Εγκεφαλική παράλυση και Προσαρμοσμένη Κινητική Δραστηριότητα Κουτσούκη Δήμητρα Καθηγήτρια Ασωνίτου Κατερίνα Ε.ΔΙ.Π. Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών – ΣΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ

ΕΠ Οι μύες δεν επηρεάζονται Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να στείλει τα κατάλληλα και αναγκαία σήματα/εντολές και να αναθέσει μύες πότε να συστέλλονται και να χαλαρώνουν

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΕΠ – 4 ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΙΚΟ (Σπαστικότητα) - Προέρχεται από τις κινητικές περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού 2. ΕΞΩΠΥΡΑΜΙΔΙΚΟ (Αθέτωση και Αταξία) - βασικά γάγγλια και παρεγκεφαλίδα 3. ΜΙΚΤΟ (Σπαστικότητα και Αθέτωση)

Τετραπληγία (Quadriplegia): Όταν πάσχουν 2 άνω άκρα + 2 κάτω άκρα. Είδη προσβολής άκρων (Σχέδιο Δρ. Χαρ. Γκούβας) Μορφές εγκεφαλικής παράλυσης. Ανάλογα με τά άκρα πού προσεβλήθησαν, ονομάζουμε: Τετραπληγία (Quadriplegia): Όταν πάσχουν 2 άνω άκρα + 2 κάτω άκρα. Ημιπληγία (Hemiplegia): Όταν πάσχουν 1 άνω άκρο + 1 κάτω άκρο, ομόπλευρα. Παραπληγία (Paraplegia): Όταν πάσχουν τα 2 κάτω άκρα. Μονοπληγία (Monoplegia): Όταν πάσχει μόνο 1 άκρο, είτε άνω είτε κάτω. Είναι σπάνια. Διπληγία (Diplegia): Όταν πάσχουν και τα τέσσερα άκρα, αλλά τα δύο κάτω περισσότερο από τα άνω. Είναι σπάνια.

Δ Ε Γ ΣΤ Β Ζ Α Η

Αντιμετώπιση της ΕΠ Απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση για την κατάρτιση εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης με βάση τα προβλήματα και τις ανάγκες του παιδιού.  Η διεπιστημονική ομάδα αποτελείται από: 1) Εκπαιδευτικό- Ειδικό Παιδαγωγό- Καθηγητή Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας. 2) Παιδίατρο- παιδονευρολόγο. 3) Ορθοπεδικό που φροντίζει για την σωστή στάση και βάδιση και υλοποιεί διορθωτικές χειρουργικές επεμβάσεις. 4) Φυσικοθεραπευτή- υπεύθυνο για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων άσκησης για την βελτίωση της κινητικότητας, της δύναμης και την πρόληψη των παραμορφώσεων. 5) Εργοθεραπευτή - φροντίζει για την διατήρηση και βελτίωση  λειτουργιών και ικανοτήτων, απαραίτητων στην καθημερινή διαβίωση. 6) Λογοθεραπευτή που ασχολείται με την θεραπεία των διαταραχών λόγου. 7) Ψυχολόγο- αντιμετωπίζει αρνητικές συμπεριφορές από το παιδί με ΕΠ και καθοδηγεί την οικογένειά του. 8) Κοινωνικό λειτουργό.

Εγκεφαλική παράλυση Παραμονή Αντανακλαστικών αντιδράσεων Ελλιπής ανάπτυξη αντιδράσεων ισορροπίας και προστατευτικών αντιδράσεων Διαταραχές μυϊκού τόνου, μυϊκή αδυναμία Παθολογικά πρότυπα στάσης και κίνησης Ορθοπεδικά προβλήματα (θέσεις) Δυσκολία στην ανάπτυξη λειτουργικών δεξιοτήτων (Σίτιση, παιχνίδι, ντύσιμο, γραφή) (Orelove et al., 2004)

Τοποθέτηση στο αμαξίδιο

Θέσεις Εναλλακτικές Θέσεις (Jaeger, 1987; www.cbm.org)

Θέσεις

Χειρισμός μαθητή με ΕΠ Βασικές αρχές Μυϊκός τόνος  Ανησυχία, ενθουσιασμός, θόρυβος, έντονη δραστηριότητα, απότομες κινήσεις Ηρεμία, ήσυχο περιβάλλον, απαλές και ρυθμικές κινήσεις, γνωστά πρόσωπα Προετοιμασία για κίνηση (χειρισμοί ομαλοποίησης μυϊκού τόνου) Χρήση σημείων κλειδιών- κεντρικέςαρθρώσεις (Κορμός, ώμοι, λεκάνη, βραχίονας, πήχης) Ενεργητική κίνηση με συγκεκριμένο σκοπό και πλαίσια (Ρίψη σε στόχο ) Διευκόλυνση σωστών θέσεων- σταθεροποίηση με ιμάντες Διευκόλυνση κινήσεων χεριού (Orelove et al., 2004)

Διευκόλυνση τυπικών στάσεων και κινητικών πρότυπων Χειρισμός μαθητή με ΕΠ Διευκόλυνση τυπικών στάσεων και κινητικών πρότυπων (Jaeger, 1987)

Διευκόλυνση για καθιστή θέση Χειρισμός μαθητή με ΕΠ Διευκόλυνση για καθιστή θέση (Orelove et al., 2004)

Διευκόλυνση κινήσεων χεριού για εκτέλεση δραστηριότητας Χειρισμός μαθητή με ΕΠ Διευκόλυνση κινήσεων χεριού για εκτέλεση δραστηριότητας (Orelove et al., 2004)

Διευκόλυνση για άνοιγμα παλάμης Χειρισμός μαθητή με ΕΠ Διευκόλυνση για άνοιγμα παλάμης (Orelove et al., 2004)

Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή Προσαρμογές Χρησιμοποίηση αντικειμένων σύμφωνα με τις δυνατότητες των παιδιών Τροποποίηση κανονισμών Μείωση αποστάσεων, χρόνου παιχνιδιών Μείωση ύψους στόχου (καλάθι) Ελαφρύτερες μπάλες, μεγαλύτερες- μικρότερες Μείωση αποστάσεων (γήπεδο) Μείωση χρόνου δραστηριότητας

Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή Ατομικές ασκήσεις και σταδιακά ασκήσεις σε ομάδες Νοερή εκτέλεση της δραστηριότητας Ασκήσεις κινητικού ελέγχου (rep) και χαλάρωσης Παιχνίδια και ασκήσεις για την ανάπτυξη θεμελιωδών κινητικών προτύπων Δραστηριότητες σωματογνωσίας Δραστηριότητες προσανατολισμού στο χώρο Ορθοσωμικές ασκήσεις

Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή Συγχρονισμένες κινήσεις ΚΦΑ και μαθητή με επαφή Ασκήσεις αντίθετες των παθολογικών προτύπων Ρολαρίσματα και στροφές κορμού σε στρώματα Αναπνευστικές ασκήσεις Ασκήσεις φυσικής κατάστασης

Ασκήσεις αναχαίτησης αντανακλαστικών Βασικές αρχές Απτικά – κιναισθητικά- αιθουσαία ερεθίσματα (συγχρονισμένες κινήσεις, απτικός ερεθισμός) Αντίθετες κινήσεις Βοήθεια στην εκτέλεση

Ασκήσεις αναχαίτησης αντανακλαστικών Το αντανακλαστικό σύλληψης ή αρπαγής – Δαρβίνειο (Palmar grasping reflex) Ανοικτή λαβή Εναλλαγή αντικειμένου με τα χέρια Απτικά ερεθίσματα με άμμο Η απουσία του μπορεί να δηλώνει νευρολογικά προβλήματα (σπαστικότητα) Σύλληψη – Απελευθέρωση

Ασκήσεις αναχαίτησης αντανακλαστικών Τονικό λαβυρινθικό (πρηνή) Εκτατικές ασκήσεις Push ups Ρολαρίσματα Ασκήσεις σε πατίνι Τονικό λαβυρινθικό (ύπτια) Σχηματισμός «μπάλας»

Αντανακλαστικό του λαβυρινθικού προσανατολισμού της κεφαλής Αναπτύσσεται γρήγορα τους πρώτους μήνες της ζωής στην προσπάθεια να διατηρηθεί η κεφαλή σε τέτοια θέση, ώστε να υπερνικά τη βαρύτητα και να βρίσκεται σε άμεση οπτική και ορθή επαφή με τα αντικείμενα του χώρου . Τονικό λαβυρινθικό (πρηνή θέση) Εμποδίζει: έκταση κεφαλιού, κορμού, χρήση χεριών Τονικό λαβυρινθικό (ύπτια θέση) Εμποδίζει συμμετρική τοποθέτηση και χρήση χεριών

Αντανακλαστικό Moro (ή εναγκαλισμού) (0 - 4 μήνες) Καθιστή θέση, χρήση χεριών May signify CNS dysfunction if lacking May signify sensory motor problem if persists May delay sitting & head control if persists May indicate injury to one side of brain if asymmetical

Το αντανακλαστικό της αναζήτησης και του θηλασμού (sucking reflex) No reflex problematic for nutrition

Ασύμμετρο Τονικό Αντανακλαστικό του Αυχένα (ΑΤΑΑ) Εκλύεται με στροφή του κεφαλιού και εκδηλώνεται με έκταση του βραχίονα που βρίσκεται στην ίδια πλευρά που έγινε η στροφή του κεφαλιού και κάμψη του αντίθετου βραχίονα (θέση ξιφομάχου). Το ίδιο συμβαίνει και στα κάτω άκρα. Εμφανές 2οκαι 4ο μήνα. Ενδεικτικό για ΕΠ η παραμονή του αντανακλαστικού μετά τον 7ο μήνα. Στροφή κορμού, ευθυγράμμιση κεφαλιού-σώματος, οπτικοκινητικός συντονισμός – Διευκολύνει αμφίπλευρη σωματογνωσία και συντονισμό χεριού-ματιού

Συμμετρικό Τονικό Αντανακλαστικό του Αυχένα (ΣΤΑΑ) ή Landau Το βρέφος όταν σκύβει το κεφάλι εμπρός με αντίστοιχη κάμψη των άνω άκρων και έκταση των κάτω άκρων ή όταν ο αυχένας ανυψώνεται εκτείνονται τα άνω άκρα και κάμπτονται τα κάτω. Εξαφανίζεται γύρω στον 4ο με 6ο μήνα. Καθιστή θέση και χρήση χεριών

Εκτατική αντίδραση Καθιστή θέση, χρήση χεριών

Ασκήσεις αναχαίτησης αντανακλαστικών Ασύμμετρο τονικό Στροφές κεφαλιού (κορμός ακίνητος σε θέσεις) Έρπυσμα (κεφάλι στην μια πλευρά) Χέρια μπροστά (ύπτια) Συμμετρικό τονικό Ανθρώπινη μπάλα (ύπτια) Μπουσούλισμα με διαχωρισμό Κάμψη- έκταση κεφαλιού (Χέρια στον τοίχο) Πάλη του ελέφαντα

Ασκήσεις ενδυνάμωσης Αξιολόγηση Συντονισμός (Δοκιμασία γόνατος- μύτης) Αντανακλαστικά Ισορροπία-σταθερότητα κορμού Μυϊκός τόνος Τροχιά κίνησης Πιθανές αντενδείξεις Μέτρια- σοβαρή σπαστικότητα Μέτρια- σοβαρή αθέτωση- αταξία

Ασκήσεις ενδυνάμωσης Ελεύθερα βάρη VS Μηχανήματα Έλεγχος κορμού Έλεγχος αντανακλαστικών Συντονισμός άνω άκρων Σημεία προσοχής  Ενδυνάμωση αγωνιστών – ανταγωνιστών ανάλογα με την περίπτωση Σταθεροποίηση με ιμάντες κατά περίπτωση

Ασκήσεις κιναίσθησης Επανάληψη κίνησης Κίνηση σε σταθερό σημείο (χτυπώ μπάλα, άλμα σε σημείο) Υποβοηθούμενη κίνηση Συγχρονισμένη κίνηση Στήριξη-Φόρτιση άκρων Ασκήσεις σε τραμπολίνο (έκταση) Ασκήσεις σε σανίδα με ρόδες (πρηνής θέση) Τράβηγμα- Σπρώξιμο αντικειμένων

Ισορροπιστικές ασκήσεις

Ισορροπιστικές ασκήσεις

Ασκήσεις οπτικοκινητικού συντονισμού

Ασκήσεις οπτικοκινητικού συντονισμού

Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή Σημεία προσοχής Σύρσιμο στα τέσσερα σε παιδιά με διπληγία τετραπληγία Κάθισμα μέσα στα πόδια με κάμψη, προσαγωγή, έσω στροφή ισχίων Γέφυρα στην ύπτια θέση σε παιδιά με εκτατικό πρότυπο (αθέτωση) Ήπιες στατικές διατάσεις

Χρήσιμες συμβουλές Βοήθεια από συμμαθητή Επανάληψη, επεξήγηση, υπενθύμιση, παρακίνηση Ενθάρρυνση, επιβράβευση Συνεργαστείτε με Φ/Θ και Ε/Θ για την θέση του μαθητή Συνεργαστείτε με τους γονείς Ενημερώστε τους μαθητές για την ΕΠ Μην στηρίζεστε πάνω στο αναπηρικό αμαξίδιο Βοηθήστε τον μαθητή με ΕΠ, όταν σας το ζητήσει Αντιμετωπίστε τον μαθητή με ΕΠ, όπως τους συμμαθητές του Χρησιμοποιήστε τις λέξεις περπάτημα, τρέξιμο

Προγράμματα ασκήσεων ενδυνάμωσης στην ΕΠ Ερευνητική τεκμηρίωση Προγράμματα ασκήσεων ενδυνάμωσης στην ΕΠ Λειτουργικές ασκήσεις αντίστασης, στατικό ποδήλατο Liaο και συν (2007) βελτίωση σε GMFM 1 RM STS Dodd και συν (2003) Δύναμη ποδοκν + γόνατο Morton και συν (2005) GMFM E ισομετρική δύναμη καμπτήρων- εκτεινόντων γόνατος Williams και συν (2007) (στατικό ποδήλατο) GMFM

Προγράμματα αερόβιας και αναερόβιας ικανότητας Ερευνητική τεκμηρίωση Προγράμματα αερόβιας και αναερόβιας ικανότητας τρέξιμο, αλλαγές κατεύθυνσης, εμπόδια, σκάλες, διάδρομος Verschuren και συν (2007) Αερόβια Αναερόβια ικανότητα, Ευκινησία GMFM, Unnithan και συν (2007) VO2 GMFM Provost και συν (2007 10 μέτρα βάδιση Dodd και Foley (2007) 10 μέτρα βάδιση Προγράμματα κολύμβησης Hutzler και συν (1998) Ικανότητες προσανατολισμού στο νερό Chrysagis (2009) GMFM- διδακτορική διατριβή με τίτλο: «Η επίδραση ενός προγράμματος Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας στη Λειτουργικότητα με Εγκεφαλική Παράλυση»

Άσκηση σε διάδρομο βάδισης (Provost et al.,2007) Προγράμματα άσκησης Αερόβια-Αναερόβια άσκηση (Unnithan et al.,2007; Verschuren et al., 2007) Άσκηση σε διάδρομο βάδισης (Provost et al.,2007) Άσκηση στο νερό (Hutzler et al.,1998; Chrysagis et al.,2009) Άσκηση με αντιστάσεις (Liaο et al.,2007) Διατήρηση βάρους Βελτίωση οστικής μάζας Μείωση πτώσεων και πόνου Μείωση πιθανότητας τραυματισμού Βελτίωση αθλητικών- κινητικών δραστηριοτήτων Βελτίωση ικανότητας εκτέλεσης δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής (Carlson et al., 1999; Rimmer, 2001; Faigenbaum et al., 2009)

Σπαστικότητα Μειωμένη ταχύτητα πυροδότησης των κινητικών μονάδων Μυϊκή αδυναμία Μειωμένη ταχύτητα πυροδότησης των κινητικών μονάδων Αυξημένο επίπεδο συνσύσπασης Μυϊκή ανισορροπία Μυϊκή αδυναμία, συγκάμψεις Περιορισμό σε: βάδιση-αδρή κίνηση- λειτουργικότητα κυρίως σε εφηβεία-ενηλικίωση (Damiano 1995; Toner et al.,1998) Σπαστικότητα

Δύναμη κάτω άκρων - Αδρή κίνηση Άσκηση με αντιστάσεις (progressive resistance training) Όργανα μέτρησης Δύναμη κάτω άκρων - Αδρή κίνηση Αλλαγή θέσης του σώματος Έγερση από την καθιστή θέση 30 sec (Verschuren et al., 2008) Πλάγιο βήμα σε σκαλί 30 sec (Verschuren et al., 2008) Βάδιση Βάδιση 10 μέτρα (Liao et al., 2007) Βάδιση 1 λεπτού (McDowell et al., 2009) Μετακίνηση Ανάβαση- κατάβαση σκάλας (Taylor & Graham, 2004) Έγερση- βάδιση-επιστροφή (Shumwway-Cook et al., 2000) Ευκινησία: 10Χ5 τρέξιμο/βάδιση (Verschuren et al., 2007) Chrysagis (2009)

Αρχικές συγκρίσεις σωματικός τομέας Μεταβλητές Πειραματική n1=18 M (SD) Ελέγχου n2=17 p Δύναμη .42 Εκτείνοντες γόνατος 25.28 (9.69) 21.47 (8.82) Καμπτήρες γόνατος 15.12 (4.08) 13.02 (3.8) Απαγωγοί ισχίου 9.90 (3.88) 8.97 (2.37) Εκτείνοντες ισχίου 21.85 (4.59) 19.14 (3.35) Εύρος κίνησης .37 Έκταση γόνατος 44.25 (12.78) 40.14 (11.69) Απαγωγή ισχίου 25.55 (8.14) 29.05 (9.97) Σπαστικότητα .77 1.91 (0.69) 2.08 (0.69) 2.30 (0.75) 2.35 (0.67) 2.25 (0.66) 2.14 (0.74) Εκτείνοντες ποδοκνημικής 2.72 (0.39) 2.88 (0.65) Chrysagis (2009)

Αρχικές συγκρίσεις τομέας δραστηριοτήτων Μεταβλητές Πειραματική n1=18 M (SD) Ελέγχου n2=17 p Αδρή κινητική λειτουργία .92 Στάση 70.22 (16.19) 68.17 (17.92) Βάδιση, τρέξιμο, άλμα 57.00 (19.84) 54.24 (21.15) Αλλαγή θέσης σώματος .84 Έγερση από την καθιστή θέση 9.94 (2.07) 10.23 (2.46) Πλάγιο βήμα σε σκαλί 10.05 (3.49) 10.00 (4.0) Βάδιση .43 Βάδιση ενός λεπτού 74.12 (24.18) 64.45 (24.11) Δέκα μέτρα βάδιση 50.70 (10.46) 46.23 (13.39) Μετακίνηση Ανάβαση κατάβαση σκάλας 21.70 (7.52) 24.83 (9.03) .09 Έγερση, βάδιση, επιστροφή 18.21 (18.47) 18.47 (10.35) Ευκινησία 80.18 (29.33) 71.39 (27.28) Chrysagis (2009)

Υλικοτεχνική υποδομή- τεχνική εκτέλεσης ασκήσεων-επιβάρυνση Σακίδια πλάτης Σακουλάκια με άμμο (0,5 – 3 κιλά) Ασκήσεις: έγερση από την καθιστή θέση, πρόσθιο ή πλάγιο βήμα σε σκαλί Κλίμακα (step) 14 εκατοστά Ταχύτητα εκτέλεσης (2-3 sec) στο διαθέσιμο εύρος κίνησης Καθορισμός προβλεπόμενης αντίστασης Μέγιστος αριθμός επαναλήψεων (10 RM) έγερση από την καθιστή 25 - 40 % του σωματικού βάρους (10 RM) Chrysagis (2009)

(American College of Sports Medicine, 2002; Faigenbaum et al., 2009) Πρόγραμμα παρέμβασης Περίοδος υλοποίησης: Ιανουάριος – Μάρτιος Διάρκεια: 10 εβδομάδες, (3/ ΕΒΔ) Ενσωμάτωση στις ώρες της ΦΑ (25 min) Υλοποίηση από ΚΦΑ Κάθε 2 εβδομάδες (10 RM) 3Χ10 επαναλήψεις / άσκηση (διάλλειμα 2 sec) Ταχύτητα άσκησης 2-3 sec Βοήθεια στην εκτέλεση Εύρος κίνησης- τεχνική Α σταθμός (1 άσκηση χωρίς φόρτιση, 5 min) Β σταθμός (1 άσκηση φόρτιση 7 min) Γ σταθμός (1 άσκηση χαμηλή φόρτιση - 14 min) Chrysagis (2009) (American College of Sports Medicine, 2002; Faigenbaum et al., 2009)

Συμπεράσματα Η ενσωμάτωση του προγράμματος αντιστάσεων στο αναλυτικό πρόγραμμα των μαθητών με ΕΠ βελτίωσε: την ισομετρική δύναμη των εκτεινόντων γόνατος και ισχίου την αδρή κίνηση (παράμετρος Δ και συνολική επίδοση Δ και Ε) την αλλαγή θέσης του σώματος την μετακίνηση (ανάβαση κατάβαση σκάλας) Chrysagis (2009)

Συμπεράσματα Συμπεράσματα Η ενσωμάτωση του προγράμματος αντιστάσεων στο αναλυτικό πρόγραμμα των μαθητών με ΕΠ δεν προκάλεσε σημαντική διαφοροποίηση στο εύρος κίνησης των αρθρώσεων στην σπαστικότητα στην ικανότητα βάδισης στην μετακίνηση (έγερση βάδιση επιστροφή, ευκινησία) Η αδρή κίνηση σχετίζεται σημαντικά με την ισομετρική δύναμη στην αρχή και στο τέλος του παρεμβατικού προγράμματος Chrysagis (2009)

Συμπεράσματα Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας ενισχύουν τις νεώτερες αντιλήψεις στην άσκηση ατόμων με ΕΠ (Carr & Shepherd, 1998) επιβεβαιώνοντας την αρχή: Tης εξειδίκευσης της άσκησης * η άσκηση περιλαμβάνει κινητικά πρότυπα της καθημερινής δραστηριότητας *οι νευρομυϊκές προσαρμογές μεταφέρονται στα κινητικά πρότυπα της καθημερινής ζωής Με τη δραστηριοποίηση συγκεκριμένων μυϊκών ομάδων κατά τη διάρκεια της άσκησης επιτυγχάνεται μεγαλύτερη βελτίωση της νευρομυικής απόδοσης σε συγκεκριμένα πρότυπα κίνησης Chrysagis (2009)

Προτάσεις Να περιλαμβάνονται ασκήσεις αντίστασης στα προγράμματα φυσικής αγωγής μαθητών με ΕΠ Οι ασκήσεις αντίστασης να γίνονται σε λειτουργικό κινητικό πρότυπο και να έχουν παιγνιώδη μορφή Chrysagis (2009)

“Nathalie Carpanedo” από Raystorm διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0 Slalom Συμμετέχουν αθλητές με αμαξίδια Προάγονται: συγκέντρωση ακρίβεια νευρομυικός συντονισμός “Nathalie Carpanedo” από Raystorm διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

Επιτραπέζια αντισφαίριση Οι αθλητές αγωνίζονται με αμαξίδιο ή όρθιοι και κατατάσσονται σε 10 κατηγορίες Προάγονται: Ταχύτητα Οπτικοκινητικός συντονισμός “Table tennis match” από Jonas Merian διαθέσιμο με άδεια CC BY-NC-SA 2.0

Ατομικό , ζευγάρια, ομάδες Boccia Ατομικό , ζευγάρια, ομάδες Στόχος των παικτών είναι να προωθήσουν τις 6 δερμάτινες κόκκινες ή 6 μπλε μπάλες τους, όσο το δυνατόν πιο κοντά σε μια άσπρη μπάλα-στόχο Αυτοσυγκέντρωση, συντονισμό, ομαδικότητα, συνεργασία και στρατηγική “Paralympics Beijing 2008 286” από Stig Morten Skjæran διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

Θεραπεία, ψυχαγωγία, άσκηση Συντονισμός, ενδυνάμωση Κολύμβηση Θεραπεία, ψυχαγωγία, άσκηση Συντονισμός, ενδυνάμωση 10 κατηγορίες, S1-S10, για το ελεύθερο, το ύπτιο, την πεταλούδα 8 κατηγορίες, SB2-SB9, για το πρόσθιο Κατάταξη ανάλογα με το στυλ Εκκίνηση από το νερό ή βατήρα “231000 - Swimming Daniel Bell reflections a” από Australian Paralympic Committee διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

Σφαιροβολία, Δισκοβολία, Ακοντισμός Στίβος - Ρίψεις Συμμετέχουν αθλητές όρθιοι (35-38) Καθιστοί (32 – 34) Αγωνίσματα Σφαιροβολία, Δισκοβολία, Ακοντισμός “Bruce Wallrodt throwing discus at 1992 Paralympics” από Australian Paralympic Committee διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

Τοξοβολία Συμμετέχουν αθλητές όρθιοι Καθιστοί Απαιτείται: αυτοσυγκέντρωση συντονισμός “Gizem Girişmen” από Steve Gregory διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Ποτέ μην αποθαρρύνεις κάποιον που ανεξάρτητα από το πόσο αργά … προοδεύει συνεχώς. Πλάτωνας Ευχαριστώ για την προσοχή σας!