ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ-ΑΛΜΠΑ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Διδάσκουσα Π.Δ. 407/80 ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο (17/05/2013): Ο ΓΑΜΟΣ

Ο ΓΑΜΟΣ Ορισμός (Τσαούσης, 1984): Κοινωνικά αναγνωρισμένη ένωση δύο ετερόφυλων προσώπων που χαρακτηρίζεται από: α. την αμοιβαία πρόθεση μακρόχρονης διατήρησής της β. την κατά κανόνα συνοίκηση των δύο συζύγων γ. τη ρύθμιση των γενετήσιων σχέσεων των δύο συζύγων και την άλλων προσώπων μέσα και έξω από την οικογένεια δ. την αμοιβαία πρόθεση αναπαραγωγής ε. την οικονομική συνεργασία των συζύγων στ.την από κοινού ανάληψη υποχρεώσεων διατροφής, ανατροφής και αποκατάστασης των κοινών τέκνων, σύμφωνα με τους κοινωνικούς κανόνες που ισχύουν.

Ο γάμος γίνεται αντιληπτός ως:  Διαβατήρια τελετουργία (Μουσούρου), με την οποία, «συνίσταται και αναγνωρίζεται δημόσια μια νόμιμη, μόνιμη και τυπική γενετήσια ένωση που θα οδηγήσει στη δημιουργία οικογένειας» (Τσαούσης).  Κοινωνικός θεσμός, που με κέντρο τη δυάδα, επιδιώκει την αναπαραγωγή και την εξέλιξη της κοινωνίας.  Για τις σύγχρονες κοινωνίες αρχή της κοινής ζωής δυο ατόμων ως οικογένεια με αυτόματη νομιμοποίηση των παιδιών του ζευγαριού. Ο ΓΑΜΟΣ

Ο γάμος δεν είχε ανέκαθεν το ίδιο κοινωνικό βάρος, δεν εξυπηρετούσε τους ίδιους σκοπούς με σήμερα. Ο γάμος πριν και μετά το 17 ο αιώνα (Εκκλησία και Κράτος) Η τελετουργία του διέφερε σημαντικά τόσο ανάλογα με την εποχή ή την περιοχή στην οποία τελούνταν, όσο και με την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκαν τα άτομα που παντρεύονταν. Αίτια σύναψης γάμων Ασυμμετρία των φύλων στα έθιμα του γάμου Οι βέρες : Αρχαία Αίγυπτος Σημασία του δαχτυλιδιού Κοινωνικές προεκτάσεις στην αρχαιότητα και σήμερα

Ο ΓΑΜΟΣ Στοιχεία που προκύπτουν κατά τη μελέτη του θεσμού του γάμου: Κοινωνική ομογαμία Γεωγραφική ενδογαμία Αφορά το φαινόμενο του να παντρεύονται μεταξύ τους άνθρωποι που κατοικούν στην ίδια ή σε κοντινές περιοχές. Τα ποσοστά της διέφεραν και διαφέρουν ανάλογα με την κοινωνική ομάδα. Αναφέρεται στην τάση των ατόμων να επιλέγουν και να παντρεύονται άτομα που κοινωνικά, μορφωτικά και οικονομικά είναι κοντά τους. Τα ποσοστά της διαφοροποιούνται ανάλογα με την κοινωνική ομάδα και το επάγγελμα.

Ο ΓΑΜΟΣ Η επιλογή συντρόφου είναι συνειδητή; Ο τρόπος που γνωρίζονται τα άτομα αλλάζει ανάλογα με τις εποχές και τις κοινωνίες. Πρόκειται για πράξη μη συνειδητή και σκόπιμη η οποία κατευθύνεται από τη ζωή των ατόμων που τα οδηγεί στο να συναντήσουν ή όχι κάποιους ανθρώπους και επηρεάζεται από την κοινωνικοποίησή τους που τους ωθεί στο να επιλέξουν ή να απορρίψουν κάποιον για σύντροφο. Ο Μ. Bozon υποστηρίζει ότι ο τρόπος που γνωρίζει κανείς το μέλλοντα σύντροφό του συνδέεται με τις μορφές κοινωνικής συναναστροφής και έκφρασης που έχει επιλέξει. Χαμηλά στρώματα, ανώτερα στρώματα, άτομα με επιστημονικά επαγγέλματα και θέσεις εξουσίας

Ο ΓΑΜΟΣ α. Oι άντρες αξιολογούν στις γυναίκες την εμφάνιση αλλά και τα ψυχικά και συναισθηματικά χαρίσματα και τις διαπροσωπικές δεξιότητες που θεωρούν ότι είναι σημαντικές για τη συζυγική και οικογενειακή ζωή. Για τις γυναίκες η εμφάνιση και τα φυσικά προσόντα φαίνεται να παίζουν μικρό ρόλο στην κρίση και την τελική επιλογή τους, ενώ θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικές τις ψυχολογικές, κοινωνικές και διανοητικές δεξιότητες οι οποίες σχεδόν πάντοτε παραπέμπουν σε ένα επαγγελματικό και κοινωνικό στάτους. Η αξιολόγηση και η επιλογή όμως είναι διαφορετική ανάλογα α. με το φύλο β. με την κοινωνική ομάδα

Ο ΓΑΜΟΣ β. Oι άντρες που ανήκουν σε χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα εκτιμώνται για τη σωματική δύναμη, την αρρενωπή εμφάνιση, την επαγγελματική σταθερότητα και την οικογενειακή αφοσίωση (χαρακτηρισμοί: σοβαρός, δουλευταράς, απλός, δυνατός). Οι άντρες των ανώτερων κοινωνικοοικονομικό στρωμάτων εκτιμώνται για τις διανοητικές και επαγγελματικές επιτυχίες τους και την ανωτερότητά τους σε κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο (χαρακτηρισμοί: έξυπνος, καλλιεργημένος, εμπνέει ασφάλεια). Πόσο έχει αλλάξει με το πέρασμα των ετών η ηλικία γάμου και η διαφορά ηλικίας των συζύγων και για ποιους λόγους;

Ο ΓΑΜΟΣ 1.Γάμος εθισμένος στις συγκρούσεις Χαρακτηριστικά επιτυχημένων γάμων (Lauer & Lauer): Τύποι γάμων που διαρκούν (Cuber & Harroff): 2.Απονεκρωμένος γάμος 3.Γάμος παθητικότητας-αρμονίας 4.Ζωτικός γάμος 5.Ολικός γάμος  Θετική άποψη για το χαρακτήρα του συντρόφου  Κοινοί στόχοι και επιδιώξεις στη ζωή  Ο σύντροφος γίνεται πιο ενδιαφέρον με την πάροδο των ετών  Αυτοσυγράτηση και αποφυγή καβγάδων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Bozon, M Le choix du conjoint. In : F. Singly de (sd), La famille, l’état des savoirs. Paris : La Découverte, pp Bozon, M Le mariage : montée et déclin d’une institution. In : F. Singly de (sd), La famille, l’état des savoirs. Paris : La Découverte, pp Bozon, M Les femmes et l’écart d’âge entre conjoints. Une domination consentie. I et II. Population (2), Population (3). Cuber, J.F. & Harroff, P.B Πέντε τύποι γάμων. In: Χ. Νόβα-Καλτσούνη (επ.), Κείμενα κοινωνιολογίας του γάμου και της οικογένειας, Αθήνα: Τυπωθήτω-Δαρδάνος, σσ Lauer, J. & Lauer, R Γάμοι που διαρκούν. In: Χ. Νόβα-Καλτσούνη (επ.), Κείμενα κοινωνιολογίας του γάμου και της οικογένειας, Αθήνα: Τυπωθήτω-Δαρδάνος, σσ Μουσούρου, Λ Κοινωνιολογία της σύγχρονης οικογένειας. Αθήνα: Gutenberg Νοβα-Καλτσούνη, Χ. (επ.) Κείμενα κοινωνιολογίας του γάμου και της οικογένειας. Αθήνα: Τυπωθήτω-Δαρδάνος Singly de, F. (sd) La famille, l’état des savoirs. Paris : La DécouverteΤσαούσης, Δ. Γ Χρηστικό λεξικό κοινωνιολογίας. Αθήνα: Gutenberg