«Ψάρια- εισβολείς» έχουν εμφανιστεί σε μεγάλους αριθμούς και εξαπλώνονται ραγδαία στην θαλάσσια περιοχή της Κρήτης, όπως και όλης της Μεσογείου, με αδιευκρίνιστες, προς το παρόν, συνέπειες στο μεσογειακό οικοσύστημα. Τα νέα αυτά είδη ψαριών μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για τα «ντόπια» είδη ψαριών, καθώς μπορούν να αναπτύξουν σχέσεις ανταγωνισμού, καταλαμβάνοντας τον ζωτικό τους χώρο και καταναλώνοντας την τροφή τους.

Παράλληλα προκαλούν και εμπορικές - οικονομικές ανακατατάξεις, εκτοπίζοντας, σε κάποιες περιπτώσεις, ντόπια ψάρια που έχουν εμπορική αξία. Τα καινούργια αυτά ψάρια χαρακτηρίζονται από τους επιστήμονες ως «λεσεψιανοί μετανάστες» Κυριότερα εξ αυτών ο λαγοκέφαλος, ο γερμανός, η φλογέρα και η γαυρόφρισα.

«Αυτά τα είδη, τα οποία είναι ενδημικά στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Ινδικό Ωκεανό, εισέρχονται στη Μεσόγειο από τη διώρυγα του Σουέζ. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να έχει επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία, κυρίως λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και της αλατότητας της Μεσογείου, η οποία αυξάνεται λόγω εξάτμισης, αλλά και λόγω της τεράστιας μείωσης του όγκου του γλυκού νερού που εισέρχεται στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά την κατασκευή του φράγματος του Ασσουάν, αυξάνοντας έτσι κατακόρυφα τα επίπεδα του αλατιού στην μεσογειακή θαλάσσια λεκάνη…», εξηγεί στην εφημερίδα «Κρητική Επιθεώρηση» η ερευνήτρια του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, κ. Νότα Περιστεράκη.

Σύμφωνα με την ίδια, τα είδη των εισβολέων ξεπερνούν πλέον τα 240 στα ελληνικά νερά. Περίπου 140 είδη έχουν εγκατασταθεί για τα καλά στις θάλασσές μας. Εισβάλλουν κυρίως μέσω της διώρυγας του Σουέζ που από το 1869 συνδέει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα. Η εισβολή γίνεται με τη βοήθεια των ποντοπόρων πλοίων, στο έρμα των οποίων ταξιδεύουν ως «λαθρεπιβάτες». Από το νότιο Αιγαίο εξαπλώνονται βορειότερα και δυτικότερα. Στη Μεσόγειο προσεγγίζουν τα 1000 είδη, αριθμός - ρεκόρ σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές θάλασσες. Ειδικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες η διασπορά πραγματοποιείται με πολύ ταχείς ρυθμούς. Ένας νέος εισβολέας εμφανίζεται στη Μεσόγειο κάθε 10 ημέρες.

Στην χώρα μας, δυστυχώς, δεν πραγματοποιείται από το έτος 2008 το Εθνικό Πρόγραμμα Συλλογής Αλιευτικών Δεδομένων, το οποίο είναι υποχρεωτικό για όλα τα κράτη-μέλη, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αρκετά στοιχεία, ούτε για τους λεσεψιανούς μετανάστες ούτε για γενικότερα θέματα για την σωστή διαχείριση της αλιείας.

Στο διεθνές επιστημονικό πρόγραμμα SESAME ένωσαν τις δυνάμεις τους 380 επιστήμονες από 58 ινστιτούτα - 23 χωρών (από τη Γερμανία και τη Ρωσία ως την Αίγυπτο και το Μαρόκο και από την Ισπανία ως τη Γεωργία) ενώ το γενικό συντονισμό είχε το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) Ήταν η πρώτη φορά που η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα αντιμετωπίστηκαν επιστημονικά σαν μια ενιαία θαλάσσια λεκάνη. Τα αποτελέσματα του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος SESAME δείχνουν πως η «τροπικοποίηση» της Μεσογείου δεν είναι πιθανότητα του μακρινού μέλλοντος.

Σταδιακά οι ελληνικές θάλασσες μεταμορφώνονται σε... «τροπική ζώνη». Η μέση ετήσια θερμοκρασία σε Αιγαίο και Ιόνιο αυξάνεται σημαντικά, ενώ πληθαίνουν διαρκώς οι εισβολές ξενικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, αλλοιώνοντας τη βιοποικιλότητα κι απειλώντας αλιεία και τουρισμό. Η σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας σε Αιγαίο και Ιόνιο πολλαπλασιάζει είδη χλωρίδας και πανίδας, άγνωστα μέχρι σήμερα στις ελληνικές θάλασσες... Το φύκος Asparagopsis taxiformis ταξίδεψε από τον Ινδικό και τον Ειρηνικό μέχρι τη Ρόδο, τον Σαρωνικό και το Μεσσηνιακό Κόλπο! Στην Πάρο, την Αντίπαρο και τη Ρόδο εμφανίστηκαν κοπάδια από ένα είδος βενθικής μέδουσας, που είχε να εμφανιστεί στην Ελλάδα από το 1950!

Ήδη στις ελληνικές θάλασσες η μεταβολή της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο και δείχνει μη αναστρέψιμη! Τη δεκαετία η μέση θερμοκρασία σε Αιγαίο και Ιόνιο ήταν 18,5 ο C Μετά το 1997 ανέβηκε στους 19,3 καλύπτοντας μια απόσταση 0,8 βαθμών ! Παγκοσμίως η αύξηση κυμαίνεται στο μισό βαθμό C. “Η αύξηση κατά 0,8 ο C είναι σημαντική και μπορεί να επηρεάσει το σύνολο της ζωής στη θάλασσα…” εξηγούν οι ερευνητές. Είναι ενδεικτικό πως θερμοκρασιακές διακυμάνσεις, ακόμη και μικρότερες από μισό βαθμό, μπορούν να προκαλέσουν μεταβολές στον κύκλο ζωής των μεδουσών, αυξάνοντας τη δυναμική των πληθυσμών τους.

-Μωβ δράκος (Flabellina rubrolineata) - Λαγοκέφαλος (Lagoce-phalus sceleratus) - Ψάρι – Φλογέρα (Fistularia commersonii) -Φύκος Codium fragile -Κτενοφόρο Mnemiopsis leidyi -Τροπική μέδουσα του Ειρηνικού (Phylloriza punctata) - Γερμανός

Ο μωβ δράκος (Flabellina rubrolineata) από τον Ινδικό και τον Ειρηνικό, φωτογραφήθηκε πρόσφατα στη Σύρο.

Ο τοξικός για τον άνθρωπο λαγοκέφαλοςτοξικός για τον άνθρωπο (Lagoce - phalus sceleratus) προέρχεται από τον Δυτικό Ειρηνικό και τον Ινδικό. Στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί σε όλο το Αιγαίο.

Το περίεργο Ψάρι – Φλογέρα (Fistularia commersonii) από τον Ινδικό και τον Ειρηνικό, έχει εγκατασταθεί στο Θερμαϊκό, στο Σαρωνικό, στις Κυκλάδες κ.α. και ανταγωνίζεται με επιτυχία ενδημικά είδη.

Το τροπικό φύκος Codium fragile, γνωστό και ως «δάχτυλα του πεθαμένου» κατάγεται από την Ιαπωνία. Αλλοιώνει τις βενθικές κοινότητες και καταστρέφει τα ενδιαιτήματα των οστρακόδερμων.

Το κτενοφόρο Mnemiopsis leidyi, ένα είδος μέδουσας, εισήχθη από τις αμερικανικές ακτές του Ατλαντικού. Τρώει αβγά μικρών πελαγικών ψαριών, όπως οι γαύροι και οι σαρδέλες.

Η τροπική μέδουσα του Ειρηνικού Phylloriza punctata παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη Λευκάδα το 2005.