ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝ Ενότητα 5: Σεισμική Στρωματογραφία Αβραάμ Ζεληλίδης, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Άδειες Χρήσης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση, Μη παράγωγα έργα 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Σύμφωνα με αυτήν την άδεια ο δικαιούχος σας δίνει το δικαίωμα να: Μοιραστείτε — αντιγράψετε και αναδιανέμετε το υλικό Υπό τους ακόλουθους όρους: Αναφορά Δημιουργού — Θα πρέπει να καταχωρίσετε αναφορά στο δημιουργό, με σύνδεσμο της άδειας Μη εμπορική χρήση — Δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το υλικό για εμπορικούς σκοπούς Μη παράγωγα έργα — Μπορείτε να αναδιανείμετε το υλικό ως έχει, χωρίς να προβείτε σε αλλαγές (ανάμιξη, τροποποίηση)

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σύνοψη- Σκοποί Ενότητας Σεισμικά δεδομένα Εισαγωγή στην ανάλυση σεισμικών δεδομένων και την σεισμική στρωματογραφία Εργαστηριακή άσκηση με σεισμικά δεδομένα

Η σεισμική στρωματογραφία είναι μια γεωλογική προσέγγιση στην ερμηνεία των σεισμικών δεδομένων. Οι βασικές αρχές της σεισμικής στρωματογραφίας βασίζονται στις αρχές της στρωματογραφίας όπως αναπτύχθηκαν στο μάθημα της Ανάλυσης Ιζηματογενών Λεκανών. Τα σεισμικά δεδομένα βασίζονται στην διαφορετική ανακλαστικότητα των σεισμικών κυμάτων μεταξύ των υλικών μιας λεκάνης. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εικόνα 1 (

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ανάλυση των σεισμικών δεδομένων αποτελεί ένα τεράστιο εργαλείο στην έρευνα υδρογονανθράκων. Η γεωφυσική ερμηνεία πρέπει να επικουρεί την γεωλογική ερμηνεία. Η γνώση του καθεστώτος γένεσης και ανάπτυξης της υπό μελέτη λεκάνης είναι απαραίτητη. Η σύνθεση πολλών σεισμικών γραμμών κατά μήκος και κατά πλάτος μιας υπό μελέτης περιοχής μπορεί να συμβάλλει στην κατασκευή ενός μοντέλου εξέλιξης μιας λεκάνης.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι πρωταρχικές ανακλάσεις παράγονται από την επιφάνεια των πετρωμάτων, προσφέροντας πληροφορίες για ασυνέχειες και αντιθέσεις μεταξύ πυκνότητας στρωμάτων. Μια σεισμική τομή είναι η καταγραφή μιας χρονοστρωματογραφικής ιστορίας αποθέσεων και δομικών μοτίβων – όχι μια στρωματογραφική στήλη.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μπορεί να ερμηνευτεί η μετα-αποθετική γεωλογική ιστορία μιας λεκάνης, ενώ η ερμηνεία των μοτίβων σε συνδυασμό με την γεωλογική έρευνα μπορεί να συμβάλει σε πολλούς τομείς: -Προσδιορισμός των μητρικών-ταμιευτήρων-παγίδων -Πάχη στρωμάτων – αποθετικές συνθήκες -Παλεοβαθυμετρία -Ιστορία ταφής -Τεκτονική εξέλιξη -Παλαιογεωγραφία κ.ο.κ.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Προσοχή: Δεν είναι καθόλου αξιόπιστη, χωρίς την γεωλογική γνώση της υπό μελέτης περιοχής, η αναγνώριση πετρωμάτων και τύπων ιζημάτων!! Εικόνα 2 ( ???????

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για να γίνουν αυτά, η ανάλυση σεισμικών δεδομένων περνάει από τρια βήματα ερμηνείας: 1.Σεισμική στρωματογραφία 2.Ανάλυση σεισμικών φάσεων 3.Ανάλυση ευστατικών κινήσεων

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Η σεισμική στρωματογραφία βασίζεται στην αναγνώριση στρωματωγραφικών ενοτήτων που ομαδοποιούν συνεχείς ανακλάσεις και διαχωρίζονται από ασυνέχειες στα όριά τους. Οι ασυνέχειες αυτές υποδηλώνουν μεταβολές στην πυκνότητα και την φύση του υλικού.

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ

Οι αλλαγές περιγράφονται με διάφορους τύπους: Toplap: Όταν ένα στρώμα ολοκληρώνεται σε μια άνωθεν επιφάνεια Truncation: Όταν ένα στρώμα ολοκληρώνεται σε μια ασυνέχεια. Onlap: Όταν ένα αρχικά οριζόντιο στρώμα ολοκληρώνεται σε μια κεκλιμένη επιφάνεια. Downlap: Όταν ένα στρώμα κλίνει και εξαφανίζεται προς τα κάτω.

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Εικόνα 6 (

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Μετά τον εντοπισμό των ασυνεχειών στις σεισμικές ανακλάσεις, οι επιφάνειες χρωματίζονται και οι γραμμές σχεδιάζονται ακολουθώντας κάθε ασυνέχεια κατά μήκος της σεισμικής τομής (παρακολουθώντας και για πλευρικές αλλαγές). Αναλόγως σχεδιάζονται δομές όπως ρήγματα, επωθήσεις κλπ.

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Τα φωτεινά σημεία (Bright Spots) οφείλονται πολύ συχνά στην παρουσία αερίου σε πορώδη πετρώματα! Εικόνα 7 (tle.geoscienceworld.org)

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Είναι δυνατό να αναγνωριστούν και gas chimneys! Εικόνα 7 (explorationist.com)

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Όπως και ο προσδιορισμός τεκτονικών δομών. Εικόνα 8 (geosphere.gsapubs.org)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ανάλυση και ερμηνεία των σεισμικών δεδομένων είναι ένα καθοριστικό εργαλείο για την σε βάθος ανάλυση μιας ιζηματογενούς λεκάνης, την μοντελοποίηση της γεωλογικής ιστορίας της και κατ’επέκταση την εκτίμηση των γεωλογικών προϋποθέσεων για την γένεση και ταμίευση υδρογονανθράκων. Χωρίς γεωλογική γνώση της λεκάνης όμως, είναι ένα βιβλίο με όλες τις απαντήσεις αλλά σε ξένη γλώσσα....

Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Πανεπιστήμιο Πατρών, Αβραάμ Ζεληλίδης. «Γεωλογία Πετρελαίων». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το υλικό της παρουσίασης προέρχεται από: Τις σημειώσεις από τις παρουσιάσεις του Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας Αβράαμ Ζεληλίδη

Τέλος Ενότητας