Στοιχεία Διαγνωστικής Απεικόνισης Ενότητα 2: Θώρακας Γεωργία Οικονόμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Φυσικοθεραπείας Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Ανατομία – Φυσιολογία 1/3 “Blausen 0770 RespiratorySystem 02”, από BruceBlaus διαθέσιμο με άδεια CC BY 3.0Blausen 0770 RespiratorySystem 02BruceBlausCC BY 3.0 1

Ανατομία – Φυσιολογία 2/3 2 “Human respiratory system-NIH”, από 7mike5000 διαθέσιμο ως κοινό κτήμαHuman respiratory system-NIH7mike5000

Ανατομία – Φυσιολογία 3/3 3 “Respiratory system complete en”, από CFCF διαθέσιμο ως κοινό κτήμαRespiratory system complete en CFCF

Ακτινοανατομία 1/2 Φυσιολογική α/α Θώρακος F α/α Θώρακος Ρ 4 commons.wikimedia.org

Αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών Βρογχογραφία (δεν γίνεται πλέον) 5 Ακτινοανατομία 2/2 slideplayer.com

Πύκνωση 1/2 6 Αντικατάσταση του αέρα των κυψελίδων από υλικό, συνήθως υγρό. “New Pneumonia cartoon”, από File Upload Bot (Magnus Manske) διαθέσιμο ως κοινό κτήμαNew Pneumonia cartoonFile Upload Bot (Magnus Manske) “Lobar pneumonia illustrated”, από 7mike5000 διαθέσιμο ως κοινό κτήμαLobar pneumonia illustrated7mike5000

Πύκνωση 2/2 Συνάγουμε τον τύπο του υγρού από το ιστορικό και λοιπό εργαστηριακό έλεγχο o Τραύμα – αίμα o Πυρετός/απόχρεμψη - λοίμωξη/πνευμονία o Καρδιακή ανεπάρκεια – πνευμονικό οίδημα o Καρκινικά κύτταρα – βρογχοκυψελδικό καρκίνωμα 7

Πνευμονία – πύκνωση 1/2 Ο φυσιολογικός πνεύμονας είναι μαύρος (διαυγαστικός, αέρας) από πάνω έως κάτω. ΦυσιολογικόΠνευμονία δεξιού άνω λοβού 8 commons.wikimedia.org

Πνευμονία – πύκνωση 2/2 Πύκνωση κορυφαίου τμήματος δεξιού κάτω λοβού 9

Οι κυψελίδες δεν έχουν αέρα (άσπρο χρώμα/σκίαση) και συμπίπτουν. Το ατελεκτατικό τμήμα έχει μικρότερο όγκο από το φυσιολογικό. Ατελεκτασία αριστερού πνεύμονα (η καρδιά όλη αριστερά) Ατελεκτασία δεξιού πνεύμονα Η τραχεία προς τα δεξιά 10 Ατελεκτασία 1/5

Ατελεκτασία 2/5 Η ατελεκτασία δημιουργεί διαφορετικές εικόνες ανάλογα με το λοβό που εντοπίζεται. Ατελεκτασία δεξιού άνω λοβού. 11 radpod.org

Ατελεκτασία δεξιού μέσου λοβού Φυσιολογική θέση μέσου λοβού. Μέιωση του όγκου του μέσου λοβού – πλησίασμα των μεσολοβίων σχισμών. 12 Ατελεκτασία 3/5

Ατελεκτασία 4/5 Ατελεκτασία – τμήμα του πνεύμονα χωρίς αέρα Αξονική τομογραφία θώρακος 13

Ατελεκτασία 5/5 Παθητική ή δευτερογενής ατελεκτασία η πιο συνηθισμένη μορφή, συναντάται σε ασθενείς μετεγχειρητικά που λόγω πόνου δεν αναπνέουν βαθειά. Εντοπίζεται στις πνευμονικές βάσεις και οφείλεται σε ατελή έκπτυξη των περιφερικών τμημάτων του πνεύμονα. 14 Ατελεκτασία δεξιού κάτω λοβού en.wikipedia.org

Η αύξηση της διαμέτρου των βρόγχων. Το φυσιολογικό βρογχικό και αγγειακό δένδρο εμφανίζει διακλαδώσεις μικρότερης διαμέτρου προς την περιφέρεια του πνεύμονα. Αξονικές τομογραφίες θώρακος 15 Βρογχεκτασία 1/2

Βρογχεκτασία 2/2 α/α θώρακος Βρογχεκτασίες Φυσιολογικός πνεύμονας αξονική 16

Εμφύσημα 1/2 17 commons.wikimedia.org

Εμφύσημα 2/2 Μείωση της πυκνότητας του πνεύμονα (πιο μαύρο). Περιοχές με αέρα χωρίς λειτουργικές δυνατότητες (ανταλλαγή αερίων). Φυσιολογικός πνεύμονας αξονική Εμφύσημα αξονική θώρακος 18 commons.wikimedia.org

Αέρας στην υπεζωκοτική κοιλότητα. o Αυτόματα (εμφύσημα χωρίς εμφανή αιτία). o Ιατρογενής (χειρουργείο, παρακέντηση). o Τραύμα. Ανάγγεια περιοχή στην περιφέρεια συνήθως. Συμπιεσμένος – ατελεκτατικός πνέυμονας 19 Πνευμοθώραξ 1/2

Πνευμοθώραξ 2/2 Η θέση του αέρα εξαρτάται από τη βαρύτητα (στο υψηλότερο σημείο). Ύπτια α/α (ΜΕΘ) (μαύρη γραμμή γύρω από την καρδιά) Όρθια α/α (στο άνω μέρος του ημιθωρακίου) 20 trauma.org

Πλευριτική συλλογή 1/2 Υγρό στην υπεζωκοτική κοιλότητα. Ανάλογα με το ιστορικό. o Πύον, o Αίμα, o Λέμφος, o Καρκινικό. 21 en.wikipedia.org commons.wikimedia.org

Πλευριτική συλλογή 2/2 Θέση του υγρού εξαρτάται από τη βαρύτητα. Βαρύτερο από τον πνεύμονα και τον αέρα. α/α όρθια θέση Α/α οριζόντια δέσμη (Α) Αξονική θώρακος 22 en.wikipedia.org commons.wikimedia.org

Υδροπνευμοθώρακας Υδραερικό επίπεδο α/α θώρακος Υδροπνευμοθώρακας αριστερά Βέλη, αέρας – άστρο, υγρό 23

Συμπαγής ιστός αξονική 24 Μάζες – όγκοι 1/2 α/α θώρακος en.wikipedia.org/

Μάζες – όγκοι 2/2 Διάγνωση o Ακτινολογικά χαρακτηριστικά o Κατευθυνόμενη βιοψία Σταδιοποίηση Κατευθυνόμενη με αξονική παρακέντηση Βέλος – βελόνη Μ – μάζα 25

Σταδιοποίηση 1/4 Τοπική έκταση του όγκου. Εντόπιση όγκου σε άλλα όργανα o Αξονική εγκεφάλου – τραχήλου – θώρακος- άνω/κάτω κοιλίας. o Ανά περίπτωση και μαγνητική τομογραφία. o Σπινθηρογράφημα οστών. o ΡΕΤ/Αξονική. 26

Σταδιοποίηση 2/4 Τοπική έκταση του όγκου o Λεμφαδένες (αστέρια) 27

Σταδιοποίηση 3/4 Μεταστάσεις σε αξονική τομογραφία o Εγκέφαλος o Ήπαρ o επινεφρίδια 28

Σταδιοποίηση 4/4 Μεταστάσεις o Μαγνητική εγκεφάλου o Αξονική ήπατος Αξονική Φυσιολογικό ήπαρ 29

Σπινθηρογράφημα οστών Πρόσληψη ραδιοφαρμάκου σημαίνει αύξηση του μεταβολισμού τοπικά o στις μεταστάσεις, o σε καλοήθεις παθήσεις (κατάγματα, φλεγμονές). Σημασία στη σύγκριση και λοιπή απεικόνιση. 30

FDG-PET Διαφορική διάγνωση μεταξύ καλοήθους – κακοήθους όγκου o Πρόσληψη ραδιοφαρμάκου στην κακοήθεια αξονική ΡΕΤ 31

Computer Assisted Diagnosis - Υποβοήθηση διάγνωσης. Λογισμικά υπολογιστών αναλύουν την εικόνα. Υποδεικνύουν και ογκομετρούν αλλοιώσεις. 32 CAD

Πνευμονική Εμβολή 1/2 33

Πνευμονική Εμβολή 2/2 Θρόμβος αποφράσσει κλάδους της πνευμονικής αρτηρίας. Αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών (χορήγηση σκιαγραφικού, αγγεία λευκά). Παλαιότερα μόνη μέθοδος το σπινθηρογράφημα. Παρατηρείται συχνότερα σε: o Ακινητοποιημένους ασθενείς (συχνά μετεγχειρητικά), o Καρκινοπαθείς. 34

Αξονική αγγεογραφία πνευμονικών αρτηριών Έμβολα Φυσιολογική σκιαγράφηση πνευμονικών αρτηριών (αστερίσκοι) 35

Πρωτοπαθής φυματίωση 1/2 36

Πρωτοπαθής φυματίωση 2/2 37

Δευτεροπαθής Φυματίωση 38

Τέλος Ενότητας

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Γεωργία Οικονόμου Γεωργία Οικονόμου. «Στοιχεία Διαγνωστικής Απεικόνισης. Ενότητα 2: Θώρακας». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr. ocp.teiath.gr

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί και δοθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. χωρίς σήμανσηΣυνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.