1 Ψάχνοντας ένα βιβλίο. 2 3 4 Προκειμένου να προσδιοριστεί το στίγμα του βιβλίου, θα σας παρουσιάσω κάποιους από τους προβληματισμούς μου.

Παρουσίαση με θέμα: "1 Ψάχνοντας ένα βιβλίο. 2 3 4 Προκειμένου να προσδιοριστεί το στίγμα του βιβλίου, θα σας παρουσιάσω κάποιους από τους προβληματισμούς μου."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 Ψάχνοντας ένα βιβλίο

2 2

3 3

4 4 Προκειμένου να προσδιοριστεί το στίγμα του βιβλίου, θα σας παρουσιάσω κάποιους από τους προβληματισμούς μου.

5 5 Ίσως σας φανούν εξεζητημένοι, με αυτονόητες τις απαντήσεις και χωρίς να φέρνουν στο προσκήνιο τίποτε ουσιαστικό.

6 6 Όμως τα πράματα δεν είναι έτσι!!!

7 7 Ψάχνοντας ακόμη και τα πιο ״μικρά״ θέματα της Φυσικής, πλήθος ερωτημάτων προέκυψαν.

8 8 Οι απαντήσεις όμως που έπρεπε να δώσω, αμφισβητούσαν αρκετά από όσα σήμερα διδάσκονται ως Φυσική.

9 9 Συγχρόνως έβαζαν σε κριτική και κρίση, ό,τι διδασκόταν ως Φυσική και παλιότερα, αφού αρκετές παρανοήσεις διαιωνίζονται,

10 10 όχι μόνο στα βιβλία, που κατά καιρούς υπήρχαν και υπάρχουν στο Λύκειο, αλλά και σε αρκετά πανεπιστημιακά βιβλία.

11 11 Ας αρχίσουμε με κάποια θέματα που θεωρούνται αυτονόητα, εξεζητημένα και κατά κοινή ομολογία τελείως «απλά».

12 12 Σε κάποια σημεία στις παρακάτω διαφάνειες, θα χρησιμοποιηθεί ορολογία που δεν υιοθετείται στις σελίδες του βιβλίου.

13 13 Γίνεται όμως, προκειμένου να αναδειχτούν καλύτερα τα θέματα που επελέγησαν για τη σημερινή παρουσίαση.

14 14 Ερώτημα: Μπορούμε να πούμε ότι Μπορούμε να πούμε ότι απλή αρμονική ταλάντωση είναι μια γραμμική ταλάντωση με εξίσωση x=Aημ(ωt+φ);

15 15 Η ανάλυση του ερωτήματος έφερε στο προσκήνιο έφερε στο προσκήνιο την έννοια του πλάτους την έννοια του πλάτους διέλυσε τελείως τις έννοιες διέλυσε τελείως τις έννοιες φάση και αρχική φάση φάση και αρχική φάση ταλάντωσης ταλάντωσης

16 16 διέλυσε τελείως τη σύνθεση διέλυσε τελείως τη σύνθεση των απλών αρμονικών των απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας ταλαντώσεων ίδιας συχνότητας και διεύθυνσης συχνότητας και διεύθυνσης απειλεί σοβαρά απειλεί σοβαρά τον τρόπο διδασκαλίας τον τρόπο διδασκαλίας της συμβολής κυμάτων. της συμβολής κυμάτων.

17 17 Άλλα ερωτήματα: Η θέση x=0 είναι πάντα Η θέση x=0 είναι πάντα θέση ισορροπίας; θέση ισορροπίας; Υπάρχουν ταλαντώσεις Υπάρχουν ταλαντώσεις που έχουν πολλές που έχουν πολλές θέσεις ισορροπίας; θέσεις ισορροπίας;

18 18 Πότε βολεύει το πλάτος Πότε βολεύει το πλάτος μιας ταλάντωσης μιας ταλάντωσης να εκληφθεί ως συνεχής να εκληφθεί ως συνεχής συνάρτηση του χρόνου; συνάρτηση του χρόνου; Ποιό τίμημα υπάρχει, Ποιό τίμημα υπάρχει, αν απομακρυνθούμε αν απομακρυνθούμε από μια τέτοια απαίτηση; από μια τέτοια απαίτηση;

19 19 Γιατί η ενέργεια Γιατί η ενέργεια οποιασδήποτε οποιασδήποτε ταλάντωσης δε μπορεί ταλάντωσης δε μπορεί να είναι εκθετική να είναι εκθετική συνάρτηση του χρόνου; συνάρτηση του χρόνου;

20 20 Τελικά τί είναι πλάτος ; Συνδέεται με την ενέργεια και πότε;

21 21 Τα ερωτηματικά άρχισαν να διαπλέκονται και η μία αναθεώρηση άρχισε να επηρεάζει τόσο πολύ την άλλη,

22 22 ώστε όλα τελικά εξωθούσαν σε μια γενική επανατοποθέτηση όσων μέχρι τότε διδάσκονταν ως Φυσική.

23 23 Η ανάλυση των ερωτημάτων αποκάλυψε ότι η ενότητα αποκάλυψε ότι η ενότητα φθίνουσες ταλαντώσεις, φθίνουσες ταλαντώσεις, τόσο στα σχολικά, τόσο στα σχολικά, όσο και σε αρκετά όσο και σε αρκετά πανεπιστημιακά βιβλία, πανεπιστημιακά βιβλία, είναι γεμάτη παρανοήσεις. είναι γεμάτη παρανοήσεις.

24 24 Άλλα ερωτήματα, αφορμή για περιπλανήσεις στη Φυσική

25 25 Έχουμε δικαίωμα να παραλληλίζουμε την κυκλική συχνότητα, μονόμετρο θετικό μέγεθος, με τη γωνιακή ταχύτητα, κορυφαίο διανυσματικό μέγεθος;

26 26 Γιατί η περίοδος των ταλαντώσεων δεν εξαρτάται από τις αρχικές συνθήκες, αλλά από τις παραμέτρους του συγκεκριμένου συστήματος;

27 27 Ποιά αντικείμενα στην ύλη της Γ΄ Λυκείου και όχι μόνο, διδάσκονται ως φυσικά φαινόμενα, ενώ δεν είναι;

28 28 Πού πηγαίνει η ενέργεια, όταν μειώνεται «το πλάτος» στα διακροτήματα;

29 29 Έχουμε διατήρηση της ενέργειας στις σύνθετες κινήσεις; Αν ναι, με ποιά μορφή εφαρμόζεται; Αν όχι, γιατί παραβιάζεται;

30 30 Γιατί η αρχική ενέργεια του ταλαντωτή, δεν παίζει κανένα ρόλο στη μόνιμη κατάσταση μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης;

31 31 Πότε δεν υπάρχει μεταβατικό στάδιο στην εξαναγκασμένη ταλάντωση;

32 32 Τί είναι ο συντονισμός και γιατί, θεωρητικά τουλάχιστον, είναι σπάνιο φαινόμενο;

33 33 Υπάρχει διδακτικό κόστος, που στα κυκλώματα δεν ορίζουμε το ρεύμα, ένα θαυμάσιο διανυσματικό φυσικό μέγεθος;

34 34 Έχουμε δικαίωμα την ένταση του ρεύματος, ένα μονόμετρο θετικό μέγεθος να τη σημειώνουμε πάντα ως διάνυσμα,

35 35 κάποιες φορές μάλιστα και... καμπύλο, ακολουθώντας τη διαδρομή του σύρματος σε ένα κύκλωμα;

36 36 Πειραματικές διατάξεις του σχολικού βιβλίου, αποτελούν λανθασμένη επιλογή, γιατί δεν εξασφαλίζουν το σκοπό για τον οποίο στήθηκαν.

37 37 Υπάρχουν διαγράμματα, που ενώ διατείνονται ότι αποδίδουν κάποιο φυσικό φαινόμενο δε δικαιολογούνται από οποιαδήποτε μαθηματική επεξεργασία. Με άλλα λόγια είναι λάθος!

38 38 Εντούτοις και οι πειραματικές διατάξεις και τα διαγράμματα χρησιμοποιούνται χρησιμοποιούνται για κάλυψη φαινομένων και εξαγωγή συμπερασμάτων.

39 39... μερικές ακόμη διαπιστώσεις

40 40 Οι διεγείρουσες δυνάμεις υψηλής συχνότητας αγνοούνται από τον ταλαντωτή, όχι όμως λόγω... αδράνειας.

41 41 Οι εξαναγκασμένες ταλαντώσεις είναι πάντα σύνθετες κινήσεις.

42 42 Περίοδος ενός διακροτήματος δεν είναι η χρονική απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών μηδενισμών του πλάτους.

43 43 Όταν το πλάτος στο συντονισμό γίνεται μέγιστο,

44 44...δεν έχουμε «βέλτιστο τρόπο» μεταφοράς ενέργειας από το διεγέρτη στον ταλαντωτή.

45 45 Στην εξαναγκασμένη ταλάντωση με απόσβεση, όταν η ταχύτητα γίνεται συμφασική με τη διεγείρουσα δύναμη,

46 46...ο ταλαντωτής το αγνοεί και συνεχίζει να μειώνει την ενέργειά του.

47 47 Στο συντονισμό δεν υπάρχει τίποτε βέλτιστο, παρά μόνο η μεγιστοποίηση του πλάτους ταλάντωσης.

48 48 Το κύκλωμα LC είναι ένα πανέμορφο παράδειγμα, μιας καταπληκτικής συμβίωσης διαφορετικών ״πλασμάτων״...

49 49...φυσικής αντικειμενικότητας, μαθηματικών συμβόλων και απλών συμβάσεων.

50 50 Κατά τη διδασκαλία του όμως θυσιάζονται ορισμοί, κακοποιούνται έννοιες της Φυσικής και καταργούνται ολόκληροι νόμοι της Φύσης.

51 51 Πολλές φορές σε μια άσκηση με κύκλωμα LC, δε μπορούμε να σχεδιάσουμε τo κύκλωμα, ακόμη και αν μας δώσουν τα στοιχεία που ψάχνουμε.

52 52 Το εννοιολογικό και φορμαλιστικό κόστος της αρχής της ανεξαρτησίας των κινήσεων είναι μεγάλο.

53 53 Κάποιες φορές, η εφαρμογή της σε μονοδιάστατα κυρίως προβλήματα, οδηγεί σε παραλογισμούς!!!

54 54 Τελικά αυτό το βιβλίο, αν δεν ήταν μια έντονη καταγγελία για όσα διαδραματίζονται στη Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου και για όσα αναγκαζόμαστε να γράφουμε και να διδάσκουμε...

55 55...θα ήταν μια κίνηση απόγνωσης, ενός Φυσικού που έμεινε μόνος ένα Σαββατόβραδο ακούγοντας τους θρύλους μιας χειμωνιάτικης βροχούλας

56 56 Θρασύβουλος Κων. Μαχαίρας Φυσικός Γενικού Λυκείου Αγριάς Μαγνησίας e-mail: tmachairas@sch.gr e-mail: tmachairas@sch.gr τηλέφωνο: 24280-94319 τηλέφωνο: 24280-94319