ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
N. Apostolidis Ph.D.

2 ΟΡΙΣΜΟΙ Διατροφή: Το σύνολο των διεργασιών που εμπλέκονται στην πρόσληψη και εκμετάλλευση ουσιών θρέψης από ζώντες οργανισμούς Θρεπτικό συστατικό: Ουσία που βρίσκεται στην τροφή και εκπληρώνει μια ή περισσότερες βιοχημικές λειτουργίες του σώματος

3 Ρόλος και χρησιμότητα της τροφής
Παραγωγή ενέργειας Δόμηση και επισκευή των ιστών Ρύθμιση του μεταβολισμού

4 Ενέργεια: Η ικανότητα παραγωγής έργου
ΟΡΙΣΜΟΙ Ενέργεια: Η ικανότητα παραγωγής έργου Έργο: Δύναμη Χ Κατακόρυφη Απόσταση Μονάδες: kgm, Joule Θερμίδα (cal): Η θερμική ενέργεια που απαιτείται για να αυξηθεί η θερμοκρασία 1gr νερού από 14,5° σε 15,5° C 1kcal = 1000 cal = 4.2 kJ

5 ΟΡΙΣΜΟΙ Θερμιδομετρία: Μέθοδος υπολογισμού παραγωγής θερμότητας (έργου) Άμεση Θερμιδομετρία: Υπολογισμός της ποσότητας θερμότητας που εκπέμπει ένα υλικό όταν οξειδώνεται Έμμεση Θερμιδομετρία: Υπολογισμός της ποσότητας οξυγόνου που καταναλώνεται κατά την παραγωγή έργου Θερμιδική αξία θρεπτικών ουσιών 1 γρ. υδατάνθρακα = 4 kcal 1 γρ. λίπους = 9 kcal 1 γρ. πρωτεΐνης = 4 kcal 1 γρ. αλκοόλ = 7 kcal

6 ΟΡΙΣΜΟΙ Μεταβολισμός: Το σύνολο των βιοχημικών διεργασιών - αντιδράσεων που συμβαίνουν στον οργανισμό Αναβολισμός: σύνθεση - δόμηση Καταβολισμός: αποδόμηση Ημερήσιος μεταβολισμός (Ενεργειακή δαπάνη) = Βασ. Μεταβολισμός + Τροφογενής Θερμογένεση + Ενεργειακή Δαπάνη Σωματικής Δραστηριότητας Βασικός μεταβολισμός: Η απαιτούμενη ενέργεια για τη διατήρηση στη ζωή Τροφογενής Θερμογένεση: Η απαιτούμενη ενέργεια για την πέψη - απορρόφηση και μεταβολισμό της τροφής Ενεργειακή Δαπάνη Σωματικής Δραστηριότητας: Η απαιτούμενη ενέργεια για την εκτέλεση και υποστήριξη της σωματικής δραστηριότητας

7 Παράγοντες που επηρεάζουν τον βασικό μεταβολισμό
Ηλικία Φύλο Σωματική μάζα Ορμονική δραστηριότητα Σύσταση σώματος Κλιματολογικές συνθήκες Κάπνισμα Διεγερτικά Άσκηση

8 Μεταβολισμός - Ενεργειακή Δαπάνη Σωματικής Δραστηριότητας
Ορισμός σωματικής δραστηριότητας: Όλες οι δραστη-ριότητες του ατόμου πλην της οριζόντιας κατάκλισης Υπολογισμός της Ενεργειακής Δαπάνης Σωματικής Δραστηριότητας Άμεσα με τη μέτρηση κατανάλωσης οξυγόνου Παράδειγμα: Έστω ότι καταναλώνεται 3L Ο2 /λεπτό κατά τη διάρκεια άσκησης. Η ενεργειακή δαπάνη είναι L Ο2 /λεπτό Χ 5 kcal / L Ο2 = 15 kcal /λεπτό Έμμεσα με τη μέτρηση της καρδιακής συχνότητας

9 ΕΘΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΦΗΒΩΝ (VO2 MAX Results)
Ονο/νυμο VO2 max VO2 max Κ.Σ %VO2 max L/min ml/kg/min στο Α.Κ στο Α.Κ. ΑΑ ΕΕ ΚΑ ΜΠ ΠΕ ΠΧ ΠΝ ΠΧ ΣΑ ΣΓ ΥΠ ΦΑ

10 Παράδειγμα Θερμιδικής Δαπάνης Δραστηριοτήτων
Ένταση Θερμίδες / λεπτό ηρεμία 1,0 κάθισμα 2,0 περπάτημα (αργό 3.2 km/h) 3,3 περπάτημα (γρήγορο 4.8 km/h) 4,2 τρέξιμο (αργό 8 km/h) 9,4 τρέξιμο (γρήγορο 16 km/h) 18,8 τρέξιμο (σπριντ 24 km/h) 29,3 άρση μέγιστου βάρους >90,0

11 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Τριφωσφορική Αδενοσίνη (ΑΤΡ): Ο κύριος, άμεσος δότης ελεύθερης ενέργειας Φωσφοκρεατίνη (PC): Φωσφορική ένωση υψηλής ενέργειας, που μπορεί να εφοδιάσει ταχύτατα το βιολογικό σύστημα με ΑΤΡ Γλυκόλυση: Η αλληλουχία αντιδράσεων που συμβαίνουν στο κύτταρο υπό αερόβιες και αναε-ρόβιες συνθήκες και μετατρέπουν τη γλυκόζη σε πυροσταφυλικό, με ταυτόχρονη παραγωγή ΑΤΡ

12 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κύκλος του Krebs: Η αλληλουχία αντιδράσεων που συμβαίνουν στα μιτοχόνδρια μόνο υπό αερόβιες συνθήκες και που αποτελούν την βάση για την οξείδωση των καύσιμων μορίων με την παραγωγή ΑΤΡ Οξειδωτική Φωσφορυλίωση: Η διεργασία που συμβαίνει στα μιτοχόνδρια μόνο υπό αερόβιες συνθήκες, κατά την οποία παράγεται ΑΤΡ δια της μεταφοράς ηλεκτρονίων προς το οξυγόνο

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ

14 ΟΡΙΣΜΟΙ Υδατάνθρακες (CH2O)ν : Οργανικές ενώσεις που περιέχουν άνθρακα και νερό Κατηγορίες Υδατανθράκων: Μονοσακχαρίτες γλυκόζη φρουκτόζη γαλακτόζη Ολιγοσακχαρίτες (2-10 μονοσακχαρίτες) σακχαρόζη μαλτόζη λακτόζη Πολυσακχαρίτες (δεκάδες χιλιάδες μονοσακχαρίτες) γλυκογόνο άμυλο κυτταρίνη

15 ΠΕΨΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Πέψη: η διαδικασία μέσω της οποίας η τροφή διασπάται μηχανικά και χημικά στην πεπτική οδό και μετατρέπεται σε μορφές που μπορούν να απορροφηθούν Διαδικασία της πέψης: Στόμα: σιελικό υγρό (ένζυμο πτυαλίνη), αρχική διάσπαση πολυσακχαριτών Στομάχι: γαστρικό υγρό (πεψίνη, πεννίνη, υδροχλωρικό οξύ), περαιτέρω διάσπαση πολυσακχαριτών και μερική απορρόφηση Λεπτό έντερο: κύρια περιοχή της πέψης (παγκρεατική αμυλάση κλπ) τελική διάσπαση σε μονοσακχαρίτες και απορρόφηση

16 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Οι υδατάνθρακες της τροφής εισέρχονται στο αίμα, κυρίως υπό μορφή γλυκόζης που κατευθύνεται στο συκώτι Συκώτι: ο ρυθμιστής της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα με τη βοήθεια των ορμονών ινσουλίνη, γλυκαγόνη και επινεφρίνη υπογλυκαιμία: mg/dL φυσιολογικές τιμές: mg/dL υπεργλυκαιμία: >140 mg/dL Κύριοι ρόλοι της γλυκόζης άμεσος δότης ενέργειας αποθήκευση ως γλυκογόνο (συκώτι - μύες) μετατροπή και αποθήκευση ως λίπος έξοδος από το σώμα με τα ούρα

17 ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
η κατανάλωση υδατανθράκων πρέπει να αντιστοιχεί στο 55-60% της συνολικής πρόσληψης θερμίδων αύξηση στην κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων και φυσικής ζάχαρης (από φρούτα) περιορισμός της κατανάλωσης ζάχαρης ώστε να αντιστοιχεί στο 10-15% της συνολικής θερμιδικής πρόσληψης

18 ΤΡΟΦΕΣ ΠΛΟΥΣΙΕΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
ζάχαρη μέλι ψωμί πατάτες μακαρόνια δημητριακά μαρούλι - σέλινο λάχανα

19 Απόθεμα υδατανθράκων στο ανθρώπινο σώμα
Πηγή Ποσότητα (γρ.) Ενέργεια (kcal) γλυκόζη αίματος ηπατικό γλυκογόνο μυϊκό γλυκογόνο

20 ΧΡΗΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ
Οι υδατάνθρακες με τη μορφή γλυκόζης αποτελούν το σημαντικότερο καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας στο ανθρώπινο σώμα Ο Γιάννης Κούρος στον υπερμαραθώνιο Σίδνεϋ-Μελβούρνη, κάλυψε απόσταση 965 km σε 5 ημέρες καταναλώνοντας μόνο υδατάνθρακες θερμιδικής αξίας kcal την ημέρα Η γλυκόζη, που οξειδώνεται στους μύες για παραγωγή ενέργειας προέρχεται: από τη διάσπαση γλυκογόνου στο συκώτι διαμέσου του αίματος από τη διάσπαση μυϊκού γλυκογόνου Η συμμετοχή υδατανθράκων στην παραγωγή ενέργειας κατά την άσκηση, εξαρτάται από την ένταση χαμηλή ένταση (<40 % VO2 max) 40 % μέτρια ένταση (~50 % VO2 max) % υψηλή ένταση (>70 % VO2 max) >80 %

21 Επιπτώσεις της προπόνησης αντοχής στο μεταβολισμό των υδατανθράκων
Αύξηση δυνατότητας μεταφοράς οξυγόνου στους μύες Αλλαγή στο αναερόβιο κατώφλι με τη μείωση παραγωγής γαλακτικού οξέος Αύξηση των οξειδωτικών ενζύμων και αποδοτικότερη εκμετάλευση της γλυκόζης Αύξηση του αποθηκευμένου γλυκογόνου και δυνατότητα διατήρησης υψηλής έντασης έργου για μεγαλύτερο χρόνο Αύξηση δυνατότητας χρήσης λιπών και οικονομία στη χρήση γλυκογόνου

22 ΡΟΛΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΟΠΩΣΗΣ
Κόπωση στην άσκηση ορίζεται ως η αδυναμία του ατόμου να συνεχίσει την άσκηση σε δεδομένη ένταση Υδατάνθρακες και κόπωση: Υπογλυκαιμία (< 45 mg/dl): διαταραχή λειτουργίας ΚΝΣ με συμπτώματα ζάλης, μυϊκής ατονίας, κόπωσης Υπερπαραγωγή γαλακτικού οξέος: μυϊκός κάματος Εξάντληση μυϊκού γλυκογόνου (< 40 mmol/kg μυϊκού ιστού): αδυναμία δεδομένης έντασης

23 Χρήση υδατανθράκων για πρόληψη της κόπωσης και αύξηση της απόδοσης
Τεχνικές που αυξάνουν τη διαθεσιμότητα υδατανθράκων για παραγωγή ενέργειας κατά τη διάρκεια της άσκησης, βελτιώνουν σημαντικά την απόδοση σε αγωνίσματα που διαρκούν πάνω από 60 λεπτά Αρχικά ενδογενή αποθέματα υπατικού και μυϊκού γλυκογόνου (υδατανθράκωση) Πρόσληψη υδατανθράκων πριν την άσκηση (χρόνος, ποσότητα και είδος) Αναπλήρωση υδατανθράκων μετά την άσκηση (χρόνος, ποσότητα και αναλογία υδατανθράκων - πρωτεϊνών)

24 ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ
Η χρησιμότητά της εξαρτάται από: 1. τα αρχικά ενδογενή αποθέματα γλυκογόνου στο συκώτι και τους μύες 2. την ένταση και διάρκεια της άσκησης έντονη άσκηση διάρκειας < 30΄ (χαμηλά αποθέματα) έντονη άσκηση διάρκειας 30΄- 90΄ (βελτίωση της απόδοσης τα τελευταία 30΄) διαλειμματική έντονη άσκηση διάρκειας 60΄- 90΄(βελτίωση της αντοχής στα σπριντ) έντονη άσκηση διάρκειας > 90΄ (βελτίωση της απόδοσης και επιβράδυνση εμφάνισης κόπωσης

25 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ
1-4 ώρες πριν την άσκηση 4-5 γρ. / κιλό σωματικού βάρους στερεά (ζυμαρικά, ψωμί, πατάτες, φρούτα) και υγρά (χυμοί, αθλητικά ποτά) 15-60 λεπτά πριν την άσκηση 1-2 γρ. / κιλό σωματικού βάρους κυρίως υγρή μορφή, αλλά και στερεά (φρούτα) < 10 λεπτά πριν την άσκηση 0.5 γρ. / κιλό σωματικού βάρους υγρή μορφή (χυμοί, αθλητικά ποτά)

26 ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
Βελτιώνει την απόδοση σε αγωνίσματα διάρκειας >60΄ διατηρεί τη συγκέντρωση της γλυκόζης του αίματος μειώνει την αντίληψη του επιπέδου προσπάθειας μειώνει το αίσθημα της κόπωσης αυξάνει τη διάρκεια της άσκησης με σταθερή ένταση δεν μειώνει το ρυθμό χρήσης του μυϊκού γλυκογόνου Πρωτόκολλο γρ. / κιλό σωματικού βάρους κάθε λεπτά ή 1 γρ. / κιλό σωματικού βάρους μετά τα πρώτα λεπτά υγρή μορφή, διάλυμα 6-8 % (6-8 γρ. υδατ. σε 100 ml νερό)

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο ΛΙΠΙΔΙΑ

28 ΛΙΠΙΔΙΑ Τα λιπαρά οξέα είναι αλυσίδα υδρογονανθράκων
Αποθηκεύονται υπό μορφή ΕΛΟ στους λιπώδη και μυϊκό ιστό και το συκώτι Μεταφέρονται στο αίμα ή οξειδώνονται στο μυϊκό ιστό (μιτοχόνδρια β΄οξείδωση) Διασπώνται σε ακετυλοσυνένζυμο Α Το ακετυλοσυνένζυμο Α εισέρχεται στον κύκλο του Krebs Οξειδώνεται με τελικά προϊόντα CO2, HO2 και ΑΤΡ Είναι υπερβολικά ενεργογόνα

29 ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Ηρεμία Λιπαρά οξέα Γλυκόζη Νηστεία 70% 30% Υπεργλυκαιμία 20% 80% Άσκηση Χαμηλή ένταση 80% 20% Μέτρια ένταση 50% 50% Υψηλή ένταση 20% 80%

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

31 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ (Αμερική)
Αριθμός υπέρβαρων και παχύσαρκων 100 εκατ. Αριθμός ατόμων που κάνουν δίαιτα 50 εκατ. Ποσοστό γυναικών που πιστεύουν ότι πρέπει να χάσουν βάρος 75% Ετήσιο κόστος επιπτώσεων παχυσαρκίας στην υγεία $100 δισ!

32 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ (Ελλάδα)
Λίγες έρευνες, μεγάλες διαφορές στο σχεδιασμό, μικρά δείγματα Αύξηση παχυσαρκίας στα παιδιά Υπερπροστασία Σύνδρομο της ελληνίδας μητέρας Ανεπαρκή στοιχεία για εφήβους Αύξηση παχυσαρκίας σε ενηλίκους άνω των 30 ετών Παχυσαρκία άνω σώματος στους άνδρες

33 ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Βάρος Δείκτης Σωματικής Μάζας (ΔΣΜ) Ποσοστό λίπους σώματος Σχετική κατανομή λίπους

34 Δείκτης Σωματικής Μάζας (ΔΣΜ)
ΔΣΜ = Βάρος (kg) / Υψος ² (m²) παράδειγμα: 80kg/(1.8m)² = 80/3.24 = 24.7 ΔΣΜ Κίνδυνος Ασθενειών < κανένας (υπέρβαρος) μέτριος-υψηλός (παχύσαρκος) πολύ υψηλός > θανατηφόρος

35 ΠΟΣΟΣΤΟ ΛΙΠΟΥΣ ΣΩΜΑΤΟΣ
Πυκνότητα σώματος Δερματοπτυχές Βιοηλεκτρική ανάλυση Επιθυμητό Ποσοστό Λίπους Ανδρες 15% - 20% Γυναίκες 18% - 26%

36 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΛΙΠΟΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΦΗΒΩΝ
Ονοματεπώνυμο Ημερ. Λίπος Βάρος Συνολικό % λίπους κιλ. Βάρος Αγαδάκος Λ. 8/5/ Γλυνιαδάκης Α. 8/5/ Διαμαντόπουλος Γ. 8/5/ Δορκοφίκης Π. 8/5/ Μαντζάνας Π. 8/5/ Παπαδόπουλος Λ. 8/5/ Παπαμακάριος Ε. 8/5/ Παπάς Χ. 8/5/ Πετρόπουλος Γ. 8/5/ Πέττας Ν. 8/5/ Ταπούτος Χ. 8/5/ Φώτσης Α. 8/5/

37 Σχετική Κατανομή Λίπους (ΣΚΛ)
ΣΚΛ = Περιφ. Μέσης / Περιφ. Γλουτών παράδειγμα: 1) ΣΚΛ = 123 cm/109 cm = 1.12 2) ΣΚΛ = 100 cm/125 cm = 0.80 Παχυσαρκία Γυναίκες Άνδρες Άνω σώματος > > 0.95 Κάτω σώματος < < 0.85

38 “ΙΔΑΝΙΚΟ” ΒΑΡΟΣ “Το βάρος που μας ικανοποιεί και δεν είναι επικίνδυνο για την υγεία μας”

39 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Καρδιαγγειακές παθήσεις Διαβήτης
Καρκίνος (μήτρα, στήθος, παχέος εντέρου, προστάτη) Οστεοαρθρίτιδα Ουρική αρθρίτιδα

40 ΓΙΑΤΙ ΠΑΧΑΙΝΟΥΜΕ “Η σημερινή επιδημία παχυσαρκίας είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού αρχαίων γονιδίων και μοντέρνου τρόπου ζωής” (Dr. B. Eaton)

41 ΡΥΘΜΙΣΗ ΒΑΡΟΥΣ Βάρος = Πρόσληψη - Κατανάλωση θερμίδων
(φαγητό Φυσική δραστηριότητα) Θετική διαφορά  αύξηση βάρους Αρνητική διαφορά  μείωση βάρους

42 ΜΥΘΟΙ ΠΕΡΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ “Τα λιπαρά παχαίνουν” “Τα φαγητά μειωμένων θερμίδων αδυνατίζουν”

43 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
Χειρουργική Φαρμακολογική Δίαιτα Άσκηση και ισορροπημένη διατροφή

44 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

45 ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Υδατοδιαλυτές Λιποδιαλυτές
Αυξάνουν την παραγωγή του μυϊκού έργου και βελτιώνουν τη σωματική απόδοση. Η έλλειψη βιταμινών (αβιταμίνωση), οδηγεί σε παθολογικές καταστάσεις, αλλά και στην αναστολή της ανταλλαγής της ύλης, επομένως στον περιορισμό της παραγωγής μυϊκής ενέργειας.

46 ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΗΓΗ ΣΥΝΙΣΤΟΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΗΜΕΡΗΣ. ΔΟΣΗ* Α συμμετέχει στη λαχανικά 800μg γυναίκες διατήρηση της (με πράσινο, μg άντρες φυσιολογικής πορτοκαλί κατάστασης χρώμα), συκώτι του δέρματος αυγά, βούτυρο, και την ανάπτυξη γάλα δοντιών και οστών D (καλσιφερόλη) μεταβολισμός του εμπλουτισμένο 10μg ασβεστίου-ανάπτυξη γάλα, τυρί, αυγά οστών και δοντιών Ε (τοκοφερόλη) αντιοξειδωτικό λάδι, χόρτα, 8mg γυναίκες σπανάκι, μαρού- 10mg άντρες λι, σιτάρι Κ (μεναδιόνη) πήξη αίματος χόρτα, λαχανικά μg *National Research Council, U.S.A. (1989). Recommended Dietary Allowance

47 ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ (1)
ΒΙΤΑΜΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΗΓΗ ΣΥΝΙΣΤΟΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΗΜΕΡΗΣ. ΔΟΣΗ* C (ασκορβικό οξύ) σύνθεση κολλαγόνου εσπεριδοειδή 60mg συμμετοχή στο ντομάτες και μεταβολισμό πρωτεϊνών πράσινα λαχανικά Β1 (θειαμίνη) συμμετέχει στο μαγιά, δημη- 1.1mg γυναίκες μεταβολισμό τριακά, γάλα 1.5mg άντρες υδατανθρ.-πρωτεϊνών απαραίτητη για ανάπτυξη Β2 (ριβοφλαβίνη) συμμετέχει στο πράσινα, λαχα- 1.3mg γυναίκες μεταβολισμό νικά, συκώτι, 1.7mg άντρες γάλα, αυγά Νιασίνη συμμετέχει στο ψάρι, συκώτι, 15mg γυναίκες μεταβολισμό κόκκινο κρέας, 1.5mg άντρες μαγιά, δημητριακά, μπιζέλια, φασόλια, καρύδια *National Research Council, U.S.A. (1989). Recommended Dietary Allowance

48 ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ (2)
ΒΙΤΑΜΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΗΓΗ ΣΥΝΙΣΤΟΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΗΜΕΡΗΣ. ΔΟΣΗ* Β6 (πυριδοξίνη) συμμετέχει στο ψάρι, συκώτι, 1.6mg γυναίκες μεταβολισμό μαγιά, ντομάτες 2.0mg άντρες των αμινοξέων Βιοτίνη συμμετέχει στη συκώτι, μαγιά, άγνωστο-σύσταση σύνθεση συνενζύμων αυγά mg Παντοθενικό συστατικό του CoA συκώτι, μαγιά, 4-7 mg οξύ συμμετέχει στη σύνθε- πράσινα λαχα- ση γλυκόζης από νικά, δημητριακά λιπαρά & αμινοξέα- σύνθεση στεροειδών ορμονών Φυλλικό σύνθεση νουκλεϊνικού συκώτι, πράσινα 180μg γυναίκες οξέος-αιματοποίηση φυλλώδη λαχαν μg άντρες Β12 (κοβαλαμίνη) συμμετέχει στην συκώτι, κόκκινο 2.0μg παραγωγή ερυθρο- κρέας, γάλα, αυγά κυττάρων & το μεταβο- λισμό αμινοξέων *National Research Council, U.S.A. (1989). Recommended Dietary Allowance

49 ΜΕΤΑΛΛΑ Ασβέστιο συστατικό οστών & γάλα, τυρί, 800-1200mg
ΜΕΤΑΛΛΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΡΟΦΕΣ ΜΕΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΝΑΓΚΗ* Ασβέστιο συστατικό οστών & γάλα, τυρί, mg δοντιών, συμμετοχή φακές, φασόλια, στη μυϊκή συστολή, λάχανο, κουνουπίδι πήξη αίματος, νευρικό σύστημα Κάλιο καρδιακή λειτουργία φρούτα (μπανάνα) Ακαθόριστη ισορροπία υγρών στο λαχανικά, φυστίκια, κύτταρο, μυϊκή συστ. φουντούκια Νάτριο ισορροπία υγρών, αλμυρές τροφές, Ακαθόριστη συστολή, νευρικό σύστ. μαργαρίνες Μαγνήσιο μυϊκή συστολή, αποδό- ξηροί καρποί mg γυναίκες μηση υδατανθράκων δημητριακά mg άντρες *National Research Council, U.S.A. (1989). Recommended Dietary Allowance

50 ΚΥΡΙΕΣ ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Βιταμίνη C συμβάλει στις οξειδοαναγωγικές διεργασίες χρησιμεύει στο σχηματισμό γλυκοκορτικοειδών που ευνοούν τη γλυκογένεση στεγανοποιεί τα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων ευνοεί την ανάπτυξη των μακρών οστών και των δοντιών

51 ΚΥΡΙΕΣ ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Ανεπάρκεια βιταμίνης C περιορίζει την ικανότητα μυϊκής προσπάθειας μειώνει την ικανότητα αντίστασης του οργανισμού επιβραδύνει την επούλωση πληγών επιβραδύνει τη θεραπεία καταγμάτων

52 ΚΥΡΙΕΣ ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Βιταμίνη B1 αποδόμηση υδατανθράκων και λιπών συμμετέχει στη χημική αντίδραση για την απομάκρυνση του CO2 από το πυροσταφυλικό οξύ, πριν αυτό σχηματίσει ακετυλο-συνένζυμο Α και μπει στον κύκλο του Krebs

53 ΚΥΡΙΕΣ ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Ανεπάρκεια βιταμίνης B1 αναστέλλει την αποδόμηση πυροσταφυλικού οξέος, που μετατρέπεται σε γαλακτικό οξύ και οδηγεί στον κάματο

54 ΚΥΡΙΕΣ ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Βιταμίνη Ε αναστέλλει την οξείδωση των ακόρεστων λιπαρών οξέων εξασφαλίζει την επάρκεια κρεατίνης στους μύες

55 ΚΥΡΙΕΣ ΕΡΓΟΓΟΝΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Ανεπάρκεια βιταμίνης Ε αισθητή μείωση της μυϊκής κρεατίνης, επομένως και της δύναμης