ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (α) Η χημική συμπεριφορά των στοιχείων είναι περιοδική συνάρτηση του ατομικού τους αριθμού. (Περιοδικός.

Παρουσίαση με θέμα: "ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (α) Η χημική συμπεριφορά των στοιχείων είναι περιοδική συνάρτηση του ατομικού τους αριθμού. (Περιοδικός."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (α) Η χημική συμπεριφορά των στοιχείων είναι περιοδική συνάρτηση του ατομικού τους αριθμού. (Περιοδικός νόμος του Moseley) Λεωνίδα Τζιανουδάκη Ανοίξτε μερικούς από τους ωραιότερους περιοδικούς πίνακες Α. Π.Π. με video Β. Π.Π. πλήρης Γ. Π.Π. του ΜΙΤ Δ. Καλλιτεχνικός Π.Π. Ο Ρώσος Μεντελέγιεφ θεωρείται ο θεμελιωτής του Περιοδικού Πίνακα

2 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (β) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Τα χημικά στοιχεία κατατάσσονται στον Π.Π. με βάση την ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΔΟΜΗ. Συγκεκριμένα: 1  Η διαδοχική τους κατάταξη ακολουθεί την αύξηση του ατομικού τους αριθμού (Ζ). 2  Ο αριθμός των στιβάδων στις οποίες διαθέτει ένα στοιχείο ηλεκτρόνια, καθορίζει τον αριθμό της ΠΕΡΙΟΔΟΥ στην οποία ανήκει το στοιχείο. Π.χ. Στοιχείο με ηλεκτρόνια στις 4 πρώτες στιβάδες θα ανήκει στην 4η περίοδο. (Επομένως ο κύριος κβαντικός αριθμός της εξωτερικής στιβάδας του στοιχείου συμπίπτει με την περίοδό του) 3  Ο αριθμός των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας καθορίζει τον αριθμό της (κύριας ή Α) ΟΜΑΔΑΣ του στοιχείου. Π.χ. όλα τα στοιχεία της 2ης ομάδας φέρουν 2 ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στιβάδα. Ο ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ αποτελείται από 7 οριζόντιες γραμμές (ΠΕΡΙΟΔΟΙ) και από 18 κατακόρυφες στήλες (ΟΜΑΔΕΣ) (βλέπε περιοδικό πίνακα στην τελευταία σελίδα της ενότητας αυτής) 1.Στο κενό Π.Π. που ακολουθεί να τοποθετήσετε τα στοιχεία Χ – Ξ, στη σωστή θέση: Α) Το στοιχείο 7 Χ. Β) Ψ, της 5ης περιόδου και 4ης ομάδας. Γ) Ζ, στοιχείο της 3ης περιόδου και της VA ομάδας. Δ) Κ, Στοιχείο με τα ηλεκτρόνια σθένους του σε στιβάδα Μ και συμπληρωμένη την εξωτερική του στιβάδα. Ε) Λ, πρώτο στοιχείο του τομέα p. Στ) Μ, στοιχείο του τομέα p με 3 μονήρη ηλεκτρόνια και κύριο κβαντικό αριθμό της στιβάδας σθένους ίσο με 5 Ζ) Ξ, με ηλεκτρονιακή δομή 1s 2, 2s 2, 2p 4. Λεωνίδα Τζιανουδάκη Ανάλογα με τον τύπο της υποστιβάδας (s, p, d, f) στην οποία τοποθετήθηκε το τελευταίο ηλεκτρόνιο του στοιχείου σύμφωνα με την αρχή της ελάχιστης ενέργειας, τα στοιχεία εντάσσονται σε 4 τομείς, τους s, p, d και f. Π.χ. Ο 26 Fe με ηλεκτρονιακή δομή:1s 2, 2s 2, 2p 6, 3s 2 3p 6, 4s 2, 3d 6, θα ανήκει στον τομέα d Το Ήλιο αν και έχει δομή 1s 2 και ανήκει στον τομέα s λόγω των ιδιοτήτων του εντάσσεται στην ομάδα των ευγενών αερίων (18 η ).

3 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (γ) Λεωνίδα Τζιανουδάκη Στοιχεία που ανήκουν στην ίδια ομάδα έχουν παραπλήσιες χημικές ιδιότητες. Π.χ. Το 11 Na χημικά συγγενεύει περισσότερο με το 37 Rb παρά με τον 15 P με τον οποίο ανήκει στην ίδια περίοδο. Το μέγεθος των ατόμων αυξάνει με τον Ζ στην ίδια ομάδα, διότι καταλαμβάνονται νέα στιβάδες από ηλεκτρόνια, ενώ ελαττώνεται στην ίδια περίοδο, λόγω αύξησης του δραστικού πυρηνικού φορτίου και μεγαλύτερης έλξης των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας.. Π.χ. Το 11 Na έχει μικρότερη ακτίνα από το 37 Rb της ίδιας ομάδας, και μεγαλύτερη από τον 15 P με τον οποίο ανήκει στην ίδια περίοδο. Οι ατομικές ακτίνες των ΘΕΤΙΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ (ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ) είναι MIΚΡΟΤΕΡΕΣ από τις ακτίνες των αντιστοίχων ατόμων. Π.χ. 11 Na + < 11 Na Οι ατομικές ακτίνες των ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ (ΑΝΙΟΝΤΩΝ) είναι ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ από τις ακτίνες των αντιστοίχων ατόμων. Π.χ. 17 Cl - > 17 Cl Μεταξύ ισοηλεκτρονιακών ιόντων μικρότερη ατομική ακτίνα έχει αυτό με το μεγαλύτερο φορτίο πυρήνα, δηλαδή ατομικό αριθμό. Π.χ. 9 F - < 8 O 2- Μεταξύ ατόμου Α και ισοηλεκτρονιακού ανιόντος Β χ-, το ανιόν έχει μεγαλύτερη ατομική ακτίνα Π.χ. 10 Νe< 8 O 2- Μεταξύ ατόμου Α και ισοηλεκτρονιακού κατιόντος Β χ+, το άτομο έχει μεγαλύτερη ατομική ακτίνα Π.χ. 10 Νe> 11 Να + ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 2Να συγκρίνετε μεταξύ τους ως προς το μέγεθος τα εξής άτομα ή ιόντα: Α) 38 Sr και 20 Ca Β) 22 Ti και 20 Ca Γ) 20 Ca και 20 Ca 2+ Δ) 19 K και 18 Ar Ε) 17 Cl και 17 Cl - Στ) 17 Cl - και 18 Ar Ζ) 17 Cl - και 19 K +. Δηλαδή, μεταξύ ΙΣΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΩΝ δομικών μονάδων, μικρότερο μέγεθος έχει εκείνη που έχει μεγαλύτερο πυρηνικό φορτίο (ατομικό αριθμό),ενώ μεταξύ δομικών μονάδων με ίδιο πυρηνικό φορτίο μεγαλύτερο μέγεθος έχει αυτό που έχει περισσότερα ηλεκτρόνια.

4 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (δ) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 3.Στο κενό Π.Π. που ακολουθεί να τοποθετήσετε τα στοιχεία Χ – Ν, στη σωστή θέση: Α) Στοιχείο Χ του οποίου ο ατομικός αριθμός διαφέρει κατά ένα από το στοιχείο 12 Mg και ανήκει σε διαφορετικό τομέα από αυτό. Β) Αλογόνο Ψ με την μικρότερη ατομική ακτίνα. Γ) Ζ, στοιχείο μετάπτωσης με τον μικρότερο ατομικό αριθμό. Δ) Κ, στοιχείο τομέα d με εξωτερική στιβάδα την Ν και την μικρότερη ατομική ακτίνα. Ε) Λ, πρώτο στοιχείο του τομέα p. Στ) Μ, το βαρύτερο αλκάλιο. Ζ) Ν, η ελαφρύτερη αλκαλική γαία.. Λεωνίδα Τζιανουδάκη ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ Π.Π. ΑΛΚΑΛΙΑ: 1η ομάδα, έχουν εξωτερική ηλεκτρονιακή δομή ns 1. (Εξαίρεση αποτελεί το Υδρογόνο που δεν είναι αλκάλιο) ΑΛΚΑΛΙΚΕΣ ΓΑΙΕΣ: 2η ομάδα, έχουν εξωτερική ηλεκτρονιακή δομή ns 2. ΑΛΟΓΟΝΑ: 17η ομάδα, έχουν εξωτερική ηλεκτρονιακή δομή np 5 και 7 ηλεκτρόνια σθένους. ΑΔΡΑΝΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ή ΕΥΓΕΝΗ ΑΕΡΙΑ: 18η ομάδα, έχουν εξωτερική ηλεκτρονιακή δομή np 6 (Το He έχει δομή 1s 2 ) και συμπληρωμένη στιβάδα σθένους. Τα στοιχεία του τομέα d χαρακτηρίζονται ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΤΑΠΤΩΣΗΣ και έχουν δομή (n-1)d x, ns 2 Στοιχεία των τομέων s (με εξαίρεση το Η), d και f είναι μέταλλα. Στοιχεία του τομέα p είναι κυρίως αμέταλλα αν και υπάρχουν και αρκετά μέταλλα. Όλα τα στοιχεία του τομέα f θεωρούνται στοιχεία της τρίτης ομάδας Το 57 La και το 71 Lu με ασυμπλήρωτη την 5d υποστιβάδα ανήκουν στον τομέα d και όχι στον f, λόγω όμως των ιδιοτήτων τους θεωρούνται Λανθανίδες

5 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (ε) ΕΝΕΡΓΕΙΑ(πρώτου) ΙΟΝΤΙΣΜΟΥ(Εi 1 ): H ελάχιστη ενέργεια που απαιτείται για την πλήρη απομάκρυνση ενός ηλεκτρονίου από ελεύθερο άτομο, που βρίσκεται σε ελεύθερη κατάσταση και σε αέρια φάση. 4.Είναι σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ) οι προτάσεις που ακολουθούν; Α) Το 17 Cl έχει μεγαλύτερη ενέργεια ιοντισμού από το 9 F.  Β) Όσο μικρότερη ακτίνα έχει συνήθως, ένα μέταλλο, τόσο μικρότερη ενέργεια ιοντισμού θα έχει. Γ) Η αντίδραση Σ + (g) + e - -> Σ(g) είναι ενδόθερμη.  Δ) Στοιχεία με μικρή ενέργεια ιοντισμού θα έχουν μεγάλη ηλεκτροθετικότητα.  5.Να γράψετε την ηλεκτρονική δομή στοιχείου Β που είναι στην ίδια ομάδα με το 37 Α αλλά έχει μεγαλύτερη ενέργεια ιοντισμού από αυτό. ………………………………… … Λεωνίδα Τζιανουδάκη ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΙΟΝΤΙΣΜΟΥ Ei 1)Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΚΤΙΝΑ: Όσο μεγαλώνει η ατομική ακτίνα τόσο ελαττώνεται η Ei (Γιατί;) 2)TO ΦΟΡΤΙΟ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ: Όσο αυξάνει το πυρηνικό φορτίο (άρα το Ζ), τόσο αυξάνεται η Εi.(Γιατί;) 3)ΤΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ: Όσα περισσότερα ηλεκτρόνια παρεμβάλλονται μεταξύ πυρήνα και ηλεκτρονίου εξωτερικής στιβάδας, τόσο μειώνεται η Εi (Γιατί;) * Ο ιοντισμός προφανώς είναι ενδόθερμο φαινόμενο, δηλαδή η Εi 1 =ΔΗ>0 Σ(g)  Σ + (g) + e -, ΔΗ>0 * Η ενέργεια δεύτερου ιοντισμού είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια πρώτου ιοντισμού. (Γιατί;) * Τα ΜΕΤΑΛΛΑ έχουν σχετικά μικρές ενέργειες ιοντισμού, άρα εύκολα αποβάλλουν ηλεκτρόνια και μετατρέπονται σε θετικά ιόντα (κατιόντα) * Η τάση αποβολής ηλεκτρονίων χαρακτηρίζεται ΗΛΕΚΤΡΟΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ. Τα μέταλλα είναι ΗΛΕΚΤΡΟΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Πως μεταβάλλεται η ενέργεια πρώτου ιοντισμού; Όπως δείχνει ο ανωτέρω πίνακας στην ίδια περίοδο αυξάνεται με τον Ζ, ενώ στην ίδια ομάδα μειώνεται αυξανόμενου του Ζ. (Σχόλιο στο τέλος της ενότητας) Όταν ένα στοιχείο μετά από την αποβολή ενός ή περισσοτέρων ηλεκτρονίων, αποκτά ΔΟΜΗ ΕΥΓΕΝΟΥΣ ΑΕΡΙΟΥ, τότε η Εi για την αποβολή του επόμενου ηλεκτρονίου είναι ιδιαίτερα ΥΨΗΛΗ

6 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (στ) 6.Είναι σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ) οι προτάσεις που ακολουθούν; Α) Το 55 Cs είναι ηλεκτροθετικότερο από το 37 Rb.  Β) Το πρώτο στοιχείο κάθε περιόδου είναι ηλεκτραρνητικότερο από όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της περιόδου.  7.Συμπληρώστε τον τομέα, την ομάδα και την περίοδο στην οποία ανήκουν στοιχεία με τις παρακάτω ηλεκτρονιακές δομές: Α: 1s 2, 2s 2, 2p 6, 3s 2, 3p 6, 4s 2. B:[Xe], 4f 14, 5d 2, 6s 2. A: Τομέας:…, Ομάδα:…., Περίοδος:…. Β: Τομέας:…, Ομάδα:…., Περίοδος:…. 7Α. Να γραφείο η ηλεκτρονιακή δομή ευγενούς αερίου της 4 ης περιόδου. Λεωνίδα Τζιανουδάκη Μόλις ένα στοιχείο δεχθεί κατά την αρχή της ηλεκτρονιακής δόμησης, ηλεκτρόνιο σε υποστιβάδα ns (n ο κύριος κβαντικός αριθμός), τότε αποτελεί το πρώτο στοιχείο της n- στης περιόδου. Η περίοδος θα ολοκληρωθεί με ευγενές αέριο. Π.χ. Το πρώτο στοιχείο της 4ης περιόδου έχει ηλεκτρονιακή δομή:1s 2, 2s 2, 2p 6, 3s 2 3p 6, 4s 1 Η ΗΛΕΚΤΡΟΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ αυξάνεται με τον Ζ στην στην ίδια ομάδα και ελαττώνεται στην ίδια περίοδο Η ΗΛΕΚΤΡΑΡΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ δηλαδή η τάση πρόσληψης ηλεκτρονίου μεταβάλλεται κατά αντίστροφο προς την ηλεκτροθετικότητα τρόπο. Ο ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ακολουθεί τις μεταβολές της ηλεκτροθετικότητας ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

7 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (ζ) 8.Είναι σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ) οι προτάσεις που ακολουθούν; Α) Το 20 Ca σχηματίζει έγχρωμες ενώσεις.  Β) Το 27 Co σχηματίζει σύμπλοκα ιόντα.  9.Ποια από τα παρακάτω στοιχεία είναι στοιχεία μετάπτωσης; Α: 1s 2, 2s 2, 2p 6, 3s 2, 3p 6, 4s 1. B:[Xe], 4f 14, 6S 2, 5d 2. Γ: Είναι παραμαγνητικό μέταλλο. Δ: Στοιχείο της 5ης ομάδας και 6ης περιόδου. Α:….., Β:….., Γ:….., Δ:……. 10.Συμπληρώστε τον πίνακα: Στοιχείο Ομάδα Περίοδος Τομέας 38 Sr ……… ……… …….. 30 Zn ……… ……… …….. 53 I ……… ……… …….. 36 Kr ……… ……… …….. 11.Να γραφεί η ηλεκτρονιακή δομή του 30 Zn 2+. Λεωνίδα Τζιανουδάκη ΠΩΣ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ΑΠΌ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΉ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ: 1)Στοιχεία με ηλεκτρονιακή δομή …..ns x, ανήκουν στην ομάδα χ. 2)Στοιχεία με ηλεκτρονιακή δομή …..nd x, ανήκουν στην ομάδα χ+2. 3)Στοιχεία με ηλεκτρονιακή δομή …..np x, ανήκουν στην ομάδα χ+12. Π.χ. στοιχείο με ηλεκτρονιακή δομή 1s 2, 2s 2, 2p 6, 3s 2, 3p 5 θα ανήκει στην ομάδα (5+12)=17 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΤΑΠΤΩΣΗΣ χαρακτηρίζονται τα στοιχεία του τομέα d του Π.Π. ΚΟΙΝΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΕΤΑΠΤΩΣΗΣ: * Έχουν μεταλλικό χαρακτήρα * Έχουν πολλούς αριθμούς οξείδωσης * Είναι παραμαγνητικά * Σχηματίζουν σύμπλοκα ιόντα * Σχηματίζουν έγχρωμες ενώσεις * Καταλύουν πολλές χημικές αντιδράσεις. Επειδή η δομές d 5 και d 10 εμφανίζουν μεγάλη σταθερότητα, το 24 Cr αντί να έχει δομή [Ar], 3d 4, 4s 2, έχει δομή [Ar], 3d 5, 4s 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Παραμαγνητικές είναι οι ουσίες που έλκονται σε μαγνητικό πεδίο. Τα άτομα των ουσιών αυτών περιέχουν ένα ή περισσότερα μονήρη ηλεκτρόνια Στοιχεία της 12 ης ομάδας, (Zn, Cd, Hg) επειδή έχουν συμπληρωμένες τις d υποστιβάδες τους, δεν θεωρούνται στοιχεία μετάπτωσης.

8 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (η) 12.To Ca ανήκει στην 2η ομάδα και την 4η περίοδο, ενώ το Ge στην 4η περίοδο και 14η ομάδα. α) Ποιο από τα δύο οξείδια θα έχει μεγαλύτερο σημείο ζέσεως; β) Ποιο από τα δύο οξείδια θα εμφανίζει βασικότερο χαρακτήρα; 13. Να συγκρίνετε τα σημεία βρασμού των οξειδίων του Mg (z=12) και Ca (z=20) 14.Το ΑOH είναι επαμφοτερίζον υδροξείδιο. Να γραφούν οι εξισώσεις διάστασης, ή ιοντισμού του: α) Σαν ασθενούς οξέος: β) Σαν ισχυρής βάσης: Λεωνίδα Τζιανουδάκη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Χ-Ο-Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΧΛΩΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΟΞΕΙΔΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 3ης περιόδου Για το δεσμό Μ δ+ - Α δ- ισχύουν τα εξής: Όσο μεγαλώνει η διαφορά ηλεκτραρνητικότητας των Μ και Α (  ), Τόσο ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ η ΠΟΛΙΚΟΤΗΤΑ του δεσμού, Τόσο ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ο ΙΟΝΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ της ένωσης Μ χ Α ψ, Άρα τόσο αυξάνεται το σημείο ζέσεως της ένωσης. Υπενθυμίζεται ότι ΟΞΕΙΔΙΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ είναι ΙΟΝΤΙΚΕΣ ενώσεις, και ΑΝΥΔΡΙΤΕΣ ΒΑΣΕΩΝ. Π.χ. Να 2 Ο + ΗΟΗ -> 2 ΝαΟΗ -> 2 Να + + 2 ΟΗ -. ΟΞΕΙΔΙΑ ΑΜΕΤΑΛΛΩΝ είναι ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΕΣ ενώσεις, και ΑΝΥΔΡΙΤΕΣ ΟΞΕΩΝ. Π.χ. SO 3 + ΗΟΗ -> H 2 SO 4 -> 2 H + + SO 4 2-. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

9 ΧΗΜΕΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥΚΕΦ.1 (Β): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (θ) Λεωνίδα Τζιανουδάκη ΣΧΟΛΙΟ: Η μεταβολή της ενέργειας πρώτου ιοντισμού, ενώ μεταξύ στοιχείων ίδιας ομάδας είναι ομαλή και μειώνεται αυξανόμενου του z, δεν είναι ομαλή μέσα στην ίδια περίοδο. Σε γενικές γραμμές αυξάνεται από τα αλκάλια προς τα ευγενή αέρια, δηλαδή αυξάνεται αυξανόμενου του δραστικού πυρηνικού φορτίου και είναι λογικό λόγω των ισχυρότερων πυρηνικών έλξεων στα ηλεκτρόνια και λόγω του μικρότερου μεγέθους του ατόμου. Από την γενική αυτή τάση παρατηρούνται μικρές αποκλίσεις και συγκεκριμένα: Α) Τα στοιχεία της ΙΙΙΑ ομάδας (δομή …ns 2 np 1 ) έχουν μικρότερη Ei από τα στοιχεία της ΙΙΑ της ίδιας περιόδου ( δομή …ns 2 ), διότι προφανώς το ηλεκτρόνιο του τροχιακού p απομακρύνεται ευκολότερα από το ηλεκτρόνιο του τροχιακού s. B) Επίσης στοιχεία της ομάδας VIA (δομή …ns2 np4 ) έχουν μικρότερη ενέργεια ιοντισμού από στοιχεία της ομάδας VA, της ίδιας πάντα περιόδου, (δομή …ns 2 np 3 ) Αυτό σημαίνει ότι ημισυμπληρωμένες δομές p 3 έχουν μεγαλύτερη σταθερότητα σε σχέση με δομές p 4, διότι είναι ευκολότερο να αποσπασθεί ηλεκτρόνιο από διπλά κατηλειμμένο τροχιακό p λόγω ηλεκτρονιακών απώσεων.