Παρουσίαση του προγράμματος Δημιουργός Θησαυρού Web-TMS (Thesaurus Management System) Λήδα Χαραμή Κέντρο Πολιτισμικής Πληροφορικής Ινστιτούτο Πληροφορικής.

Παρουσίαση με θέμα: "Παρουσίαση του προγράμματος Δημιουργός Θησαυρού Web-TMS (Thesaurus Management System) Λήδα Χαραμή Κέντρο Πολιτισμικής Πληροφορικής Ινστιτούτο Πληροφορικής."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Παρουσίαση του προγράμματος Δημιουργός Θησαυρού Web-TMS (Thesaurus Management System) Λήδα Χαραμή Κέντρο Πολιτισμικής Πληροφορικής Ινστιτούτο Πληροφορικής ΙΤΕ Ρέθυμνο 30 Ιουνίου 2014

2 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Χαρακτηριστικά του συστήματος Ο Δημιουργός Θησαυρού (WebTMS – Web Thesaurus Management System) είναι μια εφαρμογή που αναπτύχθηκε για την δημιουργία και την διαχείριση Θησαυρών κάτω από κοινό μοντέλο. Χαρακτηριστικά WebTMS:  Δια-δικτυακή εφαρμογή.  Υποστήριξη διαφορετικών ομάδων χρηστών.  Ευέλικτοι μηχανισμοί επεξεργασίας και αναζήτησης.  Τήρηση κανόνων συνέπειας (ISO 2788, ΕΛΟΤ–1321).  Πολλαπλοί μέθοδοι παρουσίασης και πλοήγησης.  Αποθήκευση παρουσιάσεων 2

3 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Χαρακτηριστικά του συστήματος Χαρακτηριστικά WebTMS (συνέχεια)  Προβολή στατιστικών στοιχείων  Εισαγωγή–Εξαγωγή δεδομένων από/σε XML  Δημιουργία / αντιγραφή / συγχώνευση και διαγραφή θησαυρών  Δημιουργία / επαναφορά αντιγράφων ασφαλείας  Δυνατότητα ενσωμάτωσης σε συστήματα ανάκτησης πληροφοριών  Μηχανισμοί κλειδώματος για την προστασία του συστήματος. 3

4 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Δόμηση Θησαυρών  Οι περιγραφόμενες έννοιες διαχωρίζονται σε:  Θέματα  Ιεραρχίες  Όρους  Πηγές  Οι παραπάνω έννοιες δομούνται χρησιμοποιώντας:  Τις βασικές “a priori” σχέσεις μεταξύ Όρων όπως δίνονται από τα πρότυπα ISO 2788, και ΕΛΟΤ–1321) δηλ. Ισοδυναμίας, Ιεραρχίας και Συσχέτισης 4

5 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ιεραρχίες - Σχέσεις  Κάθε ιεραρχία συνδέεται με ένα θέμα και σε αυτές υπάγονται υποχρεωτικά οι όροι του θησαυρού.  Κάθε ιεραρχία διαθέτει ένα Όρο Κορυφής – (ΟΚ) ο οποίος διατηρεί διαρκώς το ίδιο όνομα με την ιεραρχία περιγράφοντας την.  Ο ΟΚ κάθε ιεραρχίας αποτελεί το πρωταρχικό σημείο εισαγωγής όρων σε αυτήν, ενώ μπορεί να έχει όλες τις σχέσεις και τις ιδιότητες ενός Όρου (μοναδική εξαίρεση η σχέση ΠΟ) που παρουσιάζονται παρακάτω. 5

6 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Αταξινόμητοι όροι 6  Ειδικές έννοιες κάθε θησαυρού είναι:  Η ιεραρχία «Ορφανοί όροι» μαζί τον αντίστοιχο ΟΚ.  Το θέμα «ΟΡΦΑΝΟΙ ΟΡΟΙ».  Ιεραρχία «Ορφανοί όροι»:  Σκοπός της ύπαρξης της είναι η φιλοξενία όρων τους οποίους ο δημιουργός δεν μπόρεσε να ταξινομήσει κάτω από κάποιον ΠΟ άλλης ιεραρχίας.  Οι όροι που ανήκουν σε αυτήν την ιεραρχία μέχρι να ταξινομηθούν σε κάποια άλλη ιεραρχία και να φύγουν από αυτήν.  Η ιεραρχία αυτή δεν μπορεί να διαγραφεί ή να μετονομαστεί.  Θέμα «ΟΡΦΑΝΟΙ ΟΡΟΙ»:  Ορίζεται για λόγους συνέπειας με τους κανονισμούς των ιεραρχιών και σε αυτόν υπάγεται η ιεραρχία «Ορφανοί όροι».  Ο θέμα αυτό μπορεί να διαγραφεί αρκεί η ιεραρχία των Ορφανών όρων να έχει ταξινομηθεί σε άλλο θέμα.

7 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Κατάσταση όρων  Κατάσταση: Αντιπροσωπεύει το στάδιο επεξεργασίας κάθε όρου και λαμβάνει τις εξής τιμές:  «Για εισαγωγή»  «Υπό επεξεργασία»  «Υπό Έγκριση»  «Εκδοθείς» Ο όρος μπορεί να τροποποιηθεί, μόνο όταν η κατάσταση του όρου είναι «Υπό επεξεργασία». 7

8 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Είσοδος στο σύστημα 8

9 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Επιφάνεια εργασίας 9 Ι.Τ.Ε.– Ι.Π. Κ.Π.Π., Παρουσίαση: Τζωρτζακάκης Ηλίας 9 Αριστερό μενού ενεργειών Περιοχή περιεχομένου επιλογές παρουσίασης Στοιχεία εισόδου χρήστη

10 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ι.Τ.Ε.– Ι.Π. Κ.Π.Π., Παρουσίαση: Τζωρτζακάκης Ηλίας 10 Κάρτα περιγραφής θέματος Περιλαμβάνει συνδέσμους για: –Επεξεργασία – τροποποίηση του θέματος ή κλείσιμο της κάρτας –Προβολή της κάρτας των ιεραρχιών στις οποίες επιμερίζεται –Γραφική παρουσίαση του επιμερισμού του θέματος σε ιεραρχίες.

11 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ι.Τ.Ε.– Ι.Π. Κ.Π.Π., Παρουσίαση: Τζωρτζακάκης Ηλίας 11 Κάρτες περιγραφής Ιεραρχίας και ΟΚ Περιλαμβάνει συνδέσμους για: –Επεξεργασία – τροποποίηση της ιεραρχίας ή κλείσιμο της κάρτας. –Προβολή της κάρτας του ΟΚ με τον οποίο συνδέεται. –Προβολή της κάρτας του θέματος με το οποίο συνδέεται. –Ένα σύνολο υποστηριζόμενων παρουσιάσεων των όρων της ιεραρχίας.

12 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ι.Τ.Ε.– Ι.Π. Κ.Π.Π., Παρουσίαση: Τζωρτζακάκης Ηλίας 12 Κάρτα περιγραφής Όρου Περιλαμβάνει συνδέσμους για: –Επεξεργασία – τροποποίηση του όρου ή κλείσιμο της κάρτας. –Προβολή της κάρτας κάποιου ΟΚ, ΠΟ, ΕΟ, ή ΣΟ του. –Προβολή της κάρτας κάποιας πηγής του.

13 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ι.Τ.Ε.– Ι.Π. Κ.Π.Π., Παρουσίαση: Τζωρτζακάκης Ηλίας 13 Κάρτα περιγραφής Πηγής Περιλαμβάνει συνδέσμους για: –Επεξεργασία της πηγής ή κλείσιμο της κάρτας. –Προβολή της κάρτας κάποιου όρου στον οποίο αποτελεί Πηγή Ελλ. Όρου. –Προβολή της κάρτας κάποιου όρου στον οποίο αποτελεί Πηγή Αγγλ. Όρου.

14 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ι.Τ.Ε.– Ι.Π. Κ.Π.Π., Παρουσίαση: Τζωρτζακάκης Ηλίας 14 Διαχείριση & επεξεργασία όρων και πηγών Για τις 4 περιγραφόμενες έννοιες του Δημιουργού Θησαυρού:  θησαυρού/ Ιεραρχίες / Όρους /Πηγές παρέχονται στο αριστερό μενού οι εξής λειτουργίες:  Δημιουργία / Αναζήτηση / Εμφάνιση όλων ενώ ο χρήστης μπορεί να μεταβεί στην επεξεργασία τους  είτε από την προβολή της κάρτας τους  είτε από τις ενέργειες της παρουσίασης αποτελεσμάτων σε πίνακα. Κατά τις λειτουργίες δημιουργίας και επεξεργασίας εκτελούνται έλεγχοι συνέπειας των δεδομένων.  Περιλαμβάνονται και οι κανόνες συνέπειας για όρους κατά ISO 2788.

15 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Διαχείριση & επεξεργασία όρων και πηγών 15

16 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Κανόνες συνέπειας Όρων – ISO 2788  Οι ΕΟ κάθε όρου δεν μπορούν να παρουσιάζουν ιεραρχική εξάρτηση ή σχέση συσχέτισης μεταξύ τους. 16 Α Β Γ Α  Υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ προτιμώμενων και μη προτιμώμενων όρων. Δεν μπορεί δηλαδή το όνομα ενός όρου να χρησιμοποιηθεί ως ιδιότητα ΧΑ ενός άλλου όρου και το αντίστροφο. ΕΟΕΟ ΕΟΕΟ Γ ΕΟ Β ΕΟΕΟ ΣΟ ΕΟ

17 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Λειτουργίες – Επεξεργασία εννοιών 17

18 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Επεξεργασία θέματος 18

19 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Επεξεργασία ιεραρχίας 19

20 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Επεξεργασία όρου 20 Λειτουργίες επεξεργασίας

21 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Απλή αναζήτηση 21

22 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Σύνθετη αναζήτηση 22

23 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Σύνθετη αναζήτηση 23

24 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Σύνθετη αναζήτηση 24

25 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Μέθοδοι παρουσίασης Το ενσωματώνει πολλαπλές μεθόδους αναπαράστασης τόσο των αποτελεσμάτων μίας αναζήτησης όσο και μεμονωμένων εννοιών.  Σε πίνακα:  Αποτελέσματα αναζήτησης όρων, ιεραρχιών, θεμάτων, πηγών  Αλφαβητική (ISO 2788):  Αποτελέσματα αναζήτησης όρων  Αναπαράσταση ιεραρχίας, όρου και ΟΚ  Συστηματική (ISO 2788):  Αποτελέσματα αναζήτησης όρων  Αναπαράσταση ιεραρχίας  Γραφική (ISO 2788):  Αναπαράσταση όρου, ιεραρχίας, θέματος  Ιεραρχική:  Αναπαράσταση όρου, ιεραρχίας  Σε πίνακα:  Αποτελέσματα αναζήτησης όρων, ιεραρχιών, θεμάτων, πηγών 25

26 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Παρουσίαση σε πίνακα 26

27 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Αλφαβητική παρουσίαση  Αλφαβητική παρουσίαση όλων των όρων του θησαυρού 27

28 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Ιεραρχική παρουσίαση 28  Παρέχει εποπτική εικόνα των θέσεων του όρου μέσα στις ιεραρχίες  Προβάλλεται όλο το ιεραρχικό δένδρο των ιεραρχιών

29 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Συστηματική παρουσίαση 29 Ο ταξινομικός κωδικός χρησιμοποιείται για τη συστηματική ταξινόμηση του όρου και μπορεί να προέρχεται από το σύστημα Dewey ή από κάποιο άλλο επίσημο σύστημα ταξινόμησης

30 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Γραφική παρουσίαση 30 Γραφική παρουσίαση της ιεραρχίας Υλικά

31 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Αποθήκευση αποτελεσμάτων  Κάθε παρουσίαση αποτελεσμάτων μπορεί να αποθηκευθεί σαν αρχείο αυτόνομης ιστοσελίδας ή να εκτυπωθεί.  Σύνδεσμοι:  Εικονίδιο:  Εξαίρεση αποτελούν οι Γραφικές παρουσιάσεις 31

32 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Χρήστες Διαφορετικές ομάδες χρηστών Αναφορικά με συγκεκριμένες λειτουργίες του Δημιουργού Θησαυρού. Αναφορικά με την δυνατότητα ή μη επεξεργασίας όρων.  Αναγνώστες (ΑΝ)  Βιβλιοθήκες (ΒΙΒ)  Ομάδες θησαυρού (ΟΘ)  Επιτροπή θησαυρού (ΕΘ)  Διαχειριστής του συστήματος (administrator) Ο κάθε χρήστης μπορεί να έχει το πολύ ένα ρόλο, δεν μπορεί δηλαδή να είναι ταυτόχρονα ΒΙΒ και admin 32

33 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Χρήστες  Χρήστης Αναγνώστης (ΑΝ):  Δε χρειάζονται κωδικό για εισαγωγή στο σύστημα.  Στους χρήστες αυτούς είναι ορατοί μόνο οι όροι που έχουν κατάσταση «Εκδοθείς».  Μπορούν να κάνουν μόνο ερωτήσεις στην βάση χωρίς κανένα δικαίωμα τροποποίησης.  Δεν έχουν πρόσβαση σε λειτουργίες διαχείρισης.  Χρήστης Βιβλιοθήκης (ΒΙΒ):  Ρόλος τους είναι να προτείνουν όρους για εισαγωγή στους θησαυρούς που έχουν πρόσβαση.  Οι όροι που δημιουργούν έχουν την προεπιλεγμένη γι αυτούς τους χρήστες κατάσταση «Για εισαγωγή». Βλέπουν όλους τους όρους αλλά επεξεργάζονται μόνο αυτούς που δημιούργησαν.  Δεν έχουν πρόσβαση σε λειτουργίες διαχείρισης.  Ομάδα Θησαυρού (ΟΘ):  Ρόλος τους είναι να επεξεργάζονται τους μη εκδοθέντες όρους στους θησαυρούς στους οποίους έχουν πρόσβαση. Μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση των όρων σε «Υπό επεξεργασία» ή «Υπό έγκριση». Μπορούν να δημιουργήσουν νέους όρους αλλά δεν έχουν πρόσβαση σε διαχειριστικές λειτουργίες θησαυρών. Δεν έχουν πρόσβαση σε λειτουργίες διαχείρισης. 33

34 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Χρήστες  Επιτροπή Θησαυρού (ΕΘ): Ρόλος τους είναι να εγκρίνουν τους «Υπό έγκριση» όρους σε «Εκδοθέντες». Μπορούν να εκτελέσουν οποιαδήποτε τροποποίηση στους θησαυρούς για τους οποίους έχουν δικαιοδοσία ενώ έχουν πρόσβαση στις διαχειριστικές λειτουργίες των θησαυρών που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν και την δημιουργία νέου θησαυρού. Τέλος μπορούν να δημιουργούν νέους χρήστες. Δεν έχουν πρόσβαση σε ορισμένες λειτουργίες διαχείρισης της βάσης.  Διαχειριστής: Ρόλος του είναι να διασφαλίζει την σωστή λειτουργία του συστήματος. Έχει πρόσβαση σε όλες τις θησαυρικές λειτουργίες αλλά και σε ένα σύνολο ειδικών διαχειριστικών λειτουργιών όπως η επαναφορά αντιγράφου ασφαλείας ή το κλείδωμα του συστήματος. 34

35 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Workflow  Ένα όρος ακολουθεί μία πορεία από τη στιγμή που θα εισαχθεί στο σύστημα μέχρι να θεωρηθεί ότι είναι έτοιμος να εκδοθεί. Η πορεία αυτή εξαρτάται από το είδος του χρήστη που κάνει την αρχική εισαγωγή στο σύστημα.  Υπάρχουν 4 πιθανές καταστάσεις:  Για εισαγωγή. Ο όρος έχει προταθεί αλλά μπορεί να απορριφθεί  Υπό επεξεργασία. Ο όρος έχει γίνει αποδεκτός στο σύστημα αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία του  Υπό έγκριση. Η επεξεργασία του όρου έχει ολοκληρωθεί και έχει υποβληθεί αίτηση «έκδοσης»  Εκδοθείς. Ο όρος έχει εκδοθεί και είναι ορατός σε όλους. Δεν μπορεί πλέον να γίνει επεξεργασία των δεδομένων του. Για κάτι τέτοιο θα πρέπει να αποσυρθεί και επανέλθει στη κατάσταση «Για επεξεργασία» 35

36 Thesauri ΙΤΕ-ΙΠ Workflow 36 Υπό εισαγωγήΥπό έγκριση Ομάδες χρηστών Αν: Χρήστης αναγνώστης Βιβ: Χρήστης βιβλιοθήκης ΟΘ: Ομάδα θησαυρού ΕΘ: Επιτροπή θησαυρού Βιβ ΟΘ, ΕΠ Αλλαγή κατάστασης (ΟΘ, ΕΠ) Εισαγωγή νέου όρου Αλλαγή κατάστασης (ΕΠ) Αλλαγή κατάστασης (ΟΘ, ΕΠ) Αλλαγή κατάστασης (ΕΠ) Αλλαγή κατάστασης ΕΠ Αλλαγή κατάστασης (ΟΘ, ΕΠ) Υπό επεξεργασίαΕκδοθείς