ΤΙ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΣΩ ΜΑΖΙ ΣΑΣ;

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΙ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΣΩ ΜΑΖΙ ΣΑΣ;"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΙ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΣΩ ΜΑΖΙ ΣΑΣ;
Το θέμα της εκπαίδευσης των παιδιών με σύνδρομο Down Εάν είναι όλοι οι μαθητές με σύνδρομο Down ίδιοι ως προς το γνωστικό και μαθησιακό τους προφίλ; Ποια τα δυνατά και αδύνατα σημεία ως προς τη μαθησιακή τους ικανότητα; Ποια είναι η καλύτερη επιλογή γι’ αυτούς τους μαθητές; το γενικό ή το ειδικό σχολείο και υπό ποιες προϋποθέσεις; Κάποιες διαφορές μεταξύ των μαθητών με ήπιες ή μέτριες νοητικές δυσκολίες και των μαθητών χωρίς δυσκολίες και τι πρέπει να κάνει ο δάσκαλος; Τις προτάσεις μου για το τι πρέπει να κάνει το σχολείο όταν έχουμε ένα μαθητή με down σε αυτό.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19 Ανάγνωση από την Μαρία Γεωργιάδου: Η εμπειρία μου από την εκπαίδευση και την εκμάθηση της ανάγνωσης

20 Ζήτημα ιδιαίτερου γνωστικού και μαθησιακού προφίλ???
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά-δυνατά και αδύνατα σημεία των μαθητών με Down syndrome μαθαίνουν οπτικά οπτική επεξεργασία δεξιότητες οπτικής μνήμης (visual processing, visual memory skills) μακρόχρονη μνήμη νοηματικές κινήσεις (sign language) κοινωνική κατανόηση (social understanding) κοινωνική αλληλεπίδραση (interactive skills) ευαισθησία στις συναισθηματικές νύξεις και εκφράσεις προσώπου των άλλων αυτοεξυπηρέτηση-συμπεριφορά μαθαίνουν από συμμαθητές μαθαίνουν με συμμαθητές ωφελούνται από συχνές αλλαγές ενισχύονται από απτά κίνητρα και θετική επιβράβευση ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων (λεπτή αδρή κινητικότητα) δυσκολίες στην ομιλία-εκφραστικός λόγος δυσκολίες στην ακοή, ακουστική επεξεργασία, διάκριση, ακουστικές μνημονικές δεξιότητες, αγωγιμότητα μη ύπαρξη κινήτρων συχνότερα προβλήματα υγείας δυσκολίες σε ακαδημαϊκά πεδία

21 Προσδοκίες για τα παιδιά με σύνδρομο Down ηλικίας 11 χρονών
14 Προσδοκίες για τα παιδιά με σύνδρομο Down ηλικίας 11 χρονών Buckley S.J. & Sacks B. (2001) An overview of the development of children with Down syndrome (5-11ys), Down Syndrome Issues and Information Να είναι ικανά να διαλέγουν τα ρούχα τους Να φοράνε τα κατάλληλα ρούχα ανάλογα με το που θα πάνε Να πλένονται Να κάνουν μπάνιο με κάποια βοήθεια Να ετοιμάζουν ένα απλό γεύμα (κολατσιό) Να απαντάνε στο τηλέφωνο Να βοηθούνε στο σπίτι Κάποια παιδιά να μπορούν να διαβάζουν, να γράφουν και να χρησιμοποιούν τους αριθμούς Να κατανοούν το χρόνο Να κατανοούν τα χρήματα Να ακούν και να διασκεδάζουν με τη μουσική, το θέατρο, την τέχνη και τον αθλητισμό. Να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους δραστηριότητες Να συμπεριφέρονται κοινωνικά (η εκμάθηση της αποδεκτής κοινωνικής συμπεριφοράς είναι απαραίτητη για όλους τους ανθρώπους)

22 Στοιχεία που φαίνεται γενικά να χαρακτηρίζουν τους μαθητές με νοητική καθυστέρηση
Η προσδοκία της αποτυχίας (μαθημένη αδυναμία) Η τάση θετικής αντίδρασης προς τους ενήλικες Η ιεραρχία της ενίσχυσης Η έννοια του εαυτού Η αναζήτηση εξωγενών λύσεων Ζητήματα που αφορούν στην παρώθηση και στα κίνητρα. Η έλλειψη κινήτρων σύμφωνα με τον E. Sergen είναι ίσως πιο σημαντικό εμπόδιο από τη νοημοσύνη και τη προσαρμοστική συμπεριφορά Ο ρόλος της προσοχής (ατενίζουν περισσότερο εκτός έργου) Παρουσιάζουν ελλείμματα στην ανάπτυξη ηθικής κρίσης και στην αντιμετώπιση των περισσότερων πλευρών του ηθικού διλήμματος Δυσκολίες για αφαιρετικό συλλογισμό, προϋπόθεση για τη λειτουργία της γενίκευσης

23

24 Ανάγνωση από τη Μαρία για εμπειρία μαθητή από Ισπανία

25 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Πρέπει να τους δίνουμε απτά κίνητρα για να εργαστούν και έργα στα οποία θα πετυχαίνουν (errorless learning). Και εδώ όμως η εξωτερική παρώθηση είναι σε βάρος της εσωτερικής; Τους ενισχύουμε θετικά και προσωπικά και δημιουργούμε ιστορικό επιτυχιών με βάση τα έργα στα οποία τους δίνουμε ή καλούμε να εμπλακούν Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες διαφέρουν σε κάποιες μη γνωστικές μεταβλητές, όπως τα κίνητρα και η προσδοκία για αποτυχία, «μαθημένη αδυναμία» η οποία αυξάνεται όσο αυξάνεται η Ν.Η. Αποδίδουν την αποτυχία στον εαυτό τους και τις επιτυχίες σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως τύχη ή ευκολία του έργου.. Η ύπαρξη ενός κινήτρου δεν εγγυάται ότι το άτομο θα αναλάβει την προσπάθεια. Χρειάζεται συνειδητή βουλητική παρέμβαση Ιδιαίτερη σημασία για την επίπτωση της εξωτερικής αμοιβής στο εσωτερικό κίνητρο φαίνεται να έχει ο χρόνος που δίνεται η αμοιβή. Είναι πιθανό ότι μια αμοιβή που δίνεται για την εκτέλεση μιας νέας δραστηριότητας Θα μπορούσε να εμποδίσει την κρίση του ατόμου γι’ αυτή τη δραστηριότητα. Πρέπει λοιπόν να ολοκληρωθεί πρώτα η κρίση.

26 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Τα απλούστερα έργα προηγούνται των συνθετότερων. Όταν δημιουργήσουν ιστορικό επιτυχιών σε έργα τα οποία καταφέρνουν να επιλύουν μόνα τους ή με τη χρήση νύξεων, τότε οικοδομούν σταδιακά κάποιο βαθμό αυτοπεποίθησης Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους για τη λύση προβλημάτων και αναμένουν οδηγίες και βοήθεια από το άμεσο περιβάλλον τους (αναζητούν εξωγενείς λύσεις )

27 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Τους παρέχουμε απτούς ενισχυτές και σταδιακά αλλάζει η συχνότητα-αντιστοιχία έργου και ενισχυτή που ακολουθεί Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες, ιεραρχούν διαφορετικά τους ποικίλους ενισχυτές Π.χ. πιθανόν να μην ικανοποιούνται από την επίλυση ενός προβλήματος αλλά να ενδιαφέρονται για την αντίδραση του δασκάλου

28 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Αυτό τα χαρακτηριστικό πρέπει να το αξιοποιήσουν δυναμικά οι παιδαγωγοί και οι ενήλικες που τους διδάσκουν για να μάθουν σημαντικά πράγματα. Από την άλλη ο ενήλικας δεν πρέπει να συμπεριφέρεται αυτούς τους μαθητές ως «μωρά», να αποφεύγει τη χρήση υποκοριστικών και να γνωρίζει ότι συνιστά πρόβλημα η μη επαφή και συν-κίνηση με συνομηλίκους γι’ αυτό πρέπει να σχεδιάζει δράσεις επαφής και συν-δράσης με συνομηλίκους (project, περιορισμό παράλληλου παιχνιδιού, εκδρομές, μικρές ομάδες). Πρέπει ο ενήλικος να συμπεριφέρεται φυσιολογικά Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες, έχουν την τάση να αντιδρούν θετικά προς τους ενήλικες με σκοπό να κερδίσουν την αποδοχή τους και την κοινωνική ενίσχυση Ένα ζήτημα είναι ότι η συχνή επικοινωνία με ενηλίκους δεν δίνει τη δυνατότητα σε αυτά τα παιδιά να εκτίθενται σε φυσικές συμπεριφορές

29 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Παρακινούμε τα παιδιά να θέτουν υψηλούς στόχους, να έχουν φιλοδοξίες και δεν τα αποθαρρύνουμε όταν γνωρίζουμε ότι αυτές οι φιλοδοξίες τους ή οι στόχοι τους για τον εαυτό τους δεν είναι ρεαλιστικοί (δημιουργική αξιοποίηση) Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες παρουσιάζουν μικρότερη «ανομοιότητα της εικόνας του εαυτού», καθώς η διαφορά με το πώς βλέπει κανείς τον εαυτό του (πραγματική εικόνα του εαυτού) με το πώς θα ήθελε να είναι (ιδανική εικόνα του εαυτού) δεν είναι αισθητή

30 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Τους μιλάμε αργά και καθαρά, τους δίνουμε εντολές που προϋποθέτουν μία ενέργεια ή δύο το πολύ, τους εξασκούμε στη βραχύχρονη μνήμη με ασκήσεις (βρίσκουν τα ίδια, τους λέμε λέξεις να τις επαναλάβουν, τους δείχνουμε εικόνες τις κρύβουμε και ζητάμε να βρουν μία από αυτές, χρησιμοποιούμε στην αναγνώριση γραμμάτων κινήσεις του σώματος, προτάσσουμε στη διδασκαλία ασκήσεις που προϋποθέτουν ασκήσεις αναγνώρισης και όχι ανάκλησης, τους διδάσκουμε να τοποθετούν πράγματα σε συγκεκριμένη θέση, χρήση σημειωμάτων-τετραδίου, τους διδάσκουμε να ζητούν τη βοήθεια κάποιου για να θυμηθούν Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες δυσκολεύονται στη χρήση μνημονικών στρατηγικών, όπως της επανάληψης, κωδικοποιούν εικονικά και όχι εικονικά και λεκτικά και έχουν σοβαρές δυσκολίες με τη βραχύχρονη μνήμη

31 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Πρέπει το έργο που έχουν μπροστά τους να είναι λιτό και συγκεκριμένο, να βρίσκονται σε ένα χώρο μέσα στην τάξη που διασπά λιγότερο την προσοχή τους, να υπάρχει κάποια σηματοδότηση ίσως της δυσκολίας του έργου, να προσαρμόζονται τα έργα στο επίπεδό τους (διαφοροποίηση, πλήρης εξατομίκευση) Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες «ατενίζουν» συχνότερα εκτός έργου, προσέχουν εξίσου τους σχετικούς και μη σχετικούς ερεθισμούς, δεν καταστέλλουν την επίδραση των διασπαστών, δείχνουν την ίδια προσοχή στα δύσκολα και εύκολα έργα

32 Χαρακτηριστικά μαθητών με ήπια και μέτρια καθυστέρηση -Εκπαιδευτικές επιλογές
Εκπαίδευση σε εναλλακτικές επιλογές και δρόμους, οργανωμένο περιβάλλον για να οργανώνουν πράγματα και υλικό Τα παιδιά με νοητικές δυσκολίες σε σχέση με τα παιδιά χωρίς νοητικές δυσκολίες δεν οργανώνουν τις πληροφορίες και εμμένουν στις μαθημένες αντιδράσεις έστω και όταν αυτές δεν χρειάζονται (έλλειψη προσαρμογής)

33 Ανάγνωση από τη Μαρία για την εμπειρία της Ρουθ

34 Ενέργειες που πρέπει να γίνουν
Ο μαθητής με νοητική καθυστέρηση αποτελεί θέμα του Συλλόγου Διδασκόντων. Ενημέρωση για τις μαθησιακές και συμπεριφορικές ιδιαιτερότητες του μαθητή , τις ιδιαίτερες ανάγκες του και συμφωνία όλων των εκπαιδευτικών για ομοιόμορφη στάση απέναντι στις συμπεριφορές του παιδιού Ισόρροπη σχέση του παιδιού με τη δασκάλα της κοινής τάξης και της δασκάλας του Τ.Ε.. Ο μαθητής πρέπει να νιώθει ότι ο δάσκαλος την κοινής τάξης τον θεωρεί μέλος της ομάδας του, καθώς και ότι η δασκάλα του Τ.Ε. έχει «πρόσβαση» στην κοινή του τάξη Ο μαθητής τοποθετείται σε τμήμα με υψηλό αριθμό μαθητών με συναισθηματική ισορροπία. Όταν είναι μία τάξη να σπάσει σε τμήματα, στο τμήμα που θα ενταχθεί ο μαθητής με Ν.Κ. θα πρέπει να φοιτούν λιγότεροι μαθητές και να υπάρχει ένας πυρήνας μαθητών με συναισθηματική ισορροπία.

35 Ενέργειες που πρέπει να γίνουν
Ενημερώνονται οι υπόλοιποι μαθητές για τις ιδιαιτερότητες του συμμαθητή τους (βιωματικά, περιγραφικά, με ανάγνωση εικονογραφημένων σχετικών θεματικά βιβλίων με χρήση projector). Δημιουργούνται ομάδες στήριξης του μαθητή (όταν γίνεται η πρωινή συνάντηση αναλαμβάνουν κάποιοι να τον συνοδεύσουν) Ο μαθητής συμμετέχει στη ζωή του σχολείου (γιορτές, θεατρικά, ποιήματα, εκδρομές, παρελάσεις, έπαρση σημαίας κτλ) Συνεργασία με γονείς του παιδιού (οι γονείς αποτελούν ένα σταθερό σημείο αναφοράς στη ζωή του παιδιού και μπορούν να παίξουν και το ρόλο του εκπαιδευτικού (καλοκαίρια, διακοπές) Ενημέρωση και άλλων γονέων και εξασφάλιση θετικής τους στάσης, (οι γονείς ενημερώνονται ότι κάθε μαθητής είναι ιδιαίτερος, ότι το Σχολείο είναι προσανατολισμένο στην εξατομικευμένη υποστήριξη των μαθητών, τονίζεται ότι δεν υπάρχουν βιβλία αλλά εκπαιδευτικό υλικό

36 Δραστηριότητες ενσυναίσθησης (καλούνται να γράψουν με μεγάλα μολύβια, να τρέξουν με δεμένα τα χέρια, να ανέβουν τις σκάλες με το ένα πόδι, να καταλάβουν κάποιον που τους μιλάει χωρίς ήχο, να κατανοήσουν τη δασκάλα της ξένης γλώσσας χωρίς να γνωρίζουν την ξένη γλώσσα καο..) Διαφοροποίηση της διδασκαλίας ή και σε πιο ακραία μορφή εξατομίκευση. Επικέντρωση του σχολικού προγράμματος στην αυτονομία του μαθητή αλλά και στη συλλογικότητα. Οργάνωση των μαθητών σε ομάδες, διδασκαλία σε ομάδες, μέθοδος project…δασκαλοκεντρικές, μονολειτουργικές μορφές διδασκαλίας ακατάλληλες, εξατομικευμένο υλικό συνδυαστικά με συμμετοχή σ εκείνες δραστηριότητες ανάλογα με τα μάθημα και το περιεχόμενό του, πολυαισθητηριακή προσέγγιση της γνώσης Ρόλος των συμμαθητών ως βοηθών, εναλλαγή των μαθητών που θα έχουν αυτό το ρόλο

37 Ενέργειες που πρέπει να γίνουν
Αξιολόγηση διαμορφωτική, portfolio (για συνεπή ανατροφοδότηση του μαθητή), άμεση ανατροφοδότηση Κατάλληλος χώρος για στέγαση και λειτουργία του Τ.Ε. Κατάλληλος εξοπλισμός. Γνωρίζουν και οι συμμαθητές του το Τ.Ε. και το επισκέπτονται μέσα από στοχευμένες και οργανωμένες δράσεις. Το Τ.Ε. δεν συνιστά άβατο, ούτε είναι χώρος μόνος για τους «ειδικούς» Η δασκάλα του Τ..Ε. συμμετέχει στη διδασκαλία στην κοινή τάξη σε τακτά διαστήματα. Ύπαρξη αδελφών, κριτήριο για την τοποθέτηση του παιδιού με Ν.Κ. Ο μαθητής διδάσκεται στο Τ.Ε. Όχι μόνο ακαδημαϊκές δεξιότητες αλλά και κοινωνικές, τακτικές μετακινήσεις εκτός σχολείου σε χώρους ζωής..λαϊκή αγορά, super market

38 Ενέργειες που πρέπει να γίνουν
Πρέπει στην τάξη που φοιτά ο μαθητής με Ν.Κ. να έχουμε υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο αλλά και στο Τ.Ε. και ειδικά λογισμικά Πρέπει η κοινή τάξη να μην είναι ούτε πολύ μεγάλη αλλά ούτε και πολύ μικρή Η συνύπαρξη σε κοινούς χώρους αυξάνουν τις ευκαιρίες για αλληλοκατανόηση, αλλά δεν επιτυγχάνεται η γνώση, η ενσυναίσθηση και η ανοχή, η ουσιαστική αποδοχή της διαφορετικότητας. Γι’ αυτό απαιτείται αφενός η δόμηση μαθησιακών καταστάσεων, οι οποίες θα διευκολύνουν μια ισότιμη συμβίωση και αφετέρου η βίωση κοινών εμπειριών μάθησης.

39 Παιδαγωγικές μέθοδοι για μαθητές με ήπια Ν.Κ. (Heward 2003)
Ο Χρήση μεσολαβητών (βοήθειες λεκτικές, κινητικές, υποδειγματικές (model), φυσικές και εικονιστικές. Π.χ. το παιδί φτιάχνει puzzle αλλά δυσκολεύεται να τοποθετήσει τα κομμάτια, ο δάσκαλος μπορεί να πει «ίσως είναι πιο εύκολο αν γυρίσεις το κομμάτι ανάποδα. Ο μαθητής μαθαίνει να τοποθετεί το cd στον υπολογιστή αλλά έχει πρόβλημα να ανοίξει τη θήκη. Ο δάσκαλος του δείχνει το κουμπί που πρέπει να πατήσει. Η φυσική μπορεί να είναι ένα άγγιγμα…η υποδειγματική αναφέρεται στην αυτοκαθοδήγηση SOS Ρουτίνα Παροχή επιλογών

40 Στα σχολεία όπου επιχειρείται η ένταξη οφείλει το σχολικό πρόγραμμα να εμπεριέχει τα παρακάτω στοιχεία (Σούλης 2002, Ζώνιου-Σιδέρη 1996, Meier, Heyer 1988) Σταθερός για όλους τους μαθητές χρόνος έναρξης και λήξης του προγράμματος Πρωινή συζήτηση, οριοθέτηση στόχου και προγραμματισμός, με τη συμμετοχή των παιδιών, για τις σχολικές δραστηριότητες που θα διεξαχθούν κατά τα διάρκεια της ημέρας Υλοποίηση δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην ένταξη (κοινές δραστηριότητες), παιχνίδι, τραγούδι.. Επίλυση ασκήσεων προβληματικών καταστάσεων είτε ατομικά είτε με συνεργασία, διαφορετικού επιπέδου διδασκαλίας

41 Ολοκληρώνει η Μαρία με την ανάγνωση του κειμένου νεαρής γυναίκας μα ντάουν