάγκη και δεν γίνεται σε τακτική βάση. Η κάθε πλευρά δίνει διαφορετικό νόημα και περιεχόμενο στη συνεργασία.

Συνεργασία σχολείου και οικογένειας. Η σημασία της Τέλος Ενότητας Συνεργασία σχολείου και οικογένειας. Η σημασία της

Βιβλιογραφία Edwards, C., Gandini, L., Forman, G.(32003), Reggio Emilia: Οι χίλιες γλώσσες των παιδιών προσχολικής ηλικίας, Πατάκης, Αθήνα, 2001. Κογκίδου, Δ. (1995), Μονογονεϊκές οικογένειες. Πραγματικότητα – Προοπτικές -Κοινωνική πολιτική, Νέα Σύνορα – Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα. Κυπριανός, Π. (2004), Συγκριτική ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, Βιβλιόραμα, Αθήνα. Liang, X. (1998), Cultural and economic factors influencing children’s preschool attendance, Garland Publishing, New York & London. Μοντεσσόρι, M. (1981), Η ανακάλυψη του παιδιού, Γλάρος, Αθήνα. Οδηγός Nηπιαγωγού. Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, Δημιουργικά περιβάλ-λοντα μάθησης, (2005), (συγγραφείς Χ. Δαφέρμου, Π. Κουλούρη, Ε. Μπασαγιάννη), ΟΕΔΒ, Αθήνα. Τσαούση – Χατζή, Α. (2006), «Οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μετά το διαζύγιο: Οι αθέλητες συνέπειες της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου», στο UNESCO, Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, υπό την προεδρία του Jacques Delors, (1999), Εκπαίδευση, ο Θησαυρός που κρύβει μέσα της, Gutenberg, Αθήνα. Vygotsky, L. S. (1997), Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των Ανώτερων Ψυχολογικών Διαδικασιών, Gutenberg, Αθήνα.

Βιβλιογραφία Τσαούση – Χατζή, Α. (2006), «Οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μετά το διαζύγιο: Οι αθέλητες συνέπειες της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου», στο UNESCO, Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, υπό την προεδρία του Jacques Delors, (1999), Εκπαίδευση, ο Θησαυρός που κρύβει μέσα της, Gutenberg, Αθήνα. Vygotsky, L. S. (1997), Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των Ανώτερων Ψυχολογικών Διαδικασιών, Gutenberg, Αθήνα.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Κυπριανός Παντελής. «Θεσμοί Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στην Ευρώπη». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/PN1448/.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.