Γαβριέλα Σπίγγου Κλινική Ψυχολόγος, Msc Leiden University Netherlands ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ο αριθμός των εφήβων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο συνεχώς αυξάνεται. Οι έφηβοι συμμετέχουν σε ποικίλες δραστηριότητες του διαδικτύου όπως να παίζουν παιχνίδια, να αναζητούν πληροφορίες και να συνομιλούν με φίλους. Θετικές συνέπειες : Ανάπτυξη της προσωπικότητας και κοινωνικοποίηση Αρνητικές συνέπειες : Εκδήλωση Επιθετικότητας Διαδικτυακός Εκφοβισμός ( Cyberbullying)

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ( CYBER-BULLYING) Προκειμένου να οριστεί ο διαδικτυακός εκφοβισμός πρέπει να πληρούνται τρεις συνθήκες : Οι συμπεριφορές πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενες, να προκαλούν ψυχολογική πίεση, άγχος και να γίνεται με πρόθεση Διαδικτυακός εκφοβισμός ορίζεται ως οποιαδήποτε συμπεριφορά που εκδηλώνεται μέσω ηλεκτρονικών ή ψηφιακών μέσων από άτομα ή ομάδες ατόμων που στέλνουν επαναλαμβανόμενα εχθρικά ή επιθετικά μηνύματα τα οποία στοχεύουν να βλάψουν και να προκαλέσουν δυσαρέσκεια/δυσφορία στους άλλους

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ Ο διαδικτυακός εκφοβισμός σε σύγκριση με τον παραδοσιακό Συμβαίνει οπουδήποτε (όχι μόνο στο σχολείο) Αυξάνεται συνεχώς και εξαπλώνεται με υψηλότερη ταχύτητα Συμβαίνει σε πλαίσια ανωνυμίας. Ο θύτης αισθάνεται πως είναι αόρατος, αποπροσωποποίηση Έχει τα κορίτσια ως θύματα συχνότερα Εμπλέκει τους παρατηρητές ως θύτες και δεν τους αφήνει αμέτοχους

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Έφηβοι θύτες/θύματα: 20%-40% ( Shariff, Junoven & Gross, Hinduja & Patchin, Tokunaga, 2010 ) Έρευνες στην Ελλάδα: Φοιτητικός πληθυσμός: 44% θύματα, 16% θύτες (Πρόγραμμα Ε-COST για το Cyberbullying, 2009) Έφηβοι θύματα απειλών μέσω διαδικτύου: 4,2 % (Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2010) Διαδικτυακός Εκφοβισμός/Θυματοποίηση Θύτες: 44,8% Θύματα: 58,4% (Αβδελίδου, Σταυρόπουλος, Μόττη -2011)

M ΟΡΦΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ Αποστολή υβριστικών, επιθετικών μηνυμάτων Διαδικτυακή καταδίωξη ( Cyberstalking ) Παρενόχληση μέσω διαδικτύου Δυσφήμιση Μεταμφίεση/Οικειοποίηση ταυτότητας άλλου Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της 13χρονης Megan από τις Η.Π.Α. που έπασχε από κατάθλιψη και η οποία αυτοκτόνησε όταν ο διαδικτυακός της φίλος Josh την «παράτησε». Αποδείχτηκε ότι ο φίλος ήταν στην πραγματικότητα η μητέρα μιας φίλης με την οποία η Megan είχε τσακωθεί…

Διασυρμός Βιντεοσκόπηση ή λήψη φωτογραφιών με τη χρήση της κάμερας του κινητού Κοινωνικός αποκλεισμός Βομβαρδισμός μηνυμάτων Φυλετικές διακρίσεις

ΛΟΓΟΙ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ Χαμηλή αυτοεκτίμηση Προσοχή και θαυμασμό από τους φίλους Φόβος του να μείνει απ’ έξω, ανένταχτος Παρορμητικότητα και αδυναμία ελέγχου του θυμού Μίμηση Έλλειψη επίγνωσης και συνείδησης Υπήρξε θύμα εκφοβισμού

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΑΤΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ 1.ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ 2.ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ 3.ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΛΑΙΣΙΟΥ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΦΙΛΟΙ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ Το φαινόμενο του διαδικτυακού εκφοβισμού εγκυμονεί σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχική υγεία του θύματος, αλλά και του θύτη Η αυτοεκτίμηση του ατόμου που υφίσταται διαδικτυακό εκφοβισμό πλήττεται έντονα τόσο ώστε σε μερικές περιπτώσεις συνδέεται με το αίσθημα της ενοχής Το άτομο αρχίζει να αναπαράγει αρνητικές σκέψεις και η επίδοση των κοινωνικών του ικανοτήτων μειώνεται σημαντικά Κάποιες φορές τα άτομα απέχουν από το σχολείο και από τις παρέες των συνομηλίκων τους Άτομα που δέχτηκαν έντονα διαδικτυακό εκφοβισμό ενδέχεται στο μέλλον να παρουσιάσουν μεγαλύτερη αστάθεια στις διαπροσωπικές τους σχέσεις συνοδευόμενη από κοινωνική απομόνωση

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ/ΕΦΗΒΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ Ξαφνική διακοπή της χρήσης του υπολογιστή ή του κινητού Εκδήλωση νευρικότητας ή αναστάτωσης στην εμφάνιση κάποιου μηνύματος στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή στο κινητό Αίσθημα δυστυχίας, απογοήτευσης, θλίψης μετά τη χρήση Η/Υ ή κινητού τηλεφώνου Γρήγορη αλλαγή ή κλείσιμο της οθόνης όταν πλησιάζει ένας ενήλικας Αποφεύγει να συζητά τι κάνει όταν περιηγείται στο διαδίκτυο Χρήση του Η/Υ τις βραδινές ώρες

Εκνευρισμός και ιδιαίτερη ενόχληση όταν δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στον Η/Υ ή στο κινητό του Χρήση πολλαπλών λογαριασμών χρήστη ή έναν λογαριασμό που δεν είναι δικός του Απόσυρση από την οικογένεια και τους φίλους Πεσμένη διάθεση, άρνηση να πάει σχολείο συνήθως με την πρόφαση κάποιας αδιαθεσίας Ξαφνική αλλαγή της διάθεσης Αδικαιολόγητες σχολικές απουσίες Αδικαιολόγητη πτώση στη σχολική επίδοση

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ Αγνόηση ενοχλητικών μηνυμάτων, σε περίπτωση ωστόσο απειλών συνίσταται αναφορά των μηνυμάτων Αποκλεισμός του αποστολέα που στέλνει απειλητικά ή ενοχλητικά μηνύματα Προειδοποίηση του αποστολέα Αναφορά του περιστατικού στην αστυνομία είτε σε κάποια αρμόδια υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Σκέψου πριν δημοσιεύσεις κάτι Συνδέσου μόνο με φίλους Να είσαι ευγενικός Μη γνωστοποιείς τον κωδικό σου Κράτα τις ρυθμίσεις σου μυστικές Μη βλάπτεις τους άλλους

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Ερευνήστε αν ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι διαδεδομένος στο σχολείο (μπορεί να επιτευχθεί με την ανώνυμη συμπλήρωση ερωτηματολογίων) Συζητήστε με τους εκπαιδευτικούς. Ενημερώστε την διεύθυνση του σχολείου Ορίστε κανόνες ορθής χρήσης του διαδικτύου και του κινητού τηλεφώνου και αναρτήστε τους σε εμφανή σημεία του σχολείου (πχ σε μορφή πόστερ)

Ενθάρρυνση στη λειτουργία του Peer mentoring: μεγαλύτεροι ευαισθητοποιημένοι μαθητές διαμεσολαβούν στην επικοινωνία με τους ενήλικες, συμβουλεύουν τους συμμαθητές τους Προσέγγιση του φαινομένου μέσω των σχολικών μαθημάτων (π.χ. Αγωγή του Πολίτη) Κλίμα στο σχολείο που προωθεί τον αλληλοσεβασμό και θεωρεί κοινώς απορριπτέα κάθε εκφοβιστική συμπεριφορά Σύνδεση με την κοινότητα: Διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων, ομιλιών, διασύνδεση με υπηρεσίες χρήσης και κατάχρησης του διαδικτύου

Όχι φόβος για το διαδίκτυο αλλά σωστή χρήση του και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει και…..

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ