«Παιδιά και Ασφαλές Διαδίκτυο: Μια Πολύπλευρη Θεώρηση» Μάνος Β. Μάγκος Επικ. Καθηγητής Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πληροφορικής

Παρουσίαση με θέμα: "«Παιδιά και Ασφαλές Διαδίκτυο: Μια Πολύπλευρη Θεώρηση» Μάνος Β. Μάγκος Επικ. Καθηγητής Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πληροφορικής"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 «Παιδιά και Ασφαλές Διαδίκτυο: Μια Πολύπλευρη Θεώρηση» Μάνος Β. Μάγκος Επικ. Καθηγητής Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πληροφορικής emagos@ionio.gr http://di.ionio.gr/~emagos/ Τηλ: +30 26610 87704

2 Syllabus 1. Εισαγωγή 2. Το Πρόβλημα Απειλές, Ευπάθειες, Συνέπειες, Κίνδυνοι 3. Μετριάζοντας τους Κινδύνους… Στρατηγικές Αντιμετώπισης του Προβλήματος 4. Τεχνικές Λύσεις Εργαλεία και Τεχνολογίες Γονικού Ελέγχου 5. Ανοιχτά Θέματα – Συμπεράσματα 6. Extra Υλικό

3 Εισαγωγή 1

4 Ψηφιακός Κόσμος και Ανήλικοι Διαδίκτυο & Web Κινητά Τηλέφωνα Tablet Παιχνιδομηχανές Συσκευές Αναπαραγωγής Διαδραστική Τηλεόραση Online Κοινωνικά Δίκτυα Οι ωφέλειες του Διαδικτύου Στην ψυχαγωγία Στη μάθηση Στην έκφραση/δημιουργικότητα Στην κοινωνικοποίηση Στην ενημέρωση … * * (saferinternet.org)

5 Εισαγωγή Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, 2015 4ο Συνέδριο Ασφαλούς Πλοήγησης 524 παιδιά (ηλικίας 10-14 ετών)

6 Εισαγωγή Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, 2015 4ο Συνέδριο Ασφαλούς Πλοήγησης 524 παιδιά (ηλικίας 10-14 ετών)

7 Κοινωνικά Δίκτυα (Livingstone et al, 2013) *

8 Εισαγωγή (Holloway et al, 2013) *

9 Το Πρόβλημα 2

10 Το Πρόβλημα Οι Κίνδυνοι (Valcke et al, 2011) * (EU Kids Online Survey, 2012) *

11 Αγαθά Παιδιά (0-10) Έφηβοι (10-19) Απειλές Εκφοβισμός (Cyber-Bullying) Προσέλκυση για γενετήσιους λόγους (Grooming) Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας Μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου (Sexting) Πρόσβαση σε επικίνδυνο υλικό Απώλεια Ιδιωτικότητας Εθισμός στο Διαδίκτυο Επικινδυνότητα; Ευπάθειες Ελλιπής επίβλεψη (σπίτι-σχολείο) Ελλιπής ενημέρωση, άγνοια Ευπιστία, αθωότητα Ανεπαρκές νομικό πλαίσιο Ελλιπής ασφάλεια Η/Υ … Συνέπειες Σωματική ή ψυχική υγεία Ανεπανόρθωτη έκθεση προσωπικών πληροφοριών Διάκριση με βάση τη συμπεριφορά του ατόμου … *,*, *,*,*, *,*, *,*,* * * *

12 Επικινδυνότητα; (EU Kids Online II, 2012) *

13 Κοινωνικά Δίκτυα (Livingstone et al, 2013) *

14 Εξάρτηση στο Διαδίκτυο (EU NET ADB Consortium, 2012) *

15 Μετριάζοντας τους Κινδύνους 3

16 Μετριάζοντας τους Κινδύνους: Γενικά Ποιοί μπορούν να κάνουν κάτι; Πολιτεία, Ε.Ε. Νομοθετικό πλαίσιο, Οδηγίες Εκπαίδευση Κοινωνία – Οργανισμοί Ενημέρωση - Ευαισθητοποίηση Γονείς / Κηδεμόνες Κατανόηση κινδύνων Τεχνολογικές δεξιότητες Αλληλεπίδραση με παιδιά Παιδιά – Έφηβοι Κατανόηση κινδύνων, Τεχνολογικές δεξιότητες Βιομηχανία π.χ. Χαρακτηρισμός προϊόντων *,*, * (saferinternet.org) *

17 Νόμοι Ν. 2251/1994, αρ. 7α: Ψυχική υγεία ανηλίκων Ν. 2472/1997, Ν. 3471/2006, N3917/2011 : Προσωπικά Δεδο- μένα & απόρρητο επικοινωνιών ΑΠ. 16790/2009: Προσωπικά Δεδομένα στο Facebook Ν. 2101/1992: Κύρωση Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα Παιδιού ΑΠ 25552/2010: Προσβολή προσωπικότητας μέσω Διαδικτύου Ν. 3500/06 αρ. 23: Εκφοβισμός (;) ΑΠ 83/2009: Διαφημιστικά μηνύματα Μετριάζοντας τους Κινδύνους Νομοθεσία – Κανονιστικό Πλαίσιο Ποινικός Κώδικας Άρθρο 337: Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας (+ μέσω Διαδικτύου) Άρθρa 339, 348Β: Προσέλκυση ανηλίκου για γενετήσιους λόγους Άρθρο 348Α: Παιδική Πορνογραφία Απόφαση 132328/Γ2/7-12-2006: Απαγόρευση κινητών στο σχολείο Άρθρα 370 (Α,Β,Γ), Ν.3674/2008 Απόρρητο επικ/νίας-Δεδομένων Άρθρο 301 : Συμμετοχή σε αυτοκτονία * * * * * * *, * * * * * * * * * * * *

18 Digital Footprint Survey (Mothers on SNS) (Holloway et al, 2013) *

19 Μετριάζοντας τους Κινδύνους Ενημέρωση - Ευαισθητοποίηση

20

21

22 Ευαισθητοποίηση

23 Μετριάζοντας τους Κινδύνους Γονείς & Εκπαιδευτικοί Κατηγοριοποίηση Α. Περιοριστική Μεσολάβηση Φιλτράρισμα & περιορισμός του τι μπορεί να κάνει ο ανήλικος Παιδαγωγική Μεσολάβηση Πλοήγηση παρέα με το παιδί Συζήτηση για τους κινδύνους (Κοινός) καθορισμός κανόνων Κατηγοριοποίηση Β. Τεχνικές Λύσεις Τεχνολογίες Γονικού Ελέγχου Ασφαλείς Online Υπηρεσίες Ρυθμίσεις Ασφάλειας Η/Υ & Ασφάλειας στο Διαδίκτυο Μη Τεχνικές Λύσεις Συζήτηση, Αλληλεπίδραση, Συμμετοχή * *,*, (saferinternet.org)

24 Μετριάζοντας τους Κινδύνους: Μη Τεχνικές Λύσεις Γονείς & Εκπαιδευτικοί (Διαρκής) συζήτηση με το παιδί για: Ορθή χρήση ηλεκτρονικών συσκευών και πρόσβαση στο Διαδίκτυο Προφυλάξεις από έκθεση σε επικίνδυνο περιεχόμενο Διαφορά μεταξύ διαδικτυακών και προσωπικών φίλων Προστασία προσωπικών/ευαίσθητων δεδομένων Έλεγχος ορθότητας πληροφοριών που συναντούμε στο Διαδίκτυο Σεβασμός των άλλων… Συμμετοχή στην περιήγηση Αφορά κυρίως μικρότερες ηλικίες *

25 Τεχνικές Λύσεις 4

26 Μετριάζοντας τους Κινδύνους: Τεχνικές Λύσεις Γονείς & Δάσκαλοι / Καθηγητές Α. Κεντροποιημένη Προσέγγιση 1. Λογισμικό Γονικού Ελέγχου Έλεγχος για παράνομο/ επικίνδυνο περιεχόμενο Έλεγχος επαφών (π.χ. Social networks, mail, chat κλπ) Έλεγχος εφαρμογών (π.χ. ανταλλαγή αρχείων, chat κλπ) Έλεγχος χρόνου σύνδεσης Έλεγχος και ρυθμίσεις για προσωπικά δεδομένα Έλεγχος χρήσης κάμερας Β. Ολιστική Προσέγγιση 1. Έλεγχος Ασφαλούς Αναζήτησης 2. Έλεγχος Διαμοιρασμού Βίντεο 3. Ρυθμίσεις ασφαλούς πλοήγησης 4. Ρυθμίσεις ιδιωτικότητας ( π.χ. SNs, εφαρμογές συνομιλίας) 5. Έλεγχος κινητών συσκευών 6. Έλεγχος παιχνιδομηχανών, TV … αλλά και γενικές παρεμβάσεις: 7. Ρυθμίσεις Ασφάλειας Λ.Σ. Η/Υ 8. Εγκατάσταση Λογισμικού AV 9. Εγκατάσταση Firewall 10. … Φιλτράρισμα / Μπλοκάρισμα, Παρακολούθηση !

27 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου Γονικός Έλεγχος στα Windows * *,*,

28 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου Norton Family

29 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ελέγχου * *,*,

30 Φιλτράρισμα ή Παρακολούθηση; Δεοντολογικά/Ηθικά Διλήμματα

31

32 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου - Σύγκριση (1)

33 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου - Σύγκριση (2)

34 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου - Σύγκριση (3)

35 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου - Σύγκριση (4)

36 Λογισμικό Γονικού Ελέγχου - Σύγκριση (5)

37 Λογισμικά Γονικού Ελέγχου & Τεχνολογική Ανωριμότητα (1/2) (Magkos et al, 2014) *

38 Λογισμικά Γονικού Ελέγχου & Τεχνολογική Ανωριμότητα (2/2) (Magkos et al, 2014) *

39 Άλλοι Τεχνικοί Έλεγχοι Ασφαλής Αναζήτηση

40 Άλλοι Τεχνικοί Έλεγχοι Ασφάλεια στο YouTube

41 Τεχνικοί Έλεγχοι Ρυθμίσεις Εργαλείων Πλοήγησης *

42 Τεχνικοί Έλεγχοι Ρυθμίσεις Ιδιωτικότητας σε Κοινωνικά Δίκτυα *, *

43 Τεχνικοί Έλεγχοι Έλεγχος Επαφών (Περίπτωση: Outlook Mail) *

44 Τεχνικοί Έλεγχοι Έλεγχος Chat (Περίπτωση: Skype) *

45 Τεχνικοί Έλεγχοι Έλεγχος μέσων αναπαραγωγής (Περίπτωση: iTunes) *

46 Τεχνικοί Έλεγχοι Έλεγχος μέσω Δρομολογητή *

47 Άλλοι Τεχνικοί Έλεγχοι Ασφάλεια σε Κινητές Συσκευές

48 Άλλοι Τεχνικοί Έλεγχοι Έλεγχος Παιχνιδομηχανών

49 Άλλοι Τεχνικοί Έλεγχοι Έλεγχος Τηλεοπτικών Δεκτών *

50 Τεχνικοί Έλεγχοι: Γενικά Ασφάλεια Η/Υ & Ασφαλής Πλοήγηση Ασφάλεια Η/Υ Ενημέρωση του Λ.Σ. Ενημέρωση κρίσιμων εφαρμογών (π.χ. browser) Ασφάλεια κωδικών πρόσβασης Εγκατάσταση λογισμικού προστασίας (π.χ. Antivirus) Ενεργοποίηση Firewall … Ασφαλής Πλοήγηση Ρύθμιση Cookies Διαχείριση κωδικών πρόσβασης Προστασία προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων Καχυποψία Κοινή Λογική … *,*,*,*,*,*,*

51 Ανοιχτά Θέματα Συμπεράσματα 5

52 Ανοιχτά Ζητήματα - Συμπεράσματα Ενημέρωση για τους κινδύνους, χωρίς δαιμονοποίηση και υπερβολές ! Οι (όποιοι) κίνδυνοι δεν θα εξαλειφθούν πλήρως ! Κάθε ηλικία έχει την ιδιαιτερότητα της ! Οι τεχνολογίες ελέγχου εξελίχθηκαν, ωστόσο είναι ακόμα ανώριμες ! Δεν υπάρχει μια λύση για όλους και όλα ! Αν τις δούμε ως τη μοναδική μας άμυνα, υπάρχει πρόβλημα ! Σε όλες τις ηλικίες, η συζήτηση με το παιδί είναι μέρος της λύσης ! Πόσο εμπιστευόμαστε και πόσο μας εμπιστεύεται το παιδί μας; *

53 Έξτρα Υλικό 6

54 Extras ! Η διάλεξη, σε ηλ. μορφή (Safe_Internet.ppt) Σχετικοί Σύνδεσμοι (Safe_Internet-LINKS.html) Βιβλιογραφικές Πηγές (Safe_Internet-REFERENCES.rar) Επιπλέον ακαδημαϊκό υλικό (> 40 Μελέτες & Εργασίες) http://di.ionio.gr/~emagos/Safety/

55 Ερωτήσεις - Συζήτηση