ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Χημεία Γυμνασίου ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Χημεία Γυμνασίου Εισηγητές Στέφανος Κ. Ντούλας Χημικός MSc-MEd Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Αγίων Αναργύρων Αντώνης Χρονάκης Συνεργάτης ΕΚΦΕ Αγίων Αναργύρων

Διαχωρισμός μιγμάτων Χρωματογραφία, Απόσταξη, Διήθηση Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Παγίδα αερίων Μαρκαδόροι Ψυκτήρας Κρασί Ποτήρι ζέσεως Διάλυμα KMnO4 Γυάλινο Χωνί Διάλυμα CuSO4 Σφαιρική φιάλη Διάλυμα FeSO4 Ξυλάκια Θερμόμετρο

Επίδραση NaOH σε FeCl3 ή FeSO4 και CuSO4 Διπλή Αντικατάσταση 2ΝaOH (aq) + FeSO4 (aq) → Fe(OH)2(s) + Na2SO4(aq) 2ΝaOH (aq) + CuSO4 (aq) → Cu(OH)2(s) + Na2SO4(aq) Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Ποτήρι ζέσεως των 100ml Διάλυμα CuSO4, FeCl3, FeSO4 Δοκιμαστικός σωλήνας Διάλυμα ΝaOH Γυάλινη Ράβδος Παρατηρήσεις: Αναμιγνύουμε στο δοκιμαστικό σωλήνα τα διαλύματα των αντιδράσεων και παρατηρούμε τα ιζήματα Τα διαλύματα παρασκευάζονται με διάλυση 1 κουταλιάς στερεού σε 50ml H2O Η άσκηση μπορεί να συνδυαστεί με διήθηση

Ποιοτική Ανίχνευση Αλογόνων Αντιδράσεις Διπλής Αντικατάστασης Ποιοτική Ανίχνευση Αλογόνων Αντιδράσεις Διπλής Αντικατάστασης ΑgNO3 + HCl →AgCl + KNO3 ΑgNO3 + KBr →AgBr + KNO3 ΑgNO3 + KI →AgI + KNO3 Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Δοκιμαστικοί σωλήνες ΑgNO3 0,1Μ Σταγονόμετρα Διάλυμα HCl Ποτήρια ζέσεως Διάλυμα KBr Διάλυμα KI Παρατηρήσεις: Αναμιγνύουμε στο δοκιμαστικό σωλήνα τα διαλύματα των αντιδράσεων και παρατηρούμε τα ιζήματα Τα διαλύματα παρασκευάζονται με διάλυση 1 κουταλιάς στερεού σε 50ml H2O

Το δέντρο της Αφροδίτης –Απλή Αντικατάσταση 2ΑgNO3(aq) + Cu(s) → Cu(NO3)2(aq) + 2Ag(s) Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Ποτήρι ζέσεως των 500ml Έλασμα Cu Κύλινδρος συλλογής αερίων Διάλυμα ΑgNO3 Σπάγκος και ξυλάκι (3,4g σε 400ml) Παρατηρήσεις: Κόβουμε με το ψαλίδι το έλασμα σε σχήμα δέντρου, και κάμπτουμε τα «κλαδιά» ώστε να μην είναι επίπεδα. Προσαρμόζουμε το σπάγκο στο δέντρο το κρεμάμε στο ξυλάκι και το βυθίζουμε στο διάλυμα AgNO3 στον κύλινδρο αερίων. Απαιτείται πλήρης ακινησία για να εμφανιστούν οι αποθέσεις.

Επίδραση ΚΙ σε (CH3COO)2Pb - Διπλή Αντικατάσταση (CH3COO)2Pb(aq) + 2KI(aq) → PbI2(s) + 2CH3COOK(aq) Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Ποτήρι ζέσεως των 100ml(2) Διάλυμα ΚΙ Δοκιμαστικός σωλήνας Διάλυμα (CH3COO)2Pb Γυάλινη Ράβδος Παρατηρήσεις: Αναμιγνύουμε στο δοκιμαστικό σωλήνα τα διαλύματα των αντιδράσεων και παρατηρούμε τα ιζήματα Τα διαλύματα παρασκευάζονται με διάλυση 1 κουταλιάς στερεού σε 50ml H2O

Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Σκοπός του Πειράματος Να διαπιστώσουμε ότι τα οξέα αντιδρούν με ορισμένα μέταλλα Να διαπιστώσουμε ότι κατά την αντίδραση των οξέων με τα μέταλλα αυτά ελευθερώνεται θερμότητα Να παρατηρήσουμε την έκλυση υδρογόνου που συνοδεύει αυτές τις αντιδράσεις

Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Επίδραση Υδροχλωρικού Οξέως σε διάφορα Μέταλλα Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Δοκιμαστικοί Σωλήνες Υδροχλωρικό Οξύ Στήριγμα δοκιμαστικών σωλήνων Έλασμα Χαλκού Ποτήρι ζέσεως Σιδερένιο Καρφί Γυάλινο Χωνί Zn σε κόκκους Κουταλάκι ή Σπάτουλα Ταινία Μg Ετικέτες

Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Θερμότητα κατά την επίδραση Οξέος σε Μέταλλο Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Δοκιμαστικός Σωλήνας Μεγάλος Υδροχλωρικό Οξύ Στήριγμα δοκιμαστικών σωλήνων Zn σε κόκκους Θερμόμετρο Ποτήρι ζέσεως Γυάλινο Χωνί Κουταλάκι ή Σπάτουλα Ετικέτες

Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Συλλογή και Ανίχνευση Υδρογόνου σε δοκ. Σωλήνα Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Δοκιμαστικός Σωλήνας Μεγάλος Υδροχλωρικό Οξύ Μεταλλικό στήριγμα Σκόνη Fe Ογκομετρική φιάλη των 250ml Ταινία Mg Ποτήρι ζέσεως Γυάλινο Χωνί Κουταλάκι ή Σπάτουλα Ετικέτες

Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Μέταλλα Μπαλόνι Υδρογόνου Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Μπαλόνι Υδροχλωρικό Οξύ Ποτήρι ζέσεως Σκόνη Fe Ογκομετρική φιάλη των 250ml Γυάλινο Χωνί Κουταλάκι ή Σπάτουλα Ετικέτες

Επίδραση Διαλυμάτων Οξέων σε Ανθρακικά Άλατα Επίδραση Υδροχλωρικού Οξέως σε Ανθρακικό Νάτριο Πυροσβεστήρας Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Κερί Υδροχλωρικό Οξύ Ποτήρι ζέσεως Na2CO3 Κωνική φιάλη των 250ml διήθησης Σταγονομετρική Χοάνη Λάστιχο Θερμάνσεως Γυάλινο Χωνί Κουταλάκι ή Σπάτουλα

Οξέα και Na2CO3 ή CaCO3 Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Ποτήρι ζέσεως των 400ml Διάλυμα HCl πυκνό Κωνική φιάλη των 250ml (4) Διάλυμα HCl 0,1Μ Mπαλόνια (4) Διάλυμα HCl 1Μ Γυάλινη Ράβδος Ανάδευσης Ξύδι Na2CO3 στερεό (*) Α)Διάλυμα HCl 0,1Μ: 1ml πυκνού και αραίωση στα 100ml B) Διάλυμα HCl 1Μ: 10ml πυκνού και αραίωση στα 100ml

Παρασκευή και ανίχνευση οξυγόνου Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Δοκιμαστικοί σωλήνες μεγάλοι Διάλυμα Η2Ο2 Ποτήρι ζέσεως Na2CO3 Στήριγμα Διάλυμα ΗCl (1:1) Κουταλάκι ή Σπάτουλα ΜnO2 Ξυλάκια (παρασχίδα) Σε μεγάλο δοκιμαστικό σωλήνα τοποθετούμε ποσότητα Η2Ο2 και λίγο ΜnO2. Σε δεύτερο μεγάλο δοκιμαστικό σωλήνα τοποθετούμε ποσότητα ΗCl και λίγο στερεό Na2CO3. Ανάβουμε ένα ξυλάκι. Στο σωλήνα με το οξύ το CO2 σβήνει τη φλόγα ενώ στο διπλανό με το Η2Ο2 το Ο2 ανάβει τη φλόγα (εκτελούμε εναλλάξ αρκετές φορές).

Φωτιά χωρίς σπίρτα Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Όργανα – Συσκευές Αντιδραστήρια Κάψα πορσελάνης Ζάχαρη Ποτήρι ζέσεως Η2SO4 Ύαλος Ωρολογίου Sr(NO3)2 Σταγονόμετρο KClO3 Ξυλάκια (παρασχίδα) Σε ποτήρι ζέσεως τοποθετούμε κάψα και μέσα στην κάψα προσθέτουμε 2g ζάχαρης, λίγο Sr(NO3)2 και 1,5g KClO3. Προσθέτουμε 2-3στγ.πυκνό Η2SO4 και σκεπάζουμε γρήγορα με ύαλο ωρολογίου.

Βιβλιογραφία Κ. ΓΙΟΥΡΗ ΤΣΟΧΑΤΖΗ, Διδακτική Πειραμάτων Χημείας, Εκδόσεις Ζήτη 2000 ΣΙΔΕΡΗ ΜΗΤΣΙΑΔΗ, Οδηγός Πειραμάτων Χημείας, Σαββάλας 1994 ΕBBING GAMMON, Γενική Χημεία, Εκδόσεις Τραυλός ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ, Χημεία και Καθημερινή ζωή, Εκδόσεις Κάτοπτρο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, Χημεία ένα συναρπαστικό Παιχνίδι, Εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη 2005 Π. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Π. ΠΑΠΑΘΕΟΦΑΝΟΥΣ, Φ. ΣΙΔΕΡΗ, Εργαστηριακός οδηγός Χημείας Γ΄ Γυμνασίου, ΟΕΔΒ