ΕΡΕΥΝηΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ PROJECT

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΡΕΥΝηΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ PROJECT"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΡΕΥΝηΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ PROJECT
ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ: ΖΡΟΥΝΤΟΥΟ ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΚΑΛΟΓΕΡΡΑΚΟΣ ΙΑΣΟΝΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Η κίνηση των πλανητών αποτελεί το σημαντικότερο κεφάλαιο στην αστρονομική παρατήρηση μετά τον προσδιορισμό και την αναγνώριση τους. Για την ερμηνεία της κίνησης αυτής αναπτύχτηκαν δύο θεωρίες: Α) Το Γεωκεντρικό σύστημα και Β) το Ηλιοκεντρικό σύστημα. Κατά την δεύτερη, οι πλάνητες, μεταξύ των οποίων συγκαταλεγόταν και η Γη, κινούνταν περί τον Ήλιο, ο όποιος αποτελούσε το κέντρο του κόσμου ,εξ ου και η θεωρία αυτή ονομάστηκε (ήλιος + κέντρο) ηλιοκεντρικό σύστημα του κόσμου.

3 ΤΟ ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

4 ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
Υποστηρικτές του ηλιοκεντρικού συστήματος ήταν Α) Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, 6ος αι. π.Χ. και οι μαθητές του, όπως ο Φιλόλαος ο Κροτωνιάτης (εξ ου και η οδός Φιλολάου στο Παγκράτι) Β) Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, 3ος αι. π.Χ. (ως κυριότερος εκπρόσωπος αυτής της θεωρίας στην αρχαιότητα.) Γ) Ο Πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος, 16ος αι. μ.Χ. (ο οποίος μελέτησε τις θεωρίες του Αριστάρχου και άλλων Ελλήνων ηλιοκεντρικών.) Δ) Ο Γαλιλαίος ( ) με τις εργασίες του πάνω σε αυτήν την θεωρία. Ε) Ο Κέπλερ ( ), ο οποίος διατύπωσε και τους ομώνυμους 3 νόμους του.

5 ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΕΠΛΕΡ Ο Γιοχάνες Κέπλερ ( ), ήταν ένας από τους βασικούς υποστηρικτές του ηλιοκεντρικού συστήματος ο όποιος μελετώντας την κίνηση των πλανητών έφτασε στους εξής τρεις «Νόμους του Κέπλερ»: 1ος νόμος των ελλειπτικών τροχιών: Οι πλανήτες περιφέρονται περί τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές, των οποίων ο Ήλιος καταλαμβάνει τη μία από τις δύο εστίες. Μετά τον 1ο Νόμο, όμως, αντιμετώπισε το πρόβλημα των μεταβολών των ταχυτήτων των πλανητών. Διαπίστωσε ότι ένας πλανήτης ταξιδεύει γρηγορότερα όταν έρχεται πιο κοντά στον Ήλιο και κινείται πιο αργά όταν είναι πολύ μακριά από αυτόν. Έτσι κατέληξε στον εξής νόμο: 2ος νόμος των ίσων εμβαδών: η επιβατική ακτίνα σε ίσους χρόνους διαγράφει ίσα εμβαδά, δίνοντας έτσι την ακριβή σχέση μεταξύ της απόστασης ενός πλανήτη από τον ήλιο και του χρόνου περιφοράς του. 3ος νόμος των περιόδων ή αστρικών περιφορών: Το τετράγωνο του χρόνου (Ρ) που απαιτείται για να συμπληρώσει ένας πλανήτης μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο (η περίοδος του πλανήτη) είναι ανάλογο του κύβου του μεγάλου ημιάξονα (R) της ελλειπτικής του τροχιάς, και η σταθερά της αναλογίας είναι η ίδια για όλους τους πλανήτες.

6 ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΕΠΛΕΡ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ
1ος Νόμος του Κέπλερ 2ος Νόμος του Κέπλερ 3ος Νόμος του Κέπλερ

7 ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ ΚΑΙ ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ
Ο Γαλιλαίος υπερασπίστηκε τον ηλιοκεντρισμό και ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν αντίθετος προς τα χωρία της Αγίας Γραφής. Υιοθέτησε μάλιστα τη θέση του ιερού Αυγουστίνου σύμφωνα με την οποία: «Δεν πρέπει να λαμβάνουμε κάθε χωρίο της Αγίας Γραφής κυριολεκτικά, ιδίως αφού πρόκειται για ένα βιβλίο ποίησης και όχι ένα βιβλίο οδηγιών ή ιστορίας.» Ο Γαλιλαίος υποστήριξε ότι η επιστήμη δεν έρχεται σε αντίθεση με την θρησκεία, όμως οι υπερασπιστές της θρησκείας θεωρούσαν την "κίνηση" αυτή της Γης αδιανόητη.

8 Η ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΑΡΗ ΣΕ ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Ανάδρομη κίνηση: Ο πλανήτης φαίνεται για λίγο σαν να γυρίζει προς τα πίσω, αντιστρέφοντας φορά κίνησης, με αποτέλεσμα στην τροχιά του να σχηματίζεται ένας βρόχος, και μετά συνεχίζει να κινείται κατά την ορθή φορά.

9

10 Η ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ ΣΤΟ ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Οι αστρονόμοι της εποχής είχαν παρατηρήσει τις ανάδρομες πορείες των τριών πλανητών, του Άρη, του Δία και του Κρόνου. Αυτή η μη φυσιολογική για αυτούς παρατήρηση τους προβλημάτιζε και προσπαθούσαν να ανακαλύψουν την κρυμμένη ουράνια τάξη που θα ‘έσωζε τα φαινόμενα’. Έπρεπε δηλαδή με την μέθοδο της γεωμετρίας και των ουρανίων νόμων να δικαιολογούνται αυτές οι παράξενες κινήσεις των πλανητών. Την λύση προσπάθησε να δώσει ο Εύδοξος ο Κνίδιος (4ος αι. π.Χ.) Για να ερμηνεύσει τις πολύπλοκες και αδικαιολόγητες κινήσεις των πλανητών πρότεινε ένα μαθηματικό σύστημα το οποίο αποτελείτο από 27 σφαίρες. Στην εξώτατη σφαίρα τοποθέτησε τους απλανείς αστέρες. Στην συνέχεια επινόησε ένα σύστημα με 26 ομόκεντρες σφαίρες που κατανέμονται σε κάθε γνωστό πλανήτη ως εξής: •Από 3 σφαίρες για τον Ήλιο και την Σελήνη •Από 4 σφαίρες για τους υπόλοιπους πλανήτες και συγκεκριμένα για Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο. Κάθε πλανήτης κινούνταν στον ισημερινό της εσωτερικής του σφαίρας. Προκειμένου να αναπαρασταθούν οι κινήσεις των πλανητών ο Εύδοξος σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει τις συνδυασμένες περιστροφικές κινήσεις των δύο εσωτερικών σφαιρών κάθε πλανήτη. Η συνισταμένη κίνησή τους περιγράφεται από ένα επίμηκες πεπλατυσμένο ανεστραμμένο ‘οχτάρι’ που το ονόμασε ‘ιπποπέδη’. Η κίνηση του πλανήτη σε μια τέτοια τροχιά προκαλούσε άλλοτε επιτάχυνση και άλλοτε επιβράδυνση της πορείας του. Το σύστημα αυτό έδινε λύσεις στις κινήσεις των πλανητών Ερμή, Δία, Κρόνου, Ήλιου και Σελήνης αλλά δεν έδινε λύση στην κίνηση της Αφροδίτης και του Άρη.

11 Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΔΙΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΡΟΧΙΑΣ Αφήλιο: km Περιήλιο: km Περίοδος περιφοράς: 4.331,572 ημέρες Περίοδος περιστροφής από τον άξονα του: 9 ώρες και 51 λεπτά Δορυφόροι: 67 Κλίση: 1,305° ως προς την Εκλειπτική και 6,09° ως προς τον Ηλιακό ισημερινό Μέση Ταχύτητα Τροχιάς: 13,07 km/s ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ισημερινή Ακτίνα: ± 4 km Πολική Ακτίνα: ± 10 km Επιφάνεια: 6,21796 ×1010 km2 Όγκος: 1,43128 ×1015 km3 Μάζα: 1,8986 ×1027 kg Επιφανειακή Βαρύτητα στον Ισημερινό: 24,79 m/s2 Ταχύτητα περιστροφής στον Ισημερινό: km/h Μέση Θερμοκρασία: -110 ΒΑΘΜΟΙ ΚΕΛΣΙΟΥ

12 Ο ΔΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ O Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος σε διαστάσεις και μάζα. Είναι ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης ξεκινώντας από τον Ήλιο. Στην Αστρονομία έχει το σύμβολο. Είναι ένας γίγαντας αερίων με μάζα λίγο μικρότερη από το ένα εικοστό της ηλιακής, αλλά είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Ο Δίας, μαζί με τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες. Ο πλανήτης ήταν γνωστός από τους αστρονόμους της αρχαιότητας και συνδέθηκε με τη μυθολογία και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις πολλών πολιτισμών. Οι Ρωμαίοι ονόμασαν τον πλανήτη από το ρωμαϊκό θεό Δία (Jupiter). Όταν φαίνεται από την Γη, ο Δίας μπορεί να φτάσει σε φαινόμενο μέγεθος -2,95, καθιστώντας τον κατά μέσο όρο, το τρίτο φωτεινότερο αντικείμενο στον ουρανό τη νύχτα μετά από τη Σελήνη και την Αφροδίτη. (Ο Άρης μπορεί να ταιριάξει σε σύντομα χρονικά διαστήματα τη φωτεινότητα του Δία σε συγκεκριμένα σημεία της τροχιάς του.)

13 Η ΕΡΥΘΡΑ ΚΥΛΙΔΑ ΤΟΥ ΔIA Οι καλύτερες θερμικές εικόνες που απεικονίζουν την Ερυθρά Κηλίδα του Δία, που καταγράφηκαν ποτέ, αποκάλυψαν εκπληκτικές μεταβολές καιρού και θερμοκρασιών στην πιο γνωστή καταιγίδα του ηλιακού συστήματος. Το σκοτεινότερο ερυθρό σημείο της κηλίδας αποδείχθηκε τελικά ότι είναι μία θερμή κηλίδα μέσα στην ούτως ή άλλως κρύα καταιγίδα. Οι μεταβολές θερμοκρασίας είναι ασήμαντες: Η “ζέστη” σε αυτήν την περίπτωση αναφέρεται στους -250 βαθμούς Fahrenheit ενώ το κρύο στην πιο παγωμένη θερμοκρασία των -256 βαθμούς F. Αλλά ακόμα και αυτή η διαφορά είναι αρκετή για να προκαλέσει μια ενδιαφέρουσα εσωτερική δυναμική. Η Ερυθρά Κηλίδα παραμένει από τα τέλη του 17ου αιώνα, όπου παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από τους αστρονόμους.Αλλά ακόμα, παραμένει το μακροβιότερο και μεγαλύτερο σύστημα καταιγίδων του ηλιακού συστήματος, με πλάτος τρεις φορές μεγαλύτερο από την διάμετρο της Γης.

14 ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑ Ο Δίας έχει ένα αμυδρό πλανητικό σύστημα δακτυλίων που αποτελείται από τρία κύρια τμήματα: τον εσωτερικό δακτύλιο σωματιδίων, γνωστό ως φωτοστέφανο, ένα σχετικά φωτεινό κύριο δακτύλιο, και ένα εξωτερικό αραχνοΰφαντο δαχτυλίδι. Αυτά τα δαχτυλίδια φαίνεται να έχουν προέλθει από σκόνη, αντί πάγο όπως συμβαίνει με τους δακτυλίους του Κρόνου. Ο κύριος δακτύλιος είναι πιθανώς κατασκευασμένος από υλικό που εκτινάσσεται από τους δορυφόρους Αδράστεια και Μήτις. Το υλικό που κανονικά θα επέστρεφε πίσω στο φεγγάρι τραβιέται σε τροχιά γύρω από το Δία λόγω της ισχυρής βαρυτικής επιρροής του. Η τροχιά του υλικού στρέφει προς τον Δία και νέο υλικό προστίθεται από επόμενες συγκρούσεις. Με παρόμοιο τρόπο, τα φεγγάρια Θήβη και Αμάλθεια παράγουν ίσως τις δύο ξεχωριστές συνιστώσες του σκονισμένου αραχνοΰφαντου δακτυλίου. Υπάρχουν επίσης αποδεικτικά στοιχεία ενός βραχώδη δακτυλίου κατά μήκος τής τροχιάς της Αμάλθειας, ο οποίος μπορεί να αποτελείται από συντρίμμια από το φεγγάρι.

15 ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΣΤΟΝ ΔΙΑ
Μέχρι σήμερα έχουν προσπεράσει και μελετήσει τον Δία πέντε συνολικά διαστημόπλοια: τα Pioneer 10, 11, τα Voyager 1, 2 και το Galileo. Τα Pioneer τράβηξαν τις πρώτες φωτογραφίες, οι οποίες όμως, ποιοτικά δεν ήταν τόσο καλές όπως αυτές των Voyager που είχαν πιο προηγμένο εξοπλισμό. Ύστερα ακολούθησε η αποστολή του Galileo, η οποία στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία στη μελέτη του γίγαντα των πλανητών και του περιβάλλοντός του. Η διαστημική αποστολή Cassini/Huygens καθώς προσπέρασε τον Δία στην πορεία του για τον Κρόνο, βρήκε πως η μαγνητόσφαιρα του Δία εκτείνεται σε εύρος 30 φορές την ακτίνα του. Η πιθανή μελλοντική αποστολή Jupiter Icy Moons Orbiter (~2015) θα μελετήσει την ιστορία της δημιουργίας 3 εκ των δορυφόρων του Δία, της Καλύστως, του Γανυμήδη και της Ευρώπης. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε αυτούς τους δορυφόρους λόγω των σημαντικών ενδείξεων που υπάρχουν, από τα στοιχεία που συνέλεξε το διαστημόπλοιο Galileo, για την ύπαρξη ωκεανών κάτω από την παγωμένη επιφάνεια τους άλλα και χημικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για την ύπαρξη ζωής

16 ΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΛΕΣ VOYAGER 1 KAI 2 ΣΤΟΝ ΔΙΑ
Είναι πανομοιότυπος με τον Βόγιατζερ 1, που εκτοξεύτηκε λίγες μέρες αργότερα. Τα δυο σκάφη επισκέφτηκαν τον Δία και τον Κρόνο με διαφορά λίγων μηνών. Ο δίδυμός του πραγματοποίησε ένα κοντινό πέρασμα από τον δορυφόρο του Κρόνου Τιτάνα και στη συνέχεια συνέχισε σε πορεία που τον οδηγούσε έξω από το ηλιακό σύστημα, όμως ο Βόγιατζερ 2 ακολούθησε διαφορετική τροχιά που του επέτρεψε να μείνει στην εκλειπτική κι έτσι να συνεχίσει το ταξίδι του στο ηλιακό σύστημα, εξερευνώντας για πρώτη φορά τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Το Βόγιατζερ 2 θεωρείται η πιο επιτυχημένη διαστημοσυσκευή έως τώρα· επισκέφθηκε τέσσερις πλανήτες, δυο από τους οποίους εξερευνήθηκαν για πρώτη -και τελευταία μέχρι σήμερα- φορά, και πολλούς από τους δορυφόρους τους, μελετώντας τους με μια πληθώρα οργάνων και επεκτείνοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό τις γνώσεις μας για την περιοχή αυτή του ηλιακού μας συστήματος. Ανακάλυψε δακτύλιους, δορυφόρους, ηφαιστειότητα σε παγωμένα φεγγάρια, κι έναν πιθανό υπόγειο ωκεανό στην Ευρώπη, δορυφόρο του Δία. Οι αντιλήψεις για το σχηματισμό, τη δομή και τη δυναμική του ηλιακού συστήματος άλλαξαν ριζικά μετά από το ταξίδι του, που εκμεταλλεύτηκε μια σπάνια γεωμετρική διάταξη των εξωτερικών πλανητών που συμβαίνει κάθε 176 χρόνια και δίνει τη δυνατότητα ενός γρήγορου ταξιδιού από τον ένα στον άλλο με τη χρήση βαρυτικής προώθησης.

17 To Βόγιατζερ 1 είναι ένα μη επανδρωμένο διαπλανητικό διαστημόπλοιο που εκτοξεύτηκε 16 ημέρες μετά τον Βόγιατζερ 2, στις 5 Σεπτεμβρίου 1977, από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ με προωθητικό σύστημα τον πύραυλο-φορέα Τιτάν IIIE-Κένταυρο. Η διαστημική του τροχιά ήταν έτσι προγραμματισμένη ώστε να πλησιάσει στον Ουρανό πολύ νωρίτερα από τον δίδυμο Βόγιατζερ 2. Αρχικά το Βόγιατζερ 1 έφερε τον κωδικό Μάρινερ 11 και προοριζόταν να ενταχθεί στα πλαίσια του προγράμματος Μάρινερ. Το Βόγιατζερ 1 πήρε τις πρώτες φωτογραφίες προσεγγίζοντας τον Δία τον Ιανουάριο του Η κοντινότερη προσέγγιση ήταν km στις 5 Μαρτίου Στα πλαίσια της αποστολής αυτής λήφθηκαν σχεδόν φωτογραφίες. Πλησίασε τον δορυφόρο Ιώ στα σχεδόν km και ανακάλυψε τις πρώτες εξωγήινες ηφαιστειακές δραστηριότητες. Χάρη στην επίδραση του πεδίου βαρύτητας του Δία συνέχισε το ταξίδι του επιταχύνοντας την πορεία του, έτσι ώστε στις 12 Νοεμβρίου 1980, σε απόσταση μόλις km από τον Κρόνο, φωτογράφησε το σύστημα των δακτυλίων του και ανέλυσε τη σύσταση της ατμόσφαιρας και του Κρόνου και του δορυφόρου του Τιτάνα. VOYAGER 1 VOYAGER 2

18 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑ ΚΑΙ ΔΟΡΥΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΑΠΌ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ VOYAGER 1,2
ΕΚΡΗΞΗ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ ΣΤΟΝ ΔΟΡΥΦΟΡΟ ΙΩ ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΕΥΡΩΠΗ ΔΙΑΣ

19 ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΚΑΛΛΙΣΤΩ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΔΟΡΥΦΟΡΟΥ ΕΥΡΩΠΗ Ο ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΙΩ ΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΑ

20 ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΙΜΙΖΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣ
Ο Δρ.Σταμάτιος Κριμιζής είναι ακαδημαϊκός - διαστημικός επιστήμονας έχοντας μια διακεκριμένη καριέρα ως εκπαιδευτικός και πρωτοπόρος ερευνητής με πειράματα στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα της ΝΑSA (όπως το Voyager). καθώς και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Ο αστεροειδής 8323 Κριμιζής (1979 UH) είναι ένας αστεροειδής που βρίσκεται στην Κυρίως Ζώνη Αστεροειδών ανάμεσα στις τροχιές των πλανητών Άρη και Δία . Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Έλληνα αστροφυσικού Σταμάτη Κριμιζή

21 Φυσικά χαρακτηριστικά
Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΑΡΗΣ Άλλη ονομασία του Άρη είναι και Κόκκινος Πλανήτης ,Πυροεις από τους αρχαίους Έλληνες. Χαρακτηριστικά Τροχιάς Αφήλιο: χλμ Περιήλιο: χλμ. Περίοδος περιφοράς:686,971 ημέρες Κλίση τροχιάς:1,85061°(ως προς την Εκλειπτική),5,65°(ως προς τον Ηλιακό ισημερινό) Δορυφόροι:2 φυσικοί (Φόβος, Δείμος) Μέση τροχιακή ταχύτητα:24,077 χλμ./δευτ. Φυσικά χαρακτηριστικά Ακτίνα ισημερινού:3.396,2 ± 0,1 χλμ. Ακτίνα γεωγραφικού πόλου:3.376,2 ± 0,1 χλμ. Εμβαδόν επιφάνειας: χλμ.2 Όγκος:1,6318·1011 χλμ.3 Μάζα:6,4185·1023 χλγρ. Βαρύτητα επιφάνειας:3,711 μ./δευτ.2 Tαχύτητα περιστροφής:868,22 χλμ./ώρα, Θερμοκρασία επιφάνειας:Ελαχιστη -87 °C Μεγιστη - 20 °C

22 Ατμόσφαιρα Ατμοσφαιρική πίεση επιφανείας:636 Νιούτον/μ.2 Ατμοσφαιρική σύσταση:95,32% Διοξείδιο του άνθρακα ,70% Άζωτο ,60% Αργό ,13% Οξυγόνο ,08% Μονοξείδιο του άνθρακα

23 Ο ΑΡΗΣ ΓΕΝΙΚΑ Ο Άρης είναι ο τέταρτος (4ος) σε απόσταση από τον Ήλιο πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος (Η/Σ) και ακόμη, ο δεύτερος πλησιέστερος στη Γη, και ο έβδομος σε μέγεθος και μάζα του Η/Σ. Λέγεται συχνά και «ερυθρός πλανήτης» εξαιτίας του ερυθρού χρώματος που παρουσιάζει και οφείλεται στο τριοξείδιο του σιδήρου (Fe2O3) στην επιφάνειά του. O Άρης είναι ένας «γήινος πλανήτης» με λεπτή ατμόσφαιρα, με επιφάνεια που συνδυάζει τους κρατήρες σύγκρουσης της Σελήνης και τα ηφαίστεια, τις κοιλάδες, τις ερήμους και τα πολικά παγοκαλύμματα της Γης. Φαίνεται ακόμη να έχει περιοδικά επαναλαμβανόμενες «εποχές». Ο Άρης διαθέτει ακόμη το Όρος Όλυμπος, το ψηλότερο γνωστό όρος στο Ηλιακό μας Σύστημα και την Κοιλάδα Μαρινέρις, τη μεγαλύτερη κοιλάδα. Το βαθύπεδο Βορεάλις που βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη καλύπτει το 40% της επιφάνειάς του και αποτελεί το υπόλειμμα μιας γιγάντιας σύγκρουσης. Στην περιφορά του γύρω από τον Ήλιο συνοδεύεται από δύο μικρούς δορυφόρους: τον Φόβο και τον Δείμο (= Τρόμο).

24 ΥΠΑΡΧΕΙ ΝΕΡΟ ΣΤΟΝ ΑΡΗ; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς επιστήμονες εδώ αρκετά χρόνια. Την απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να δώσει το διαστημόπλοιο-ρομποτικό όχημα « Curiosity » το όποιο εκτοξεύτηκε από την NASA το φθινόπωρο του Το ρομποτικό όχημα - εργαστήριο «Curiosity» της NASA, εισήλθε σε μια νέα περιοχή του κρατήρα Γκέιλ του Άρη, όπου ανακάλυψε νέες ενδείξεις ότι κάποτε υπήρχε νερό και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες. Το ρόβερ εντόπισε στο έδαφος φλέβες πετρωμάτων γεμάτες ορυκτά και σφαιρίδια (πιθανώς από ένυδρο θειικό ασβέστιο ή γύψο), που στη Γη σχηματίζονται με την κυκλοφορία του νερού μέσα από τις ρωγμές των βράχων .Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι κάποτε ο πυθμένας του κρατήρα ήταν καλυμμένος με νερό. Οι γεωλόγοι δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ιζηματογενή πετρώματα που το «Curiosity» έχει διασχίσει από το σημείο που προσεδαφίστηκε πριν από εξι περίπου μήνες, έως εδώ που έχει φθάσει τώρα. Όσο προχωρά σε πίσω στο γεωλογικό χρόνο, περνώντας από διαδοχικά όλο και παλαιότερα εκτεθειμένα γεωλογικά στρώματα, ανακύπτουν ολοένα περισσότερες ενδείξεις για την ύπαρξη νερού στο παρελθόν του «κόκκινου πλανήτη». Η πιθανή ανακάλυψη γύψου είναι μια σαφής τέτοια ένδειξη.

25 ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ CURIOSITY ΣΤΟΝ ΑΡΗ

26

27 ΟΙ ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ ΤΟΥ ΑΡΗ 1η Εικονα:Ο Φόβος 2η Εικονα:O Δείμος
Ο Άρης έχει δύο μικρούς δορυφόρους, τον Φόβο και τον Δείμο, οι οποίοι πιστεύεται ότι είναι αστεροειδείς που εγκλωβίστηκαν από το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη. Από την επιφάνεια του Άρη, κοντά στον ισημερινό του, ο Φόβος φαίνεται να έχει μέγεθος περίπου το ένα τρίτο της πανσελήνου όπως αυτή φαίνεται από την Γη. Ο Δείμος μοιάζει περισσότερο με φωτεινό άστρο ή πλανήτη για έναν παρατηρητή στην επιφάνεια του Άρη, ελάχιστα μεγαλύτερος από το φαινομενικό μέγεθος της Αφροδίτης για κάποιον παρατηρητή στη Γη. Γι' αυτό τον λόγο δεν υπάρχουν ολικές εκλείψεις στον Άρη, καθώς οι δορυφόροι του είναι πολύ μικροί για να καλύψουν τελείως τον Ήλιο. 1η Εικονα:Ο Φόβος 2η Εικονα:O Δείμος

28 ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΗ
Μέχρι το 2000 είχαν γίνει πάνω από 30 απόπειρες να σταλούν διαστημικές αποστολές στον Άρη, τόσο από τις ΗΠΑ και την πρώην Σοβιετική Ένωση όσο και από τις διαστημικές υπηρεσίες της Ευρώπης και Ιαπωνίας. Τις περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφίες αυτού του πλανήτη τις έχουμε από τις επιτυχείς διαστημικές αποστολές Viking 1 & 2, Mars Pathfinder και Mars Global Surveyor, καθώς και από τις αποστολές Nozomi της Ιαπωνίας, Mariner (USA) και Mars (USSR). Τον Απρίλιο του 2001 εκτοξεύθηκε το Mars Odyssey και από τον Οκτώβριο του ίδιου έτους μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Άρη συλλέγοντας συνεχώς πληροφορίες με σημαντικότερες επιτυχίες την ανακάλυψη τεραστίων αποθεμάτων παγωμένου νερού και την λεπτομερή καταγραφή της δομής της Αρειανής επιφάνειας και των ορυκτών της στοιχείων. Η αποστολή αυτή θα συνεχιστεί μέχρι και το 2006 με βασικό σκοπό την καταγραφή και μελέτη του Αρειανού κλίματος. Άλλες αποστολές που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι: Η αποστολή Mars Express από την ESA που εκτοξεύθηκε τον Ιούνιο του 2003 και περιελάμβανε το όχημα εδαφους Beagle 2. Δυστυχώς παρόλη την επιτυχή αποδέσμευση του Beagle 2 από το Mars Express στις 19 Δεκεμβρίου του 2003 χάθηκαν τα ίχνη του προτού προλάβει να προσεδαφιστεί. Η αποστολή Mars Reconnaissance Orbiter της ΝΑSA η οποία εκτοξεύθηκε στις 10 Ιουνίου 2003 και περιλαμβάνει 2 σύγχρονα οχήματα προσεδάφισης (Spirit και Opportunity) τα οποία έχουν την δυνατότητα να εξερευνούν μια περιοχή διαμέτρου 100 μέτρων την ημέρα. Η λειτουργία των οχημάτων συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η αποστολή Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) της ΝΑΣΑ (2005) βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη και συλλέγει δεδομένα. Πολλές μελλοντικές αποστολές έχουν προγραμματισθεί ανάμεσα στις οποίες είναι οι: Phoenix της ΝΑΣΑ (2007), Netlander με συνεργασία Φιλανδών, Γάλλων, Γερμανών και Αμερικάνων (2007) και το το Mars Science Laboratory, ένα μακράς διάρκειας όχημα εδάφους της ΝΑΣΑ (2009)

29 CURIOSITY To Curiosity (στα αγγλικά σημαίνει περιέργεια) είναι ένα ρομποτικό όχημα (ρόβερ) το οποίο εξερευνά τον κρατήρα Γκέιλ στον Άρη, ως μέρος της αποστολής της ΝΑΣΑ Mars Science Laboratory mission (MSL). Το όχημα εκτοξεύθηκε τις 26 Νοεμβρίου τις 10:02 EST από το ακρωτήριο Κανάβεραλ και προσαρειώθηκε στην περιοχή Αιολίς Πάλους, στο κρατήρα Γκέιλ, τις 6 Αυγούστου 2012, 05:17 UTC. Το ρομπότ προσγειώθηκε περίπου 2,4 χιλιόμετρα μακριά από το προκαθορισμένο σημείο, σε μια περιοχή που ονομάστηκε Μπράντμπερι Λάντινγκ, μετά από ταξίδι απόστασης 563 εκατομμυρίων χιλιομέτρων . Οι στόχοι του ρομπότ είναι να ερευνήσει το κλίμα και τη γεωλογία του Άρη, να διαπιστώσει εάν το σημείο το οποίο είχε επιλεχθεί στον κρατήρα Γκέιλ προσέφερε ποτέ ευνοϊκές περιβαντολογικές συνθήκες για την ύπαρξη μικροβιακής ζωής, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου του νερού και έρευνες για τον αν ο πλανήτης έχει ευνοϊκές συνθήκες για μελλοντική εξερεύνηση από τους ανθρώπους.

30 TO CURIOSITY

31 Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΤΟΥ ΑΡΗ
Ο Άρης έχασε τη μαγνητόσφαιρά του πριν από 4 δις έτη, και έτσι ο ηλιακός άνεμος αλληλεπιδρά απευθείας με την ιονόσφαιρα του πλανήτη, απομακρύνοντας άτομα από αυτήν. Η ατμόσφαιρα του Άρη αποτελείται κατά 95,32% από διοξείδιο του άνθρακα, 2,7% άζωτο και 1,6% αργό. Είναι πολύ αραιή και η πίεση στην επιφάνεια του πλανήτη φτάνει κατά μέσο όρο τα 0,60 kPa, δηλαδή λιγότερο από το ένα εκατοστό αυτής στην επιφάνεια της Γης (101,3 kPa). Πρακτικώς, είναι ίση με την ατμοσφαιρική πίεση στα 35 χιλιόμετρα υψόμετρο από την επιφάνεια της Γης. Κατά συνέπεια, ένας αστροναύτης θα χρειαστεί οπωσδήποτε διαστημική στολή, προκειμένου να περπατήσει στην επιφάνειά του. Λόγω της αραιής ατμόσφαιρας, η ταχύτητα του ήχου είναι μικρή, και οι ήχοι δεν διαδίδονται πολύ μακριά, παρά μόνο μερικές δεκάδες μέτρα. Έτσι ο Άρης, εκτός από άνυδρος και έρημος, είναι και σιωπηλός πλανήτης. Η χαμηλή πυκνότητα της ατμόσφαιρας έχει και άλλες συνέπειες: οι άνεμοι δεν είναι ιδιαίτερα ισχυροί, όμως καθώς η σκόνη που καλύπτει την επιφάνεια του πλανήτη είναι αρκετά ψιλή, οι αμμοθύελλες δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορούν να καλύψουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του πλανήτη· μια τέτοια αμμοθύελλα σημειώθηκε το 2001 και ξανά το Συχνή επίσης είναι και η εμφάνιση μικρών ανεμοστρόβιλων (dust devils) που μεταφέρουν τη σκόνη πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Καθώς δεν πρόκειται για μια πολύ δυναμική ατμόσφαιρα, το κλίμα του Άρη είναι αρκετά προβλέψιμο και επαναλαμβάνεται σε κύκλους διάρκειας σχεδόν δυο Γήινων ετών, όσο δηλαδή διαρκεί και η περιφορά του γύρω από τον Ήλιο. Στην ατμόσφαιρα του Άρη παρατηρούνται επίσης αραιά σύννεφα διοξειδίου του άνθρακα, που εμφανίζονται πιο συχνά τη νύχτα και την αυγή, καθώς και αραιά σύννεφα από κρυστάλλους νερού όταν ο πλανήτης βρίσκεται πιο κοντά στον ήλιο και εξαερώνεται ο πάγος των πόλων του.

32 Η ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΗ ΑΠΌ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΟ ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ
Ευγένιος Αντωνιάδης (1 Μαρτίου 1870 – 10 Φεβρουαρίου 1944). Ο Μεγαλύτερος Έλληνας αστρονόμος που έζησε, και ο πρώτος χαρτογραφος του Άρη. Ελλάς, Όλυμπος, Ιόνιο Πέλαγος, Αρκαδία, Αλφειός, Πηνειός, Κηφισός, Ιλισός, Λίμνη Καστοριάς, Μαλέας, Κασταλία Πηγή, Ικαρία, Ίος, Άραξος, Ευρώτας, Βόσπορος, Ελλήσποντος, Προποντίς, Αχέρων, Στυμφαλία. Όχι, δεν διαβάζουμε τον xάρτη της Ελλάδας αλλά τον χάρτη του Άρη. Είναι έργο του Ευγένιου Αντωνιάδη ( ), ενός από τους μεγαλύτερους πρωτοπόρους μελετητές του κόκκινου πλανήτη. Πολλά από τα ονόματα των περιοχών του Άρη οφείλονται σε αυτόν. Άλλωστε οι αστρονόμοι καταφεύγουν συχνά σε ονόματα από την αρχαιοελληνική γεωγραφία και μυθολογία. O Αντωνιάδης δημιούργησε τους πρώτους αληθινά ακριβείς χάρτες του Άρη, έργο τιτάνιο αν λάβουμε υπόψη τον χαμηλό βαθμό εξέλιξης των τηλεσκοπίων στις αρχές του 20ού αιώνα... Ο Ευγένιος Αντωνιάδης γεννήθηκε το 1870 στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης. Η κλίση του για την αστρονομία εκδηλώθηκε πολύ νωρίς, και στα δεκαοχτώ του είχε ήδη παρατηρήσει τους μεγάλους πλανήτες με τηλεσκόπιο 7,5 εκ. από την Κωνσταντινούπολη και την νήσο Πρίγκιπο, στη θάλασσα του Μαρμαρά. Το 1892, εξοπλισμένος με τηλεσκόπιο 10,8 εκ. άρχισε να σχεδιάζει την επιφάνεια του Άρη.

33 Ο ΑΡΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ