ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Ενότητα 12: Η συγκρότηση της Διδακτικής των Μαθηματικών ως επιστημονικό πεδίο Eπιστημολογική προσέγγιση ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Σχολή Θετικών επιστημών Τμήμα Μαθηματικό
Η συγκρότηση της Διδακτικής των Μαθηματικών ως επιστημονικό πεδίο Eπιστημολογική προσέγγιση «Δεν είσαστε όλοι, παρά ένα’ μάτσο τραπουλόχαρτα!»
Η συγκρότηση της Διδακτικής των Μαθηματικών ως επιστημονικό πεδίο Eπιστημολογική προσέγγιση Ken Robinson https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v =MukR5xt3s6w#! http://www.math.uoa.gr/me/ Στουραΐτης Κώστας: Η Διδακτική των Μαθηματικών ως επιστημονικό πεδίο: μια επιστημολογική προσέγγιση, στη Διδακτική των Μαθηματικών» στο τεύχος 4 του 2009 (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2009)
Aντικείμενο της ΔΜ μελέτη των φαινομένων που σχετίζονται με τη μάθηση και τη διδασκαλία των μαθηματικών (;) 69-71 Πρώτα συνέδρια ICME, PME ESM Educational Studies in Mathematics JRME Journal for Research in Mathematics Education ZDM Zentralblatt für Didaktik der Mathematik μελέτη των φαινομένων που σχετίζονται με τη μάθηση και τη διδασκαλία των μαθηματικών (;) JRME Journal for Research in Mathematics Education ZDM Zentralblatt für Didaktik der Mathematik
Ερευνητικά παραδείγματα παράδειγμα (κατά Kuhn): συνολικός και συνεκτικός τρόπος θέασης - επιστημονική κοινότητα θετικιστικό, ερμηνευτικό, κριτικό παράδειγμα το ερευνητικό παράδειγμα δεν ταυτίζεται με τη θεωρητική οπτική (π.χ. κονστουκτιβισμός, κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις κλπ) και τα ερευνητικά παραδείγματα δεν είναι στεγανά
Θετικιστικό παράδειγμα η γνώση είναι αντικειμενική, ανεξάρτητη του γνώστη ανακάλυψη νόμων και κανονικοτήτων για την αιτιώδη εξήγηση, πρόβλεψη και έλεγχο των φαινομένων ο κόσμος της μάθησης των μαθηματικών αποτελείται από διακριτές μεταβλητές γνώση ανεξάρτητη από αξιακά συστήματα και στόχους ο ερευνητής είναι εξωτερικός, οι μέθοδοι ποσοτικές (πείραμα, επισκόπηση) και στατιστικές
Κριτικές στο θετικιστικό παράδειγμα μεταφορά μεθόδων και λογικών από άλλες εμπειρικές επιστήμες (αγροτική και φαρμακευτική έρευνα) απομόνωση παραγόντων αδύνατη χωρίς καταστροφή της φύσης των φαινομένων προσδοκούμε και αντλούμε από τη στατιστική περισσότερα από όσα μπορεί να δώσει ενοχοποίηση και περιθωριοποίηση των άλλων προσεγγίσεων ως μη επιστημονικών
Ερμηνευτικό παράδειγμα η γνώση είναι υποκειμενική κατασκευή του γνώστη κατανόηση και ερμηνεία των νοημάτων και της δράσης όπως τη βιώνουν οι συμμετέχοντες (μαθητές, δάσκαλοι) ολιστική κατανόηση των φαινομένων (ο ρόλος του πλαισίου) η γνώση καθορίζεται από αξιακά συστήματα και στόχους ο ερευνητής κατανοεί «εκ των έσω», οι μέθοδοι ποιοτικές (παρατήρηση, συνέντευξη, ανάλυση διαλόγων και κειμένων κοκ)
Κριτικές στο ερμηνευτικό παράδειγμα υποκειμενισμός μέχρι και ακραίος σχετικισμός «τοπικότητα» αντί για γενικότητα συμπερασμάτων έλλειψη προσπάθειας για βελτίωση της μάθησης και της διδασκαλίας
Κριτικό παράδειγμα εκπαίδευση ως πρακτική ελευθερίας και όχι ενσωμάτωσης (κεντρικός ρόλος των μαθηματικών) η γνώση είναι κοινωνική κατασκευή που καθορίζεται από τα αντίπαλα συμφέροντα (φύλο, φυλή, τάξη) εστίαση στην αλλαγή και όχι στην περιγραφή ερευνητής και δάσκαλος επιχειρούν την αλλαγή της κατάστασης προς μια επιθυμητή (έρευνα δράση)
Κριτικές στο κριτικό παράδειγμα περισσότερο προσηλυτισμός παρά κανονική έρευνα ο δάσκαλος δεν μπορεί να είναι και ερευνητής υποκειμενισμός και τοπικότητα συμπερασμάτων (όπως στο ερμηνευτικό παράδειγμα)
Eπιστημολογική προσέγγιση (1/5) Μιχελάκου Σταυρούλα: Η κοινωνικοπολιτική στροφή στη Διδακτική των Μαθηματικών, 2014. Νίκος Μακράκης: Κοινωνικοπολιτική διάσταση της Μαθηματικής Εκπαίδευσης: H Κριτική Μαθηματική Εκπαίδευση και οι θεωρίες της Αναπαραγωγής υπό το φως μιας προσέγγισης με κορμό το έργο του Althusser, 2014. Τζίτζιρα Δέσποινα: Η μελέτη των θεωριών σχετικά με την υποκειμενικότητα της μάθησης μέσα από την θεωρία του Tony Brown, 2014. An independent report prepared for the European Commission by the NESSE network of experts w THE CHALLENGE OF SHADOW EDUCATION Private tutoring and its implications for policy makers in the European Union
Eπιστημολογική προσέγγιση (2/5)
Eπιστημολογική προσέγγιση (3/5)
Eπιστημολογική προσέγγιση (4/5)
Eπιστημολογική προσέγγιση (5/5) Το πλαίσιο των ενδογενών σχέσεων του μαθητή (Μ) επηρεάζεται από το πλαίσιο των σχέσεων που αναπτύσσει η Εκπαιδευτική Μονάδα (ΕΜ). Το πεντάγωνο είναι αυτό-όμοιο: Κάθε μετασχηματισμός του εξωτερικού επηρεάζει το εσωτερικό και αντίστροφα
Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημειώματα
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, Σπύρου Παναγιώτης 2014. Σπύρου Παναγιώτης. «Επιστημολογία και διδακτική των μαθηματικών. Η συγκρότηση της Διδακτικής των Μαθηματικών ως επιστημονικό πεδίο. Eπιστημολογική προσέγγιση». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://opencourses.uoa.gr/courses/ MATH129.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.