8Ο ΓΕΛ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ-ΠΑΥΛΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΚΩΣΤΑ-ΒΙΟΛΟΓΟΣ Η χημεία της ζωής 8Ο ΓΕΛ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ-ΠΑΥΛΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΚΩΣΤΑ-ΒΙΟΛΟΓΟΣ

Στο φλοιό της Γης απαντώνται 92 χημικά στοιχεία, από τα οποία 27 μόνο είναι απαραίτητα για τη ζωή. Τέσσερα από αυτά, ο άνθρακας, το υδρογόνο, το οξυγόνο και το άζωτο, βρίσκονται στους οργανισμούς σε ποσοστό 96% κ.β. ,γιατί συμμετέχουν στη σύνθεση των μορίων που αποτελούν βασικά δομικά ή λειτουργικά συστατικά των οργανισμών και παράγονται από τους ίδιους τους οργανισμούς (π.χ. οι πρωτεΐνες).

Τα άτομα καθενός από τα τέσσερα στοιχεία που επικρατούν στη δομή των παραπάνω μορίων (C, Η, Ο, Ν), έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν μέρος στο σχηματισμό ομοιοπολικών δεσμών. Οι δεσμοί αυτοί δημιουργούνται τόσο μεταξύ ατόμων του ίδιου στοιχείου όσο και μεταξύ ατόμων άλλων στοιχείων. 

Το υπόλοιπο 4% κ.β. των οργανισμών καταλαμβάνεται από τα στοιχεία φώσφορο (Ρ), θείο (S), νάτριο (Na), κάλιο (Κ), ασβέστιο (Ca), μαγνήσιο (Mg), Χλώριο (CI) και ένα μικρό μέρος, περίπου το 0,01%, από μια σειρά χημικών στοιχείων, που ονομάζονται ιχνοστοιχεία. Τα τελευταία, αν και σε μικρό ποσοστό, είναι απαραίτητα για σημαντικές λειτουργίες των οργανισμών.

ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Οξυγόνο Συστατικό του νερού και όλων των μακρομορίων, απαραίτητο στην αερόβια αναπνοή Άνθρακας Συνιστά το σκελετό όλων των οργανικών ενώσεων Υδρογόνο Συστατικό του νερού και όλων των μακρομορίων Άζωτο Συστατικό των πρωτεϊνών και των νουκλεϊνικών οξέων Ασβέστιο Συστατικό των οστών, απαραίτητο στη μυϊκή σύσπαση και την πήξη του αίματος Φώσφορος Συστατικό των νουκλεοτιδίων που συναντώνται στα νουκλεϊκά οξέα, καθώς και άλλων με ενεργειακό ενδιαφέρον. Συστατικό των οστών Κάλιο Απαραίτητο για τη λειτουργία των νευρικών κυττάρων Θείο Συστατικό πολλών πρωτεϊνών Νάτριο Απαραίτητο για τη λειτουργία των νευρικών κυττάρων Μαγνήσιο Συστατικό πολλών ενζύμων και της χλωροφύλλης Χλώριο Απαραίτητο στη ρύθμιση του ισοζυγίου νερού Σίδηρος Ιχνοστοιχείο. Συστατικό της αιμοσφαιρίνης, της μυοσφαιρίνης και ορισμένων ενζύμων όπως τα κυτοχρώματα Ιώδιο Ιχνοστοιχείο. Συστατικό ορμονών θυρεοειδούς

Μικρά μόρια και μακρομόρια Η Χημεία της ζωής είναι «υγρή» Το ανθρώπινο κύτταρο περιβάλλεται από υδατικό διάλυμα, το μεσοκυττάριο υγρό. Η αμοιβάδα ζει στο νερό. Και τα δύο αυτά είδη κυττάρων ζουν είτε άμεσα (αμοιβάδα) είτε έμμεσα (ανθρώπινο κύτταρο) σε υδατικό περιβάλλον. Από αυτό αντλούν όλα τα απαραίτητα συστατικά για την επιβίωσή τους και σ' αυτό εκκρίνουν παράγωγα του μεταβολισμού τους. μεσοκυττάριο υγρό ανάμεσα σε επιθηλιακά κύτταρα Αμοιβάδα κολυμπά στο υδατικό της περιβάλλον

Και το εσωτερικό περιβάλλον όμως των κυττάρων είναι υδατικό Και το εσωτερικό περιβάλλον όμως των κυττάρων είναι υδατικό. Το 80% των συστατικών τους αποτελείται από νερό. Οι περισσότερες από τις χημικές ουσίες που υπάρχουν στο εσωτερικό του κυττάρου είναι ευδιάλυτες στο νερό. Αυτό τους επιτρέπει να μετακινούνται από ένα σημείο σε άλλο. Η μετακίνησή αυτή διευκολύνει στην πραγματοποίηση των αντιδράσεων που απαιτούν οι διάφορες δραστηριότητες του κυττάρου.

Μέσα στο κύτταρο συναντάμε πολύ μεγάλη ποικιλία οργανικών ενώσεων. Από απλές χημικές ενώσεις μικρού μοριακού βάρους όπως οξέα, βάσεις και άλατα, μέχρι ενώσεις πολύ μεγάλου μοριακού βάρους (μακρομόρια) όπως οι πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα κ.α. Τα οξέα, οι βάσεις και τα άλατα, παρά το ότι βρίσκονται σε μικρή συγκέντρωση μέσα στο κύτταρο, έχουν μοναδική σημασία για τη ζωή. Αυτό οφείλεται στο ότι διατηρούν σταθερό το ρΗ στο εσωτερικό του κυττάρου και βοηθούν να γίνονται σωστά οι διάφορες κυτταρικές λειτουργίες.

ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑ

Κάντε τη σύγκριση ενός πρωτεϊνικού μεγαλομορίου με ένα μόριο νερού Κάντε τη σύγκριση ενός πρωτεϊνικού μεγαλομορίου με ένα μόριο νερού

Ως "βιολογικά μακρομόρια" χαρακτηρίζονται σύνθετες οργανικές ενώσεις μεγάλου μοριακού βάρους (103 - 109.) όπως είναι : οι πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα, οι πολυσακχαρίτες ή υδατάνθρακες και τα λιπίδια. Οι ενώσεις αυτές χαρακτηρίζονται και ως πολυμερή, και αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες απλές μονάδες καλούμενες μονομερή.

Ειδικότερα: Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από αμινοξέα Τα νουκλεϊκά οξέα από νουκλεοτίδια οι πολυσακχαρίτες από μονοσακχαρίτες και τα λιπίδια από λιπαρά οξέα και γλυκερόλη

Τα μονομερή συνδέονται μεταξύ τους με ένα πολύ βασικό χημικό μηχανισμό, που ονομάζεται συμπύκνωση. Κατά τη συμπύκνωση το ένα μονομερές χάνει ένα άτομο υδρογόνου (Η), ενώ το άλλο μια υδροξυλομάδα (ΟΗ). Αφαιρείται δηλαδή τελικά ένα μόριο νερού και τα δύο μονομερή συνδέονται με ομοιοπολικό δεσμό, που είναι πολύ σταθερός δεσμός

Το αντίθετο της συμπύκνωσης είναι η διάσπαση των μακρομορίων στα μονομερή τους και γίνεται με την προσθήκη νερού και ονομάζεται υδρόλυση.

Πρωτεΐνες: Διαδεδομένες, πολύπλοκες και εύθραυστες Τα πιο διαδεδομένα και πολυδιάστατα στη μορφή και στη λειτουργία τους μόρια, είναι οι πρωτεΐνες. Αποτελούν είτε δομικό συστατικό του κυττάρου, είτε εξυπηρετούν κάποια συγκεκριμένη λειτουργία του. όλες οι πρωτεΐνες, ανεξάρτητα από το πού ανήκουν (σε ιούς, βακτήρια ή σε ανώτερες μορφές ζωής), οικοδομούνται με βάση την ίδια πρώτη ύλη: ένα σύνολο από 20 διαφορετικά αμινοξέα.

Το μόριο των αμινοξέων αποτελείται από δύο τμήματα, ένα σταθερό και ένα μεταβλητό. Το σταθερό αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου, μια αμινομάδα και μια καρβοξυλομάδα, ενωμένα σε ένα κοινό άτομο άνθρακα, ενώ το μεταβλητό αποτελείται από την πλευρική ομάδα. Η ομάδα αυτή έχει διαφορετική χημική δομή για κάθε αμινοξύ. Συνεπώς, αν υπάρχουν 20 διαφορετικά αμινοξέα, είναι γιατί υπάρχουν 20 διαφορετικές πλευρικές ομάδες. Μεταβλητό τμήμα αμινοξέος (πλευρική ομάδα) καρβοξυλομάδα αμινομάδα

Δείτε τα αμινοξέα και αλλιώς Συμπύκνωση με απομάκρυνση ενός μορίου νερού

Αποτέλεσμα αυτής της ένωσης είναι ένα διπεπτίδιο. Η ένωση δύο αμινοξέων γίνεται με μια αντίδραση συμπύκνωσης (αφαίρεση ενός μορίου νερού) μεταξύ της καρβοξυλομάδας του ενός και της αμινομάδας του άλλου. Αποτέλεσμα αυτής της ένωσης είναι ένα διπεπτίδιο.

Είναι το δεύτερο επίπεδο Δομή των πρωτεϊνών Η δευτεροταγής δομή Είναι το δεύτερο επίπεδο και εδώ η πολυπεπτιδική αλυσίδα αναδιπλώνεται και αποκτά σε κάποια σημεία της είτε ελικοειδή, είτε πτυχωτή μορφή. Πρωτοταγής δομή Είναι το πρώτο επίπεδο και είναι η αλληλουχία των αμινοξέων στην πολυπεπτιδική αλυσίδα.

Οι δεσμοί υδρογόνου παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της δευτεροταγούς δομής. Άτομα οξυγόνου και αζώτου από διαφορετικά αμινοξέα προσεγγίζουν το ένα το άλλο χωρίς τη συμμετοχή των ομάδων R. Αυτές βοηθούν όμως να πλησιάζουν απομακρυσμένα αμινοξέα μεταξύ τους και να σχηματίζουν έτσι δεσμούς υδρογόνου. Δηλαδή ΠΡΟΣΟΧΗ η δευτεροταγής δομή προκαλείται από δεσμούς υδρογόνου που αναπτύσσονται μεταξύ των καρβοξυλομάδων και των αμινομάδων των αμινοξέων .

Τριτοταγής δομή Μετά την απόκτηση δευτεροταγούς δομής , η πολυπεπτιδική αλυσίδα εξακολουθεί να αναδιπλώνεται για να σχηματίσει ένα ακόμη πιο σταθερό μόριο. ΠΡΟΣΟΧΗ Αυτή η αναδίπλωση πραγματοποιείται από την αλληλεπίδραση των πλευρικών ομάδων R των αμινοξέων

Αν όμως αποτελείται από περισσότερες πολυπεπτιδικές αλυσίδες, τεταρτοταγής δομή Αν η πρωτεΐνη αποτελείται από μία μόνο πολυπεπτιδική αλυσίδα, το τελικό στάδιο της διαμόρφωσής της είναι η τριτοταγής δομή. Αν όμως αποτελείται από περισσότερες πολυπεπτιδικές αλυσίδες, το τελικό στάδιο είναι η τεταρτοταγής δομή, δηλαδή ο συνδυασμός των επιμέρους πολυπεπτιδικών αλυσίδων σε ένα ενιαίο πρωτεϊνικό μόριο. χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μόριο της αιμοσφαιρίνης που αποτελείται από τέσσερις πολυπεπτιδικές αλυσίδες αιμοσφαιρίνη

Η πρωτοταγής δομή της πρωτεΐνης , δηλαδή η αλληλουχία των αμινοξέων καθορίζει την τελική διαμόρφωσή της στο χώρο γιατί : Κατά την αναδίπλωση του πρωτεινικού μορίου αναπτύσσονται χημικοί δεσμοί μεταξύ των πλευρικών ομάδων των αμινοξέων. Αυτοί οι δεσμοί σταθεροποιούν το μόριο.

αν η αλληλουχία των αμινοξέων είναι διαφορετική , τότε αλλάζουν τα σημεία όπου θα σχηματισθούν χημικοί δεσμοί ανάμεσα στις πλευρικές ομάδες των αμινοξέων, γιατί ας μη ξεχνάμε ότι κάθε αμινοξύ έχει διαφορετική πλευρική ομάδα R.

Στην τριτοταγή δομή οι πλευρικές ομάδες σχηματίζουν μεταξύ τους δεσµούς υδρογόνου, ηλεκτροστατικές αλληλεπιδράσεις (δεσμοί άλατος), S-S και υδρόφοβες δυνάµεις. Όλες αυτές μαζί δίνουν στο πρωτεϊνικό μόριο την τελική του μορφή στο χώρο.

Η τρισδιάστατη δομή μιας πρωτεΐνης, δηλαδή η τελική της μορφή, καθορίζει τη λειτουργία που αυτή εκτελεί. Αν η πρωτεΐνη εκτεθεί σε ακραίες τιμές θερμοκρασίας ή ρΗ, τότε υφίσταται αυτό που ονομάζουμε μετουσίωση. Σπάζουν δηλαδή οι δεσμοί που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των πλευρικών ομάδων, καταστρέφεται η τρισδιάστατη δομή της και η πρωτεΐνη χάνει τη λειτουργικότητά της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αλλαγή της υφής του ασπραδιού του αβγού κατά τη θέρμανση. Από διαυγές διάλυμα πρωτεϊνικών μορίων, γίνεται λευκό, αδιαφανές και συμπαγές.

Κατηγορίες πρωτεϊνών ανάλογα νε τη λειτουργία τους Οι πρωτεΐνες, με κριτήριο τη λειτουργία τους, διακρίνονται σε δύο ευρύτερες κατηγορίες. Τις δομικές, που αποτελούν δομικά συστατικά των κυττάρων και κατ' επέκταση των οργανισμών, και τις λειτουργικές, που συμβάλλουν στις διάφορες λειτουργίες.

Διάκριση των πρωτεϊνών και λειτουργίες που αυτές επιτελούν. ΕΙΔΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Α. ΔΟΜΙΚΕΣ Κολλαγόνο Συστατικό του συνδετικού ιστού (οστά, χόνδροι, τένοντες) Ελαστίνη Συστατικό των συνδέσμων των οστών Β. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΣΕΣ Αιμοσφαιρίνη Μεταφορά οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα σπονδυλωτών Μυοσφαιρίνη Μεταφορά οξυγόνου και προσωρινή αποθήκευση στους μυς σπονδυλωτών ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ Αντισώματα Σύνδεση με κάθε ξένο για τον οργανισμό «σώμα» και εξουδετέρωσή του Ινωδογόνο Συμμετοχή στη διαδικασία πήξης του αίματος ΣΥΣΤΑΛΤΕΣ Μυοσίνη Συστατικό των μυϊκών κυττάρων Ακτίνη Συστατικό των μυϊκών κυττάρων ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΕΣ Καζεΐνη Αποθήκη ασβεστίου στο γάλα Αλβουμίνη Πηγή αμινοξέων για το αναπτυσσόμενο έμβρυο (στο ασπράδι των αβγών) ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ Ινσουλίνη Ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Εκκρίνεται από το πάγκρεας Γλυκαγόνη Ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Εκκρίνεται ΕΝΖΥΜΙΚΕΣ Εξωκινάση Ένζυμο της γλυκόλυσης RNA πολυμεράση Ένζυμο της μεταγραφής του DNA σε RNA Διάκριση των πρωτεϊνών και λειτουργίες που αυτές επιτελούν. 29

νήματα και αγγελιαφόροι ΝΟΥΚΛΕΙΚΑ ΟΞΕΑ νήματα και αγγελιαφόροι της ζωής

Οι πρωτεΐνες είναι τα υπεύθυνα μόρια για την λειτουργία των οργανισμών Οι πρωτεΐνες είναι τα υπεύθυνα μόρια για την λειτουργία των οργανισμών. Η πρωτοταγής δομή τους καθορίζεται από τα νουκλεϊκά οξέα . Το mRNA φέρει τριπλέτες βάσεων που η κάθε μια κατά τη μετάφραση αντιστοιχεί και σε ένα αμινοξύ.

Υπάρχουν δυο είδη νουκλεϊνικών οξέων: Το δεοξυριβονουκλεικό DNA Υπάρχουν δυο είδη νουκλεϊνικών οξέων: Το δεοξυριβονουκλεικό DNA Το ριβονουκλεικό RNA Tα νουκλεοτίδια (μονομερή) του DNA περιέχουν Μια πεντόζη (σάκχαρο με 5 άτομα C, η δεοξυριβόζη) Ένα μόριο φωσφορικού οξέος μια αζωτούχο βάση ( αδενίνη ,θυμίνη, γουανίνη ,κυτοσίνη) Το DNA βρίσκεται πάντα σε μορφή διπλής δεξιόστροφης έλικας Δείτε το βίντεο που ακολουθεί

Τα νουκλεοτίδια μεταξύ τους ενώνονται με ομοιοπολικό δεσμό , με ταυτόχρονη αφαίρεση ενός μορίου νερού. (μηχανισμός συμπύκνωσης) Τα νουκλεϊκά οξέα έχουν μεγάλο μήκος και επομένως μεγάλα μοριακά βάρη. Πολλά νουκλεοτίδια μαζί μας φτιάχνουν την πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Με 1000 νουκλεοτίδια μπορούν να φτιαχτούν 4 1000 διαφορετικές πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες, (γιατί έχουμε 4 διαφορετικά είδη νουκλεοτιδίων).

Δομή και βιολογικός ρόλος του DNA Μοντέλο διπλής έλικας Αποτελείται από δυο αλυσίδες που σχηματίζουν διπλή έλικα Οι αζωτούχες βάσεις βρίσκονται στο εσωτερικό του μορίου και είναι κάθετες στον άξονα Μεταξύ των βάσεων αναπτύσσονται δεσμοί υδρογόνου

Αζωτούχα βάση Φωσφορική ομάδα Σάκχαρο (δεοξυριβόζη) το μόριο του DNA

Τα μόρια του DNA φέρουν τις πληροφορίες για το σύνολο των χαρακτηριστικών που εκφράζονται σε ένα οργανισμό. Το DNA είναι ικανό να: Φέρει τις γενετικές πληροφορίες έχει τον έλεγχο κάθε δραστηριότητας του κυττάρου μεταβιβάζει τις πληροφορίες από γενιά σε γενιά δημιουργεί γενετική ποικιλομορφία Το σύνολο των μορίων του DNA ενός κυττάρου αποτελεί το γενετικό υλικό.

RNA Δομή και βιολογικός ρόλος Tα νουκλεοτίδια (μονομερή) του RNA περιέχουν Μια πεντόζη (σάκχαρο με 5 άτομα C, η ριβόζη) Ένα μόριο φωσφορικού οξέος μια αζωτούχο βάση ( αδενίνη ,ουρακίλη, γουανίνη ,κυτοσίνη)

Είναι κατά βάση μονόκλωνο , αν και μερικές φορές μπορεί να το δούμε αναδιπλωμένο σε κάποια σημεία του, εξαιτίας δεσμών υδρογόνου που ενδεχομένως να σχηματισθούν μεταξύ των βάσεων της ίδιας αλυσίδας. Εμφανίζεται με τρεις μορφές: mRNA αγγελιαφόρο (messenger), μεταφέρει τη γενετική πληροφορία από τον πυρήνα στο κυτταρόπλασμα για να ξεκινήσει η πρωτεινοσύνθεση από τα ριβοσώματα

3. rRNA ριβοσωμικό (ribosomic) Αποτελεί συστατικό των ριβοσωμάτων tRNA μεταφορικό (transfer) Μεταφέρει στα ριβοσώματα, τα αμινοξέα ώστε να γίνει η πρωτεινοσύνθεση.

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η μια αλυσίδα ενός δίκλωνου DNA έχει την εξής αλληλουχία βάσεων: A A T G C A A C C T T α. να βρεθούν οι συμπληρωματικές βάσεις β. να βρεθούν οι δεσμοί υδρογόνου ΛΥΣΗ α. A A T G C A A C C T T Τ Τ Α C G T T G G A A β. Η Α και η Τ σχηματίζουν 2 δεσμούς Η. εμείς έχουμε 7 ζεύγη Α-Τ. Άρα 2* 7=14 δεσμοί Η Αντίστοιχα η G και η C σχηματίζουν 3 δεσμούς Η. εμείς έχουμε 4 ζεύγη . Άρα 4*3=12 και 14+12=26

Σε ένα τμήμα δίκλωνου DNA εντοπίσαμε 24 ζεύγη αζωτούχων βάσεων Σε ένα τμήμα δίκλωνου DNA εντοπίσαμε 24 ζεύγη αζωτούχων βάσεων. Στο ίδιο τμήμα αναπτύσσονται 64 δεσμοί Η . Να βρεθούν πόσες T , A, G, και C βρίσκονται στο συγκεκριμένο τμήμα. Λύση Έστω ότι x είναι οι Α =Τ και y είναι οι G=C Φτιάχνουμε σύστημα εξισώσεων από τα δεδομένα της άσκησης: x+ y =24 2x+3y=64 λύνοντας το σύστημα βρίσκω y= 16 και x= 8, άρα Α =Τ =8 και G=C=16

Υδατάνθρακες Υδατάνθρακες Πηγή ενέργειας για το κύτταρο Διακρίνονται σε: Μονοσακχαρίτες Τριόζες (τρία άτομα C Πεντόζες (πέντε άτομα C), π.χ. ριβόζη, δεοξυριβόζη Εξόζες (έξι άτομα C) π.χ. γλυκόζη, φρουκτόζη, γαλακτόζη Δισακχαρίτες που προκύπτουν από συνένωση δυο μονοσακχαριτών. Π.χ. μαλτόζη, σακχαρόζη (είναι η κοινή ζάχαρη), λακτόζη(το σάκχαρο του γάλακτος)

Πολυσακχαρίτες που προκύπτουν από τη συνένωση (πολυμερισμός) πολλών μονοσακχαριτών. Π.χ. κυτταρίνη ,άμυλο, γλυκογόνο Και οι τρεις αυτοί πολυσακχαρίτες αποτελούνται από μόρια γλυκόζης ,που συνδέονται όμως με διαφορετικό τρόπο μεταξύ τους. γλυκογόνο άμυλο κυτταρίνη

λιπίδια Ουδέτερα λίπη Φωσφολιπίδια Στεροειδή Δομικά συστατικά των κυττάρων (συστατικά των μεμβρανών) ή Λειτουργικά συστατικά (αποταμιευτικές ουσίες) Διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Ουδέτερα λίπη Φωσφολιπίδια Στεροειδή

Ουδέτερα λίπη ή τριγλυκερίδια Δομή: Ένα μόριο γλυκερόλης ενωμένο με τρία μόρια λιπαρών οξέων Διακρίνονται σε κορεσμένα ,όταν περιέχουν μόνο απλούς δεσμούς και σε Ακόρεστα , που περιέχουν και διπλούς δεσμούς Ουδέτερα λίπη ή τριγλυκερίδια

Φωσφολιπίδια Δομή : ένα μόριο γλυκερόλης ενωμένο με δυο μόρια λιπαρών οξέων ένα μόριο φωσφορικού οξέος και ένα μικρότερο πολικό μόριο Φωσφολιπίδια

Η κεφαλή του μορίου είναι υδρόφιλη ενώ οι ουρές είναι υδρόφοβες. Όταν βρεθούν στο νερό οι υδρόφιλη κεφαλή είναι βυθισμένη στο νερό ,ενώ το υδρόφοβο τμήμα προβάλλει έξω από την ελεύθερη επιφάνεια του νερού.

Στα κύτταρα τα Φωσφολιπίδια συγκροτούν αυθόρμητα διπλοστοιβάδα Στα κύτταρα τα Φωσφολιπίδια συγκροτούν αυθόρμητα διπλοστοιβάδα. Οι υδρόφιλες κεφαλές στρέφονται προς το εξωκυτταρικό και ενδοκυτταρικό περιβάλλον που είναι υδατικά.

Στεροειδή Τα στεροειδή είναι λιπίδια που έχουν, όμως, αρκετά διαφορετική δομή από τα ουδέτερα λίπη και τα Φωσφολιπίδια. Τα άτομα του άνθρακα στα στεροειδή είναι τοποθετημένα σε τέσσερις συνδεδεμένους δακτυλίους. Η χοληστερίνη (χοληστερόλη) είναι στεροειδές μόριο με μεγάλη βιολογική σημασία. Αποτελεί δομικό συστατικό των μεμβρανών των ζωικών κυττάρων.

Η χοληστερόλη επικάθεται στα τοιχώματα των αγγείων , δημιουργώντας αθηρωματικές πλάκες, που εμποδίζουν την κυκλοφορία του αίματος. Η συσσώρευση αθηρωματικών πλακών προκαλεί την αθηροσκλήρωση ή αρτηριοσκλήρωση.