ΙΕΚ ΑΙΓΕΑΣ – ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ – ΜΑΘΗΜΑ 2 ΙΕΚ ΑΙΓΕΑΣ – ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ – ΜΑΘΗΜΑ 2 Εισαγωγή στην κινησιολογία Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, MSc, Med, PhD

Στο σημερινό μάθημα... Αρχές σταθερότητας της κίνησης Ισορροπία Εισαγωγή στην ανάλυση της ανθρώπινης κίνησης Αρχές σταθερότητας της κίνησης Ισορροπία Τα επίπεδα της κίνησης Ανατομικοί ορισμοί της κίνησης

Κίνηση = Ζωή

Κινησιολογία, προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις Kinesis (κίνηση) και kinein (σε κίνηση), επίσης γνωστή ως ανθρώπινη κινητική, είναι η επιστήμη της ανθρώπινης κίνησης. Είναι μια πειθαρχία που εστιάζει στη σωματική άσκηση. Μια κινησιολογική προσέγγιση εφαρμόζεται επιστημονική βάση ιατρικές αρχές για την ανάλυση, τη διατήρηση και βελτίωση της ανθρώπινης κίνησης σε όλες τις ρυθμίσεις και τους πληθυσμούς.

ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ Ασχολείται με τη μελέτη της ανθρώπινης κίνησης Χρησιμοποιεί γνώσεις από τη μηχανική της Φυσικής, την Ανατομία και τη Φυσιολογία Βοηθάει τους ειδικούς των επαγγελμάτων υγείας να βοηθούν τους ασθενείς να εκτελούν τις κινήσεις με επάρκεια – αποτελεσματικότητα - ασφάλεια

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ VS ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ VS ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Αρμονική Ευχάριστη Όμορφη Οικονομική Υγειής Ενοχλητική Αφύσικη Πολύπλοκη Ενεργοβόρα

Το ανθρώπινο σώμα... Είναι ένα σύστημα που περιλαμβάνει τα μέλη (κεφάλι, κορμός, άνω και κάτω άκρα) Αυτά με τη σειρά τους περιλαμβάνουν τα οστά τους μυς και τα υπόλοιπα όργανα Οι δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα διακρίνονται σε εξωτερικές και εσωτερικές

Εσωτερικές δυνάμεις Εξωτερικές δυνάμεις Ασκούνται στο σώμα από σώματα που δεν περιλαμβάνονται στο ανθρώπινο σύστημα Μέρη του εξωτερικού περιβάλλοντος έδαφος, νερό, αέρας, άλλος άνθρωπος Ασκούνται από τα μέλη του ανθρώπινου σώματος Μυϊκές δυνάμεις Δυνάμεις των οστών

Εσωτερικές δυνάμεις Οι εσωτερικές δυνάμεις ευθύνονται για την κίνηση των επιμέρους μελών του σώματος (π.χ. η μυϊκή δύναμη-ροπή του δικέφαλου βραχιονίου προκαλεί κάμψη του αγκώνα και περιστροφή του πήχη ως προς τον βραχίονα) δεν μπορούν όμως να προκαλέσουν κίνηση ολόκληρου του συστήματος (ανθρώπινο σώμα).

Για να παραχθεί η κίνηση ολόκληρου του σώματος απαιτείται αλληλεπίδραση των εσωτερικών και εξωτερικών δυνάμεων

Κίνηση του σώματος ...η μεταβολή της θέσης ενός σημείου του σώματος που ονομάζεται κέντρο μάζας (ΚΜ), στο οποίο θεωρείται συμπυκνωμένη ολόκληρη η μάζα του σώματος

Κινήσεις μεταφορικές περιστροφικές όλα τα σημεία του κινούμενου σώματος διαγράφουν ευθύγραμμες ή καμπυλόγραμμες παράλληλες τροχιές όλα τα σημεία του κινούμενου σώματος διαγράφουν, σε κάθε θέση, την ίδια γωνία με το σημείο ή τον άξονα περιστροφής

Η μηχανική της στάσης Στάση είναι η κατάσταση του ανθρώπινου σώματος κατά την οποία η ταχύτητα του Κέντρου Μάζας (ΚΜ) του είναι ίση με το μηδέν οι δύο βασικές προϋποθέσεις της ισορροπίας: α) η συνισταμένη όλων των δυνάμεων που ασκούνται στο σώμα είναι ίση με μηδέν και κατά συνέπεια το ΚΜ του σώματος δεν θα κινηθεί προς καμία διεύθυνση β) η συνισταμένη όλων των ροπών που ασκούνται στο σώμα είναι ίση με μηδέν και κατά συνέπεια το σώμα δεν θα περιστραφεί προς καμία φορά

Στη θέση προσοχής ασκούνται 2 δυνάμεις: το βάρος του Β και η κάθετη αντίδραση του εδάφους R. Το βάρος είναι η δύναμη με την οποία η γη έλκει το σώμα προς το κέντρο της (είναι ίσο με τη μάζα m του σώματος επί την επιτάχυνση g της βαρύτητας) και η αντίδραση του εδάφους είναι η αντίδραση της δύναμης που ασκούν τα πόδια στο έδαφος (Fm).

Οι δύο δυνάμεις (Β και R) είναι αντίθετες, δηλαδή βρίσκονται στην ίδια διεύθυνση (κατακόρυφη ευθεία γραμμή), έχουν το ίδιο μέτρο (μετράται σε Newton) και έχουν αντίθετη φορά. Κατά συνέπεια η συνισταμένη τους είναι: ΣF = R + (-B) = 0 ( το Β έχει αρνητικό πρόσημο γιατί έχει φορά προς τα κάτω). Αυτό σημαίνει ότι το ΚΜ του σώματος δεν θα κινηθεί προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Η μηχανική της βάδισης Βάδιση είναι το είδος της μετακίνησης κατά την οποία το όρθιο, κινούμενο σώμα υποστηρίζεται αρχικά από το ένα πόδι και στη συνέχεια από το άλλο. Τουλάχιστον ένα πόδι βρίσκεται πάντα σε επαφή με το έδαφος για να υποστηρίζει το ΚΜ και να αποτρέπει την πτώση του σώματος στο έδαφος. Το άλλο πόδι αιωρείται προς τα μπρος, προκειμένου να αναλάβει την υποστήριξη του σώματος στη συνέχεια

Η μηχανική της βάδισης Η βάδιση απαιτεί δύο προυποθέσεις: α) συνεχείς δυνάμεις αντίδρασης για την υποστήριξη του σώματος β) περιοδικές κινήσεις των κάτω άκρων από τη μια θέση στήριξης στην επόμενη θέση στήριξης. Αυτές οι προυποθέσεις απαιτούνται για οποιαδήποτε βάδιση όσο αφύσικη κι αν είναι.

Η μηχανική της βάδισης Κατά τη μεταφορά του βάρους του σώματος από το ένα πόδι στο άλλο και τα δύο πόδια βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος. Η βάδιση διαφέρει από το τρέξιμο στο ότι χαρακτηρίζεται από περιόδους όπου και τα δύο πόδια βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος (διπλή στήριξη). Καθώςαυξάνεται η ταχύτητα της βάδισης ο χρόνος της διπλής στήριξης γίνεται όλο και πιο μικρό κλάσμα του χρόνου της βάδισης, ώσπου τελικά στο τρέξιμο εξαφανίζεται.

Διαιρείται σε τρεις επιμέρους φάσεις (ένας κύκλος βάδισης που αρχίζει με το δεξί πόδι): Αρχική διπλή στήριξη: η χρονική περίοδος κατά την οποία και τα δύο πόδια βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος για πρώτη φορά. II. Μονή (απλή) στήριξη: η χρονική περίοδος κατά την οποία μόνο το δεξί πόδι βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος (το αριστερό αιωρείται στον αέρα προετοιμαζόμενο για την επόμενη επαφή του με το έδαφος).

III. Τελική διπλή στήριξη: η περίοδος κατά την οποία και τα δύο πόδια βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος για δεύτερη φορά.

Βαρύτητα Η μεγαλύτερη από τις δυνάμεις με τις οποίες ο άνθρωπος μάχεται καθημερινά. Έλκει όλα τα σώματα προς το έδαφος Για να καθίσουμε στην όρθια θέση αντιμετωπίζουμε την βαρύτητα

Βαρύτητα Η βαρύτητα επηρεάζει όλες τις κινήσεις της καθημερινότητας του ανθρώπου Στη θεραπευτική γίνεται αναφορά σε κινήσεις με τη βοήθεια της βαρύτητας Ενάντια στη βαρύτητα Με εξουδετερωμένη τη βαρύτητα

Βαρύτητα Υποχωρώντας στη βαρύτητα Υπερνικώντας τη βαρύτητα ANTIGRAVITY YOGA

Βάρος-Κέντρο βάρους-Σταθερότητα Το σημείο ισορροπίας του σώματος • Το σημείο στο οποίο ενεργεί το βάρος του σώματος • Το σημείο στο οποίο η Συνισταμένη των Δυνάμεων που ενεργούν στο σώμα =0

των δυνάμεων ισούται με μηδέν. ΚΕΝΤΡΟ ΒΑΡΟΥΣ ...είναι ένα φανταστικό σημείο στο χώρο που υπολογίζεται βιομηχανικά από μετρημένες δυνάμεις και στιγμές, όπου το συνολικό άθροισμα των δυνάμεων ισούται με μηδέν. Σε ένα φυσιολογικά άτομο που στέκεται χαλαρά, είναι εντοπισμένο ακριβώς μπροστά από τη σπονδυλική στήλη περίπου στο επίπεδο του δεύτερου ιερού σπονδύλου.

Βάρος - Κέντρο βάρους -Σταθερότητα

ΓΡΑΜΜΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΓΡΑΜΜΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ • Η γραμμή που συνδέει το ΚΒ με το κέντρο της Γης • Είναι πάντα κατακόρυφη • Αποτελεί το σημείο τομής μετωπιαίου και οβελιαίου επιπέδου • Συμπίπτει με το βασικό κατακόρυφο άξονα

ΚΕΝΤΡΟ ΒΑΡΟΥΣ (ΚΒ) • Η θέση του ΚΒ παραμένει σταθερή όσο δεν κινείται ή αλλάζει σχήμα το σώμα • Όταν κινείται ή αλλάζει σχήμα το σώμα η θέση του ΚΒ αλλάζει

Όταν αλλάζει η σχετική θέση των τμημάτων του σώματος αλλάζει & η θέση του ΚΒ

Ι Σ Ο Ρ Π Α

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Είναι η ικανότητα διατήρησης μιας θέσης και εκτέλεσης μιας κίνησης ενάντια στη βαρύτητα με την κατάλληλη ευθυγράμμιση όλων των αρθρώσεων όλων των τμημάτων του σώματος.

Στατική ισορροπία Δυναμική κατά την ήρεμη όρθια στάση ή την καθιστή όταν το κέντρο βάρους του σώματος (κ. β.) και η βάση στήριξης του σώματος(β. σ) κινούνται (στη βάδιση ή όταν το κ. β κινείται εκτός β. σ όπως συμβαίνει όταν από την όρθια θέση ερχόμαστε στην καθιστή)

ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Η ικανότητα για φυσιολογική στάση και κίνηση της οποίας προϋπόθεση είναι η ισορροπία βασίζεται στην ακεραιότητα πολλών συστημάτων του σώματος το νευρικό, το μυοσκελετικό και το αισθητικό(το οποίο περιλαμβάνει το οπτικό, το αιθουσαίο και το σωματοαισθητικό)

ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ...Να μπορεί το άτομο να δέχεται ερεθίσματα από τα συστήματα, να τα επεξεργάζεται (αισθητηριακή οργάνωση και ολοκλήρωση) και να δίνει το Κ. Ν. Σ την κατάλληλη τονικότητα στο μυϊκό σύστημα για να εκτελέσει την αρμόζουσα απάντηση μιας και κανένα σύστημα από μόνο του δε ρυθμίζει απευθείας την ισορροπία και συνεπώς τη μετακίνηση του κ. β

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ & ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Όλα τα σώματα που βρίσκονται σε ηρεμία ισορροπούν • Όλες οι δυνάμεις ισορροπούν • Η συνισταμένη των γραμμικών δυνάμεων = 0 • Η συνισταμένη των ροπών = 0 • Παρόλα αυτά, όλα τα σώματα σε ισορροπία δεν είναι το ίδιο σταθερά

ΣΤΑΘΕΡΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΣΤΑΘΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Για να διαταραχτεί απαιτείται η ανύψωση του ΚΒ ΑΣΤΑΘΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Η παραμικρή διαταραχή κατεβάζει το ΚΒ σε χαμηλότερο σημείο Όταν δεν μεταβάλλεται το ύψος του ΚΒ κατά τη διαταραχή της Ο άνθρωπος προσαρμόζει το σώμα του στο είδος της ισορροπίας που του ταιριάζει ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ Γραμμή Βαρύτητας & Βάση Στήριξης • Μέγεθος Βάσης Στήριξης • Σχήμα Βάσης Στήριξης •Ύψος του ΚΒ •Η Μάζα του Σώματος • Τριβή • Οπτικοί & Ψυχολογικοί Παράγοντες • Φυσιολογικοί Παράγοντες

Αρχές σταθερότητας: Όσο χαμηλότερο το ΚΒ, τόσο αυξημένη η σταθερότητα Μεγαλύτερη σταθερότητα όσο αυξάνουν οι διαστάσεις της βάσης στήριξης Μεγαλύτερη σταθερότητα όσο περισσότερο περιθώριο έχει να μετακινηθεί το ΚΒ χωρίς να εξέλθει της βάσης στήριξης Όσο μεγαλύτερη η μάζα του σώματος τόσο μεγαλύτερη η σταθερότητα

ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑ Τα αντανακλαστικά και οι αντιδράσεις ανόρθωσης –προσανατολισμού υποστηρίζουν τον προσανατολισμό του σώματος κατά την υιοθέτηση μιας στάσης όταν απαιτείται, δηλαδή η αναπροσαρμογή θέσης του σώματος ώστε να προσδώσει το αναγκαίο στηρικτικό υπόβαθρο για την πραγματοποίηση μιας κίνησης

και συνεργάζονται στενά με τα τενόντια αντανακλαστικά. ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑ Η επιλογή θέσης γίνεται εκούσια ή αυτόματα ως απαραίτητη προπαρασκευαστική αλλά και συνοδευτική ακολουθία της κίνησης. Σε αυτό συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό τα αντανακλαστικά. Κύρια είναι τα μυοτατικά που διατηρούν τη θέση σώματος ενάντια στις συνεχείς αποσταθεροποιητικές δυνάμεις και συνεργάζονται στενά με τα τενόντια αντανακλαστικά.