ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Χημεία Α΄, Β΄, Γ΄ Λυκείου Ρυθμιστικά Διαλύματα Ογκομέτρηση Εισηγητής Στέφανος Κ. Ντούλας Χημικός MSc-MEd Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Αγίων Αναργύρων

Ρυθμιστικά Διαλύματα-Ογκομέτρηση  Παρασκευή ρυθμιστικών διαλυμάτων  Μελέτη ρυθμιστικής ικανότητας ρυθμιστικών διαλυμάτων  Συνδεσμολογία και λειτουργία pHμέτρου multilog  Βαθμονόμηση pΗ-μέτρου multilog  Μελέτη ρυθμιστικής ικανότητας Ρ.Δ. CH 3 COOH- CH 3 COONa  Προσδιορισμός περιεκτικότητας ξυδιού σε οξικό οξύ  Υπολογισμός σφάλματος με χρήση EXCEL  Παρασκευή και μελέτη Ρ.Δ. με χρήση V-Lab  Ογκομέτρηση με χρήση V-Lab

Όργανα – Συσκευές Διαλύματα Ογκομετρική φιάλη των 100ml (4) CH 3 COOH 0,1M Ποτήρι ζέσεως των 100ml (8) CH 3 COONa 0,1M Ογκομετρικός κύλινδρος των 10ml (2) HCl 0,01M Ογκομετρικός κύλινδρος των 50ml NaOH 0,01M Ογκομετρικός κύλινδρος των 100ml Σιφώνιο Κουταλάκι ή Σπάτουλα Υδροβολέας Ετικέτες Παρασκευή και Ρυθμιστική Ικανότητα Ρυθμιστικών Διαλυμάτων

CH 3 COOH 0,1M 1,8ml πυκνού και αραίωση σε 250ml (ογκομετρική φιάλη) CH 3 COOΝa 0,1M: 0,82g στερεού και αραίωση σε 100ml (ογκομετρική φιάλη) HCl 0,01M: 0,1ml πυκνού και αραίωση σε 100ml (ογκομετρική φιάλη) ΝaOH 0,01M: 0,04g στερεού και αραίωση σε 100ml (ογκομετρική φιάλη) Παρασκευή διαλυμάτων

Παρασκευή και Ρυθμιστική Ικανότητα Ρυθμιστικών Διαλυμάτων Α. Παρασκευή Ρυθμιστικών Διαλυμάτων 1.Σε 3 ποτήρια ζέσεως των 100ml αναμιγνύουμε:  10ml CH 3 COOH 0,1M + 40ml CH 3 COONa 0,1M  25ml CH 3 COOH 0,1M + 25ml CH 3 COONa 0,1M  40ml CH 3 COOH 0,1M + 10ml CH 3 COONa 0,1M 2.Υπολογίζουμε τις συγκεντρώσεις και τη θεωρητική τιμή pH των διαλυμάτων 3.Μετράμε το pH των διαλυμάτων που παρασκευάσαμε

Νέες Συγκεντρώσεις: 10ml CH 3 COOH 0,1M + 40ml CH 3 COONa 0,1M 0,1∙ 10 = 50∙C οξ άρα C οξ =0,02Μ και 0,1∙ 40 = 50 ∙ C αλ άρα C αλ =0,08Μ 25ml CH 3 COOH 0,1M + 25ml CH 3 COONa 0,1M 0,1∙ 25 = 50 ∙ C οξ άρα C οξ =0,05Μ και 0,1∙ 25= 50 ∙ C αλ άρα C αλ =0,05Μ 40ml CH 3 COOH 0,1M + 10ml CH 3 COONa 0,1M 0,1∙ 10 = 50∙C αλ άρα C αλ =0,02Μ και 0,1∙ 40 = 50 ∙ C οξ άρα C οξ =0,08Μ Παρασκευή διαλυμάτων

Υπολογισμός pH: 10ml CH 3 COOH 0,1M + 40ml CH 3 COONa 0,1M pH=-log(1,8 ∙10 -5 ) + log (0,08/0,02) = ,6 = 5,34 25ml CH 3 COOH 0,1M + 25ml CH 3 COONa 0,1M pH=-log(1,8 ∙10 -5 ) + log (0,05/0,05) = = 4,74 40ml CH 3 COOH 0,1M + 10ml CH 3 COONa 0,1M pH=-log(1,8 ∙10 -5 ) + log (0,02/0,08) = ,6 = 4,14 Παρασκευή διαλυμάτων

Παρασκευή και Ρυθμιστική Ικανότητα Ρυθμιστικών Διαλυμάτων Β. Ρυθμιστική Ικανότητα Ρυθμιστικών Διαλυμάτων 1.Χωρίζουμε τα ρυθμιστικά διαλύματα σε δύο μέρη των 25ml το καθένα (2 σειρές) 2.Σε κάθε ποτήρι της πρώτης σειράς προσθέτουμε 5ml HCl 0,01Μ 3.Σε κάθε ποτήρι της δεύτερης σειράς προσθέτουμε 5ml NaOH 0,01Μ 4.Μετράμε το pH των νέων διαλυμάτων 5.Σε δύο ποτήρια των 100ml προσθέτουμε 25ml απιοντισμένο νερό 6.Μετράμε το pH του νερού 7.Στο ένα ποτήρι προσθέτουμε 5ml HCl 0,01Μ και στο άλλο 5ml NaOH 0,01Μ 8.Μετράμε πάλι το pH

Προσδιορισμός περιεκτικότητας ξιδιού σε Οξικό Οξύ (Αλκαλιμετρία) Όργανα – Συσκευές Διαλύματα Ογκομετρική φιάλη των 250ml (1) Ξύδι εμπορίου Ποτήρι ζέσεως των 250ml (1) NaOH 1M Κωνική φιάλη των 250 ml (1) (10g στερεού σε 250ml) Προχοΐδα Φαινολοφθαλεΐνη Γυάλινο χωνί Σταγονόμετρο Σιφώνιο των 10 ml Κουταλάκι ή Σπάτουλα Υδροβολέας Ετικέτες

1.Με σιφώνιο πλήρωσης λαμβάνουμε 10ml ξυδιού σε κωνική φιάλη 2.Προσθέτουμε με κύλινδρο 90ml νερού 3.Προσθέτουμε 5-6 σταγόνες δείκτη φαινολοφθαλεΐνη 4.Προσθέτουμε από την προχοΐδα πρότυπο διάλυμα ΝαΟΗ 1Μ 5.Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία 2 φορές Προσδιορισμός περιεκτικότητας ξιδιού σε Οξικό Οξύ (Αλκαλιμετρία)

Βιβλιογραφία 1. Κ. ΓΙΟΥΡΗ ΤΣΟΧΑΤΖΗ, Διδακτική Πειραμάτων Χημείας, Εκδόσεις Ζήτη ΣΙΔΕΡΗ ΜΗΤΣΙΑΔΗ, Οδηγός Πειραμάτων Χημείας, Σαββάλας ΕBBING GAMMON, Γενική Χημεία, Εκδόσεις Τραυλός 4. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ, Χημεία και Καθημερινή ζωή, Εκδόσεις Κάτοπτρο 5. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, Χημεία ένα συναρπαστικό Παιχνίδι, Εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη ΛΙΟΔΑΚΗΣ, ΓΑΚΗΣ, Εργαστηρικός Οδηγός Χημείας Α΄ Λυκείου, ΟΕΔΒ Αθήνα