Μάθημα 2ον
Εύκολα διαλυτό Να συντηρείται εύκολα Να μην αποσυντίθεται Να παραμένει σταθερό Να επιτυγχάνει εισαγωγή στην αναισθησία σε χρόνο μιας πνευμονικής κυκλοφορίας Σταθερότητα από άτομο σε άτομο Ικανοποιητικό εύρος ασφάλειας Βραχεία διάρκεια δράσης Ταχεία και πλήρης αποδρομή Ταχύς μεταβολισμός σε μη τοξικούς και μη ενεργούς μεταβολίτες Όχι αναφυλακτικές αντιδράσεις, όχι απελευθέρωση ισταμίνης Όχι πόνος σε iv χορήγηση Όχι θρομβοφλεβίτιδα, ναυτία, έμετο, καρδιαγγεικές μεταβολές Χαμηλό κόστος
Προκαλούν απώλεια συνείδησης και αμνησία ανάκλησης γεγονότων Τροποποιούν τα φυσιολογικά ή ηλεκτρικά χαρκτηριστικά της νευρωνικής μεμβράνης ή/και επιδρούν σε υποδοχείς νευροδιαβιβαστών, διαύλους ιόντων ή ενδοκυττάριους διαβιβαστές Περιοχές ΚΝΣ που επηρεάζουν είναι κυρίως ο δικτυωτός σχηματισμός, η αμυγδαλή, το μεταιχμιακό σύστημα και ο υποθάλαμος. ◦ ΒΑΡΒΙΤΟΥΡΙΚΑ ◦ ΚΕΤΑΜΙΝΗ ◦ ΕΤΟΜΙΔΑΤΗ ◦ ΠΡΟΠΟΦΟΛΗ ◦ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΕΣ
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ◦ Έχουν υψηλή λιποφιλικότητα, διαπερνούν τον αιματεγκεφαλικό φραγμό ταχύτατα και προκαλούν δράση στον εγκέφαλο. Η αναισθητική δράση του φαρμάκου εξαρτάται από την συγκέντρωσή του στον εγκέφαλο, η οποία μεταβάλλεται παράλληλα με την συγκέντρωσή του στο πλάσμα ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΙΣΤΩΝ ◦ Η εξισορρόπιση στους διάφορους ιστούς εξαρτάται από την αιματική ροή και την μάζα κάθε ιστού και οργάνων ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΒΟΛΗ ◦ Τα περισσότερα μεταβολίζονται στο ήπαρ και ένα ποσοστό μεταβολιτών αποβάλλονται μέσω της χολής ◦ Από τα νεφρά αποβάλλονται ως υδατοδιαλυτοί μεταβολίτες
Δεν αθροίζεται σημαντικά λόγω της ταχύτητας κάθαρσης Η κάθαρση της προποφόλης από το πλάσμα είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη από την ηπατική αιματική ροή, φαίνεται ότι και άλλα όργανα καθαίρουν το φάρμακο από την κυκλοφορία Η κίρρωση και η νεφρική δυσλειτουργία δεν παρεμποδίζουν σημαντικά την κάθαρση της προποφόλης
Η πρόσληψη από τους ιστούς εξαρτάται από τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά Λιποφιλία Μοριακό μέγεθος Βαθμός ιονισμού. Μη ιονισμένα μόρια είναι περισσότερο λιποδιαλυτά και διαχέονται μέσω των μεμβρανών ευκολότερα και γρηγορότερα από τα ιονισμένα μόρια που είναι περισσότερο υδατοδιαλυτά Το ποσοστό ιονισμένη/μη ιονισμένη μορφή του φαρμάκου καθορίζεται από την εξίσωση Henderson-Hasselbach
Ph-pKa = μη πρωτονισμένο μόριο (ιονισμένο οξύ ή μη ιονισμένη βάση) Πρωτονισμένο μόριο (μη ιονισμένο οξύ ή μη ιονισμένη βάση)
Η σταθερά pKa ειδική για κάθε φάρμακο, είναι το pH στο οποίο το 50% του φαρμάκου βρίσκεται στην ιονισμένη μορφή π.χ Το ασθενές οξύ πεντοθάλη έχει pKa =7,6 κοντά στο φυσιολογικό pH 7,4 του αίματος. Άρα η οξέωση αυξάνει το μη ιονισμένο κλάσμα και την δίοδο της πεντοθάλης μέσω των μεμβρανών και επιταχύνει την εισαγωγή στην αναισθησία. Η αλκάλωση θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΒΑΡΒΙΤΟΥΡΙΚΑ ΚΕΤΑΜΙΝΗ ΕΤΟΜΙΔΑΤΗ ΠΡΟΠΟΦΟΛΗ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΕΣ ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΒΟΥΤΥΡΟΦΑΙΝΟΝΕΣ
Ισχυρή χημική συγγένεια με την θέση δέσμευσης των βενζοδιαζεπινών Δεν έχει αγωνιστική δράση στον υποδοχέα Ανταγωνίζεται τις φαρμακολογικές δράσεις των βενζοδιαζεπινών όπως: ◦ Αγχόλυση ◦ Ηρεμιστική ◦ Κατασταλτική ◦ Υπνωτική ◦ Αμνησία ◦ Αντιεπιληπτική ◦ Αναπνευστική καταστολή Λόγω ταχείας ηπατικής κάθαρσης η φλουμαζενίλη έχει βραχεία δράση με κίνδυνο την επανεμφάνιση των δράσεων βενζοδιαζεπινών μετά παροδική αναστροφή Για μεγαλύτερη διάρκεια ανταγωνιστικής δράσης μερικές φορές χορηγείται σε συνεχή ενδοφλέβια έγχυση
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ◦ Αναστέλλουν ή διεγείρουν δυναμικά που ευοδώνουν ή αναστέλλουν την διέγερση αντίστοιχα (αναστολή διαύλων ασβεστίου) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΙΔΕΩΔΟΥΣ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΥ ◦ Σταθερότητα χημικής αποδόμησης από νατράσβεστο ◦ Όχι ερεθιστική οσμή, όχι ερεθιστικό για αεραγωγούς ◦ Όχι ηπατοτοξικότητα και νεφροτοξικότητα ◦ Χαμηλοί συντελεστές κατανομής ◦ Μεγάλη ισχύς, να επιτρέπει συνχορήγηση οξυγόνου
Ελάχιστη κυψελιδική συγκέντρωση (Μinimum Alveolar Concentration = MAC), Είναι η ελάχιστη κυψελιδική συγκέντρωση ενός εισπνεόμενου αναισθητικού η οποία προσλαμβάνει την απάντηση (συνήθως κίνηση) σε ένα επώδυνο ερέθισμα στο 50% των ανθρώπων ή των πειραματοζώων Λόγω της υψηλής εγκεφαλικής ροής η κυψελιδική συγκέντρωση του αναισθητικού αντανακλά τη συγκέντρωσή του στον εγκέφαλο
Είναι λιγότερο διαλυτά, Ως εκ τούτου έχουν ένα ευνοικότερο φαρμακοκινητικό προφίλ για μακράς διάρκειας επεμβάσεις, Όπου ο χαμηλότερος συντελεστής διαλυτότητας βελτιώνει σημαντικιαφέρον γά την ταχύτητα και την ποιότητα της ανάνηψης Για το σεβοφλουράνιο αυτή η ιδιότητα μαζί με την απουσία ερεθισμού των αεροφόρων οδών και την βρογχοδιαστολή, οδήγησαν σε ενδιαφέρον για την εισαγωγή στην αναισθησία με πτητικό αναισθητικό
Προσωρινή διακοπή της ικανότητας ενός νεύρου να μεταφέρει ώσεις εφαρμόζεται για να επιτευχθεί αναλγησία κατά την επέμβαση ή τον τοκετό, για να εντοπιστεί η προέλευση κάποιου πόνου ή για να χαλαρώσουν οι μυς κατά την διάρκεια θεραπευτικών χειρισμών ή ανάταξης μιας παρεκτοπισμένης άρθρωσης.
ΤΡΟΠΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ◦ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΝΑΥΤΙΑ ΚΑΙ ΕΜΕΤΟΣ ΜΥΙΚΗ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑ ΑΝΤΙΒΗΧΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
ΝΑΛΟΞΟΝΗ: Είναι αμιγής ανταγωνιστής των οπιοειδών. Δεν εμφανίζει ενδογενή αναλγητική δράση, αλλά αποκλείει την δράση των αμιγών αγωνιστών στους υποδοχείς.
Κατά την χορήγηση των μυοχαλαρωτικών απαιτείται προσοχή ώστε ο ασθενής να μην είναι σε εγρήγορση ενώ είναι μυοχαλαρωμένος Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ασθενών που είχαν αντίληψη κατά την διάρκεια της επέμβασης αλλά δεν μπορούσαν να κινηθούν σε απάντηση στο επώδυνο ερέθισμα διεγχειρητικά
Οι νευρικές ώσεις φτάνουν στην νευρομυική σύναψη η οποία περιέχει κυστίδια ακετυλοχολίνης, η οποία εκλύεται στην μετασυναπτική σχισμή Στην βαριά μυασθένεια η φυσιολογικά απελευθερούμενη ακετυλοχολίνη δεν συνδέεται με τα μυικά κύτταρα λόγω μειωμένου αριθμού υποδοχέων στον μυ που πρόσκειται στην συναπτική σχισμή
Συνδέονται με την νευρομυική σύναψη, αποκλείουν την ροή των ιόντων μέσω των μετασυναπτικών νιοτινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης και προκαλούν χάλαση Είναι ανταγωνιστικοί αναστολείς της ακετυλοχολίνης στην νευρομυική σύναψη Ανταγωνισμός του μη αποπολωτικού ανταγωνισμού με αναστολείς χοληνεστεράσης Όλα συνδέονται με πρωτείνες του πλάσματος Διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες ◦ τα βραχείας, ◦ τα ενδιάμεσης (βεκουρόνιο, ροκουρόνιο, ατρακούριο, cis-ατρακούριο με εγκατάσταση αποκλεισμού εντός 2-3΄και διάρκεια δράσης 30-60΄) ◦ τα μακράς διαρκείας
Το μόνο δημοφιλές είναι η σουκκινυλοχολίνη Η σουκκινυλοχολίνη μιμείται δύο μόρια ακετυλοχολίνης Επειδή η σουκκινυλοχολίνη έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης από την ακετυλοχολίνη οι δίαυλοι Νa παραμένουν αδρανοποιημένοι για αρκετό χρόνο Η παθολογική δραστηριότητα του ενζύμου «ψευδοχοληνεστεράση» που μεταβολίζει την σουκκινυλοχολίνη μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά παρατεταμμένη δράση της σουκκινυλοχολίνης Ανεπιθύμητες ενέργειες ◦ Καρδιακές αρρυθμίες ◦ Δεσμιδώσεις ή μυικές συσπάσεις ◦ Αύξηση ενδογαστρικής, ενδοφθάλμιας και ενδοκράνιας πίεσης ◦ Κακοήθης υπερπυρεξία (γενετική διαταραχή μεταβολισμού του Ca, αντίδοτο η δανδρολένη) ◦ Υπερκαλιαιμία