ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ & Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ Dr. ΜΙΧΜΙΖΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ & Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ Dr. ΜΙΧΜΙΖΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ & Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ Dr. ΜΙΧΜΙΖΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ TMHMA ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu Dr. ΜΙΧΜΙΖΟΣ:

2 ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ ΟΡΓΑΝΙΔΙΑ
Χαρακτηριστικά των ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ Κυττάρων: - ΠΥΡΗΝΑΣ & - ΚΥΤΤΑΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΔΙΑ 2 ειδών Μεμβράνες: - ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ (ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ) Μεμβράνη & - Οι ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ Μεμβράνες Οι μεμβράνες χωρίζουν το Κυτταρόπλασμα σε ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

3 Το κάθε οργανίδιο επιτελεί ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
ΚΥΤΤΑΡΟΔΙΑΛΥΜΑ : Το κυτταρόπλασμα εκτός των κυτταρικών οργανιδίων ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟΣ: Συμβάλει στη σωστή τοποθέτηση & συγκράτηση των κυτταρικών οργανιδίων Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

4 ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

5 ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

6 ΠΥΡΗΝΑΣ Η μεγαλύτερη δομή του Ευκαρυωτικού (5-10% του κυτταρικού όγκου) ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ: ΔΙΠΛΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ (η εξωτερική συνέχεια του ΕΔ) ΕΝΔΟΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΕΛΑΣΜΑ (εξωπυρηνικά) Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

7 ΠΥΡΗΝΑΣ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

8 ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΕΛΑΣΜΑ Ο Πυρηνικός σκελετός Από : 3 ειδών ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΙΝΙΔΙΑ
Από : 3 ειδών ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΙΝΙΔΙΑ (ΛΑΜΙΝΕΣ Α, Β & C) ΡΟΛΟΙ: - Σταθεροποίηση σχήματος & Επικοινωνία - Σύνδεσης με ΧΡΩΜΑΤΙΝΗ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

9 ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΕΛΑΣΜΑ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

10 ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ Περίπλοκη Δομή (~100 νουκλεοπορίνες)
Διάμετρος : 60-90nm Πυκνότητα: ανάλογα με διαφοροποίηση Δίαυλοι : Υδρόφιλες οπές (9nm)  ΜΙΚΡΑ ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΑ ΜΟΡΙΑ: ελεύθερα ΜΕΓΑΛΑ ΜΟΡΙΑ: Μόνο αν έχουν ΣΗΜΑ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

11 ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

12 Σύνδεση του Πυρήνα με το Ενδοπλασματικό Δίκτυο
Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

13 ΓΟΝΙΔΙΩΜΑ Σύνθεση & Αποθήκευση DNA & RNA
Οργάνωση σε ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑ σε ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ στον πυρήνα Ο Πυρήνας ΔΙΑΛΥΕΤΑΙ κατά την Κυτταρική Διαίρεση & τα Χρωμοσώματα συσπειρώνονται Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

14 Πυρήνας & Χρωματίνη Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

15 ΠΥΡΗΝΙΣΚΟΣ Σκουρόχρωμη περιοχή του Πυρήνα
Περιέχει Χρωμοσωμικά τμήματα που σχετίζονται με τη σύνθεση του rRNA  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΟΜΗ των Μεσοφασικών Χρωμοσωμάτων Οργανώνεται γύρω από τον ΠΥΡΗΝΙΣΚΙΚΟ ΟΡΓΑΝΩΤΗ [rDNA  rRNA (18S, 5.8S, 28S)] Μέγεθος: εξαρτάται από διαφοροποίηση Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

16 ΠΥΡΗΝΙΣΚΟΣ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

17 ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ: ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΩΡΥΛΙΩΣΗ
Διπλή Μεμβράνη  2 Χώροι: 1. ΔΙΑΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ 2. ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑΚΗ ΜΗΤΡΑ ΠΟΡΙΝΕΣ : Μεταφορά στο/προς Κυτταρόπλασμα ΚΑΡΔΙΟΛΙΠΙΝΗ  Αδιαπέραστη σε μικρά ιόντα Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

18 ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ(!)  ΗΜΙ-Αυτόνομο
ΠΕΡΙΕΧΩΜΕΝΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ(!)  ΗΜΙ-Αυτόνομο Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

19 Τυπική Δομή Μιτοχονδρίου
Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

20 ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΕΣ Χαρακτηριστικό των Φυτών Σε συνεχή κίνηση Διπλή Μεμβράνη:
ΣΤΡΩΜΑ  ΘΥΛΑΚΩΕΙΔΗ  GRANA Επιτελούν τη ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

21 Τυπική Εξωτερική Δομή Χλωροπλαστών
Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

22 ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
Σύνθεση, Εμπλουτισμός & μεταφορά Πρωτεϊνών ΑΔΡΟ (σε σύνδεση με ΡΙΒΟΣΩΜΑΤΑ) & ΛΕΙΟ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

23 Σύνδεση του Πυρήνα με το Ενδοπλασματικό Δίκτυο
Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

24 Αδρό Ενδοπλαμστικό Δίκτυο
Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

25 Επεξεργασία Πρωτεΐνών στο Ενδοπλασματικό Δίκτυο
Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

26 Το Σύστημα Golgi Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

27 ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ Κυστίδια με διάμετρο 0.2-2μm
Προέρχονται είτε από το Golgi είτε από το ΕΔ κοντά στο Golgi Περιέχουν ~40 είδη υδρολυτικών ενζύμων που δρουν μόνο στο OΞΙΝΟ pH τους (5) Διατήρηση του pH με αντλίες Η+/Νa+ Διακρίνονται σε 1ΓΕΝΗ & 2ΓΕΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ: - Αυτοπεψία γηρασμένων οργανιδίων - Ενδοκυττάρια Πέψη Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

28 ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΩΣΩΜΑΤΑ Προέρχονται από εκβλάστηση του Λείου-ΕΔ.
Περιέχουν οξειδωτικά ένζυμα (όπως το υπεροξείδιο του Υδρογόνου) για την απενεργοποίηση τοξικών ουσιών & την αποικοδόμηση Λιπιδίων. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: Η αποτοξίνωση του κυττάρου (με τη χρήση οξυγόνου) Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

29 ΕΝΔΟΣΩΜΑΤΙΑ Βοηθούν την ενδοκυττάρωση μέσω υποδοχέων της κυτταρικής μεμβράνης (πχ: χοληστερόλη για τις μεμβράνες) Το περιβάλλον τους είναι πιο όξινο από το κυτταρόπλασμα Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

30 ΚΥΣΤΙΔΙΑ Γενικά: Μεταφορά & Ανταλλαγή Υλικών
ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΑ: από τη κυτταρική μεμβράνη ΕΚΚΡΙΤΙΚΑ : από το Golgi ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ : από το ΕΔ ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΩΣΩΜΑΤΑ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

31 ΚΕΝΟΤΟΠΙΑ Υπάρχουν (συνήθως) ΜΟΝΟ στα ΦΥΤΙΚΑ κύτταρα Το ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΚΕΝΟΤΟΠΙΟ μπορεί να καταλαμβάνει το 90-95% του κυτταρικού όγκου Η μεμβράνη τους ονομάζεται ΤΟΝΟΠΛΑΣΤΗΣ και είναι ελάχιστα διαπερατή από το νερό Συσσωρεύουν νερό & υδατοδιαλυτές ουσίες ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ: - Αύξηση του μεγέθους & της επιφάνειας του κυττάρου - διατήρηση του σχήματός του - αποφυγή ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗΣ Τα ΣΥΣΤΑΛΤΙΚΑ ΚΕΝΟΤΟΠΙΑ αποστραγγίζουν το νερό Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

32 ΚΥΤΤΑΡΟΔΙΑΛΥΜΑ Το υδατικό διάλυμα που απομένει αν αφαιρεθούν τα κυτταρικά οργανίδια Ευκαρυωτικά: Το 54% του κυτταρικού όγκου (Προκαρυωτικά: το 100%) Περιέχει ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟ (από 3 είδη ινιδιών) & ΚΕΝΤΡΙΟΛΙΑ (στα Ζωικά μόνο) Το pH του είναι σχεδόν ουδέτερο 7.2 Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu

33 ΤΕΛΟΣ 6ης ΔΙΑΛΕΞΗΣ 5ο Κεφ. - σελ Dr. ΜΙCHΜΙΖΟΣ, UTh-Edu